Skonsolidowane sprawozdanie finansowe GK JSW S.A. za 2012 rok

3.1. Czynniki ryzyka finansowego

Działalność prowadzona przez Grupę naraża ją na następujące ryzyka finansowe: ryzyko rynkowe (w tym: ryzyko cenowe, ryzyko zmiany kursów walut oraz ryzyko zmiany przepływów pieniężnych w wyniku zmian stóp procentowych), ryzyko kredytowe oraz ryzyko utraty płynności.

(a) Ryzyko cenowe

Grupa nie posiada istotnych inwestycji w kapitałowe papiery wartościowe sklasyfikowane w skonsolidowanym sprawozdaniu z sytuacji finansowej jako dostępne do sprzedaży lub wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy i w związku z tym nie jest narażona na ryzyko cenowe dotyczące zmian cen tego typu inwestycji.

(b) Ryzyko zmiany kursów walut

Celem nadrzędnym polityki Grupy jest ograniczenie do minimum ryzyka kursowego wynikającego z ekspozycji walutowej Grupy, które wynika z zagrożenia wysokości przyszłych przepływów pieniężnych oraz wyniku finansowego na skutek zmiany kursu walutowego. Grupa jest narażona na znaczące ryzyko zmiany kursów walut związane z prowadzoną sprzedażą produktów na rynki zagraniczne. Ponadto w ramach eliminowania ryzyka kursowego Grupa w 2012 r. zawierała transakcje Fx forward. Grupa dokonuje również w niewielkim stopniu zakupów materiałów, usług lub dóbr inwestycyjnych w walutach obcych oraz zaciąga kredyty walutowe. Sprzyja to w sposób naturalny ograniczeniu ryzyka zmiany kursów walut wynikającego z transakcji sprzedaży produktów.

Grupa nie stosuje rachunkowości zabezpieczeń.

Potencjalny wpływ wzrostu kursu EUR/PLN na zysk netto:

	31.12.2012	31.12.2011
zmiana %	5%	5%
Zmiana wartości aktywów finansowych	15,1	14,6
Zmiana wartości zobowiązań finansowych	(8)	(19)
Wpływ na zysk przed opodatkowaniem	7,1	(4,4)
Efekt podatkowy	(1,4)	0,8
Wpływ na zysk netto	5,7	(3,6)

 

Potencjalny wpływ spadku kursu EUR/PLN na zysk netto:

	31.12.2012	31.12.2011
zmiana %	5%	5%
Zmiana wartości aktywów finansowych	15,1	14,6
Zmiana wartości zobowiązań finansowych	(8)	(19)
Wpływ na zysk przed opodatkowaniem	7,1	(4,4)
Efekt podatkowy	(1,4)	0,8
Wpływ na zysk netto	5,7	(3,6)

Zmiany kursów innych walut niż EUR nie wpływają w istotny sposób na zysk netto Grupy.

(c) Ryzyko zmiany przepływów pieniężnych w wyniku zmian stóp procentowych

Narażenie Grupy na ryzyko wywołane zmianami stóp procentowych dotyczy przede wszystkim faktu, iż przepływy pieniężne mogą ulec zmianie w wyniku zmian rynkowych stóp procentowych. Spółki z Grupy finansują swoją działalność operacyjną i inwestycyjną po części z finansowania zewnętrznego oprocentowanego według zmiennej stopy procentowej oraz inwestują wolne środki pieniężne w aktywa finansowe oprocentowane również według zmiennych stóp procentowych. Na ryzyko zmian stóp procentowych w zakresie lokat i środków pieniężnych głównie narażona jest Jednostka dominująca, natomiast na ryzyko związane ze zmiennością oprocentowania zobowiązań z tytułu obsługiwanych kredytów, narażone są spółki korzystające z finansowania. Grupa nie wykorzystuje instrumentów pochodnych w celu zabezpieczania się przed ryzykiem zmiany stóp procentowych. Natomiast w 2012 r. w celu minimalizacji negatywnego wpływu obniżki stóp procentowych na wyniki Jednostki dominującej, zostały podjęte działania zmierzające do utrzymania dochodów z lokat terminowych, tj. przed zapowiadaną obniżką stóp zostały zawarte lokaty o terminie zapadalności dłuższym niż 3 miesiące, z możliwością zerwania bez utraty odsetek.

W poniższych tabelach zaprezentowano potencjalny wpływ na zysk netto zmiany stóp procentowych o +/- 50 punktów bazowych.

Wpływ wzrostu stopy procentowej na zysk netto:

	31.12.2012	31.12.2011
Zmienność w punktach bazowych	(50)pb	(50)pb
Zmiana wartości aktywów finansowych	(13,2)	(14,2)
Zmiana wartości zobowiązań finansowych	1,3	2,1
Wpływ na zysk przed opodatkowaniem	(11,9)	(12,1)
Efekt podatkowy	2,2	2,3
Wpływ na zysk netto	(9,7)	(9,.8)

 

Wpływ spadku stopy procentowej na zysk netto:

	31.12.2012	31.12.2011
Zmienność w punktach bazowych	(50)pb	(50)pb
Zmiana wartości aktywów finansowych	(13,2)	(14,2)
Zmiana wartości zobowiązań finansowych	1,3	2,1
Wpływ na zysk przed opodatkowaniem	(11,9)	(12,1)
Efekt podatkowy	2,2	2,3
Wpływ na zysk netto	(9,7)	(9,.8)

(d) Ryzyko kredytowe

Ryzyko kredytowe w Grupie koncentruje się w następujących obszarach:

• należności handlowe,
• środki pieniężne i lokaty bankowe,
• instrumenty pochodne,
• dłużne papiery wartościowe i udzielone pożyczki.

Ryzyko kredytowe identyfikowane w zakresie należności handlowych związane jest z wiarygodnością odbiorców. Wewnętrzne zmiany polityki handlowej w Grupie w zakresie sprzedaży koksu, powodujące przesunięcie sprzedaży od podmiotów powiązanych (koksownie i Polski Koks S.A.) do JSW S.A. pozostały bez istotnego wpływu na ryzyko kredytowe związane z należnościami. Nadal dominującym odbiorcą zewnętrznym pozostaje Grupa ArcelorMittal oraz spółki kontrolowane przez Skarb Państwa, od których należności stanowią odpowiednio 36,2% i 12,4% ogółu należności handlowych na dzień 31 grudnia 2012 r.

Aby ograniczyć ryzyko nieściągalności należności, stosowane są zabezpieczenia finansowe od odbiorców w postaci:

• weksli in blanco,
• poręczenia podmiotów o ugruntowanej pozycji rynkowej,
• cesji wierzytelności,
• akredytyw.

W przypadku nowych odbiorców lub odbiorców o niepewnej sytuacji finansowej, Grupa prowadzi sprzedaż po dokonaniu przedpłat przez kontrahenta. W przypadku niektórych odbiorców korzystających z kredytu kupieckiego stosowane jest ubezpieczenie należności handlowych w firmach ubezpieczeniowych. Od odbiorców o ugruntowanej pozycji, ze względu na strategiczny charakter współpracy oraz możliwość oceny ich dokumentacji finansowej, Grupa nie wymaga zabezpieczeń. Biorąc pod uwagę powyższe zabezpieczenia oraz dotychczasową współpracę, ryzyko nieściągalności należności oszacowano jako bardzo niskie. Wg stanu na dzień 31 grudnia 2012 r. ubezpieczeniu podlegało 13,2 % należności handlowych Grupy, ponadto 46,7 % należności było zabezpieczonych jedną z w/w form zabezpieczeń kontraktowych.

Grupa ocenia, że maksymalna ekspozycja na ryzyko kredytowe z tytułu sprzedaży na dzień kończący okres sprawozdawczy sięga pełnej wartości księgowej należności handlowych (bez uwzględnienia wartości godziwej przyjętych zabezpieczeń), środków pieniężnych i ich ekwiwalentów oraz aktywów finansowych w postaci terminowych lokat bankowych.

W celu ograniczenia ryzyka związanego z lokowaniem czasowo wolnych środków finansowych Grupa ograniczyła liczbę instytucji finansowych, z którymi współpracuje, wyłącznie do banków o ugruntowanej pozycji rynkowej. Aktualna ilość takich instytucji na rynku usług finansowych daje Grupie możliwość dywersyfikacji poziomu środków finansowych w poszczególnych bankach i w ten sposób minimalizuje ryzyko kredytowe.

Koncentracja wolnych środków finansowych w poszczególnych bankach:

Bank	Rating	Agencja ratingowa	31.12.2012	31.12.2011
A	A	Moody’s	21,50%	14,70%
B	Baa2	Moody’s	21,00%	0,70%
C	A2	Moody’s	14,80%	15,00%
D	A2	Moody’s	13,40%	22,70%
E	Aa2	Moody’s	12,10%	21,00%
F	Baa1	Moody’s	7,40%	1,20%

Powyższa tabela przedstawia koncentrację środków pieniężnych i lokat powyżej 5%.

(e) Ryzyko utraty płynności

Ostrożne zarządzanie ryzykiem utraty płynności zakłada między innymi utrzymywanie odpowiedniego poziomu środków pieniężnych oraz dostępność linii kredytowych. Grupa regularnie prognozuje i monitoruje płynność na podstawie przewidywanych przepływów pieniężnych.

Spółki z Grupy posiadają aktywne limity kredytu w rachunku bieżącym w łącznej kwocie 209,0 mln zł. W 2012 r. spółki z Grupy korzystały z finansowania w rachunku bieżącym w sporadycznych przypadkach.

Biorąc pod uwagę zgromadzone rezerwy finansowe Grupy oraz poziom zobowiązań, można przyjąć, że ryzyko utraty płynności finansowej jest niewielkie.

Poniższa tabela zawiera analizę zobowiązań finansowych Grupy w odpowiednich przedziałach wiekowych, na podstawie pozostałego okresu do upływu umownego terminu zapadalności na dzień kończący okres sprawozdawczy. Kwoty przedstawione w tabeli stanowią umowne niezdyskontowane przepływy pieniężne. Saldo przypadające do spłaty w terminie 12 miesięcy są wykazywane w wartościach księgowych, ponieważ wpływ dyskonta jest nieistotny pod względem wartości.

	Poniżej roku	Od 1 do 2 lat	Od 2 do 5 lat	Ponad 5 lat	Razem
Stan na 31 grudnia 2011 r.
Kredyty i pożyczki	187,6	62,0	179,2	-	428,8
Zobowiązania handlowe oraz pozostałe zobowiązania o charakterze finansowym	1 081,8	34,3	10,9	-	1 127,0
Pochodne instrumenty finansowe (rozliczane brutto)	288,8	-	-	-	288,8
Razem	1 558,2	96,3	190,1	-	1 844,6
Stan na 31 grudnia 2012 r.
Kredyty i pożyczki	86,8	97,9	111,6	-	296,3
Zobowiązania handlowe oraz pozostałe zobowiązania o charakterze finansowym	1 016,8	21,6	11,3	5,9	1 055,6
Pochodne instrumenty finansowe (rozliczane brutto)	208,7	-	-	-	208,7
Razem	1 312,3	119,5	122,9	5,9	1 560,6