Sprawozdanie Zarządu z działalności GK JSW S.A. za 2012 rok

4.5. Zagadnienia dotyczące środowiska naturalnego

W 2012 roku Grupa kontynuowała zintegrowane działania na rzecz ochrony środowiska, uwzględniając potrzeby lokalnych interesariuszy oraz społeczności lokalnej. Wszystkie działania prowadzone były z poszanowaniem określonych prawem warunków środowiskowych oraz zasadą zrównoważonego rozwoju. Odpowiedzialne działanie w oparciu o najwyższe standardy środowiska, bezpieczeństwa i jakości produktów oraz konsekwencja w realizowaniu zadań środowiskowych należą do priorytetowych zadań Grupy.

Dbałość o środowisko naturalne rozumiana jest przez Grupę, jako Społeczna Odpowiedzialność Biznesu wobec społeczności lokalnej, a nie tylko jako wypełnienie obowiązków wynikających ze stosowania prawa. Świadomość ekologiczna stanowi jedną z głównych wartości, którymi kieruje się Grupa. W 2012 roku interdyscyplinarny Zespół ds. CSR Jednostki dominującej opracował Strategię Społecznej Odpowiedzialności Biznesu w JSW S.A. na lata 2013-2015, której jednym z głównych celów jest świadome i odpowiedzialne postępowanie w kwestii ochrony środowiska.

Odpowiedzialność Grupy za środowisko naturalne odzwierciedlają działania minimalizujące negatywne oddziaływanie prowadzonej działalności na środowisko, w tym spełniające wymagania ochrony środowiska wynikające z najlepszych dostępnych technik (BAT), a ich wykonanie umożliwia osiągnięcie wysokiego ogólnego poziomu ochrony środowiska jako całości. Realizując dobre praktyki w tym obszarze, Grupa prowadzi działania ukierunkowane na dokonywanie stałego nadzoru i monitoringu oraz dbałość o jak najmniejszą skalę zanieczyszczeń emitowanych do środowiska, a także podejmowanie wszelkich kroków w celu optymalnego gospodarowania przestrzenią i zasobami środowiska naturalnego.

Zwiększając swoją odpowiedzialność za środowisko naturalne i otoczenie społeczne, a tym samym dając dowód swego przekonania o wadze świadomego zarządzania opartego na zasadach zrównoważonego rozwoju, w 2012 roku Grupa realizowała wyznaczone zadania służące ochronie środowiska w zakresie:

• ochrony wód powierzchniowych przed zasoleniem i zanieczyszczeniem innymi ściekami,
• racjonalnej gospodarki odpadami, w tym głównie odpadami wydobywczymi,
• ograniczenia emisji zanieczyszczeń (w tym gazów cieplarnianych: metanu i dwutlenku węgla) do powietrza,
• minimalizowania oddziaływania eksploatacji górniczej na powierzchnię terenu,
• edukacji ekologicznej.

Ochrona wód powierzchniowych przed zasoleniem i zanieczyszczeniem innymi ściekami

JSW S.A. prowadziła działania w celu ograniczenia ilości i ładunku zasolonych wód dołowych odprowadzanych do cieków powierzchniowych poprzez segregację wód z odwadniania kopalń i ich maksymalne wykorzystanie: do celów technologicznych kopalń (np. w zakładach mechanicznej przeróbki węgla) oraz w wyrobiskach podziemnych w prewencji pożarowej i likwidacji zbędnych wyrobisk.

Niewykorzystane wody z odwadniania kopalń: Borynia-Zofiówka, Jas-Mos, Krupiński i Pniówek dozowane były do rzeki Odry z wykorzystaniem metody hydrotechnicznej ochrony wód, tj. systemu retencyjno-dozującego Olza, eksploatowanego przez PGWiR w Jastrzębiu-Zdroju.

Niewykorzystane wody z odwadniania kopalni Budryk odsalane były w Zakładzie Odsalania Dębieńsko, którego efektem jest brak oddziaływania na środowisko.

PGWiR konsekwentnie doskonaliło system retencyjno-dozujący Olza. Prowadzone działania dotyczyły kontynuowania prac modernizacyjno-remontowych oraz uzyskania niezbędnej pojemności retencyjnej osadników w celu dostosowania systemu do potrzeb wynikających z udostępniania i eksploatacji zasobów nowych złóż.

Racjonalna gospodarka odpadami

W związku z koniecznością dostosowania działalności przedsiębiorstw wydobywczych do standardów ustawy o odpadach wydobywczych, wszystkie kopalnie Grupy przed dniem 1 maja 2012 r. uzyskały wymagane decyzje i dostosowały system gospodarki odpadami wydobywczymi do wymogów przedmiotowej ustawy.

Grupa realizowała działania dotyczące zmniejszenia ilości wytwarzanych odpadów wydobywczych i maksymalnego ich zagospodarowania w wyrobiskach podziemnych oraz wykorzystania do produkcji kruszyw i ich sprzedaży, a także bezpiecznego dla środowiska zagospodarowania odpadów wydobywczych na powierzchni zgodnie z założeniami zatwierdzonej w lipcu 2008 r. Strategii gospodarki odpadami poprodukcyjnymi – górniczymi w Jastrzębskiej Spółce Węglowej S.A. Intensyfikacja działań w zakresie produkcji kruszyw w instalacjach zakładów przeróbczych kopalń i ich sprzedaży zapewni optymalne wykorzystanie wytwarzanych odpadów wydobywczych w budownictwie drogowym i komunikacyjnym, do prac inżynieryjno-budowlanych oraz hydrotechnicznych.

Wszystkie obiekty gospodarki odpadami wydobywczymi Jednostki dominującej objęte były rekultywacją techniczną i biologiczną opartą na tradycyjnych i bezglebowych metodach zazieleniania z użyciem preparatu FRISOL, gwarantujące szybkie i trwałe osiągnięcie zamierzonych efektów ekologicznych.

Realizacja powyższych działań zapewni zwiększenie przychodów Grupy w wyniku sprzedaży odpadów i kruszyw wykorzystywanych jako materiał budowlany oraz obniżenie kosztów jednostkowych związanych z zagospodarowaniem odpadów wydobywczych, a także ograniczy znacznie niekorzystne oddziaływanie odpadów wydobywczych na środowisko naturalne poprzez optymalne gospodarowanie przestrzenią i zasobami środowiska naturalnego ze szczególnym uwzględnieniem rekultywacji i rewitalizacji terenów oraz gruntów zdegradowanych działalnością górniczą.

Ograniczenie emisji zanieczyszczeń do powietrza

Ograniczenie emisji gazów cieplarnianych w Jednostce dominującej realizowane było poprzez maksymalne wykorzystanie energetyczne gazu z odmetanowania kopalń. W 2012 roku zwiększono udział zagospodarowania metanu z odmetanowania kopalń do produkcji energii elektrycznej i cieplnej z 71% do 87% oraz uzyskano zmniejszenie emisji metanu do atmosfery o ok. 24,1 mln m3 w stosunku do roku 2011.

W związku z uczestnictwem SEJ, Koksowni Przyjaźń, KK Zabrze oraz WZK Victoria w systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych w odniesieniu do dwutlenku węgla, kontynuowane były działania w celu zabezpieczenia w pełni potrzeb emisyjnych dla instalacji koksowniczych i elektrociepłowni. W celu pozyskania brakujących uprawnień, SEJ podjęła się realizacji projektów wspólnych wdrożeń. W 2012 roku wydane zostały listy zatwierdzające dla projektów dotyczących utylizacji gazu z odmetanowania kopalń.

Minimalizowanie oddziaływania eksploatacji górniczej na powierzchnię terenu

W celu ograniczenia i likwidacji wpływów eksploatacji górniczej na powierzchnię terenu kontynuowane były działania profilaktyczne i intensyfikacja napraw szkód górniczych. W 2012 roku w granicach terenów górniczych kopalń JSW S.A. o powierzchni 214,94 km², zakończono naprawę 850 obiektów. Wszystkie planowane działania na bieżąco uzgadniano z lokalnymi samorządami i zainteresowanymi osobami prywatnymi oraz monitorowano i korygowano w kierunku zwiększenia ich efektywności.

Edukacja ekologiczna

W 2012 roku JSW S.A. kontynuowała promocję ekologicznego stylu życia wśród swoich pracowników oraz partnerów biznesowych, prowadząc kampanie edukacyjne na rzecz ekologii zachęcające do czynnego uczestnictwa w ochronie środowiska naturalnego. Zwiększając świadomość ekologiczną wśród pracowników i otoczenia zewnętrznego, Grupa opracowała i udostępniła ulotkę środowiskową, informującą o podejmowanych działaniach na rzecz ochrony środowiska naturalnego.

Kluczowe dokonania spółek Grupy Kapitałowej w zakresie ochrony środowiska w 2012 roku

Wśród głównych dokonań Grupy w zakresie ochrony środowiska mających miejsce w 2012 roku na szczególną uwagę zasługują:

• Kopalnia Krupiński uzyskała decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach niezbędną do otrzymania nowej koncesji dla eksploatacji złoża Krupiński w granicach obszaru górniczego Suszec III, poszerzonego o nowy obszar udokumentowania.
• W kopalni Borynia-Zofiówka wykonany został raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko w celu otrzymania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, niezbędnej do ubiegania się o zmianę koncesji dla złoża Borynia oraz rozpoczęto opracowywanie stosownego raportu środowiskowego dla złoża Bzie-Dębina 1-Zachód.
• Jednostka dominująca rozpoczęła działania i współpracę z partnerami posiadającymi doświadczenie oraz odpowiednie zaplecze techniczno-ekonomiczne w zakresie budowy zakładów odzysku węgla i kruszywa na obiektach gospodarki odpadami wydobywczymi kopalń Krupiński i Budryk. Decyzja o budowie i eksploatacji instalacji podjęta zostanie po wykonaniu badań oraz opracowaniu studium wykonalności i analizy opłacalności ekonomiczno-finansowej.
• W II kwartale 2012 r. w WZK Victoria uruchomiona została jedna z najnowocześniejszych w Europie instalacji oczyszczania gazu koksowniczego z siarkowodoru i amoniaku wraz z ekologicznie i ekonomicznie uzasadnioną ich utylizacją. Dzięki zastosowanej technologii koksownia osiągać będzie lepsze standardy w zakresie ochrony środowiska, niż ujęte w normach unijnych czy polskich.
• PGWiR otrzymało pozwolenie wodnoprawne na wprowadzanie do rzeki Odry poprzez system retencyjno-dozujący Olza zasolonych wód pochodzących z odwodnienia kopalń JSW S.A. oraz Kompanii Węglowej S.A. z terminem ważności do dnia 31 grudnia 2020 r.
• W SEJ EC Zofiówka prowadzono działania związane z przygotowaniem do budowy nowego bloku energetycznego wytwarzającego w skojarzeniu energię elektryczną i cieplną na bazie kotła fluidalnego CFB lub alternatywnego rozwiązania. Nowa instalacja spełniać będzie zaostrzone od 2016 roku wymogi ochrony środowiska wynikające z dyrektywy IED.