Sprawozdanie Zarządu z działalności JSW S.A. za 2012 rok

4.1.2. Czynniki ryzyka związane z otoczeniem prawnym

Trudności w zakresie otrzymywania lub wznawiania koncesji i zawierania umów użytkowania górniczego w wymaganym terminie

Główna działalność Spółki uzależniona jest od utrzymania w mocy posiadanych przez nią koncesji, przestrzegania przez nią warunków tych koncesji oraz zdolności do zapewnienia sobie nowych koncesji. Udzielenie nowej koncesji wydobywczej lub przedłużenie ważności koncesji obowiązującej wymaga spełnienia pewnych wymogów określonych przepisami prawa. Udzielenia koncesji lub jej przedłużenia można odmówić, jeżeli zamierzona działalność narusza wymogi ochrony środowiska, przeznaczenie nieruchomości lub zagraża ich bezpieczeństwu albo zagraża obronności i bezpieczeństwu państwa i jego obywateli.

Spółka prowadzi uzgodnienia z organami samorządów terytorialnych w zakresie udostępnienia zasobów węgla znajdujących się w złożach sąsiadujących z kopalniami. Udzielenie koncesji na wydobywanie kopalin odbywa się na podstawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku jego braku na podstawie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. Warunkiem uzyskania nowych koncesji jest m.in. wprowadzenie w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego zmian uwzględniających możliwość wydobywania węgla kamiennego. Bez udostępnienia nowych złóż żywotność kopalń może ulec znacznemu skróceniu.

Jeżeli koncesje Spółki zostaną cofnięte lub Spółce odmówione zostanie przyznanie nowych bądź przedłużenie obowiązujących koncesji, JSW S.A. może nie zdołać w pełni wykorzystać zidentyfikowanych złóż surowców mineralnych, co mogłoby wywrzeć istotny negatywny wpływ na wyniki i perspektywy działalności Spółki.

Spółka może podlegać podwyższonemu podatkowi akcyzowemu od gazu węglowego po 31 października 2013 r.

Na gruncie dyrektywy 2003/96/WE podatkowi akcyzowemu podlega również gaz węglowy sklasyfikowany w nomenklaturze scalonej pod kodem CN 2705. Jednocześnie dyrektywa ta upoważnia do wprowadzenia całkowitego lub częściowego zwolnienia lub obniżki w zakresie poziomu opodatkowania produktów objętych kodem CN 2705 (w tym gazu koksowniczego, węglowego) pod warunkiem, że są one wykorzystywane do celów opałowych. Ustawa o podatku akcyzowym przewiduje zwolnienie z podatku akcyzowego dla pozostałych paliw gazowych do czasu obowiązywania zwolnienia dla gazu ziemnego, tj. do 31 października 2013 r. lub do czasu, gdy udział gazu ziemnego w konsumpcji energii na terytorium Polski osiągnie 25%. W dniu 30 stycznia 2013 r. ukazał się projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym. W najbliższych miesiącach będą trwały uzgodnienia międzyresortowe i konsultacje, które doprowadzą do ostatecznego ukształtowania brzmienia nowych przepisów w zakresie opodatkowania gazu podatkiem akcyzowym. Regulacje w projektowanym brzmieniu zawierają wiele wyłączeń z opodatkowania, np.: zużycie w celach opałowych w procesie produkcji energii elektrycznej oraz łącznego wytwarzania ciepła i energii elektrycznej, co dotyczy gazu z odmetanowania sprzedawanego przez JSW S.A. W świetle powyższego jedynie sprzedaż gazu w celu skroplenia potencjalnie mogłaby być objęta ryzykiem akcyzy, jednak proponowane zapisy przenoszą to ryzyko na kupującego lub spowodują wzrost cen o akcyzę. Niemniej do czasu ostatecznego ukształtowania się przepisów nie można wykluczyć wprowadzenia niekorzystnych zmian powodujących potencjalne obciążenie Spółki podatkiem akcyzowym.

Spółka może być zobowiązana do naprawienia szkód górniczych lub rekultywacji terenów górniczych w zakresie szerszym niż planowano

Zgodnie z Prawem geologicznym i górniczym na Spółce ciąży obowiązek naprawienia powstałych szkód górniczych i może ona zostać zobowiązana do przywrócenia gruntów do stanu poprzedniego sprzed rozpoczęcia prac górniczych. Jakiekolwiek zmiany w prawie, które zaostrzałyby te wymogi mogą skutkować wzrostem kosztów związanych z taką rekultywacją lub naprawą szkód.

Spółka może być objęta zaostrzonymi standardami i regulacjami prawnymi w zakresie ochrony środowiska

Spółka uwzględnia w swoich działaniach konsekwencje oddziaływania prowadzonej działalności na środowisko naturalne. Działalność Spółki prowadzona jest zgodnie z obowiązującymi przepisami dotyczącymi ochrony środowiska. Spółka posiada pozwolenia środowiskowe wymagane w związku z prowadzoną działalnością i spełnia wszystkie warunki w nich określone, monitorując na bieżąco zgodność działań z warunkami pozwoleń. Pozwolenia te dotyczą emisji substancji i hałasu, prowadzenia gospodarki wodno-ściekowej oraz gospodarowania wytworzonymi odpadami, w tym odpadami wydobywczymi.

Regulacje prawne odnoszące się do środowiska i korzystania z zasobów naturalnych ulegają ciągłym zmianom, a tendencją ostatnich lat w tym zakresie jest zaostrzanie obowiązujących standardów, co może mieć negatywny wpływ na działalność Spółki. Zmiany w prawie ochrony środowiska mogą prowadzić do konieczności dostosowania działalności Spółki do nowych wymogów (np. wprowadzenia zmian w technologiach stosowanych przez Spółkę do ograniczania emisji do powietrza lub też zmian w sposobie zagospodarowania odpadów i prowadzenia gospodarki wodno-ściekowej), w tym również uzyskania nowych pozwoleń, lub zmiany warunków dotychczasowych pozwoleń posiadanych przez zakłady Spółki, które mogą podnosić koszty działalności Spółki.

Spółka dąży do ograniczenia ryzyka, prowadząc stały nadzór nad wymaganiami prawnymi dotyczącymi ochrony środowiska oraz realizując niezbędne zadania inwestycyjne pozwalające na spełnienie wszystkich wymogów środowiskowych. Działania te stwarzają duże szanse na obniżenie poziomu ryzyka i kosztów adaptacji prowadzonej przez Spółkę działalności w zakresie ochrony środowiska do nowych warunków.

Spółka może być zmuszona do dostosowania swojej działalności do Polityki Klimatycznej UE

Jednym z celów priorytetowych Unii Europejskiej jest przeciwdziałanie zmianom klimatycznym poprzez m.in. ograniczenie zużycia naturalnych surowców energetycznych, wprowadzenie nowoczesnych i efektywnych technologii w zakresie produkcji energii, ograniczenie emisji dwutlenku węgla, zmniejszenie zużycia energii oraz zwiększenie znaczenia energetyki odnawialnej. Dla osiągnięcia tych celów Unia Europejska wprowadziła pakiet o nazwie „3x20% do 2020 roku”. Jak pokazują ostatnie lata, Komisja Europejska jest bardzo konsekwentna w realizacji powyższych celów i jest wysoce prawdopodobne, że wszelkie przyszłe decyzje odnoszące się do powyższych kwestii będą zmierzały do dalszego zaostrzenia standardów związanych ze zużyciem, efektywnością oraz jakością energii.

JSW S.A. może zostać zobowiązana do zapłaty podatku od nieruchomości w stosunku do wyrobisk górniczych lub urządzeń (obiektów) znajdujących się w wyrobiskach górniczych

Dnia 13 września 2011 r. Trybunał Konstytucyjny wydał wyrok, którego konsekwencją jest jednoznaczne wyłączenie z podstawy opodatkowania podatkiem od nieruchomości wyrobisk górniczych (kosztów drążenia) oraz uzależnienie opodatkowania urządzeń i obiektów znajdujących się w tych wyrobiskach od ich klasyfikacji jako budowli w rozumieniu Prawa budowlanego. W świetle orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego oraz zapadłych korzystnych dla JSW S.A. wyroków we wszystkich toczonych przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w Gliwicach („WSA Gliwice”) sprawach, wątpliwości może budzić jedynie opodatkowanie rzeczowych aktywów trwałych zlokalizowanych na dole kopalni (w podziemnych wyrobiskach) oraz możliwość powstania w przyszłości po stronie JSW S.A. obowiązku zapłaty zobowiązań z tego tytułu. Zasadność tych orzeczeń jest jednakże kwestionowana przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Katowicach oraz Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Bielsku-Białej, które wniosły skargi kasacyjne do Naczelnego Sądu Administracyjnego na wszystkie wydane, korzystne dla JSW S.A. wyroki.

Spółka od 2009 roku z uwagi na opinie, w świetle których infrastruktura zlokalizowana na dole kopalni - w podziemnych wyrobiskach, podobnie jak podziemne wyrobiska górnicze (koszty drążenia) nie powinna podlegać opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości, nie ujmuje przedmiotowej infrastruktury w deklaracjach podatkowych.

JSW.S.A. oceniając ryzyko dalszego prowadzenia postępowania sądowego skutkującego możliwością opodatkowania niektórych rzeczowych aktywów trwałych zlokalizowanych w wyrobiskach, aktualizuje ujęte w księgach wartości zobowiązań i rezerw na potencjalne spory z Gminami. Natomiast Gminy pomimo korzystnych rozstrzygnięć przed WSA Gliwice oraz wyroku Trybunału Konstytucyjnego w dalszym ciągu prowadzą postępowania w celu wyegzekwowania środków pieniężnych na podstawie wystawionych decyzji podatkowych.

Wprowadzenie podatku od kopalin

Wyniki finansowe JSW S.A. mogą ulec pogorszeniu w przypadku wprowadzenia nowych, dodatkowych obciążeń (podatków, opłat) od wydobycia węgla kamiennego.

Czynnikiem istotnie wpływającym na wyniki finansowe Spółki jest ryzyko finansowe, które zostało opisane w Punkcie 3.9 niniejszego sprawozdania.