Skonsolidowane sprawozdanie finansowe

1.2. Skład Grupy Kapitałowej

Na dzień 31 grudnia 2021 roku JSW posiadała bezpośrednio lub pośrednio udziały i akcje w 19 spółkach powiązanych, w tym:
◦ 18 spółkach zależnych (bezpośrednio i pośrednio),
◦ 1 spółce stowarzyszonej.

Spółki zależne podlegają konsolidacji metodą pełną. Ponadto konsolidacją objęto JSW Stabilizacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty.

Udziały w jednostce stowarzyszonej (Remkoks Sp. z o.o.) są w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym wyceniane metodą praw własności.

Poniżej przedstawiono informacje o jednostkach wchodzących w skład Grupy Kapitałowej objętych konsolidacją metodą pełną:

Pobierz XLS

2.2. Założenie kontynuacji działalności

Niniejsze skonsolidowane sprawozdanie finansowe zostało sporządzone przy założeniu kontynuowania działalności gospodarczej w niezmienionej formie i zakresie i przez okres co najmniej 12 miesięcy od dnia kończącego okres sprawozdawczy. 
Dokonując oceny zdolności Grupy do kontynuowania działalności Zarząd JSW analizuje występowanie niepewności dotyczących zdarzeń lub okoliczności, które mogą nasuwać wątpliwości co do zdolności kontynuacji działalności. Do takich zdarzeń należą istotne zmiany w otoczeniu rynkowym, systemie gospodarczym i finansowym, zarówno w Polsce jak i na świecie, spowodowane sytuacją wynikającą z rozprzestrzeniania się koronawirusa SARS-CoV-2, które wpływają na operacyjną i finansową sytuację Grupy. Szczególne okoliczności sprawiają, że Grupa na bieżąco przeprowadza analizę sytuacji, stopnia jej ekspozycji na skutki pandemii oraz podejmuje czynności ograniczające ryzyko związane z zakłóceniem ciągłości działania. W Nocie 9.5 przedstawione zostały działania podejmowane w celu zabezpieczenia ryzyka utraty płynności.
Projekcje finansowe na kolejne 12 miesięcy zakładają spłatę zobowiązań z tytułu zaciągniętego zadłużenia zgodnie z harmonogramami spłat, a także realizację zaplanowanych strategicznych projektów.
Zarząd JSW zakłada również, iż w okresach wzmożonego zapotrzebowania nadal będą wykorzystane przez Grupę środki finansowe z funkcjonującego w Grupie systemu zarządzania środkami pieniężnymi (Cash Pooling Rzeczywisty „CPR”). Głównym podmiotem zasilającym CPR w 2021 roku była spółka JSW KOKS. Prognoza płynnościowa JSW oraz prognoza uwzględniająca wykorzystanie CPR wskazuje na zdolność do terminowego regulowania zobowiązań. Grupa nie zakłada złamania wskaźników finansowych wynikających z umowy finansowania w przeciągu kolejnych miesięcy.
Analiza sytuacji finansowej Grupy na dzień kończący okres sprawozdawczy oraz w kolejnych 12 miesiącach wskazuje na poprawę wyniku finansowego, głównie jako konsekwencja wzrostu cen na rynku węgla koksowego i stali, zanotowanych od końca II kwartału 2021 roku i utrzymujących się w 2022 roku.
Do kwietnia 2021 roku ceny węgli koksowych utrzymywały się na niskim poziomie. Średnie notowania indeksu TSI Premium Hard Coking Coal za I kwartał 2021 roku wyniosły 127,57 USD/t FOB Australia. Od końca kwietnia 2021 roku rozpoczął się proces wyraźnego wzrostu popytu, przy jednoczesnych ograniczeniach podaży, czego wynikiem był sukcesywny wzrost cen węgla koksowego, co wpłynęło na wzrost jego notowań w II, III i IV kwartale 2021 roku do odpowiednio 137,46 USD/t, 263,66 USD/t oraz 368,67 USD/t FOB Australia. Popyt na węgiel koksowy był wysoki nie tylko ze strony Chin, ale również ze strony krajów europejskich i południowo-amerykańskich. Odbudowa popytu na węgiel koksowy w krajach z wyłączeniem Chin spowodowała zawężenie różnic pomiędzy notowaniami na azjatyckim i atlantyckim rynku węgla koksowego.

Notowania węgli koksowych były wzmacniane również przez utrzymujące się ograniczenia podaży w Chinach, Australii, Kanadzie, Rosji, Kolumbii i Mongolii, czyli u głównych producentów i dostawców tego surowca. Wobec słabej dostępności dostaw na rynku zamorskim, kolejne transakcje na rynku spotowym były zawierane w wyższych cenach, które z kolei kształtowały poziomy światowych indeksów. Zamorski rynek węgla koksowego wkroczył w IV kwartał 2021 roku z cenami na rekordowo wysokim poziomie. Notowania w październiku i listopadzie 2021 roku należały do historycznie wysokich i dla australijskiego węgla koksowego węgla premium LV oscylowały w granicach 400 USD/t FOB Australia. Na koniec grudnia 2021 roku wartość indeksu TSI Premium Hard Coking Coal wynosiła 357,25 USD/t FOB Australia.
Na rynku koksu ceny oraz zapotrzebowanie na koks w Europie są wysokie. Koksownie w Europie pracują z wykorzystaniem pełnych mocy produkcyjnych. Notowania cen koksu wielkopiecowego na europejskim rynku wyniosły w 2021 roku średnio 460,0 USD/t CFR Port Europa Północna, co oznacza wzrost o 92,6% w porównaniu do 238,8 USD/t CFR Port Europa Północna w 2020 roku. Notowania koksu chińskiego wzrosły o 64,3% osiągając średnią 480,6 USD/t. W grudniu 2021 roku notowania koksu wielkopiecowego na rynku europejskim wynosiły 630 USD/t CFR Port Europa Północna, a koksu chińskiego na koniec grudnia 2021 roku 474 USD/t FOB.

Na funkcjonowanie Grupy w istotny sposób wpłyną w najbliższym czasie działania militarne podjęte przez Federację Rosyjską na terytorium Ukrainy. Produkcja hutnicza w obydwu tych państwach jest znacząca, w związku z czym sytuacja ta wpłynie na podaż wyrobów hutniczych na rynku europejskim, zarówno za sprawą reperkusji handlowych i nałożonych sankcji przez Unię Europejską na Rosję, poprzez zawirowania w transporcie, aż po możliwe (na skutek zniszczeń wojennych) ograniczenia po stronie podażowej. Potencjalne ryzyka z tym związane zostały opisane w punkcie 4.2. Sprawozdania Zarządu z działalności Jastrzębskiej Spółki Węglowej S.A. oraz Grupy Kapitałowej Jastrzębskiej Spółki Węglowej S.A. za rok obrotowy zakończony 31 grudnia 2021 roku.

Wybuch wojny w Ukrainie, doprowadził do gwałtownego wzrostu notowań australijskich węgli koksowych, przekraczając historyczne maksima o 200 USD/t. Notowania węgli hard przekroczyły 660 USD/t (notowania z 8 marca 2022 roku), gwałtownie wzrosły również notowania pozostałych typów węgli: PCI pow. 650 USD/t, semi-soft 575 USD/t. Na tak gwałtowny wzrost cen obok sytuacji w Ukrainie, sankcji nakładanych na Rosję, wpływa zła sytuacja pogodowa w Australii, gdzie powódź na wschodnim wybrzeżu niszczy infrastrukturę komunikacyjną, paraliżując eksport surowców. Rozwój sytuacji rynkowej obarczony jest dużym ryzykiem; o ile sytuacja w Australii w perspektywie czasu ulegnie normalizacji, trudno przewidzieć długookresowy wpływ wojny w Ukrainie na europejski i globalny rynek.
Notowania koksu wielkopiecowego po wybuchu wojny w Ukrainie wzrastają, jednak w mniejszym stopniu niż australijskiego węgla koksowego. Notowania koksu chińskiego CSR 64/62 wynoszą 658 USD/t (notowania z 8 marca 2022 roku). Notowania koksu na rynku europejskim publikowane są w okresach miesięcznych i po wybuchu wojny w Ukrainie nie były prezentowane.
Dotychczasowy konflikt zbrojny na Ukrainie nie powoduje dla Grupy zwiększonego ryzyka handlowego i finansowego w zakresie regulowania zobowiązań przez kontrahentów. Grupa nie współpracuje z podmiotami zarejestrowanymi na Ukrainie ani w Rosji, nie realizuje też bezpośrednich dostaw do w/w destynacji.

Grupa jest strategicznym dostawcą dla koncernów hutniczych w Europie Środkowej, utrzymuje stały kontakt z odbiorcami i w pełni realizuje zobowiązania kontraktowe. Wspólne monitorowanie rynku pozwala szybko reagować na zagrożenia w zmiennym otoczeniu rynkowym.

Brak dostaw węgla, koksu i produktów węglopochodnych z Rosji i Ukrainy wpływać będzie na wzrost popytu na produkty Grupy, a wysokie ceny poprawią wyniki finansowe Grupy. Biorąc pod uwagę niepewność sytuacji, nie można przewidzieć okresu utrzymywania się tak wysokich cen, analitycy wstrzymali publikację prognoz. Kryzys na rynku surowców energetycznych w Europie może doprowadzić do zmian polityki klimatycznej, które mogą pozytywnie wpłynąć na warunki funkcjonowania Grupy w średnim okresie.

Pomimo, iż konflikt zbrojny nie wpływa negatywnie na bieżącą działalność handlową Grupy, nie można wykluczyć, że w przypadku eskalacji konfliktu, lub w wyniku nałożonych sankcji gospodarczych nie wpłynie w przyszłości na działalność operacyjną i inwestycyjną Grupy. Możliwe zakłócenia to:

• przerwane lub zaburzone łańcuchy dostaw, co może skutkować ograniczeniami w zakresie dostępności z Ukrainy i Rosji surowców niezbędnych koncernom stalowym i koksowniom,
• wzrost kosztów energii w wyniku ograniczeń dostaw gazu i węgla z Rosji,
• zakłócenia logistyczne w portach w wyniku zwiększonego importu zamorskiego surowców m.in. rudy żelaza.

Mając na uwadze powyższe, na dzień zatwierdzenia niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego, pomimo występujących zagrożeń rynkowych, nie stwierdzono istnienia istotnych niepewności i okoliczności (w tym uwzględnionych w Nocie 9.5. zdarzeń) wskazujących na zagrożenie kontynuowania działalności w dającej się przewidzieć przyszłości. Wobec powyższego, rozważając czynniki odnośnie bieżącej, jak i oczekiwanej sytuacji finansowej Grupy, przekładające się na realne do osiągnięcia projekcje finansowe, Zarząd uznaje przyjęcie założenia kontynuacji działalności jako zasadne.
Aktywa i zobowiązania wykazywane są w skonsolidowanym sprawozdaniu z sytuacji finansowej przy założeniu, że Grupa będzie mogła uzyskać korzyści ekonomiczne z aktywów i wypełnić zobowiązania w toku normalnej działalności.

2.2.1. WPŁYW ZMIAN (RYZYK) KLIMATYCZNYCH NA PROWADZONĄ DZIAŁALNOŚĆ ORAZ SYTUACJĘ FINANSOWĄ

Prowadzone przez Grupę procesy produkcyjne powodują znaczne zużycie energii i emisje zanieczyszczeń do powietrza i wód. Głównym źródłem emisji gazów cieplarnianych wynikającym z działalności Grupy jest metan usuwany ze względów bezpieczeństwa z wyrobisk kopalnianych (ok. 74% śladu węglowego). Jako bezpośredni i pośredni emitent gazów cieplarnianych, Grupa jest zaangażowana w realizację celów Porozumienia Paryskiego oraz realizację założeń Europejskiego Zielonego Ładu, co w konsekwencji oznacza konieczność transformacji przemysłu w kierunku gospodarki neutralnej klimatycznie do roku 2050. Wpływ zmian klimatycznych na działalność Grupy został przedstawiony w Punkcie 9.11. i 9.12. Sprawozdania Zarządu z działalności Jastrzębskiej Spółki Węglowej S.A. oraz Grupy Kapitałowej Jastrzębskiej Spółki Węglowej S.A. za rok obrotowy zakończony 31 grudnia 2021 roku.

Jako cele strategiczne Grupy na lata 2022-2030 przyjmuje się głównie redukcję śladu węglowego organizacji Grupy do 2030 o 30% względem roku 2018 (Zakres 1 i 2) oraz dążenie do osiągnięcia neutralności klimatycznej do roku 2050 oraz minimalizacja wpływu środowiskowego w pozostałych obszarach.
Kluczem do redukcji emisji metanu jest ujmowanie i gospodarcze wykorzystanie do produkcji energii. W 2021 roku JSW kontynuowała realizowany od 2018 roku program inwestycyjny Gospodarcze wykorzystanie metanu (GWM), mający na celu zabudowę kolejnych silników kogeneracyjnych, zwiększenie wykorzystania metanu i autoprodukcji energii (nakłady inwestycyjne poniesione przez JSW w 2021 roku: 82,2 mln PLN). Grupa kontynuowała również budowę bloku energetycznego w JSW KOKS, wykorzystującego gaz koksowniczy do produkcji energii elektrycznej i ciepła (nakłady inwestycyjne poniesione przez JSW KOKS w 2021 roku: 61,9 mln PLN). Dodatkowo Grupa prowadzi m.in. działania o charakterze badawczo-rozwojowym mające na celu przejście na gospodarkę niskoemisyjną (koszty poniesione w 2021 roku: 13,5 mln PLN).

Wszystkie inwestycje planowane do 2030 roku związane ze zmniejszeniem emisji i ochroną środowiska Grupy, określone w Strategii JSW z uwzględnieniem spółek zależnych Grupy Kapitałowej na lata 2022-2030 („Strategia”), to nakłady inwestycyjne o łącznej wysokości ponad 4 mld PLN, w tym ok. 71% na działania związane z ochroną powietrza, w tym z redukcją śladu węglowego. W dążeniu do osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 roku, planowane kierunki rozwoju to kontynuacja redukcji emisji metanu, optymalizacji produkcji i zużycia energii, udziału w badaniach nad rozwojem nowych technologii – wychwytu metanu z powietrza wentylacyjnego (VAM), wychwytu dwutlenku węgla (CCUS), produkcji wodoru.

Przyjęta Strategia, uwzględniająca nowe kierunki działań i przedsięwzięcia wspomagające dążenie do wzrostu wartości Grupy, w tym także priorytety środowiskowe Grupy mające na celu przeciwdziałanie zmianom klimatu, została zidentyfikowana jako przesłanka pochodząca z wewnętrznych źródeł, zgodnie z MSR 36, wskazująca na możliwość wystąpienia utraty wartości składnika aktywów, bądź odwrócenia odpisów aktualizujących ujętych w poprzednich okresach. Szczegółowe informacje dotyczące przeprowadzonych testów na utratę wartości przedstawione zostały w Nocie 7.5. niniejszego sprawozdania.

2.3. Polityka rachunkowości oraz ważne oszacowania i osądy księgowe

Istotne zasady rachunkowości oraz istotne wartości oparte na osądach i szacunkach zostały przedstawione jako element poszczególnych not objaśniających do skonsolidowanego sprawozdania finansowego.

Przyjęte przez Grupę zasady rachunkowości są spójne z zasadami stosowanymi w poprzednim roku obrotowym, za wyjątkiem przyjęcia nowych i zmienionych standardów opisanych w Nocie 2.5. oraz zmian zasad prezentacji, które zostały przedstawione w Nocie 2.6.

Sporządzenie skonsolidowanego sprawozdania finansowego zgodnie z MSSF wymaga przyjęcia pewnych założeń oraz dokonania szacunków i osądów, które wpływają na przyjęte zasady rachunkowości oraz wielkości wykazane w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym. Założenia i szacunki wynikają z dotychczasowych doświadczeń oraz innych czynników, w tym przewidywań odnośnie do przyszłych zdarzeń, które w danej sytuacji wydają się zasadne. Uzyskane w ten sposób oszacowania księgowe z definicji rzadko pokrywać się będą z faktycznymi rezultatami. Oszacowania i osądy księgowe podlegają regularnej ocenie.

Pozycje skonsolidowanego sprawozdania finansowego, z którymi związane jest istotne ryzyko konieczności wprowadzenia znaczącej korekty wartości księgowych aktywów i zobowiązań opisano w poszczególnych notach niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego.

2.4. Zasady konsolidacji i ujmowanie inwestycji w spółki stowarzyszeniowe

Niniejsze skonsolidowane sprawozdanie finansowe zostało sporządzone na podstawie sprawozdania finansowego Jednostki dominującej oraz sprawozdań finansowych jej jednostek zależnych i stowarzyszonych. Sprawozdania finansowe jednostek objętych konsolidacją sporządzane są za ten sam okres sprawozdawczy, w oparciu o jednolite zasady rachunkowości.

Wszystkie transakcje wewnątrzgrupowe, rozrachunki, przychody, koszty i niezrealizowane zyski z transakcji między jednostkami Grupy są w całości eliminowane. Niezrealizowane straty są eliminowane, chyba że dowodzą wystąpienia utraty wartości.

Jednostki zależne podlegają konsolidacji metodą pełną od dnia przejęcia, będącego dniem objęcia kontroli nad spółką, do dnia utraty tej kontroli. Kontrola występuje wówczas, gdy Jednostka dominująca, z tytułu swojego zaangażowania w tę jednostkę, podlega ekspozycji na zmienne zwroty lub ma do nich prawa oraz możliwość wywierania wpływu na wysokość tych zwrotów poprzez sprawowanie władzy nad jednostką.

Jednostki stowarzyszone to wszelkie jednostki, na które Jednostka dominująca bezpośrednio lub poprzez spółki zależne wywiera znaczący wpływ, ale nie sprawuje kontroli, co zwykle towarzyszy posiadaniu od 20% do 50% ogólnej liczby głosów w organach stanowiących. Inwestycje w jednostkach stowarzyszonych są ujmowane metodą praw własności.

2.5. Nowe standardy, interpretacje i ich zmiany

2.6. Zmiany zasad prezentacji

ZMIANA PREZENTACJI

W skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym za rok obrotowy zakończony 31 grudnia 2021 roku Grupa zdecydowała o zmianie prezentacji w skonsolidowanym sprawozdaniu z wyniku finansowego i innych całkowitych dochodów, kwoty wynikającej z realizacji instrumentów zabezpieczających objętych rachunkowością zabezpieczeń, przeklasyfikowanej z innych całkowitych dochodów do wyniku finansowego. Od 1 stycznia 2021 roku Grupa ujmuje przeklasyfikowanie wyniku skutecznego w związku z realizacją pozycji zabezpieczanej, z innych całkowitych dochodów do wyniku finansowego, jako korektę pozycji zabezpieczanej.
Na dzień 31 grudnia 2021 roku Grupa posiadała w rachunkowości zabezpieczeń transakcje Fx Forward oraz kredyty denominowane w USD. Instrumenty te zabezpieczają przepływy pieniężne z tytułu realizowanej przez Jednostkę dominującą sprzedaży koksu (na dzień 31 grudnia 2020 roku transakcje zabezpieczające desygnowane do rachunkowości zabezpieczeń zabezpieczały przychody ze sprzedaży koksu i węglopochodnych). Zgodnie z przyjętą zmianą prezentacji, w momencie realizacji pozycji zabezpieczanej część skuteczna zabezpieczenia (tj. część zmiany wartości godziwej instrumentu zabezpieczającego, która została uznana za efektywną i ujęta jest w innych całkowitych dochodach) zostaje przeklasyfikowana do wyniku finansowego okresu, jako korekta przychodów ze sprzedaży (przed zmianą dotyczyła korekty pozostałych zysków/(strat)-netto w przypadku transakcji Fx Forward oraz kosztów finansowych w odniesieniu do kredytów denominowanych w USD). Zmiana prezentacji właściwiej odzwierciedla ekonomiczną treść transakcji oraz jej wpływ na osiągane wielkości finansowe.

Grupa przekształciła dane porównawcze prezentowane w skonsolidowanym sprawozdaniu z wyniku finansowego i innych całkowitych dochodów. Przekształcenie zostało przedstawione w poniższej tabeli.

Pobierz XLS

4.2. Koszty sprzedawanych produktów, materiałów i towarów

WYBRANE ZASADY RACHUNKOWOŚCI

KOSZT SPRZEDANYCH PRODUKTÓW, MATERIAŁÓW I TOWARÓW

Całkowity koszt sprzedanych produktów, materiałów i towarów stanowi:

• koszt wytworzenia produktów poniesiony w danym okresie sprawozdawczym, skorygowany o zmianę stanu produktów oraz skorygowany o wartość świadczeń i rzeczowych aktywów trwałych wytworzonych na potrzeby własne oraz wyrobisk ruchowych,
• koszty sprzedaży i koszty administracyjne poniesione w okresie sprawozdawczym, które są wykazywane odrębnie w sprawozdaniu z wyniku finansowego i innych całkowitych dochodów,
• wartość sprzedanych towarów i materiałów.

Koszty wytworzenia, które można bezpośrednio przyporządkować osiągniętym przychodom przez Grupę, wpływają na wynik finansowy za ten okres sprawozdawczy, w którym przychody te wystąpiły.

Koszty wytworzenia, które można jedynie w sposób pośredni przyporządkować przychodom lub innym korzyściom osiąganym przez Grupę, wpływają na wynik finansowy Grupy w części, w której dotyczą danego okresu sprawozdawczego, zapewniając ich współmierność do przychodów lub innych korzyści ekonomicznych.

Pobierz XLS

4.3. Pozostałe przychody

Pobierz XLS

4.4. Pozostałe koszty

Pobierz XLS

4.5. Pozostałe zyski/(straty) netto

Pobierz XLS

* Dane przekształcone w związku z zastosowaną zmianą zasad prezentacji, która została szerzej opisana w Nocie 2.6.

4.6. Przychody i koszty finansowe

Pobierz XLS

4.7. Zysk/(strata) na akcję

Podstawowy zysk/(strata) na akcję

Podstawowy zysk/(strata) na akcję wylicza się jako iloraz zysku/(straty) przypadającego na akcjonariuszy Jednostki dominującej oraz średniej ważonej liczby akcji zwykłych w ciągu roku.

Rozwodniony zysk/(strata) na akcję

Rozwodniony zysk/(strata) na akcję wylicza się, korygując średnią ważoną liczbę akcji zwykłych w taki sposób, jak gdyby nastąpiła zamiana na potencjalne akcje zwykłe powodujące rozwodnienie. Jednostka dominująca nie posiada instrumentów powodujących rozwodnienie potencjalnych akcji zwykłych. W związku z powyższym rozwodniony zysk/(strata) na akcję równy jest podstawowemu/(ej) zyskowi/(stracie) na akcję Jednostki dominującej.

Pobierz XLS

5.1. Podatek dochodowy

Podatek dochodowy ujęty w zysku netto:

Pobierz XLS

Podatek dochodowy ujęty w innych całkowitych dochodach:

Pobierz XLS

Uzgodnienie teoretycznego podatku wynikającego z zysku/(straty) przed opodatkowaniem i ustawowej stawki podatkowej do obciążenia z tytułu podatku dochodowego wykazanego w zysku netto przedstawia się następująco:

5.2. Odroczony podatek dochodowy

Aktywa i zobowiązania z tytułu odroczonego podatku dochodowego podlegają kompensacie na poziomie sprawozdań finansowych poszczególnych spółek Grupy i w związku z tym w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym wykazuje się następujące kwoty:

Pobierz XLS

Zmiana stanu odroczonego podatku dochodowego przedstawia się następująco:

Pobierz XLS

Zmiana stanu aktywa i zobowiązań z tytułu odroczonego podatku dochodowego przed kompensatą:

Pobierz XLS

Pobierz XLS

6.1. Kredyty i pożyczki

Pobierz XLS

Zaciągnięte kredyty i pożyczki według terminu zapadalności na dzień 31 grudnia 2021 roku:

Pobierz XLS

Zaciągnięte kredyty i pożyczki według terminu zapadalności na dzień 31 grudnia 2020 roku:

Pobierz XLS

Grupa dysponuje następującymi niewykorzystanymi liniami kredytowymi:

Pobierz XLS

Średnie (nominalne) oprocentowanie kredytów i pożyczek:

Pobierz XLS

Wartość godziwa kredytów i pożyczek nie różni się istotnie od ich wartości księgowej.

Główne zobowiązania z tytułu kredytów i pożyczek po przeliczeniu na PLN przedstawia tabela poniżej.

* Wsparcie finansowe w ramach Programu Rządowego „Tarcza Finansowa Polskiego Funduszu Rozwoju dla Dużych Firm” zostało udzielone na preferencyjnych warunkach. Zgodnie z wymogami MSR 20 „Dotacje rządowe oraz ujawnianie informacji na temat pomocy rządowej”, ujęcie bilansowe pożyczki otrzymanej na warunkach preferencyjnych następuje w wartości godziwej. Grupa dokonała takiej wyceny i prezentuje pożyczkę z uwzględnieniem wartości odsetek rynkowych. Z tego powodu faktyczna wartość zadłużenia wynosi 974,5 mln PLN i różni się od stanu zobowiązania na dzień kończący okres sprawozdawczy o 42,7 mln PLN (w tym przychód z tytułu preferencyjnego oprocentowania w wysokości 38,7 mln PLN wykazany został w pozostałych przychodach (Nota 4.3.))
** Możliwość przedłużenia okresu spłaty maksymalnie o dwa lata.
*** Stan zadłużenia na 31 grudnia 2021 roku wynosi 93,3 mln PLN. Zgodnie z wymogami MSR 20 „Dotacje rządowe oraz ujawnianie informacji na temat pomocy rządowej”, ujęcie bilansowe pożyczki otrzymanej na warunkach preferencyjnych następuje w wartości godziwej. Z tego powodu faktyczna wartość zadłużenia różni się od stanu zobowiązania na dzień kończący okres sprawozdawczy o 14,6 mln PLN.

Pobierz XLS

POŻYCZKI W RAMACH PROGRAMU RZĄDOWEGO „TARCZA FINANSOWA POLSKIEGO FUNDUSZU ROZWOJU DLA DUŻYCH FIRM”

W ramach Programu Rządowego „Tarcza Finansowa Polskiego Funduszu Rozwoju dla Dużych Firm” w grudniu 2020 roku zostały zawarte umowy pożyczki płynnościowej i preferencyjnej pomiędzy JSW, Polskim Funduszem Rozwoju S.A („PFR”) oraz spółkami Jastrzębskie Zakłady Remontowe Sp. z o.o. („JZR”) oraz JSW KOKS S.A. („JSW KOKS”) jako poręczycielami udzielonych pożyczek. Umowę z PFR dotyczącą udzielenia pożyczki preferencyjnej zawarła w grudniu 2020 roku również spółka JSW KOKS. Środki z tych pożyczek zostały wypłacone w grudniu 2020 roku, w kwocie 1,0 mld PLN (pożyczka płynnościowa) oraz w kwocie 198,5 mln PLN (pożyczka preferencyjna, z czego 173,6 mln PLN wypłacono dla JSW, a 24,9 mln PLN dla JSW KOKS). Według zapisów umów, oprocentowanie pożyczek w skali roku jest stałe i dla każdego roku finansowania równe marży właściwej dla tego roku liczone od dnia zawarcia umowy pożyczki. Na mocy aneksu z dnia 19 maja 2021 roku, z dniem 1 kwietnia 2021 roku, zmniejszone zostało oprocentowanie pożyczki płynnościowej, które po zmianie wynosi: w I roku 0,75%, w II i III roku 1,25%, w IV roku 2,25%. Na mocy aneksu z dnia 28 września 2021 roku do umowy pożyczki preferencyjnej zawartej przez JSW oraz aneksu z dnia 27 września 2021 roku do umowy pożyczki preferencyjnej zawartej przez JSW KOKS w ramach Programu Rządowego „Tarcza Finansowa Polskiego Funduszu Rozwoju dla Dużych Firm”, zmniejszone zostało oprocentowanie pożyczek, które po zmianie wynosi w: I roku 0,75%, w II i III roku 1,25%, w IV roku 2,25%. Zmiany weszły w życie z dniem 1 lipca 2021 roku.

W dniu 31 marca 2021 roku JSW i JSW KOKS w ramach uzyskanych pożyczek preferencyjnych w wysokości 198,5 mln PLN zwróciły się do PFR z wnioskami o umorzenie części pożyczek preferencyjnych, zgodnie z postanowieniami i na warunkach określonych w umowach oraz w Regulaminie Programu Rządowego „Tarcza Finansowa Polskiego Funduszu Rozwoju dla Dużych Firm", tj. do 75% „Faktycznej Szkody Covid”. W dniu 23 września 2021 roku JSW oraz JSW KOKS otrzymały od PFR „Oświadczenia o częściowym zwolnieniu z długu oraz wysokości umorzenia pożyczek preferencyjnych” odpowiednio w kwotach 89,2 mln PLN oraz 18,7 mln PLN. W wyniku złożonych do PFR „Oświadczeń o przyjęciu zwolnienia z długu” (JSW złożyła oświadczenie w dniu 28 września 2021 roku, natomiast JSW KOKS w dniu 27 września 2021 roku), ze skutkiem od dnia 24 września 2021 roku doszło do umorzenia pożyczek preferencyjnych w łącznej kwocie 107,9 mln PLN, które zostało ujęte w pozostałych przychodach (Nota 4.3.). Umorzenie skutkuje zmianą harmonogramu spłat rat pożyczek preferencyjnych proporcjonalnie o kwotę umorzenia.

W dniu 28 czerwca 2021 roku zostały podpisane aneksy do umów JSW pożyczki preferencyjnej oraz pożyczki płynnościowej, na mocy których zostały zmienione harmonogramy spłaty rat kapitałowych tych pożyczek. Raty kapitałowe przypadające na II i III kwartał 2021 roku zostały zmniejszone łącznie o 145,7 mln PLN, z czego 122,9 mln PLN dotyczy pożyczki płynnościowej, a 22,8 mln PLN dotyczy pożyczki preferencyjnej. Raty kapitałowe wymagalne w kolejnych kwartałach zostały odpowiednio zwiększone.

W dniu 29 października 2021 roku JSW KOKS dokonała spłaty pozostałej części pożyczki preferencyjnej PFR w wysokości 4,1 mln PLN.

W umowach pożyczki płynnościowej oraz pożyczki preferencyjnej przewidziano zabezpieczenia w formie poręczeń na rzecz PFR następujących spółek zależnych:

• JZR do łącznej wysokości 300,0 mln PLN (na dzień 31 grudnia 2021 roku ustanowione w kwocie 300,0 mln PLN),
• JSW KOKS do łącznej wysokości 1 064,3 mln PLN (na dzień 31 grudnia 2021 roku ustanowione w kwocie 434,0 mln PLN).

UMOWA FINANSOWANIA Z KONSORCJUM
W dniu 9 kwietnia 2019 roku została zawarta umowa finansowania pomiędzy JSW a Agencją Rozwoju Przemysłu S.A., Bankiem Gospodarstwa Krajowego, Bankiem Polska Kasa Opieki S.A., Powszechną Kasą Oszczędności Bank Polski S.A. („PKO BP”) oraz ICBC (Europe) S.A. Oddział w Polsce („Konsorcjum”). Finansowanie zostało udzielone w formie:

• pożyczki terminowej w kwocie 100,0 mln PLN,
• kredytów terminowych A i C w kwocie stanowiącej równowartość w USD kwoty 300,0 mln PLN,
• kredytu odnawialnego B w kwocie 360,0 mln PLN.

Środki z Umowy Finansowania zostały uruchomione w latach 2019-2020 w wysokości 460,0 mln PLN oraz 78,4 mln USD.

Umowa Finansowania z Konsorcjum nakłada na JSW oraz inne spółki z Grupy szereg zobowiązań. Zgodnie z zapisami umownymi istnieje m.in. zobowiązanie, by łączny udział EBITDA poręczycieli (JSW KOKS oraz JZR) oraz JSW w sumie EBITDA Grupy wynosił nie mniej niż 85%, a także utrzymanie wysokości wskaźnika zadłużenie finansowe netto/EBITDA na poziomie nie przekraczającym 3,3x. Według zapisów umowy finansowania, JSW jest zobowiązana do przedstawienia stosownych wyliczeń wskaźników według stanu na koniec każdego kwartału. W 2020 roku Jednostka dominująca zwróciła się do Konsorcjum z prośbą o wyznaczenie w okresie trwania pandemii koronawirusa
SARS-CoV-2 mniej restrykcyjnych wartości referencyjnych wybranych kowenantów.

W dniu 9 grudnia 2020 roku Konsorcjum wydało zgodę na zawieszenie sankcji wynikających z niewypełnienia:

• wskaźnika Zadłużenie Finansowe Netto/EBITDA za okres IV kwartału 2020 roku oraz I kwartału 2021 roku,
• zobowiązania by łączny udział EBITDA poręczycieli (JSW KOKS oraz JZR) oraz Spółki w sumie EBITDA Grupy wynosił nie mniej niż 85% za okres III i IV kwartału 2020 roku oraz I kwartału 2021 roku.

Z dniem 12 października 2020 roku, na mocy aneksu do Umowy Finansowania, m.in. zostało obniżone wymagalne saldo Bufora Gotówki do kwoty 760,0 mln PLN (do dnia 31 grudnia 2021 roku) oraz podniesiono limity dozwolonego zadłużenia. Istotnym elementem Bufora Gotówki są środki ulokowane w portfel aktywów FIZ. Na dzień 31 grudnia 2021 roku oraz w okresach podlegających weryfikacji zgodnie z Umową Finansowania do dnia zatwierdzenia niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego, warunek dotyczący utrzymywania Bufora Gotówki oraz limit dozwolonego zadłużenia został spełniony. Od dnia 1 stycznia 2022 roku wymagalne saldo Bufora Gotówki wynosi 960,0 mln PLN.

Warunek dotyczący utrzymania poziomu wskaźnika Zadłużenie Finansowe Netto/EBITDA został w 2021 roku wypełniony w okresach kwartalnych podlegających weryfikacji. Zobowiązanie, by łączny udział EBITDA poręczycieli (JSW KOKS oraz JZR) oraz JSW w sumie EBITDA Grupy wynosił nie mniej niż 85%, zostało w 2021 roku wypełnione w okresach kwartalnych podlegających weryfikacji (za wyjątkiem I kwartału 2021 roku).

Według wstępnych szacunków na dzień zatwierdzenia niniejszego skonsolidowanego sprawozdania powyższe wskaźniki za rok 2021 zostaną spełnione.

UMOWY POŻYCZEK Z NFOŚiGW

UMOWY POŻYCZEK Z WFOŚiGW KATOWICE

1. Dnia 12 sierpnia 2020 roku JSW KOKS podpisała umowę pożyczki preferencyjnej w kwocie 34,0 mln PLN z Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej („WOFŚiGW”) w Katowicach o dofinansowanie przedsięwzięcia pod nazwą: „Budowa bloku energetycznego w Koksowni Radlin”. Pożyczka została udzielona w ramach pomocy horyzontalnej na ochronę środowiska. Wartość bilansowa pożyczki na dzień 31 grudnia 2021 roku wynosi 30,7 mln PLN. Po dniu kończącym okres sprawozdawczy, tj. w dniu 31 stycznia 2022 roku podpisano aneks do umowy na mocy którego zaktualizowano harmonogram wypłat i spłat pożyczki. Po zmianach spłata pożyczki będzie następować kwartalnie począwszy od czerwca 2024 roku, termin ostatecznej spłaty nie uległ zmianie.
2. W dniu 13 grudnia 2021 roku JSW KOKS podpisała z WFOŚiGW umowę o dofinansowanie w formie pożyczki do kwoty 70,0 mln PLN przedsięwzięcia pod nazwą: „Modernizacja baterii koksowniczej nr 4 w Koksowni Przyjaźń”. Pożyczka będzie wypłacana w transzach. Na dzień 31 grudnia 2021 roku pożyczka nie została uruchomiona. Pożyczka oprocentowana jest według zmiennej stopy procentowej. Spłata pożyczki będzie następować kwartalnie począwszy od marca 2025 roku.
   W umowie przewidziano następujące zabezpieczenia spłaty pożyczki:
   • hipoteka na nieruchomościach do wysokości 84,1 mln PLN wraz z cesją praw z polisy ubezpieczeniowej,
   • gwarancja bankowa do wysokości co najmniej 20 % kwoty dofinansowania.
   
   

UMOWA LINII WIELOCELOWEJ Z BGK

Dnia 23 stycznia 2020 roku pomiędzy PBSz a Bankiem Gospodarstwa Krajowego („BGK”) została zawarta umowa linii wielocelowej w wysokości 20,0 mln PLN. Zgodnie z podpisaną umową PBSz może korzystać z przyznanego limitu w formie:

• kredytu otwartego w rachunku bieżącym do pełnej kwoty limitu,
• gwarancji bankowych łącznie do maksymalnej kwoty zaangażowania do wysokości 5,0 mln PLN.

Łączne zaangażowanie z tytułu wszystkich produktów nie może przekroczyć kwoty limitu 20,0 mln PLN.

Na dzień kończący okres sprawozdawczy nie wykorzystywano linii wielocelowej. Po dniu kończącym okres sprawozdawczy, tj. 18 stycznia 2022 roku podpisano aneks do umowy wydłużający jej obowiązywanie o kolejne dwa lata tj. do dnia 22 stycznia 2024 roku.

UMOWA LIMITU KREDYTOWEGO WIELOCELOWEGO Z PKO BP S.A.

Dnia 17 lutego 2020 roku pomiędzy PBSz a PKO BP została zawarta umowa udzielenia limitu kredytowego wielocelowego w wysokości 20,0 mln PLN. Zgodnie z podpisaną umową PBSz może korzystać z przyznanego limitu w formie:

• kredytu w rachunku bieżącym do kwoty 15,0 mln PLN,
• gwarancji bankowych łącznie do maksymalnej kwoty zaangażowania w wysokości 5,0 mln PLN.

Na dzień kończący okres sprawozdawczy nie wykorzystywano linii wielocelowej. Po dniu kończącym okres sprawozdawczy, w dniu 16 lutego 2022 roku został podpisany aneks do umowy, wydłużający jej obowiązywanie o kolejny rok, tj. do dnia 16 lutego 2023 roku.

POZOSTAŁE ZABEZPIECZENIA KREDYTÓW I POŻYCZEK (bez uwzględnienia zabezpieczeń, które zostały opisane powyżej)

Na dzień kończący okres sprawozdawczy współdzielone na zasadzie pari passu zabezpieczenia umów finansowania z Konsorcjum oraz Europejskim Bankiem Inwestycyjnym („EBI”) stanowią:

1. Zastawy rejestrowe do najwyższej sumy zabezpieczenia wynoszącej 690,0 mln PLN, 117,8 mln USD oraz 87,8 mln EUR ustanowione na rzecz PKO BP jako administratora zastawu na:
   • aktywach ruchomych ZORG Knurów-Szczygłowice, ZORG Pniówek, ZORG Zofiówka, ZORG Bzie-Dębina,
   • akcjach posiadanych przez JSW w spółkach JSW KOKS i PBSz,
   • rachunkach bankowych JSW.
2. Hipoteki umowne łączne ustanowione na rzecz PKO BP jako administratora hipoteki do kwoty 690,0 mln PLN oraz do kwoty 117,8 mln USD oraz na rzecz EBI do kwoty 87,8 mln EUR na nieruchomościach będących przedmiotem własności lub wieczystego użytkowania JSW, wchodzących w skład zorganizowanych części przedsiębiorstwa JSW w postaci ZORG Knurów-Szczygłowice, ZORG Pniówek, ZORG Zofiówka, ZORG Bzie-Dębina.
3. Poręczenie udzielone na rzecz Konsorcjum przez JSW KOKS do kwoty 690,0 mln PLN oraz 117,8 mln USD i poręczenie udzielone na rzecz Konsorcjum przez JZR do kwoty 690,0 mln PLN oraz 117,8 mln USD.
4. Przelew wierzytelności z umowy handlowej oraz wierzytelności z tytułu umów ubezpieczenia dokonany na podstawie umowy przelewu rządzonej prawem polskim z dnia 9 kwietnia 2019 roku pomiędzy JSW jako cedentem a PKO BP jako cesjonariuszem.

W dniu 20 października 2020 roku nastąpiło podpisanie porozumienia rozwiązującego umowę finansowania z EBI. Na dzień zatwierdzenia niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego trwa proces zwalniania zabezpieczeń ustanowionych na rzecz EBI.
Pozostałe zabezpieczenia kredytów i pożyczek (dotyczące uruchomionych kredytów i pożyczek):

• hipoteki na nieruchomościach do wysokości 325,9 mln PLN,
• zastawy rejestrowe na rzeczach ruchomych do wysokości 56,3 mln PLN,
• przelewy wierzytelności z umów/rachunków bankowych oraz rachunków lokat terminowych.

W przypadku zabezpieczenia kredytów i pożyczek na aktywach trwałych dodatkowe zabezpieczenie stanowi cesja praw z umów ubezpieczenia tych aktywów. Ponadto stosowaną formą zabezpieczenia wierzytelności z tytułu zaciągniętych kredytów i pożyczek są weksle in blanco wraz z deklaracją wekslową.

6.2. Zobowiązania z tytułu leasingu

Struktura walutowa zobowiązań z tytułu leasingu Grupy po przeliczeniu na PLN przedstawia się następująco:

Pobierz XLS

Zobowiązania z tytułu leasingu ujęte w skonsolidowanym sprawozdaniu z sytuacji finansowej:

Pobierz XLS

Grupa ujmuje w wycenie zobowiązania z tytułu leasingu zmienne opłaty leasingowe powiązane z referencyjnymi stopami procentowymi.

6.3. Uzgodnienie zadłużenia

Zmianę stanu zadłużenia na dzień 31 grudnia 2021 roku przedstawia poniższa tabela:

Pobierz XLS

Zmianę stanu zadłużenia na dzień 31 grudnia 2020 roku przedstawia poniższa tabela:

Pobierz XLS

7.2. Wartość firmy

Wybrane zasady rachunkowości

Wartość firmy

Wartość firmy wycenia się według wartości początkowej pomniejszonej o ewentualne odpisy z tytułu utraty wartości. Wartość firmy nie jest amortyzowana, ale podlega corocznie testowi na utratę wartości,bez względu na to, czy istnieją przesłanki, które wskazują, że nastąpiła utrata wartości.

Wartość firmy przejęta w wyniku połączenia przedsięwzięć, w chwili przejęcia zostaje przypisana do poszczególnych ośrodków lub zespołów ośrodków wypracowujących środki pieniężne, które zgodnie z oczekiwaniami skorzystają z synergii uzyskanej w wyniku takiego połączenia, bez względu na to, czy inne składniki aktywów lub zobowiązania jednostki przejmowanej zostały przypisane do powyższych ośrodków lub zespołów ośrodków. Każdy ośrodek lub zespół ośrodków, do którego została przypisana wartość firmy:

• odpowiada najniższemu poziomowi, na którym wartość firmy jest monitorowana na wewnętrzne potrzeby zarządcze,
• nie może być większy niż segment operacyjny przed agregacją określony zgodnie z definicją zawartą w MSSF 8.

Ośrodek wypracowujący środki pieniężne, do którego została przypisana wartość firmy, poddaje się testom na utratę wartości corocznie, jak również wtedy, gdy istnieją przesłanki wskazujące na utratę jego wartości.

Za najniższy poziom w Grupie, do którego może zostać przypisana wartość firmy i na którym wartość firmy jest monitorowana na wewnętrzne potrzeby zarządcze, Grupa uznała segment operacyjny. Wartość firmy wykazywana jest w odrębnej pozycji skonsolidowanego sprawozdania z sytuacji finansowej.

Istotne szacunki

Utrata wartości

Wartość firmy podlega testowi na utratę wartości corocznie oraz na każdy dzień kończący okres sprawozdawczy, na który występują stosowne przesłanki. Test na utratę wartości w odniesieniu do wartości firmy przeprowadza się zgodnie z zasadami rachunkowości przedstawionymi w Nocie 7.5.

Wartość firmy

W 2019 roku Grupa dokonała rozliczenia transakcji nabycia akcji spółki Przedsiębiorstwo Budowy Szybów S.A. („PBSz”) z siedzibą w Tarnowskich Górach. W wyniku tej transakcji Grupa ujmuje w skonsolidowanym sprawozdaniu z sytuacji finansowej wartość firmy, której wysokość na dzień 31 grudnia 2021 roku wynosi 57,0 mln PLN.

Mając na uwadze stosowaną w Grupie politykę rachunkowości, w ocenie Zarządu JSW, wartość firmy uzyskana w procesie alokacji ceny nabycia akcji spółki PBSz, powinna być przypisana dla celów testu na utratę wartości do ośrodka wypracowującego środki pieniężne czyli do spółki PBSz, która wchodzi w skład Pozostałych segmentów.

Podsumowanie alokacji wartości firmy na poziomie segmentów przedstawiono poniżej:

Pobierz XLS

7.3. Wartości niematerialne

Wybrane zasady rachunkowości

Wartości niematerialne

Grupa posiada w szczególności następujące główne pozycje wartości niematerialnych:

Istotne szacunki

Utrata wartości

Grupa ocenia na każdy dzień kończący okres sprawozdawczy czy zaistniały obiektywne przesłanki mogące wskazywać na utratę wartości powyższych składników wartości niematerialnych. Testy na utratę wartości dla wartości niematerialnych są przeprowadzane zgodnie z zasadami rachunkowości przedstawionymi w Nocie 7.5.

Okresy użytkowania wartości niematerialnych

Grupa określa szacowane okresy użytkowania, a poprzez to stawki amortyzacji dla poszczególnych wartości niematerialnych. Szacunek ten opiera się na oczekiwanym okresie ekonomicznej użyteczności tych aktywów. Poprawność stosowanych okresów i stawek amortyzacyjnych oraz wartość końcowa wartości niematerialnych podlegają corocznej weryfikacji raz w roku w IV kwartale, w celu dokonania odpowiednich korekt odpisów amortyzacyjnych począwszy od następnego roku obrotowego.

Przeprowadzona w IV kwartale 2020 roku weryfikacja stawek amortyzacyjnych wartości niematerialnych nie spowodowała istotnych różnic amortyzacji w 2021 roku względem roku poprzedniego.

Wartości niematerialne

* Zgodnie z decyzjami Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki dotyczącymi umorzenia świadectw pochodzenia energii.

Pobierz XLS

Amortyzacja wartości niematerialnych

Poniżej przedstawiono pozycje, w których ujęto amortyzację wartości niematerialnych:

Pobierz XLS

Pozostałe informacje dotyczące wartości niematerialnych

Na dzień 31 grudnia 2021 roku wartość netto wartości niematerialnych stanowiących zabezpieczenie spłaty zobowiązań wynosi 6,3 mln PLN (na dzień 31 grudnia 2020 roku: 15,3 mln PLN) i dotyczy zabezpieczenia spłaty wierzytelności wynikających z umów finansowania dłużnego. Zabezpieczenia kredytów i pożyczek zostały opisane w Nocie 6.1.

W 2021 roku i w 2020 roku nie wystąpiły w Grupie skapitalizowane koszty finansowania zewnętrznego wartości niematerialnych.

7.4. Prawo do użytkowania składnika aktywów

Wybrane zasady rachunkowości

Prawo do użytkowania składnika aktywów

Z dniem rozpoczęcia leasingu Grupa ujmuje składnik aktywów z tytułu prawa do użytkowania oraz zobowiązanie z tytułu leasingu. Zasady dotyczące ujmowania zobowiązania z tytułu leasingu przedstawiono w Nocie 6.2.

Grupa użytkuje w ramach leasingu głównie kombajny ścianowe i chodnikowe oraz maszyny górnicze, środki transportu, sprzęt komputerowy i multimedialny, oraz nieruchomości i prawo wieczystego użytkowania gruntów.

Na dzień początkowego ujęcia prawo do użytkowania składnika aktywów wycenia się według kosztu. Koszt składnika aktywów z tytułu prawa do użytkowania obejmuje:

• kwotę początkowej wyceny zobowiązania z tytułu leasingu,
• wszelkie opłaty leasingowe zapłacone w dacie rozpoczęcia lub przed tą datą, pomniejszone o wszelkie otrzymane zachęty leasingowe,
• wszelkie początkowe koszty bezpośrednie poniesione przez leasingobiorcę w związku z zawarciem umowy leasingu,
• szacunek kosztów, które mają zostać poniesione przez leasingobiorcę w związku z obowiązkiem demontażu i usunięcia bazowego składnika aktywów lub przeprowadzenia renowacji miejsca, w którym się znajdował, lub przeprowadzeniem renowacji bazowego składnika aktywów do stanu wymaganego przez warunki leasingu, chyba że te koszty są ponoszone w celu wytworzenia zapasów.

Po dacie rozpoczęcia leasingu Grupa wycenia składnik aktywów z tytułu prawa do użytkowania według kosztu pomniejszonego o łączne odpisy amortyzacyjne (umorzenie) i łączne straty z tytułu utraty wartości oraz skorygowanego z tytułu jakiejkolwiek aktualizacji wyceny zobowiązania z tytułu leasingu poza odwracaniem dyskonta.

W przypadku modyfikacji umów leasingowych dotyczących zmian w odniesieniu do okresu leasingu, zmian opcji kupna składnika aktywów, zmian w przyszłych opłatach leasingowych, wstrzymania i przesunięcia w czasie opłat leasingowych w ramach obowiązującej umowy (dotyczy leasingu kombajnów ścianowych i chodnikowych), Grupa koryguje wartość składnika aktywów z tytułu prawa do użytkowania oraz zobowiązanie z tytułu leasingu.

Grupa korzysta z prawa zwolnienia ze stosowania wymogów wynikających z MSSF 16 w przypadku ujmowania:

• leasingu krótkoterminowego – leasing, który w dacie rozpoczęcia ma okres leasingu nie dłuższy niż 12 miesięcy. Uproszczenia tego nie zastosowano do krótkoterminowych umów leasingu środków produkcji, wykorzystywała w podziemnych zakładach górniczych. Leasing, w którym wprowadzono opcję kupna nie jest leasingiem krótkoterminowym.
• leasingu dotyczącego aktywów o niskiej wartości – czyli takich, których jednostkowa wartość początkowa nowego składnika przedmiotu leasingu nie przekracza 20 tys. PLN, z wyłączeniem prawa wieczystego użytkowania gruntów oraz umów leasingu, w których wprowadzono opcję kupna.

Płatności związane z leasingiem krótkoterminowym i leasingiem aktywów o niskiej wartości ujmowane są liniowo w kosztach bieżącego okresu.

W przypadku leasingu, gdzie Grupa jest leasingobiorcą, dla umów zawierających zarówno elementy leasingowe jak i elementy nie leasingowe, w przypadku braku możliwości ich wyodrębnienia, Grupa stosuje uproszczenie i ujmuje każdy element leasingowy i nieleasingowy jako pojedynczy element leasingowy.

Istotne szacunki

Ustalenie stawki amortyzacyjnej

Grupa określa stawki amortyzacji dla poszczególnych składników prawa do użytkowania aktywów. Prawo do użytkowania składnika aktywów amortyzuje się liniowo przez okres użytkowania aktywów nie dłuższy niż okres leasingu wynikający z zawartych umów. Stawki amortyzacyjne uzależnione są od okresu trwania umowy. W przypadku umów na czas nieokreślony okres amortyzacji ustala się na podstawie najbardziej prawdopodobnego okresu użytkowania składnika, bądź też przyjmuje za okres jego amortyzacji okres żywotności danego Zakładu, w zależności od tego co lepiej odzwierciedla rozsądnie pewny okres przez jaki Grupa nie skorzysta z opcji wypowiedzenia umowy.
Jeżeli Grupa ma wystarczającą pewność, że skorzysta z opcji kupna, składnik aktywów z tytułu prawa do użytkowania amortyzuje się przez okres użytkowania danego składnika aktywów.

Utrata wartości

Grupa ocenia na każdy dzień kończący okres sprawozdawczy czy zaistniały obiektywne przesłanki mogące wskazywać na utratę wartości składników aktywów z tytułu prawa do użytkowania. Testy na utratę wartości są przeprowadzane zgodnie z zasadami rachunkowości przedstawionymi w Nocie 7.5.

Pobierz XLS

Pobierz XLS

Koszty z tytułu leasingu

Kwoty z tytułu leasingu ujęte w sprawozdaniu z wyniku finansowego i innych całkowitych dochodów:

Pobierz XLS

Pozostałe informacje dotyczące prawa do użytkowania składnika aktywów

Na dzień 31 grudnia 2021 roku wartość netto prawa do użytkowania składnika aktywów stanowiących zabezpieczenie spłaty zobowiązań wynosi 50,1 mln PLN (na dzień 31 grudnia 2020 roku: 53,1 mln PLN) i dotyczy głównie zabezpieczenia spłaty wierzytelności wynikających z umów finansowania dłużnego. Zabezpieczenia kredytów i pożyczek zostały opisane w Nocie 6.1.

W 2021 roku i w 2020 roku nie wystąpiły w Grupie skapitalizowane koszty finansowania zewnętrznego prawa do użytkowania składnika aktywów.

7.5. Utrata wartości niefinansowych aktywów trwałych

Wybrane zasady rachunkowości

Utrata wartości aktywów niefinansowych

Wartość firmy podlega corocznemu testowi sprawdzającemu, czy nastąpiła utrata wartości oraz każdorazowo, gdy występują przesłanki wskazujące na utratę wartości. Pozostałe niefinansowe aktywa trwałe (aktywa podlegające amortyzacji) analizuje się pod kątem utraty wartości, ilekroć jakieś zdarzenia lub zmiany okoliczności wskazują na możliwość niezrealizowania ich wartości księgowej.

W przypadku, gdy wartość księgowa danego składnika niefinansowych aktywów trwałych przewyższa jego oszacowaną wartość odzyskiwalną, jego wartość księgowa podlega odpisowi z tytułu utraty wartości do wysokości jego wartości odzyskiwalnej. Wartość odzyskiwalną stanowi wyższa z dwóch kwot: wartości godziwej aktywów pomniejszonej o koszty sprzedaży lub wartości użytkowej.

Dla potrzeb analizy pod kątem utraty wartości, aktywa grupuje się na najniższym poziomie, w odniesieniu do którego występują dające się zidentyfikować odrębne przepływy pieniężne (ośrodki wypracowujące środki pieniężne). Testy na utratę wartości niefinansowych aktywów trwałych wykonywane są z przyjęciem zasady, iż dla aktywów niewycofanych z użytkowania najmniejszą grupę aktywów stanowi kopalnia lub inna spółka zależna („ośrodek wypracowywujący środki pieniężne – CGU”). W celu przeprowadzenia testu na utratę wartości, wartość firmy przejęta w wyniku połączenia przedsięwzięć w chwili przejęcia zostaje przypisana do poszczególnych ośrodków lub zespołów ośrodków wypracowujących środki pieniężne. Informacje dotyczące określenia CGU, do którego alokowana zostaje wartość firmy są przedstawione w Nocie 7.2.

Jeżeli przeprowadzony test na utratę wartości wykaże, że wartość odzyskiwalna danego składnika aktywów niefinansowych lub ośrodka wypracowującego środki pieniężne jest niższa od wartości księgowej, dokonuje się odpisu aktualizującego w wysokości różnicy między wartością odzyskiwalną a wartością księgową składnika aktywów lub CGU. Po ujęciu odpisu aktualizującego z tytułu utraty wartości, koryguje się odpisy amortyzacyjne dotyczące danego składnika aktywów, aby pozostała wartość netto (po ujęciu odpisu) została zamortyzowana przez pozostały okres użytkowania.

Niefinansowe aktywa, w odniesieniu do których uprzednio stwierdzono utratę wartości, oceniane są na każdy dzień kończący okres sprawozdawczy pod kątem występowania przesłanek wskazujących na możliwość odwrócenia dokonanego odpisu. Odpis z tytułu utraty wartości dotyczący wartości firmy nie podlega odwróceniu.

Utworzenie i odwrócenie odpisów aktualizujących wartość niefinansowych aktywów trwałych ujmowane jest w skonsolidowanym sprawozdaniu z wyniku finansowego i innych całkowitych dochodów w pozycji „pozostałe koszty/przychody”.

Istotne szacunki i osądy

Grupa ocenia na każdy dzień kończący okres sprawozdawczy czy zaistniały obiektywne przesłanki mogące wskazywać na utratę wartości danego składnika niefinansowych aktywów trwałych. W ramach analizy wystąpienia przesłanek Grupa weryfikuje czynniki zewnętrzne, jak i wewnętrzne.

Analiza utraty wartości aktywów trwałych dokonywana jest poprzez oszacowanie wartości odzyskiwalnej ośrodków wypracowujących przepływy pieniężne i opiera się na szeregu założeń, o czym mowa w dalszej części Noty.

Grupa kalkulując wysokość ujmowanego odpisu z tytułu utraty wartości, w sytuacji gdy zdyskontowane przepływy generowane przez dany CGU przyjmują wartość ujemną, uwzględnia specyficzne uwarunkowania dotyczące górnictwa węgla kamiennego w Polsce oraz dotychczasową historię likwidacji zakładów górniczych, tj. prowadzenie tej likwidacji nie przez przedsiębiorstwa prowadzące wydobycie, a przez powołaną do tego spółkę celową, jaką jest SRK. przyjmując, iż w takiej sytuacji wartość odzyskiwalna danego CGU wynosi zero. Przyjęcie wartości zero jako dolnej granicy wartości odzyskiwalnej w kalkulacji wartości godziwej wynika z założenia, że każdy hipotetyczny nabywca na rynku ma prawo do takiego samego wsparcia, jak JSW, w zakresie likwidacji nierentownych kopalń.

Odpisy z tytułu utraty wartości

Z uwagi na zmienne otoczenie makroekonomiczne Grupa okresowo weryfikuje przesłanki mogące świadczyć o utracie wartości odzyskiwalnej majątku poszczególnych spółek Grupy. Analiza utraty wartości aktywów trwałych dokonywana jest poprzez oszacowanie wartości odzyskiwalnej ośrodków wypracowujących przepływy pieniężne („CGU”). Analiza taka opiera się na szeregu istotnych założeń, których część jest poza kontrolą Grupy. Istotne zmiany tych założeń mają wpływ na wyniki testów na utratę wartości i w konsekwencji mogą doprowadzić do istotnych zmian sytuacji finansowej oraz wyników finansowych Grupy.

W 2021 roku Grupa dokonała analizy przesłanek świadczących o utracie wartości bilansowej składników aktywów zgodnie z MSR 36 Utrata wartości aktywów w celu weryfikacji, czy mogła nastąpić dalsza utrata wartości aktywów.

Zmiany stanu odpisów aktualizujących aktywa trwałe przedstawia poniższa tabela:

* Pozycja dotyczy odwrócenia odpisu w wyniku przeprowadzonych testów (kwota 335,5 mln PLN) oraz wynikającego z przeniesienia środka trwałego z kopalni objętej odpisem do kopalni nieobjętej odpisem.
** Pozycja dotyczy technicznego przeniesienia odpisu aktualizującego na poczet umorzenia bez wpływu na wynik finansowy.

Pobierz XLS

Segment węglowy

SEGMENT KOKSOWY

POZOSTAŁE SEGMENTY

Utrata wartości w odniesieniu do wartość firmy

Ośrodek wypracowujący środki pieniężne, do którego została przypisana wartość firmy, poddaje się testom na utratę wartości corocznie, jak również wtedy, gdy istnieją przesłanki wskazujące na utratę jego wartości. Następuje to poprzez porównanie wartości bilansowej CGU łącznie z wartością firmy, z jego wartością odzyskiwalną. Wartość odzyskiwalną definiuje się jako wyższą spośród: wartości godziwej pomniejszonej o koszty sprzedaży i wartości użytkowej. Do kalkulacji testów przyjęto wartość godziwą pomniejszoną o koszty sprzedaży, ustaloną przy zastosowaniu metody dochodowej w oparciu o oszacowane zdyskontowane przepływy pieniężne.

Ustalenie wartości odzyskiwalnej zostało przeprowadzone na poziomie ośrodka wypracowującego środki pieniężne, tj. spółki PBSz, do którego przypisano całą wartość firmy w wysokości 57,0 mln PLN.

Przyjęte założenia dotyczące m.in. prognozy przychodów, kosztów, nakładów inwestycyjnych są tożsame z prognozami ujętymi w „Strategii JSW S.A. z uwzględnieniem spółek zależnych Grupy Kapitałowej JSW na lata 2022-2030”, stopa dyskonta na poziomie 8,72% (realnie) (w 2020 roku stopa dyskonta na poziomie 5,99%).

Wartość godziwa została w całości zaklasyfikowana do poziomu 3 hierarchii wartości godziwej (tj. wycena zawiera nieobserwowalne dane wejściowe).

Prognozy ujęte w ww. Strategii są na moment przeprowadzania testu najbardziej prawdopodobnym szacunkiem, którego mogła dokonać Grupa. Nie występują inne szacunki, które sugerowałyby przyjęcie innych wartości. Okres szczegółowej prognozy wynosi 5 lat, przy czym uwzględniona jest również wartość rezydualna.

Wynik przeprowadzonego testu na utratę wartości aktywów na dzień 31 grudnia 2021 roku oraz na 31 grudnia 2020 roku wskazuje, iż nie wystąpiła konieczność ujęcia odpisów z tytułu utraty wartości składnika aktywów Grupy (tj. wartości firmy).

Analiza wrażliwości

Poniżej zaprezentowano o ile zmieniłaby się wartość odzyskiwalna oraz wysokość odpisu aktualizującego testowanych aktywów na dzień 31 grudnia 2021 roku w efekcie zmian poniższych parametrów:

Pobierz XLS

7.6. Nieruchomości inwestycyjne

Wybrane zasady rachunkowości

NIERUCHOMOŚCI INWESTYCYJNE

Nieruchomości inwestycyjne obejmują nieruchomości, które utrzymywane są w celu uzyskiwania korzyści z tytułu czynszu lub zwiększenia przez nie wartości, albo w obu tych celach jednocześnie oraz nieruchomości w trakcie budowy lub dostosowania do przyszłego użytkowania jako nieruchomości inwestycyjne.

Nieruchomość inwestycyjną początkowo wycenia się w cenie nabycia lub w koszcie wytworzenia, z uwzględnieniem kosztów transakcji i kosztów finansowania zewnętrznego. Po początkowym ujęciu, Grupa wycenia wszystkie nieruchomości inwestycyjne wg modelu kosztowego tj., ceny nabycia lub kosztu wytworzenia pomniejszonych o skumulowane umorzenie i skumulowane odpisy z tytułu utraty wartości.

Nieruchomości inwestycyjne amortyzowane są metodą liniową przez okres ich użytkowania. Szacowany okres użyteczności nieruchomości inwestycyjnych wynosi od 30 do 42 lat.

Nieruchomości inwestycyjne usuwa się z ksiąg w momencie ich zbycia lub w przypadku trwałego wycofania z użytkowania, jeżeli nie oczekuje się uzyskania w przyszłości żadnych korzyści wynikających z jej zbycia.

Nieruchomości inwestycyjne

Pobierz XLS

Przychody i koszty związane z nieruchomościami inwestycyjnymi:

Pobierz XLS

7.7. Inwestycje w portfel aktywów FIZ

Wybrane zasady rachunkowości

INWESTYCJE W PORTFEL AKTYWÓW FIZ

Aktywa finansowe znajdujące się w portfelu inwestycji FIZ klasyfikowane są jako:

- aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy,
- aktywa finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu.

Do aktywów finansowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu zalicza te aktywa, które spełniają test SPPI i utrzymywane są w celu ściągnięcia kwoty głównej i odsetek; są to głównie: środki pieniężne oraz depozyty bankowe oraz należności wynikające z bieżącej działalności.

Do zobowiązań finansowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu zalicza się zobowiązania wynikające z bieżącej działalności.

Grupa nie posiada w portfelu FIZ instrumentów dłużnych wycenianych w wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody (tj. aktywów spełniających test SPPI i utrzymywanych w celu ściągnięcia kwoty głównej i odsetek oraz sprzedaży).

Wszystkie pozostałe aktywa w portfelu FIZ są zaliczane do „wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy”.

W odniesieniu do aktywów finansowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu, odpisy z tytułu utraty wartości wylicza się przy zastosowaniu modelu oczekiwanych strat kredytowych. Grupa stosuje trzystopniowy model utraty wartości::

• Stopień 1 – salda, dla których ryzyko kredytowe nie wzrosło znacząco od początkowego ujęcia. Ponadto do Stopnia 1 zalicza się również aktywa finansowe o wysokiej ocenie jakości kredytowej (rating inwestycyjny). Oczekiwane straty kredytowe określa się na podstawie prawdopodobieństwa niewypełnienia zobowiązania w ciągu 12 miesięcy (tj. całkowita oczekiwana strata kredytowa pomnożona jest przez prawdopodobieństwo, że strata wystąpi w ciągu następnych 12 miesięcy);
• Stopień 2 – obejmuje salda, dla których nastąpił znaczny wzrost ryzyka kredytowego od początkowego ujęcia, ale brak jest obiektywnych przesłanek utraty wartości; oczekiwane straty kredytowe określa się na podstawie prawdopodobieństwa niewypełnienia zobowiązania przez cały umowny okres życia danego aktywa;
• Stopień 3 – obejmuje salda z obiektywną przesłanką utraty wartości.

W odniesieniu do aktywów finansowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu, przychody z tytułu odsetek oblicza się metodą efektywnej stopy procentowej i ujmuje w pozycji „pozostałe zyski/(straty) netto”.

Zysk lub stratę z wyceny inwestycji do wartości godziwej oraz z realizacji portfela FIZ ujmuje się w wyniku finansowym i prezentuje w pozycji „Pozostałe zyski/(straty) netto” w okresie, w którym wystąpiły.

Jednym z istotnych działań, podjętych przez Jednostkę dominującą w zakresie przeciwdziałania potencjalnym zagrożeniom związanym z pogorszeniem płynności, było utworzenie Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego („FIZ”, „Fundusz”). Fundusz został utworzony na czas określony – do dnia 30 grudnia 2024 roku, przy czym okres działalności Funduszu może zostać przedłużony maksymalnie o trzy lata. W okresach koniunktury na rynkach węgla, JSW zamierza przekazywać część generowanych nadwyżek pieniężnych i lokować w FIZ. Środki zgromadzone w FIZ będą mogły być wykorzystane w okresie załamania koniunktury i/lub w okresie kiedy JSW będzie generowała ujemne przepływy pieniężne. Jednocześnie środki te będą stanowić wsparcie finansowe dla planowanych w długim i średnim terminie wydatków związanych z realizacją inwestycji o strategicznym znaczeniu dla JSW i Grupy, związanych między innymi z rozbudową mocy wydobywczych, zwiększeniem dostępu do złóż, przeróbką węgla oraz produkcją koksu.

Fundusz stosuje konserwatywną politykę inwestycyjną. Wyłącznym przedmiotem jego działalności jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze niepublicznego proponowania nabycia certyfikatów inwestycyjnych w określone w Statucie płynne aktywa o bardzo wysokim współczynniku bezpieczeństwa, w tym głównie: Obligacje Skarbu Państwa, inne skarbowe oraz bankowe instrumenty dłużne, dla których stosowny limit zaangażowania został ściśle określony w polityce inwestycyjnej Funduszu.

Wartość bilansowa inwestycji w portfel aktywów FIZ na dzień 31 grudnia 2021 roku wynosi 767,5 mln PLN (natomiast na dzień 31 grudnia 2020 roku wyniosła 612,0 mln PLN).

W 2021 roku nie dokonywano umorzeń aktywów FIZ (w 2020 roku Grupa uzyskała wpływy z umorzenia aktywów FIZ w wysokości 1 398,8 mln PLN).

Grupa inwestuje w portfel aktywów finansowych poprzez Fundusz, w którym Jednostka dominująca posiada 100% wyemitowanych certyfikatów inwestycyjnych. Fundusz może lokować aktywa w:

• dłużne papiery wartościowe,
• instrumenty rynku pieniężnego,
• waluty,
• instrumenty pochodne, w tym niewystandaryzowane instrumenty pochodne, pod warunkiem, że są zbywalne,
• depozyty w bankach.

Podstawowym kryterium doboru lokat jest uzyskiwanie możliwie wysokiej stopy zwrotu przy jednoczesnym minimalizowaniu ryzyka kredytowego, ryzyka zmienności stóp procentowych i ryzyka ograniczonej płynności.

W 2021 roku Zgromadzenie Inwestorów JSW Stabilizacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego podjęło decyzję w sprawie zmiany Statutu FIZ:

• zmiana z dnia 27 lipca 2021 roku dotyczyła polityki inwestycyjnej Funduszu w zakresie zwiększenia limitu zaangażowania w obligacje jednostek samorządu terytorialnego dla obligacji wyemitowanych przez jeden podmiot,
• zmiana z dnia 29 grudnia 2021 roku dotyczyła dni wyceny.

Poniższa tabela prezentuje strukturę aktywów netto Funduszu na dzień kończący okres sprawozdawczy.

Pobierz XLS

Aktywa finansowe notowane na aktywnym rynku wycenia się w wartości godziwej na podstawie cen z aktywnego rynku i zalicza się do poziomu 1 hierarchii wartości godziwej.

Dla aktywów finansowych, dla których nie istnieje cena z aktywnego rynku, wartość godziwą ustala się przy zastosowaniu technik wyceny, gdzie wszystkie znaczące dane wejściowe są obserwowalne w sposób bezpośredni lub pośredni i zalicza się do poziomu 2 hierarchii wartości godziwej.

Z uwagi na istotną wartość zobowiązań Funduszu na dzień kończący okres sprawozdawczy, Grupa zaprezentowała zobowiązania Funduszu w skonsolidowanym sprawozdaniu z sytuacji finansowej w odrębnej pozycji jako Zobowiązania FIZ. Wysokość aktywów netto Funduszu stanowi faktyczne zaangażowanie Jednostki dominującej w wyemitowane przez Fundusz certyfikaty inwestycyjne i na dzień 31 grudnia 2021 roku wyniosła 507,7 mln PLN (natomiast na dzień 31 grudnia 2021 roku wyniosła 490,7 mln PLN).

Grupa zmierza do utrzymania Funduszu oraz odbudowy jego wartości, kiedy warunki rynkowe będą sprzyjające.

Środki ulokowane w portfel aktywów FIZ są istotnym elementem „Bufora Gotówki (szerzej omówiono w Nocie 6.1.)

Ryzyko kredytowe

W przypadku aktywów finansowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu (tj. depozytów oraz środków pieniężnych i ich ekwiwalentów) Grupa klasyfikuje je do Stopnia 1 klasyfikacji pod kątem utraty ich wartości, ze względu na wysoką ocenę jakości kredytowej, a potencjalny odpis jest nieistotny, stad nie został ujęty. Ujawnienia dotyczące oceny jakości kredytowej według zewnętrznych ratingów dla środków pieniężnych i lokat stanowiących aktywa funduszu przedstawiono w Nocie 9.5.1(d).

Tabela nie uwzględnia zobowiązań Funduszu i z tego względu nie uzgadnia się do tabeli prezentującej strukturę portfela aktywów netto Funduszu na dzień kończący okres sprawozdawczy.

Pobierz XLS

Za znaczącą koncentrację ryzyka kredytowego uznano poziom 10% udziału procentowego danego emitenta w aktywach ogółem.

Pobierz XLS

7.8. Pozostałe długoterminowe aktywa finansowe

Wybrane zasady rachunkowości

POZOSTAŁE DŁUGOTERMINOWE AKTYWA FINANSOWE

Zgodnie z postanowieniami ustawy Prawo geologiczne i górnicze, Jednostka dominująca jest zobligowana do gromadzenia środków pieniężnych na wyodrębnionym rachunku bankowym Funduszu Likwidacji Zakładów Górniczych („FLZG”), które mogą być wydatkowane wyłącznie na sfinansowanie całkowitej lub częściowej likwidacji zakładu górniczego. Odpis na FLZG w 2021 roku został ustalony w wysokości 3% odpisów amortyzacyjnych od rzeczowych aktywów trwałych zakładów górniczych ustalonych stosownie do przepisów o podatku dochodowym.

Środki pieniężne i ich ekwiwalenty FLZG ze względu na ograniczone możliwości dysponowania, niezależnie od terminu zapadalności, są prezentowane w skonsolidowanym sprawozdaniu z sytuacji finansowej jako długoterminowe aktywa finansowe. Grupa do wyceny tych aktywów stosuje metodę efektywnej stopy procentowej, z uwzględnieniem odpisów z tytułu oczekiwanej straty kredytowej.

Pozostałe długoterminowe aktywa finansowe

Pobierz XLS

Wszystkie długoterminowe aktywa finansowe wyrażone są w PLN.

Wartość godziwa długoterminowych aktywów finansowych nie różni się istotnie od ich wartości księgowej.

Środki pieniężne i ich ekwiwalenty Funduszu Likwidacji Zakładów Górniczych zostały zaklasyfikowane do Stopnia 1 klasyfikacji pod kątem utraty ich wartości, a ustalony odpis jest nieistotny kwotowo.

Informacje na temat stopni oceny ryzyka kredytowego środków pieniężnych według ratingów zewnętrznych agencji przedstawiono w Nocie 9.5.1.

7.9. Zapasy

Wybrane zasady rachunkowości

Zapasy

Zapasy wykazywane są w cenie nabycia lub koszcie wytworzenia, nie wyższym jednak od ich cen sprzedaży netto. Cena sprzedaży netto to oszacowana cena sprzedaży w normalnym toku działalności, pomniejszona o odnośne zmienne koszty sprzedaży. Koszt wyrobów gotowych i produkcji w toku obejmuje robociznę bezpośrednią, materiały pomocnicze, inne koszty bezpośrednie i odnośne ogólne koszty produkcji (oparte na normalnych zdolnościach produkcyjnych).

Zapas wyrobów gotowych obejmuje głównie zapas węgla i koksu wyprodukowanych w Grupie.

W towarach Grupa ujmuje prawa majątkowe wynikającej ze świadectw efektywności energetycznej. Białe certyfikaty to świadectwa potwierdzające zaoszczędzenie określonej ilości energii w wyniku realizacji inwestycji służących poprawie efektywności energetycznej. Prawa majątkowe wynikające z tych świadectw Grupa ujmuje w księgach rachunkowych na dzień ich przyznania. Prawa te na dzień początkowego ujęcia wycenia się jako iloczyn ilości przyznanych praw i jednostkowej ceny rynkowej prawa majątkowego wynikającego ze świadectwa z dnia przyznania świadectwa i nabycia praw majątkowych. Drugostronnie ujmuje się je jako pozostałe przychody. Sprzedaż świadectw efektywności energetycznej zwiększa przychody ze sprzedaży towarów oraz wartość sprzedanych towarów. Wycenę rozchodu świadectw pochodzenia ustala się metodą FIFO.

Wartość rozchodu wyrobów gotowych ustala się z zastosowaniem metody średniej ważonej. Wartość rozchodu materiałów i towarów ustala się z zastosowaniem metody „pierwsze przyszło – pierwsze wyszło” (FIFO).

Istotne szacunki

Odpis aktualizujący wartość zapasów

W przypadku zaistnienia zdarzeń powodujących utratę wartości użytkowej zapasów, Grupa dokonuje stosownego odpisu aktualizującego, w taki sposób, aby wartość księgowa zapasów nie przekraczała ich wartości odzyskiwalnej.

Grupa dokonuje odpisów aktualizujących wartość zapasów wyrobów gotowych na skutek ich wyceny według ceny sprzedaży netto niższej od kosztu wytworzenia. Przy czym za koszt wytworzenia na koniec każdego okresu sprawozdawczego przyjmuje się średni koszt wytworzenia od początku roku do danego miesiąca sprawozdawczego. Za cenę sprzedaży netto przyjmuje się wartość wyliczoną według cen rynkowych możliwych do osiągnięcia.

Cena referencyjna węgla koksowego wyliczana jest w każdym miesiącu jako krocząca średnia notowań węgli PLV (publikowanych przez Platts) z ostatnich 3 miesięcy z zastosowaniem relacji węgli dla poszczególnych kopalń do powyższej ceny referencyjnej, zgodnych z przyjętymi cenami w kontrakcie handlowym z największym odbiorcą (ArcelorMittal).

Ceny węgla energetycznego ustala się w okresach rocznych według najniższej ceny kontraktowej.

Odpisy aktualizujące wartość zapasów wyrobów gotowych, zarówno utworzenie jak i odwrócenie odpisu, ujmuje się jako koszt okresu, w którym odpis miał miejsce. Odpisów aktualizujących wartość zapasów materiałów dokonuje się nie rzadziej niż na koniec każdego kwartału i ujmuje się jako koszt okresu.

Zapasy

Pobierz XLS

Zapas wyrobów gotowych na dzień 31 grudnia 2021 roku obejmuje m.in. zapas 900,1 tys. ton węgla wyprodukowanego w Grupie o wartości 318,1 mln PLN oraz zapas 239,1 tys. ton koksu wyprodukowanego w Grupie o wartości 132,3 mln PLN (na dzień 31 grudnia 2020 roku: 2 180,0 tys. ton węgla o wartości 629,9 mln PLN oraz 183,1 tys. ton koksu o wartości 122,4 mln PLN).

Odpisy aktualizujące zapasy

Odpisy aktualizujące wartość zapasów przedstawia poniższa tabela:

Pobierz XLS

Utworzenie i odwrócenie kwot odpisu z tytułu utraty wartości zapasów zostało ujęte jako koszty bieżącego okresu sprawozdawczego.
Odpisy aktualizujące wartość zapasów ujęte w 2021 roku dotyczą wyrobów gotowych oraz materiałów.

7.10. Należności handlowe oraz pozostałe należności

Wybrane zasady rachunkowości

Należności handlowe oraz pozostałe należności

Należności finansowe początkowo ujmuje się w wartości godziwej, przy czym wartością godziwą należności handlowych na moment początkowego rozpoznania jest wartość nominalna wynikająca z wystawionych faktur sprzedaży. Po początkowym ujęciu należności handlowe oraz pozostałe należności o charakterze finansowym wycenia się według zamortyzowanego kosztu przy zastosowaniu efektywnej stopy procentowej (wszystkie należności handlowe spełniają test SPPI oraz są utrzymywane w celu ściągnięcia umownych przepływów), z uwzględnieniem odpisów aktualizujących z tytułu utraty wartości. Należności handlowe z datą zapadalności poniżej 12 miesięcy od dnia powstania (tj. niezawierające elementu finansowania), nie podlegają dyskontowaniu i są wyceniane w wartości nominalnej. Pozostałe należności nie stanowiące aktywów finansowych na dzień kończący okres sprawozdawczy wycenia się w kwocie wymaganej zapłaty.

Istotne szacunki

Odpis aktualizujący wartość należności

Na dzień kończący okres sprawozdawczy, Grupa dokonuje oszacowania oczekiwanej straty kredytowej z tytułu składników aktywów finansowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu. Model utraty wartości bazuje na kalkulacji strat oczekiwanych.

W odniesieniu do należności handlowych, które nie zawierają istotnego elementu finansowania, zastosowano uproszczone podejście i wycenę odpisu na bazie oczekiwanych strat kredytowych za cały okres życia instrumentu. Grupa zaklasyfikowała należności handlowe do Stopnia 2 klasyfikacji aktywów finansowych pod kątem ich utraty wartości przewidzianej przez MSSF 9, za wyjątkiem należności, dla których stwierdzono utratę wartości – te należności zaliczono do Stopnia 3 ww. klasyfikacji. Grupa za moment utraty wartości uznaje moment przekazania należności do windykacji, jednak nie później niż w 90 dniu przeterminowania.

Najistotniejszą pozycją aktywów finansowych w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym Grupy, która podlega nowym zasadom kalkulacji oczekiwanych strat kredytowych są należności handlowe.

Dla ustalenia odpisów z tytułu utraty wartości, Grupa wyodrębniła następujące grupy należności handlowych ustalone na bazie podobieństwa charakterystyki ryzyka kredytowego:

  - należności handlowe węglowo-koksowe od głównych kontrahentów, tj. kontrahentów o udziale w przychodach ze sprzedaży powyżej 2,5% za dany okres sprawozdawczy,
  - należności handlowe węglowo-koksowe od pozostałych kontrahentów o udziale w przychodach ze sprzedaży poniżej 2,5% za dany okres sprawozdawczy,
  - należności handlowe pozostałe.

Analizę należności handlowych węglowo-koksowych od głównych kontrahentów przeprowadzono indywidualnie dla każdego kontrahenta w oparciu o prawdopodobieństwo niewypłacalności ustalone na podstawie zewnętrznych ratingów oraz o publicznie dostępne informacje agencji ratingowych dotyczące prawdopodobieństwa niewypłacalności i obliczono oczekiwaną stratę w oparciu o te prawdopodobieństwa, średni termin wymagalności dla portfela należności oraz w oparciu o oczekiwaną stopę odzysku.

Analizę należności handlowych węglowo-koksowych od pozostałych kontrahentów przeprowadzono na podstawie wyliczonego średnioważonego prawdopodobieństwa niewypłacalności dla portfela i obliczono oczekiwaną stratę dla tego portfela w oparciu o te prawdopodobieństwo, średni termin wymagalności oraz w oparciu o oczekiwaną stopę odzysku.

Dla należności handlowych pozostałych (za wyjątkiem tych, które są analizowane indywidualnie jako nieobsługiwane), przeprowadzono analizę portfelową i zastosowano uproszczoną matrycę odpisów w poszczególnych przedziałach wiekowych na podstawie oczekiwanych strat kredytowych w całym okresie życia należności w oparciu o wskaźnik niewypełnienia zobowiązania ustalony na podstawie danych historycznych (za okres poprzednich trzech lat).

Oczekiwana strata kredytowa jest szacowana i aktualizowana na każdy kolejny dzień kończący okres sprawozdawczy.

Należności handlowe oraz pozostałe należności

Strukturę należności handlowych oraz odpisów z tytułu utraty wartości w podziale na grupy ustalone na bazie podobieństwa charakterystyki ryzyka kredytowego, przedstawia poniższa tabela:

Pobierz XLS

Wartość godziwa należności handlowych oraz pozostałych należności nie różni się istotnie od ich wartości księgowej.

Grupa narażona jest na ryzyko kredytowe wynikające z należności handlowych. Zarządzanie ryzykiem kredytowym (w tym koncentrację ryzyka kredytowego) przedstawiono w Nocie 9.5.1.

Struktura walutowa należności handlowych Grupy po przeliczeniu na PLN przedstawia się następująco:

Pobierz XLS

Odpisy aktualizujące należności

Zmiany stanu odpisu aktualizującego należności handlowe przedstawia poniższa tabela:

Pobierz XLS

Na wielkość ujętych w 2021 roku odpisów aktualizujących należności handlowe wpływ wywarła poprawa ratingów niektórych kontrahentów, która mimo uwzględnienia wpływu pandemii koronawirusa SARS-CoV-2 na jakość kredytową odbiorców, spowodowała zmniejszenie stanu odpisu z 73,2 mln PLN do poziomu 58,8 mln PLN.

W celu uwzględnienia wpływu pandemii koronawirusa SARS-CoV-2 na jakość kredytową odbiorców z grupy należności węglowo-koksowych, Grupa dokonała korekty prawdopodobieństwa niewypłacalności ustalonych na podstawie zewnętrznych ratingów poprzez uwzględnienie dodatkowej premii za ryzyko związane z obecną sytuacją gospodarczą oraz prognozami na przyszłość. Efekt uwzględnienia wpływu pandemii koronawirusa na wysokość dokonanego na dzień 31 grudnia 2021 roku odpisu dla należności węglowo-koksowych wyniósł 3,4 mln PLN (na 31 grudnia 2020 roku wyniósł 1,1 mln PLN).

Na wartość utworzonego w 2021 roku odpisu na należności handlowe w wysokości 6,1 mln PLN wpływ miało głównie utworzenie odpisu dla należności z tytułu spornych kar umownych, w tym dla jednego z kontrahentów w wysokości 3,2 mln PLN.

Na wielkość odwróconego w 2021 roku odpisu na należności handlowe w wysokości 12,2 mln PLN miało wpływ głównie odwrócenie odpisu dla należności węglowo-koksowych jednego z kontrahentów w kwocie 11,1 mln PLN w wyniku podniesienia ratingu i limitów ubezpieczeniowych należności dla tego kontrahenta.

Strukturę należności handlowych oraz odpisów z tytułu utraty wartości w podziale na grupy ustalone na bazie podobieństwa charakterystyki ryzyka kredytowego, przedstawia poniższa tabela:

Pobierz XLS

Strukturę wiekową należności handlowych według stanu na dzień 31 grudnia 2021 roku przedstawia poniższa tabela:

Pobierz XLS

Na dzień 31 grudnia 2021 roku należności handlowe w kwocie 124,0 mln PLN były przeterminowane, w tym 69,2 mln PLN dotyczy należności, dla których nie stwierdzono utraty wartości i rozwiązano odpis w 2021 roku w kwocie 12,4 mln PLN, a 54,8 mln PLN dotyczy należności ze stwierdzoną utratą wartości, dla której to grupy należności w 2021 roku utworzono odpis w kwocie 2,7 mln PLN.

Strukturę wiekową należności handlowych według stanu na dzień 31 grudnia 2020 roku przedstawia poniższa tabela:

Pobierz XLS

Na dzień 31 grudnia 2020 roku należności handlowe w kwocie 84,5 mln PLN były przeterminowane, w tym 27,4 mln PLN dotyczy należności, dla których nie stwierdzono utraty wartości i ujęto odpis w 2020 roku w kwocie 15,4 mln PLN, a 57,1 mln PLN dotyczy należności ze stwierdzoną utratą wartości, dla której to grupy należności w 2020 roku utworzono odpis w kwocie 6,4 mln PLN.

7.11. Inne krótkoterminowe aktywa finansowe

Wybrane zasady rachunkowości

Inne krótkoterminowe aktywa finansowe

Grupa klasyfikuje lokaty bankowe jako aktywa wyceniane w zamortyzowanym koszcie. Składnik aktywów zalicza się do tej kategorii, jeśli są spełnione oba poniższe warunki:

1. celem Grupy jest utrzymywanie tych aktywów finansowych dla uzyskania umownych przepływów pieniężnych, oraz
2. dla których postanowienia umowne powodują w określonych terminach przepływy pieniężne, które są wyłącznie spłatami nierozliczonej kwoty głównej i odsetek od tej kwoty.

Aktywa finansowe z tej kategorii po początkowym ujęciu wycenia się według zamortyzowanego kosztu z zastosowaniem efektywnej stopy procentowej, po pomniejszeniu o ewentualne odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości.

Inne krótkoterminowe aktywa finansowe przedstawia poniższa tabela:

Pobierz XLS

Lokaty bankowe zostały zaklasyfikowane na 31 grudnia 2021 roku oraz 31 grudnia 2020 roku do Stopnia 1 klasyfikacji pod kątem utraty ich wartości, ze względu na wysoką ocenę jakości kredytowej, a potencjalny odpis jest nieistotny, stad nie został ujęty. Ujawnienia dotyczące oceny jakości kredytowej według zewnętrznych ratingów oraz informacja na temat koncentracji ryzyka kredytowego przedstawiono w Nocie 9.5.1(d).

7.12. Środki pieniężne i ich ekwiwalenty

Wybrane zasady rachunkowości

Środki pieniężne i ich ekwiwalenty

Środki pieniężne i ich ekwiwalenty obejmują środki pieniężne w kasie i na rachunkach bankowych, depozyty bankowe płatne na żądanie, inne krótkoterminowe inwestycje o wysokim stopniu płynności i o pierwotnym terminie wymagalności do trzech miesięcy.

Kredyty w rachunku bieżącym są prezentowane w skonsolidowanym sprawozdaniu z przepływów pieniężnych jako składnik przepływów z działalności finansowej. Kredyt w rachunku bieżącym zaciągnięty na podstawie umowy finansowania z Konsorcjum jest prezentowany w skonsolidowanym sprawozdaniu z sytuacji finansowej jako składnik długoterminowych kredytów i pożyczek w ramach zobowiązań długoterminowych.

Grupa klasyfikuje środki pieniężne i ich ekwiwalenty jako aktywa finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie, z uwzględnieniem odpisów z tytułu utraty

Istotne szacunki

Odpis aktualizujący wartość środków pieniężnych i ich ekwiwalentów

Grupa przeprowadza szacunek odpisów na środki pieniężne i ich ekwiwalenty w oparciu o prawdopodobieństwo niewypłacalności ustalone na podstawie zewnętrznych ratingów banków, w których utrzymywane są środki pieniężne oraz publicznie dostępne informacje agencji ratingowych dotyczące prawdopodobieństwa niewypłacalności i oblicza oczekiwaną stratę w oparciu o te prawdopodobieństwa, horyzont ekspozycji na ryzyko kredytowe oraz w oparciu o oczekiwaną stopę odzysku.

Dla środków pieniężnych i ich ekwiwalentów w związku z niskim ryzykiem kredytowym przyjmuje się 3 miesięczny horyzont ekspozycji na ryzyko kredytowe.

Pobierz XLS

Wartość środków pieniężnych o ograniczonej możliwości dysponowania wynosi na dzień 31 grudnia 2021 roku 137,6 mln PLN (31 grudnia 2020 roku: 60,3 mln PLN) i obejmuje środki zgromadzone na rachunku VAT (w ramach split payment), wadia i zabezpieczenia należytego wykonania umowy (Grupa w toku prowadzonej działalności na bieżąco reguluje płatności z powyższych tytułów.)

Środki pieniężne i ich ekwiwalenty zostały zaklasyfikowane na 31 grudnia 2021 roku oraz 31 grudnia 2020 roku do Stopnia 1 klasyfikacji pod kątem utraty ich wartości, ze względu na wysoką ocenę jakości kredytowej, a potencjalny odpis jest nieistotny, stąd nie zaprezentowano ruchów na tym odpisie w roku 2021 i 2020. Ujawnienia dotyczące oceny jakości kredytowej według zewnętrznych ratingów oraz informacja na temat koncentracji ryzyka kredytowego przedstawiono w Nocie 9.5.1(d).

Struktura walutowa środków pieniężnych i ich ekwiwalentów Grupy po przeliczeniu na PLN przedstawia się następująco:

Pobierz XLS

Składniki środków pieniężnych i ich ekwiwalentów w skonsolidowanym sprawozdaniu z przepływów pieniężnych i skonsolidowanym sprawozdaniu z sytuacji finansowej są tożsame.

7.13. Grupa do zbycia przeznaczona do sprzedaży

Wybrane zasady rachunkowości

Aktywa trwałe (lub grupa do zbycia) przeznaczone do sprzedaży

Aktywa trwałe (lub grupa do zbycia) są klasyfikowane jako przeznaczone do sprzedaży, jeśli ich wartość bilansowa zostanie odzyskana przede wszystkim w drodze transakcji sprzedaży (a nie dalszego użytkowania), a sprzedaż uważana jest za wysoce prawdopodobną. Ujmowane są one w niższej z następujących dwóch kwot: ich wartości bilansowej i wartości godziwej pomniejszonej o koszty sprzedaży.

Grupa nie amortyzuje składnika aktywów trwałych (w tym należącego do grupy do zbycia), gdy jest on zaklasyfikowany jako przeznaczony do sprzedaży. Odsetki i inne koszty dotyczące zobowiązań grupy do zbycia zaklasyfikowanej jako przeznaczona do sprzedaży są nadal ujmowane.

Grupa prezentuje w skonsolidowanym sprawozdaniu z sytuacji finansowej aktywa trwałe (lub grupę do zbycia) zaklasyfikowane jako przeznaczone do sprzedaży oddzielnie od innych aktywów. Również zobowiązania grupy do zbycia zaklasyfikowanej jako przeznaczona do sprzedaży prezentuje się w skonsolidowanym sprawozdaniu z sytuacji finansowej oddzielnie od innych zobowiązań Grupy.

W dniu 31 grudnia 2021 roku pomiędzy JSW a Spółką Restrukturyzacji Kopalń S.A. („SRK”) została podpisana umowa nieodpłatnego zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa JSW w postaci zakładu górniczego OG Jastrzębie III KWK Jastrzębie-Bzie („ZORG”) ze skutkiem rozporządzającym na dzień 1 stycznia 2022 roku. Na dokonanie transakcji jednostka dominująca uzyskała zgodę odpowiednio Rady Nadzorczej JSW wyrażoną w uchwale z dnia 1 grudnia 2021 roku oraz Walnego Zgromadzenia JSW wyrażoną w uchwale z dnia 29 grudnia 2021 roku. Powyższa umowa została zawarta w oparciu o tryb przewidziany w Ustawie z dnia 7 września 2007 roku o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego.

Zbycie ZORG przez JSW jest efektem realizowanych działań związanych z optymalizacją działalności operacyjnej Grupy w związku z zaniechaniem wydobycia w obszarze górniczym Jastrzębie III, a także redukcją zatrudnienia z wykorzystaniem środków budżetowych, co będzie miało wpływ na poprawę efektywności funkcjonowania JSW (w wyniku podpisanej umowy zbycia ZORG, do SRK zostanie przeniesionych łącznie 2 148 osób, w tym 1 234 pracowników przejętych przez JSW z innych spółek prowadzących działalność górniczą).

Zgodnie z MSSF 5, na dzień 31 grudnia 2021 roku, aktywa i zobowiązania zakładu górniczego OG Jastrzębie III, dotyczą Segmentu Węgiel i zostały przedstawione jako grupa do zbycia przeznaczona do sprzedaży oraz wycenione w wartości bilansowej w kwocie netto (38,8) mln PLN.

Wartości bilansowe aktywów i zobowiązań wchodzących w skład grupy do zbycia zaklasyfikowanej jako przeznaczona do sprzedaży na dzień kończący okres sprawozdawczy:

Pobierz XLS

Na dzień nieodpłatnego przekazania zakładu górniczego OG Jastrzębie III do SRK, tj. 1 stycznia 2022 roku Grupa rozpozna zysk netto w skonsolidowanym sprawozdaniu z wyniku finansowego i innych całkowitych dochodów w wysokości 38,8 mln PLN.

7.14. Kapitał własny

7.14.1. Kapitał podstawowy

Wybrane zasady rachunkowości

Akcje zwykłe zalicza się do kapitału podstawowego. Kapitał podstawowy ujmuje się w wysokości określonej w statucie i wpisanej w rejestrze sądowym Jednostki dominującej z uwzględnieniem korekty z tytułu hiperinflacji tej części kapitału podstawowego, która pochodzi z okresu przed 31 grudnia 1996 roku.

Koszty poniesione bezpośrednio w związku z emisją nowych akcji lub opcji wykazuje się w kapitale własnym jako pomniejszenie, po opodatkowaniu, wpływów z emisji.

Pobierz XLS

Na dzień 31 grudnia 2021 roku kapitał zakładowy JSW wynosił 587 057 980,00 PLN i dzielił się na 117 411 596 akcji zwykłych nieuprzywilejowanych co do głosu, w pełni opłaconych, o wartości nominalnej 5,00 PLN każda. Wszystkie akcje były wyemitowane i zarejestrowane na dzień kończący okres sprawozdawczy. Ogólna liczba głosów wynikająca z wszystkich wyemitowanych przez JSW akcji odpowiada 117 411 596 głosom na Walnym Zgromadzeniu JSW.

Kapitał zakładowy Jednostki dominującej na dzień 31 grudnia 2021 roku składa się z następujących serii akcji:

Pobierz XLS

Na dzień 31 grudnia 2021 roku i na dzień zatwierdzenia niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego struktura akcjonariatu JSW przedstawia się następująco*:

* Zgodnie z Raportem bieżącym nr 41/2021 z dnia 29 grudnia 2021 roku akcjonariuszem posiadającym co najmniej 5% głosów na ostatnim Walnym Zgromadzeniu JSW, które odbyło się w dniu 29 grudnia 2021 roku był Skarb Państwa z liczbą głosów 64 387 333, co stanowiło 54,84% udziału w głosach ogółem

JSW nie posiada szczegółowego zestawienia struktury akcjonariatu na dzień 31 grudnia 2021 roku ani na dzień zatwierdzenia niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego. W okresie sprawozdawczym JSW nie otrzymała informacji o przekroczeniu progów procentowych ogólnej liczby głosów określonych w art. 69 ust. 1 Ustawy o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych. Jedynym akcjonariuszem JSW posiadającym zarówno na dzień 31 grudnia 2021 roku, jak i na dzień zatwierdzenia i publikacji niniejszego sprawozdania, liczbę akcji stanowiącą co najmniej 5% kapitału zakładowego i jednocześnie dającą prawo do takiej samej liczby głosów na Walnym Zgromadzeniu był Skarb Państwa.

7.14.2. Kapitał z tytułu wyceny instrumentów finansowych

Wybrane zasady rachunkowości

Kapitał z tytułu wyceny instrumentów finansowych

Kapitał z tytułu wyceny instrumentów finansowych obejmuje wycenę instrumentów zabezpieczających spełniających kryteria rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych.

Zmiana stanu kapitału z tytułu wyceny instrumentów finansowych:

Pobierz XLS

W 2021 roku w wyniku wyceny transakcji zabezpieczających przyszłe przepływy pieniężne ujęto w innych całkowitych dochodach kwotę (18,9) mln PLN, z czego:

• kwota 4,4 mln PLN stanowi dodatnią wycenę wynikającą ze zmiany wartości godziwej instrumentów zabezpieczających w części skutecznej,

• kwota (10,0) mln PLN stanowi ujemną wycenę wynikającą ze zmiany wartości godziwej instrumentów zabezpieczających w części skutecznej,

• kwota (20,8) mln PLN stanowi ujemną wycenę wynikającą ze zmiany wartości godziwej instrumentów zabezpieczających w części skutecznej (kredyt),

• kwota 3,1 mln PLN stanowi wartość odniesioną do wyniku finansowego okresu wynikającą z realizacji pozycji zabezpieczanej (kredytów oraz FX Forward),

• kwota 4,4 mln PLN stanowi skutek podatkowy od powyższych pozycji (podatek odroczony).

W porównawczym okresie sprawozdawczym w wyniku wyceny transakcji zabezpieczających przyszłe przepływy pieniężne ujęto w innych całkowitych dochodach kwotę22,1 mln PLN, z czego:

• kwota 0,7 mln PLN stanowi dodatnią wycenę wynikającą ze zmiany wartości godziwej instrumentów zabezpieczających w części skutecznej,

• kwota (29,4) mln PLN stanowi ujemną wycenę wynikającą ze zmiany wartości godziwej instrumentów zabezpieczających w części skutecznej,

• kwota 2,5 mln PLN stanowi dodatnią wycenę wynikającą ze zmiany wartości godziwej instrumentów zabezpieczających w części skutecznej (kredyt),

• kwota 53,4 mln PLN stanowi wartość odniesioną do wyniku finansowego okresu wynikającą z realizacji pozycji zabezpieczanej (obligacji, kredytów oraz FX Forward),

• kwota (5,1) mln PLN stanowi skutek podatkowy od powyższych pozycji (podatek odroczony).

7.14.3. Zyski zatrzymane

Zyski zatrzymane Grupy Kapitałowej Jastrzębskiej Spółki Węglowej S.A. na dzień 31 grudnia 2021 roku wynosiły 5 712,0 mln PLN (na 31 grudnia 2020 roku wynosiły 4 761,9 mln PLN). Pozycja ta obejmuje między innymi kapitał zapasowy Jednostki dominującej.

Kapitał zapasowy został utworzony głównie z odpisów z zysku wygenerowanego przez JSW w poprzednich okresach sprawozdawczych. Ponadto, zgodnie z wymogami Kodeksu Spółek Handlowych, spółki akcyjne są obowiązane utworzyć kapitał zapasowy na pokrycie straty. Do tej kategorii kapitału przelewa się co najmniej 8% zysku za dany rok obrotowy wykazanego w jednostkowym sprawozdaniu finansowym Jednostki dominującej, dopóki kapitał ten nie osiągnie co najmniej jednej trzeciej kapitału podstawowego jednostki. O użyciu kapitału zapasowego rozstrzyga Walne Zgromadzenie JSW, jednakże część kapitału zapasowego w wysokości jednej trzeciej kapitału zakładowego można użyć jedynie na pokrycie straty wykazanej w jednostkowym sprawozdaniu finansowym i nie podlega ona podziałowi na inne cele.

7.14.4. Udział niekontrolujące

Poniższa tabela przedstawia szczegóły na temat jednostek zależnych w Grupie, które mają udziały niekontrolujące:

Pobierz XLS

Poniższa tabela zawiera wybrane dane finansowe kluczowych jednostek Grupy, posiadające udziały niekontrolujące:

Pobierz XLS

7.14.5. Dywidendy wypłacone i zaproponowane do wypłaty

Wybrane zasady rachunkowości

Dywidendy

Płatności dywidend na rzecz akcjonariuszy ujmuje się jako zobowiązanie w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym Grupy w okresie, w którym nastąpiło ich zatwierdzenie przez akcjonariuszy.

Wskaźnik dywidendy na akcję wylicza się jako iloraz dywidendy przypadającej na akcjonariuszy Jednostki dominującej oraz liczby akcji zwykłych na dzień dywidendy.

Pobierz XLS

Propozycja podziału zysku za rok 2021

Zarząd JSW nie będzie rekomendował wypłaty dywidendy za rok 2021 z uwagi na zobowiązanie zawarte w umowach pożyczki płynnościowej i preferencyjnej w ramach Programu Rządowego „Tarcza Finansowa Polskiego Funduszu Rozwoju dla Dużych Firm”. W związku z powyższym, osiągnięty przez JSW w 2021 roku zysk netto w wysokości 329,9 mln PLN, Zarząd JSW będzie proponował przeznaczyć na kapitał zapasowy.

Pokrycie straty za rok 2020

W dniu 25 czerwca 2021 roku Zwyczajne Walne Zgromadzenie JSW podjęło decyzję w sprawie pokrycia straty netto w wysokości 1 541,1 mln PLN oraz pokrycia straty netto powstałej w Innych całkowitych dochodach z wyceny programów określonych świadczeń pracowniczych po okresie zatrudnienia w wysokości 13,6 mln PLN za rok obrotowy zakończony 31 grudnia 2020 roku w całości z kapitału zapasowego.

7.15. Zobowiązania z tytułu świadczeń pracowniczych

Wybrane zasady rachunkowości

ZOBOWIĄZANIA Z TYTUŁU ŚWIADCZEŃ PRACOWNICZYCH

Zgodnie z przepisami prawa pracy, Grupa realizuje wypłaty świadczeń pracowniczych z następujących głównych tytułów:

świadczenia po okresie zatrudnienia: odprawy emerytalne i rentowe, renty wyrównawcze, odpis na ZFŚS dla emerytów i rencistów, odprawy pośmiertne,

inne długoterminowe świadczenia pracownicze: nagrody jubileuszowe,

pozostałe świadczenia dla pracowników: niewykorzystane urlopy wypoczynkowe.

Grupa ujmuje w skonsolidowanym sprawozdaniu z sytuacji finansowej zobowiązanie z tytułu wypłaty powyższych świadczeń w wysokości wartości bieżącej zobowiązania na dzień kończący okres sprawozdawczy, z uwzględnieniem zysków i strat aktuarialnych.

Wysokość zobowiązania z tytułu świadczeń po okresie zatrudnienia w formie programów określonych świadczeń (odprawy emerytalne i rentowe, renty wyrównawcze oraz odpis na ZFŚS dla emerytów i rencistów) oraz nagród jubileuszowych wyliczana jest przez niezależną firmę doradztwa aktuarialnego metodą prognozowanych świadczeń jednostkowych, do czasu ustania tego zobowiązania.

Zobowiązania z tytułu świadczeń pracowniczych obliczane są metodą indywidualną, dla każdego pracownika osobno. Podstawą do obliczenia zobowiązania dla pracownika jest przewidywana kwota danego świadczenia, jaką Grupa zobowiązuje się wypłacić na podstawie wewnętrznych regulacji oraz odpowiednich przepisów prawa. Obliczona kwota jest dyskontowana aktuarialnie na dzień kończący okres sprawozdawczy, a następnie pomniejszana o zdyskontowane aktuarialnie na ten sam dzień kwoty rocznych odpisów na rezerwę, jakich Grupa dokonuje na powiększenie rezerwy danego pracownika. Dyskonto aktuarialne oznacza iloczyn dyskonta finansowego i prawdopodobieństwa dotrwania danego pracownika jako pracownika Grupy do momentu otrzymania świadczenia.

Programy określonych świadczeń narażają Grupę na ryzyko aktuarialne obejmujące:

ryzyko stopy procentowej – spadek oprocentowania obligacji spowoduje zwiększenie zobowiązań programu,

ryzyko długowieczności – wartość bieżącą zobowiązań programu określonych świadczeń oblicza się przez odniesienie do najlepszych szacunków śmiertelności uczestników programu zarówno w okresie zatrudnienia, jak i po okresie zatrudnienia. Zwiększenie oczekiwanej długości trwania życia uczestników programu spowoduje wzrost wartości zobowiązań,

ryzyko wynagrodzeń – wartość bieżącą zobowiązań programu określonych świadczeń oblicza się przez odniesienie do przyszłego poziomu wynagrodzeń uczestników programu. Wobec tego wzrost wynagrodzeń uczestników programu spowoduje zwiększenie wartości zobowiązań.

Składniki kosztów z tytułu określonych świadczeń po okresie zatrudnienia ujmuje się:

koszty bieżącego zatrudnienia – jako koszty operacyjne,

odsetki netto od zobowiązania netto wynikające ze zmiany wartości rezerwy z tytułu upływu czasu – jako koszty finansowe,

zyski/straty aktuarialne wynikające ze zmian założeń aktuarialnych – jako inne całkowite dochody.

Natomiast w odniesieniu do innych świadczeń pracowniczych koszty bieżącego zatrudnienia oraz zyski/straty aktuarialne ujmuje się jako koszty operacyjne, a odsetki netto - jako koszty finansowe.

Rezerwa na odprawy pośmiertne jest obliczana na podstawie danych historycznych, kwot wypłaconych odpraw pośmiertnych w ostatnich 5 latach od dnia bilansowego, przy zastosowaniu stopy dyskonta rekomendowanej przez aktuariusza i planowanej stopy inflacji oraz statystycznej ilości lat pozostających do przepracowania przez pracowników Grupy stanowiącą różnicę pomiędzy średnim wiekiem przechodzenia na emeryturę pracowników Grupy, a średnim wiekiem pracowników na dzień kończący okres sprawozdawczy.

Kalkulację rezerw na niewykorzystane urlopy wypoczynkowe wylicza się na koniec każdego kwartału danego roku obrotowego. Rezerwa wyliczana jest w następujący sposób: liczba dni niewykorzystanego urlopu na koniec poprzedniego roku obrotowego i lat poprzednich, powiększona o liczbę dni urlopu przysługującego pracownikom na dany dzień kończący okres sprawozdawczy, pomniejszona o liczbę dni urlopu wykorzystanego w okresie od 1 stycznia do dnia kończącego dany okres sprawozdawczy, pomnożona przez wartość dniówki urlopowej wraz z obowiązującymi narzutami. Wyliczona wartość rezerwy na niewykorzystane urlopy wypoczynkowe ujmowana jest, po dokonaniu analizy, w wysokości zaakceptowanej przez Zarząd.

Istotne szacunki i założenia

Zobowiązanie bilansowe z tytułu przyszłych świadczeń pracowniczych równe jest wartości bieżącej zobowiązania z tytułu określonych świadczeń. Wartość bieżąca zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych zależy od szeregu czynników określanych metodami aktuarialnymi przy wykorzystaniu pewnych założeń. Wszelkie zmiany tych założeń wpływają na wartość księgową zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych.

Jednym z podstawowych założeń dla ustalenia wysokości zobowiązania jest stopa procentowa. Na dzień kończący okres sprawozdawczy w oparciu o opinię niezależnego aktuariusza przyjmuje się odpowiednią stopę dyskonta, która odpowiada stopie procentowej obligacji skarbowych wyrażonych w walucie przyszłej wypłaty świadczeń, o terminach zapadalności zbliżonych do terminów regulowania odnośnych zobowiązań. Założenia dotyczące przyszłej umieralności oraz prawdopodobieństwo przejścia pracownika na rentę inwalidzką oszacowane zostało na podstawie danych statystycznych z polskich tabel trwania życia dla mężczyzn i dla kobiet, publikowanych przez GUS, na dzień dokonywania wyceny.

Zobowiązania z tytułu świadczeń pracowniczych

Pobierz XLS

Kwoty zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych w zakresie odpraw emerytalnych i rentowych, nagród jubileuszowych, rent wyrównawczych oraz odpisów na ZFŚS dla emerytów i rencistów ujęto w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym na podstawie wyceny aktuarialnej wyliczonej przez niezależną firmę doradztwa aktuarialnego.

Zmiana stanu zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych:

Pobierz XLS

* W skutkach zmian założeń finansowych zaprezentowano zmiany dyskonta oraz prognozowanych wzrostów podstaw świadczeń. W skutkach zmian założeń demograficznych zaprezentowano zmiany przyjętego poziomu rotacji pracowniczej, umieralności oraz przechodzenia na rentę. Natomiast w pozostałych zmianach zaprezentowano nie tylko zmiany innych założeń, ale także wszelkie aktualizacje danych do wyceny.

Świadczenia po okresie zatrudnienia obejmują: odprawy emerytalne i rentowe, odprawy pośmiertne, renty wyrównawcze, odpisy na ZFŚS dla emerytów i rencistów, zaś inne świadczenia to: nagrody jubileuszowe i niewykorzystane urlopy wypoczynkowe.

Koszty świadczeń pracowniczych ujęte w skonsolidowanym sprawozdaniu z wyniku finansowego i innych całkowitych dochodów

Pobierz XLS

Pobierz XLS

Łączna kwota kosztów świadczeń pracowniczych ujętych w skonsolidowanym sprawozdaniu z wyniku finansowego i innych całkowitych dochodów:

Pobierz XLS

Główne założenia aktuarialne

Główne założenia aktuarialne przyjęte na dni kończące okresy sprawozdawcze*:

Pobierz XLS

Analiza wrażliwości

Na dzień 31 grudnia 2021 roku i 31 grudnia 2020 roku została przeprowadzona analiza wrażliwości wyników wyceny aktuarialnej na zmianę założeń przyjętych do wyceny w zakresie stopy dyskonta oraz planowanych zmian podstaw wymiaru świadczeń na wysokość zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych w przedziale -/+0,5 p.p.

Analiza wrażliwości na dzień 31 grudnia 2021 roku:

Pobierz XLS

Analiza wrażliwości na dzień 31 grudnia 2020 roku: