Działania wspierające Strategię
W celu osiągnięcia określonych w Strategii założeń istotnym elementem przyczyniającym się do wzrostu efektywności prowadzonych działań jest realizacja działań wspierających, obejmujących m.in. obszary transportu i logistyki, rozwój infrastruktury i systemów IT czy wprowadzania rozwiązań ograniczających wpływ na środowisko naturalne. Działania wspierające realizowane są m.in. w postaci programów oraz poszczególnych strategii funkcjonalnych.
Metodyka Zarządzania Programami i Projektami Grupy Kapitałowej JSW
Nieodłączną częścią realizacji Strategii jest wdrażane od 2017 roku projektowe zarządzanie kluczowymi dla Grupy JSW inwestycjami, działaniami badawczo-rozwojowymi oraz organizacyjnymi. Przyjęta w 2018 roku i na bieżąco aktualizowana Metodyka Zarządzania Programami i Projektami pozwala zarządzać w sposób ustrukturyzowany i jednolity dla wszystkich spółek Grupy strategicznymi projektami. Poprzez wdrożony system zarządzania projektowego otrzymywana jest cykliczna informacja w zakresie stopnia realizacji określonych w Strategii celów strategicznych.
Stopniowe przekształcanie się Grupy JSW w organizację projektową związane z dynamicznym rozwojem procesu zarządzania projektami na poziomie całej organizacji, coraz większą liczbą realizowanych projektów, stopniem ich skomplikowania oraz interdyscyplinarnością powoduje stałe poszerzanie posiadanej wiedzy w obszarze zarządzania projektami, co bezpośrednio przekłada się na wzrost kompetencji całej Grupy.
Akademia Zarządzania Projektami
Funkcjonująca od 2019 roku Akademia Zarządzania Projektami Grupy JSW w roku 2021 mocno zmieniła charakter, skupiając się na szkoleniach związanych z wdrażanym narzędziem informatycznym do zarządzania projektami EPM. Bardzo duży wpływ na zmianę formuły i ograniczenie szkoleń miała sytuacja epidemiczna SARS-CoV-2 – szkolenia były głównie prowadzone w formie spotkań on-line.
Główne założenie Akademii Zarządzania Projektami pozostawało jednak bez zmian. Akademia ma służyć poszerzeniu wiedzy, rozwojowi kompetencji oraz wymianie dobrych praktyk. Jej zadaniem jest również ujednolicenie zasad, zgodnie z którymi realizowane będą projekty i inwestycje w Grupie Kapitałowej JSW.. Przesłaniem Akademii jest, aby ,,wszyscy uczestnicy procesu znali i rozumieli obowiązujące zasady’’. W ramach AZP realizowane są następujące szkolenia:
- Szkolenia z Metodyki Zarządzania Programami i Projektami GK JSW
- Szkolenia dotyczące Planowania projektu
- Szkolenia MS Project (podstawowe oraz rozszerzone)
- Szkolenia z narzędzia do zarządzania projektami EPM
Efektem aktywności Akademii Zarządzania Projektami było przeprowadzenie doraźnych szkoleń dla kilkudziesięciu pracowników GK JSW siłami własnymi pracowników zespołu PMO. Dzięki podjętym działaniom uczestnicy Akademii zdobyli kolejne kompetencje, nie powodując jednocześnie ponoszenia przez Grupę JSW dodatkowych kosztów szkoleniowych.
Wdrożenie narzędzia do systemu zarządzania projektami (EPM)
Enterprise Project Management (EPM) jest kompleksowym środowiskiem współpracy w realizacji projektów i zarządzaniu portfelami, wspomagającym uzyskiwanie lepszego dostępu do danych. EPM wspiera projekty i inicjatywy realizowane w organizacji objęte Metodyką Zarządzania Programami i Projektami. Pełna funkcjonalność systemu wspierającego zarządzenie projektami w GK JSW została udostępniona w styczniu 2021 roku.
Miarą tego nowoczesnego narzędzia jest umożliwienie raportowania w ujęciu per projekt, obejmującej zarówno obowiązujące procedury, zarządzenia, jak i całościowe objęcie dokumentacji projektowej, począwszy od inicjatywy projektowej po lessons learnd w fazie zamykania projektu. Największą wartością dodaną jest jednak stworzony na potrzeby Grupy Moduł Strategii, pozwalający na opracowywanie scenariuszy dla portfeli i programów poprzez priorytetyzację projektów, wspierających decyzje Zarządu JSW S.A. w realizacji celów strategicznych Grupy Kapitałowej JSW.
Strategie funkcjonalne
Strategia Finansowa
Działalność naszej Grupy charakteryzuje wysoka podatność na koniunkturę gospodarczą, kapitałochłonność oraz długi okres zwrotu z inwestycji. W okresach koniunktury na rynku węgla Grupa generuje wysokie dodatnie przepływy gotówkowe, z kolei w okresie dekoniunktury potrzebuje finansowania dla ujemnych przepływów na poziomie FCF. Bardzo istotnym elementem, który pogłębia wyzwania związane z zarządzaniem strukturą kapitału w warunkach silnej cykliczności jest postrzeganie przez instytucje finansowe branży węglowej za branżę podwyższonego ryzyka, co powoduje utrudniony dostęp do stabilnego krótko- i długoterminowego finansowania dłużnego.
W związku z wysoką cyklicznością wyników finansowych Grupa JSW dąży do utrzymania zdywersyfikowanych źródeł finansowania także w okresach notowania nadwyżek środków pieniężnych. Podstawowym źródłem finansowania aktywów Grupy jest kapitał własny oraz dłużny (kredyty, pożyczki, leasing, etc.)
Główne cele strategii finansowania działalności Grupy:
- zapewnienie stabilnej struktury finansowania, przez dążenie do osiągnięcia i utrzymania co najmniej 50% udziału kapitałów własnych w strukturze pasywów, a także pokrycia wartości aktywów trwałych kapitałami stałymi.
- dążenie do dopasowania średniej zapadalności finansowania do okresu zwrotu z finansowanych aktywów,
- podejmowanie działań dla zapewnienia poziomu finansowania, którego wielkość będzie pozwalać na podtrzymanie ciągłości procesów działalności operacyjnej oraz inwestycyjnej na zakładanym poziomie,
- poszukiwanie najbardziej efektywnych w danym okresie form finansowania, przy zapewnieniu odpowiednich okresów zapadalności tego finansowania,
- dążenie do pozyskania produktów finansujących zieloną transformację,
- pozyskiwanie finansowania opartego o działania ESG, wspieranie ich (np. poprzez bezpośrednie finansowanie projektów), jak również motywowanie do realizacji celów (KPI),
- dążenie do utrzymywania w Grupie bufora gotówkowego,
- dążenie do utrzymania w aktywach funduszu stabilizacyjnego w okresach koniunktury na rynku węgla, efektywne zarządzanie ryzykiem finansowym Grupy,
- efektywne zarządzanie ryzykiem finansowym Grupy.
Inwestycje w Portfel Aktywów FIZ
Wartość aktywów netto FIZ na koniec 2021 roku wynosił ok. 507,7 mln PLN. Podstawowym celem utworzenia JSW Stabilizacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego było ograniczenie wpływu ryzyka zmienności cen produktów na utrzymanie ciągłości prowadzenia działalności operacyjnej i inwestycyjnej poprzez zapewnienie płynności finansowej w okresach dekoniunktury na rynku węgla koksowego.
Cash pooling rzeczywisty („CPR”)
W celu efektywniejszego zarządzania bieżącą płynnością finansową, w Grupie funkcjonuje system zarządzania środkami pieniężnymi CPR. Jest to zarazem mechanizm finansowania wewnątrzgrupowego. Strategia finansowa Grupy zakłada aktywny dostęp do wewnątrzgrupowego finansowania dla każdej spółki będącej uczestnikiem struktury.
Strategia Energetyczna
Samowystarczalność energetyczna
Grupa JSW dąży do gospodarczego wykorzystania produktów ubocznych powstałych w procesie produkcji węgla i koksu. Działanie to ma na celu zwiększenie bezpieczeństwa oraz poprawę efektywności funkcjonowania Grupy. W 2019 roku Zarząd JSW przyjął Strategię Energetyczną Grupy Kapitałowej JSW 2020-2030, która określa główne cele i kierunki rozwoju w obszarze produkcji oraz zarządzania energią w całej Grupie.
Grupa JSW oprócz statusu odbiorcy energii elektrycznej posiada również koncesję na jej wytwarzanie, obrót i dystrybucję. Jednym z celów strategicznych, do których dąży Grupa jest uzyskanie statusu podmiotu samowystarczalnego energetycznie. Dlatego też prowadzone są projekty związane z gospodarczym wykorzystaniem metanu oraz budową Elektrociepłowni Radlin wykorzystującej do produkcji energii i ciepła gaz koksowniczy.
Grupa Kapitałowa JSW oprócz statusu odbiorcy energii elektrycznej posiada również koncesję na jej wytwarzanie, obrót i dystrybucję (dot. JSW KOKS S.A.). Jednym z celów strategicznych Grupy Kapitałowej JSW, jest dążenie do samowystarczalności energetycznej poprzez zwiększanie poziomu autoprodukcji energii elektrycznej. W ramach programu prowadzone są trzy projekty pn. ”Gospodarcze wykorzystanie metanu” realizowane w KWK Budryk oraz w KWK Knurów–Szczygłowice oraz projekt budowy Elektrociepłowni Radlin wykorzystującej do produkcji energii i ciepła – gaz koksowniczy.
Główne cele:
- Dążenie do niezależności energetycznej GK JSW S.A.
- Energia z gazu koksowniczego.
- Energia z metanu ujętego w instalacjach odmetanowania.
- Energia z / utylizacja metanu wentylacyjnego (VAM) – poszukiwanie rozwiązań, współpraca/uczestnictwo w projektach B+R i wdrażanie zidentyfikowanych najlepszych rozwiązań.
- Energia z OZE (JSW S.A., JSW KOKS S.A., PGWiR S.A., JZR Sp. z o.o. oraz na wybranych obiektach spółek).
- Produkcja ekologicznej energii na potrzeby własne.
- Wzrost efektywności ekonomicznej.
W 2021 roku Jastrzębska Spółka Węglowa realizowała założenia programu Gospodarczego Wykorzystania Metanu na podstawie umów zawartych w 2020 roku. Planowane zakończenie inwestycji związanych z programem GWM to III kwartał 2023 roku.
Jednocześnie w wyniku wykorzystania ujmowanego metanu do produkcji energii elektrycznej i cieplnej w układach wysokosprawnej kogeneracji w 2021 roku uzyskano zmniejszenie emisji metanu do atmosfery o ok. 99 mln m³ (tj. ok. 15% więcej w porównaniu do 2020 roku). Natomiast produkcja energii elektrycznej z metanu wyniosła 140 tyś. MWh (tj. ok. 40% więcej w porównaniu do 2020 roku).
Strategia Innowacyjności
Strategia Grupy JSW w zakresie rozwoju obszaru innowacji (B+R+I) jest odpowiedzią na zmieniające się warunki rynkowe, technologiczne i regulacyjne, w jakich musi działać nowoczesne przedsiębiorstwo z sektora wydobywczego. Wobec globalizacji handlu węglem koksowniczym i koksem, pozycja lidera ich produkcji w Unii Europejskiej nie chroni nas przed wyzwaniami, jakie stawia przed nami otoczenie rynkowe, ale raczej wymusza przyjęcie roli przedsiębiorstwa, które wyznacza kierunki rozwoju dla całej branży. Główne wyzwania, przed którymi staje sektor to redukcja kosztów produkcji przez zwiększenie efektywności działania, stałe podnoszenie jakości produktów i uwzględnianie we wszystkich aspektach działalności wyzwań związanych z bezpieczeństwem, ochroną środowiska i odpowiedzialnością społeczną.
Wobec zachodzących zmian na rynku węgla i koksu coraz większą rolę odgrywa wysoka i stabilna jakość produktu. Rosnące wymagania przemysłu hutniczego wspierane przez konkurencję ze strony producentów azjatyckich i australijskich powodują konieczność inwestowania w innowacje podnoszące jakość ofertowanych produktów i zapewniające ich stabilny poziom.
Zastosowanie nowoczesnych narzędzi informatycznych w celu pozyskania lepszej wiedzy dotyczącej kopalin, optymalizacji kosztów produkcji czy zwiększenia bezpieczeństwa są odpowiedzią Grupy JSW na rozwój przemysłu 4.0 w światowym górnictwie, która znajduje swój wyraz w przyjętej Strategii B+R+I.
Strategia IT/OT
Rola IT w przedsiębiorstwach wydobywczych – rozumiana dotąd najczęściej jako działania związane z przetwarzaniem informacji, serwisowaniem sprzętu, budową sieci, świadczeniem usług internetowych czy obsługą systemów – coraz bardziej się zmienia i zyskuje na znaczeniu. Ze uwagi na charakter prowadzonej przez Grupę JSW działalności, poza „tradycyjnie” rozumianym, IT dotyczy również informatyki przemysłowej, wspierającej wydobycie i przetwarzanie węgla (dalej jako - OT).
Zmiana takiego podejścia wynika z potrzeb biznesowych określonych w Strategii, które wprost podkreślają rolę IT i OT we wzroście efektywności wydobycia i przetwarzania węgla, jak również pozostałych procesów biznesowych. W związku z tym zdefiniowano cztery kluczowe obszary strategiczne:
Bezpieczeństwo
- bezpieczeństwa załóg górniczych
- bezpieczeństwa operacyjnego, rozumianego jako zdolność do zapewnienia ciągłości procesów produkcyjnych i operacyjnych
- bezpieczeństwa technologii – cyberbezpieczeństwo
Integracja i automatyzacja
- integracja i automatyzacja wdrożonych rozwiązań informatycznych oraz teletechnicznych
- szersze i lepsze wykorzystanie danych teletechnicznych do podniesienia sprawności działania kluczowych procesów produkcyjnych i organizacyjnych
- zapewnienie wsparcia wszystkich procesów technologicznych w całym cyklu produkcji węgla i koksu
Technologie rozwojowe
- wykorzystywanie nowoczesnych technologii i metod działania
- wdrożenie nowoczesnych metod organizacji zespołów i prowadzenia projektów IT/OT
Organizacja i kompetencje
- budowa i powiększanie zespołu IT o odpowiedniej wielkości i kompetencjach
- wdrożenie organizacji i procesów zarządzania IT
Cele strategiczne i taktyczne Strategii IT/OT.
Strategia Jakości
Dynamicznie zachodzące zmiany w światowej gospodarce oraz na światowych rynkach paliw i surowców wymuszają na producentach utrzymanie parametrów jakościowych produktów na ściśle określonym poziomie.
Współczesne zarządzanie i planowanie procesów produkcji zakłada daleko idącą optymalizację wielu czynników mających wpływ na produkt finalny. JSW jako czołowy dostawca wysokiej jakości węgla koksowego i koksu stale prowadzi prace nad udoskonalaniem i monitorowaniem procesu produkcji, aby sprostać wymaganiom rynkowym.
W październiku 2019 roku przyjęto do realizacji następujące dokumenty, których wdrożenie pozwoli na zmianę podejścia w zakresie zarządzania jakością:
- Strategia Jakości Produktu dla Grupy Kapitałowej JSW na lata 2020-2030 - określająca kontekst biznesowy oraz kluczowe działania w zakresie jakości produktu, kluczowe wyzwania i oczekiwania oraz cele nadrzędne i strategiczne.
- Polityka zarządzania jakością badania złoża i produktu w Grupie Kapitałowej JSW - określająca odpowiedzialności oraz ramowe zasady dotyczące procesu zarządzania jakością badania złoża i produktu w całym cyklu produkcyjnym węgla i koksu w Grupie oraz realizuje wytyczne strategii biznesowej w obszarze zarządzania badaniami jakości, mając na celu zapewnienie bieżącego monitorowania i nadzorowania jakości produktów na każdym etapie ich produkcji.
Nadrzędnym celem Strategii Jakości jest zwiększenie efektywności zarządzania jakością złoża i produktu poprzez:
- stabilizację parametrów koksotwórczych węgla i koksu
- osiągnięcie zamierzonego poziomu parametrów jakości produktu handlowego
- optymalizację kosztów mieszanki wsadowej
- standaryzację, automatyzację i integrację procesów opróbowania i analizy parametrów jakości węgla online.
Polityka Jakości produktu w GK JSW
Strategia Transportowa
Obszary działalności transportowej w Grupie JSW obejmują głównie zarządzanie infrastrukturą kolejową, obsługę przewozów bocznicowych oraz transport i spedycję. Działalność transportowa i spedycyjna Grupy ukierunkowana jest na obsługę procesu sprzedaży jej produktów i obejmuje m.in. zakup usług transportu oraz obsługi portowej i spedycję.
W związku z koniecznością zabezpieczenia terminowości dostaw, ograniczenia ryzyka braku dostępności odpowiedniej jakości taboru dla zaspokojenia potrzeb sprzedaży produktów Grupy, została opracowana Strategia Transportowa. W ramach tej strategii budowanie wartości Grupy JSW będzie realizowane m.in. przez:
- wsparcie procesu sprzedaży poprzez profesjonalną współpracę z przewoźnikami kolejowymi
- optymalizację kosztów
- bieżącą analizę procesu pod kątem możliwości zmian w sposobie realizacji pewnych elementów obsługi logistycznej zależnie od potrzeb biznesowych
- optymalizację infrastruktury kolejowej
- uzyskanie efektu skali w relacjach z dostawcami usług poprzez koncentrację nadzoru i kompetencji w zakresie działalności transportowej i spedycyjnej
- zapewnienie ciągłości kompleksowej obsługi bocznic kolejowych
- zwiększanie posiadanego taboru kolejowego przez własnego przewoźnika w celu zwiększenia udziału w rynku przewozów towarowych (kolejowych) oraz realizacji przewozów w cenach rynkowych
Strategia gospodarowania odpadami wydobywczymi
Uwarunkowania geologiczno-górnicze występujące w kopalniach oraz wysokie wymogi jakościowe, jakie stawia się produkcji węgla handlowego, są powodem powstawania w procesach wydobywczych oraz w procesie przeróbki mechanicznej węgla dużych ilości odpadów wydobywczych.
Przeprowadzona analiza całego cyklu produkcyjnego wskazuje możliwości ograniczenia powstawania odpadów, a w przypadku ich wytworzenia - maksymalnego wykorzystania m.in. w budownictwie inżynieryjnym czy technicznym. Pomimo szeroko podejmowanych przez Grupę działań, ze względu na znaczną ilość wytwarzanych odpadów, spektrum możliwości ich zastosowania z uwagi na właściwości fizykochemiczne oraz problemy logistyczne jest ograniczone. Jak dotąd w dalszym ciągu nie istnieje całkowita możliwość ich ponownego wykorzystania (odzysku).
Dlatego też niezwykle ważnym jest prowadzenie działań zmierzających do zabezpieczenia już istniejących rezerw pojemnościowych, służących zagospodarowaniu odpadów na powierzchni oraz pozyskiwanie nowych, aby gospodarka ta była prowadzona w sposób racjonalny i planowy wraz z uwzględnieniem uwarunkowań ekonomiczno-społecznych i technicznych.
Grupa JSW stara się bardzo racjonalnie podchodzić do tematu wytwarzania oraz zagospodarowania odpadów. W tym celu zdecydowano o opracowaniu i wdrożeniu w 2019 roku do Strategii gospodarowania odpadami wydobywczymi. Zadaniem strategii jest wskazanie kierunków oraz określenie sposobów postępowania z odpadami wytwarzanymi w zakładach górniczych należących do JSW. Strategia szczegółowo określa realizowane aktualnie oraz w ciągu najbliższych lat kierunki zagospodarowywania odpadów wydobywczych, wskazuje działania optymalizujące procesu gospodarowania odpadami, ale również propozycje kierunków perspektywicznych. Do najważniejszych bieżących kierunków realizowanych również w 2020 roku należą:
- wytwarzanie i sprzedaż odbiorcom zewnętrznym kruszyw skalnych górniczych,
- wytwarzanie i wykorzystywanie we własnym zakresie kruszyw skalnych górniczych,
- odzysk odpadów w obiektach gospodarki odpadami,
- odzysk odpadów na terenach poddanych rekultywacji,
- unieszkodliwianie odpadów w obiekcie CSOG,
- wykorzystywanie odpadów wydobywczych i kruszyw skalnych górniczych w zakresie usuwania szkód górniczych, wypełniania terenów niekorzystnie przekształconych,
- sprzedaż i wykorzystanie we własnym zakresie odpadów nieprzetworzonych.