Przyjazny i kluczowy pracodawca

Dzięki pracownikom, którzy identyfikują się z misją JSW i decydują o jej sukcesie, Spółka buduje wizerunek pracodawcy, z którym warto związać swoją przyszłość.

JSW jest największym i cenionym pracodawcą w regionie. Kierując się dobrem lokalnej społeczności odgrywa kluczową rolę w zapewnieniu pracownikom poczucia bezpiecznego i stabilnego miejsca pracy. Jesteśmy świadomi tego, że ludzie, ich wiedza, umiejętności i kompetencje są największym kapitałem firmy, stąd zapewnianie optymalnych warunków rozwoju zawodowego i osobistego wpisuje się w strategię JSW. Fundamentalne jest również bezpieczeństwo pracy zapewniane poprzez zachowanie najwyższych i najnowocześniejszych standardów ochrony przed zagrożeniami oraz wysokiego poziomu technicznego kopalń.

JSW dokłada wszelkich starań, aby wszyscy Pracownicy dysponowali wiedzą do realizacji zadań, a poprzez rozwój umiejętności reprezentowali wysoki poziom motywacji, skuteczności i w pełni wykorzystywali swój potencjał, a realizowane przez nich zadania wspierały realizację celów biznesowych nie tylko dziś, ale także w przyszłości. Ponadto Spółka umożliwia zdobywanie nowych doświadczeń zawodowych w ramach jej struktur, a różnorodność realizowanych w niej procesów sprzyja zmianie obranej wcześniej ścieżki zawodowej. JSW to lata nauki i doświadczeń, dlatego doceniamy doświadczonych pracowników, którzy przekazują młodszym kolegom wiedzę praktyczną, którą zdobyli podczas swojej pracy zawodowej.

W ramach działań na rzecz wzmocnienia relacji z pracownikami i zapewnienia atrakcyjnego miejsca pracy:

  • realizujemy rozbudowane programy szkoleniowo-rozwojowe,
  • prowadzimy otwarty dialog ze związkami zawodowymi,
  • wdrożyliśmy kodeks etyki i kodeks antymobbingowy, kształtując kulturę organizacji opartą na wzajemnym szacunku.

Efektywne wydobywanie węgla z wykorzystaniem nowoczesnych technik i urządzeń wymaga posiadania wykwalifikowanych pracowników, którzy dysponują odpowiednim doświadczeniem i kwalifikacjami, dlatego w JSW szczególną wagę przywiązujemy do rozwoju potencjału ludzkiego. Kiedy myślimy o rozwoju pracowników bierzemy pod uwagę dwie kluczowe perspektywy – Spółki planującej zmiany w prowadzeniu działalności dostosowujące ją do zmieniającego się otoczenia biznesowego oraz pracownika z jego aspiracjami, chęcią kształcenia się, stawania się coraz lepszym.

Najważniejszą rolę w określeniu podejścia do zarządzania zasobami ludzkimi pełni Strategia JSW z uwzględnieniem spółek zależnych Grupy Kapitałowej JSW S.A.  na lata 2018-2030. Podejście do kwestii pracowniczych zostało również zdefiniowane i zawiera się w Strategii Zrównoważonego Rozwoju na lata 2017-2020.

Natomiast regulacje HR określają zadania polityki zatrudnieniowej i wyznacza kierunki jej działania. W jej ramach JSW realizuje strategiczne cele wpisujące się w politykę firmy odpowiedzialnej społecznie, m. in.:

Pozyskujemy najlepszych zgodnie z potrzebami – celem jest zapewnienie optymalnego doboru pracowników Spółki dla potrzeb wynikających z fluktuacji kadr, wymagań kwalifikacyjnych i dostępnych zasobów na lokalnym rynku pracy.

Racjonalnie gospodarujemy zasobami – celem jest zapewnienie optymalnego wykorzystania i alokacji zasobów pracowniczych do realizacji zadań w zakładach JSW.

Rozwijamy w kluczowych obszarach – celem jest zapewnienie wysokiego poziom u kompetencji pracowników umożliwiającego stabilną realizację celów biznesowych, w tym wysokiego poziomu kompetencji przywódczych pracowników zatrudnionych na stanowiskach kierowniczych.

Działamy spójnie – realizacja tego celu zapewni spójność i jednolitość wszystkich procesów HR w JSW oraz ich zgodność ze strategią.

W JSW ważne jest również kształcenie kadry menedżerskiej, bowiem to od kompetencji osób zarządzających zespołami zależy powodzenie podejmowanych przez Spółkę inicjatyw. Dążymy do tego, aby osoby piastujące w firmie stanowiska kierownicze dobrze rozumiały swoją rolę i posiadały wiedzę i umiejętności konieczne do prawidłowej jej realizacji.

Projekty, działania i inicjatywy

W 2018 roku uruchomiono nowy moduł w portalu pracowniczym, gdzie oprócz pasków zarobkowych każdy pracownik uzyskał podgląd do swoich danych kadrowo-płacowych. W  2019 roku w ramach dalszych prac nad modułem kadrowo-płacowym rozszerzono informacje pracownicze o  kolejne dane:

  • kartotekę przedstawiającą informacje o przepracowanych dniówkach i absencjach w cyklu ostatnich dwunastu miesięcy;
  • wykaz zrealizowanych świadczeń z Funduszu Socjalnego dla pracownika i członków jego rodziny w roku bieżącym oraz latach ubiegłych;
  • bilans wydanych środków z zakresu: ochrony twarzy, ochrony rąk, środków czystości, ochrony oczu.

Zaplanowano dalszy rozwój modułu kadrowo-płacowego w 2020 roku.

Według stanu zatrudnienia na dzień 31 grudnia 2019 roku w Grupie zatrudnionych było 30 629 pracowników, natomiast na dzień 31 grudnia 2018 roku stan ten wynosił 28 268 osób. Na koniec 2019 roku JSW zatrudniała 22 433 pracowników, a w 2018 roku było to 21 616 osób. Wzrost zatrudnienia w JSW był wynikiem realizacji założonych zadań produkcyjnych, miał również na celu ograniczenie negatywnych skutków słabego potencjału firm zewnętrznych wykonujących usługi na rzecz kopalń JSW.

Przeciętne zatrudnienie w Grupie za 2019 rok wyniosło 29 440 osób, w porównaniu do tego samego okresu roku poprzedniego było wyższe o 2 233 osoby. Przeciętne zatrudnienie w JSW w 2019 roku wyniosło 22 038 osób i było wyższe w porównaniu do roku ubiegłego o 943 osoby.

WYSZCZEGÓLNIENIE 2019 2018
KOBIETY MĘŻCZYŹNI ŁĄCZNIE KOBIETY MĘŻCZYŹNI ŁĄCZNIE
STRUKTURA ZATRUDNIENIA WEDŁUG TYPU UMOWY
Umowa o pracę na czas nieokreślony 3 153 24 687 27 840 2 884 23 267 26 151
Umowa o pracę na czas określony 412 1 840 2 252 315 1 065 1 380
Umowa o pracę na okres próbny 111 426 537 71 666 737
Umowa cywilno-prawna 149 597 746 124 447 571
STRUKTURA ZATRUDNIENIA WEDŁUG STANOWISKA
Stanowiska nierobotnicze p/z 53 3 054 3 107 42 2 752 2 794
Stanowiska robotnicze p/z - 16 876 16 876 - 15 708 15 708
Stanowiska nierobotnicze na powierzchni 2 334 1 765 4 099 2 104 1 650 3 754
Stanowiska robotnicze na powierzchni 1 289 5 258 6 547 1 124 4 888 6 012
STRUKTURA ZATRUDNIENIA WEDŁUG WIEKU
Do 30 lat 355 4 906 5 261 325 4 816 5 141
Od 31 do 40 lat 810 11 158 11 968 656 10 511 11 167
Od 41 do 50 lat 1 091 7 077 8 168 1 039 6 297 7 336
Powyżej 50 lat 1 420 3 812 5 232 1 250 3 374 4 624
OGÓŁEM 3 676 26 953 30 629 3 270 24 998 28 268
FLUKTUACJA PRACOWNIKÓW
Łączna liczba nowozatrudnionych 517 2 091 2 608 555 2 318 2 873
Łączna liczba odejść pracowników 183 1 087 1 270 173 889 1 062

Pobierz XLS

Tabela. Liczba pracowników według regionu

WYSZCZEGÓLNIENIE 2019 2018
woj. śląskie inne Łącznie woj. Śląskie inne Łącznie
GRUPA KAPITAŁOWA
Umowa o pracę na czas nieokreślony 27 496 344 27 840 26 057 94 26 151
Umowa o pracę na czas określony 2 076 176 2 252 1 342 38 1 380
Umowa o pracę na okres próbny 519 18 537 722 15 737
Razem 30 091 538 30 629 28 121 147 28 268
w tym JSW
Umowa o pracę na czas nieokreślony 22 372 10 22 382 21 535 11 21 546
Umowa o pracę na czas określony 50 1 51 68 2 70
Umowa o pracę na okres próbny - - - - - -
RAZEM 22 422 11 22 433 21 603 13 21 616

Pobierz XLS

Tabela. Odsetek menedżerów rekrutujących się z lokalnej społeczności, rozumianej jako zamieszkujący na terenie gmin lub powiatów, na terenie których znajdują się zakłady Grupy

WYSZCZEGÓLNIENIE 2019 2018
GRUPA KAPITAŁOWA 55,33% 52,21%
w tym JSW 59,68% 60,71%

Pobierz XLS

Tabela. Przyjęcia nowych pracowników (bez przemieszczeń w ramach spółek Grupy / w ramach JSW)

WYSZCZEGÓLNIENIE 2019 2018
Kobiety Mężczyźni Łącznie Kobiety Mężczyźni Łącznie
GRUPA KAPITAŁOWA
wiek poniżej 30 109 979 1 088 186 1 609 1 795
wiek 30-50 297 797 1 094 289 542 831
wiek powyżej 50 111 315 426 80 167 247
RAZEM 517 2 091 2 608 555 2 318 2 873
województwo śląskie 499 1 949 2 448 525 2 287 2 812
inne województwo 18 142 160 30 31 61
% udział nowych pracowników do ogółu 1,69 6,83 8,51 1,96 8,20 10,16
w tym JSW
wiek poniżej 30 12 29 41 18 41 59
wiek 30-50 36 17 53 46 27 73
wiek powyżej 50 3 4 7 2 12 14
RAZEM 51 50 101 66 80 146
woj. śląskie 50 50 100 64 77 141
inne województwo 1 - 1 2 3 5
% udział nowych pracowników do ogółu 0,23 0,22 0,45 0,31 0,37 0,68

Pobierz XLS

Tabela. Odejścia pracowników (bez przemieszczeń w ramach spółek Grupy / w ramach JSW)

WYSZCZEGÓLNIENIE 2019 2018
Kobiety Mężczyźni Łącznie Kobiety Mężczyźni Łącznie
GRUPA KAPITAŁOWA
wiek poniżej 30 23 233 256 21 123 144
wiek 30-50 60 518 578 42 489 531
wiek powyżej 50 100 336 436 110 277 387
RAZEM 183 1 087 1 270 173 889 1 062
województwo śląskie 164 945 1 109 156 877 1 033
inne województwo 19 142 161 17 12 29
% udział nowych pracowników do ogółu 0,60% 3,55% 4,15% 0,61% 3,14% 3,76%
w tym JSW
wiek poniżej 30 1 29 30 3 27 30
wiek 30-50 7 280 287 7 384 391
wiek powyżej 50 30 138 168 38 143 181
RAZEM 38 447 485 48 554 602
woj. śląskie 37 445 482 47 553 600
inne województwo 1 2 3 1 1 2
% udział nowych pracowników do ogółu 0,17% 1,99% 2,16% 0,22% 2,56% 2,78%

Pobierz XLS

Tabela. Liczba pracowników, którzy skorzystali z urlopu rodzicielskiego

WYSZCZEGÓLNIENIE 2019 2018
Kobiety Mężczyźni Łącznie Kobiety Mężczyźni Łącznie
GRUPA KAPITAŁOWA 89 61 150 74 40 114
w tym JSW 52 6 58 42 16 58

Pobierz XLS

Tabela. Liczba pracowników, którzy wrócili do pracy po zakończonym urlopie rodzicielskim

WYSZCZEGÓLNIENIE 2019 2018
Kobiety Mężczyźni Łącznie Kobiety Mężczyźni Łącznie
GRUPA KAPITAŁOWA 40 54 94 48 31 79
w tym JSW 27 6 33 27 11 38

Pobierz XLS

Tabela. Wskaźnik retencji po urlopie rodzicielskim (odsetek powrotów do pracy po zakończonym urlopie rodzicielskim)

WYSZCZEGÓLNIENIE 2019 2018
Kobiety Mężczyźni Łącznie Kobiety Mężczyźni Łącznie
GRUPA KAPITAŁOWA 44,94% 88,52% 62,67% 64,86% 77,50% 69,30%
w tym JSW 51,92% 100,00% 56,90% 64,29% 68,75% 65,52%

Pobierz XLS

Wynagrodzenia

W spółkach wchodzących w skład Grupy obowiązują odrębne zasady wynagradzania pracowników. Poziom wynagrodzeń w poszczególnych podmiotach Grupy w 2019 roku mieści się w przedziale od 3 821,55 zł do 10 808,05 zł. Średnia płaca miesięczna w JSW (bez wypłaty nagrody z zysku), przedstawiona została na poniższym wykresie (w zł):

chart-52

*Średnia miesięczna płaca za 2018 rok w wysokości 10 614,72 zł obejmuje nadpłatę świadczeń za 2016 rok, tj. 14-tej pensji oraz deputatu węglowego. Po oczyszczeniu o nadpłatę ww. świadczeń, średnia miesięczna płaca wynosi 9 642,81 zł.

Wynagrodzenie większości pracowników JSW realizowane jest w oparciu o wypowiedziane ze skutkiem od 1 stycznia 2010 roku zakładowe układy zbiorowe pracy („ZUZP”). Wynagrodzenie pracowników przyjętych do pracy po 15 lutym 2012 roku określane jest według zasad określonych w nowych umowach o pracę. Zgodnie ze stosowanymi wewnętrznymi regulacjami, za wykonaną pracę pracownikom w JSW przysługuje wynagrodzenie składające się ze stawki płacy zasadniczej, premii bądź nadwyżki akordowej, Karty Górnika (dodatek stażowy), dodatku funkcyjnego (np. dodatku przodowego), dodatku za pracę w warunkach uciążliwych, szkodliwych i niebezpiecznych. Zatrudnienie pracowników na odpowiednich stanowiskach pracy i przyznanie kategorii zaszeregowania następuje w oparciu o Taryfikator Stanowisk Pracy.

 Niezależnie od ww. składników wynagrodzenia, pracownikom JSW przysługują świadczenia dodatkowe takie jak: nagroda roczna z okazji Dnia Górnika, ekwiwalent barbórkowy, dodatkowa nagroda roczna tzw. 14-tka, deputat węglowy, nagrody jubileuszowe, odprawa emerytalno-rentowa, ekwiwalent pieniężny z tytułu zwrotu kosztów przejazdu urlopowego (tzw. Bilet z Karty Górnika), ekwiwalent na zakup pomocy szkolnych. Dodatkowo pracownicy mogą być objęci premią motywacyjną oraz premią BHP.

Na podstawie nowych umów o pracę pracownikom przysługuje wynagrodzenie składające się z płacy zasadniczej oraz dodatku za staż pracy. Niezależnie od wyżej wymienionych składników wynagrodzenia, pracownikom zatrudnionym na nowych umowach przysługują następujące świadczenia dodatkowe: nagroda roczna z okazji Dnia Górnika, dodatkowa nagroda roczna tzw. 14-tka, deputat węglowy, odprawa emerytalno-rentowa, ekwiwalent pieniężny z tytułu zwrotu kosztów przejazdu urlopowego (tzw. Bilet z Karty Górnika), ekwiwalent na zakup pomocy szkolnych. Dodatkowo pracownicy mogą być objęci premią motywacyjną oraz premią BHP.

Na poziom przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w 2019 roku znaczący wpływ miały porozumienia zawarte ze stroną społeczną w 2018 i 2019 roku oraz decyzje Zarządu:

  • Porozumienia pomiędzy Zarządem JSW a Organizacjami Związkowymi z dnia 19 lutego 2018 roku (w zakresie wynagrodzenia za pracę w dni wolne, niedziele i święta, wynagrodzenia urlopowego oraz wynagrodzenia chorobowego i zasiłku chorobowego) oraz z dnia 28 marca 2018 roku (w zakresie pomocy szkolnych i biletów z Karty Górnika), które wprowadziły ujednolicone zasady realizacji ww. świadczeń w ramach całej JSW.
  • Porozumienie zawarte pomiędzy Zarządem a Organizacjami Związkowymi w dniu 11 czerwca 2018 roku, na mocy którego od 1 czerwca 2018 roku nastąpił wzrost stawek płac zasadniczych oraz ujednolicono zasady i uprawnienia do dodatku stażowego tj. Karty Górnika w ramach całej JSW.
  • Porozumienie zawarte w dniu 2 lipca 2019 roku pomiędzy Zarządem a Organizacjami Związkowymi, na mocy którego w dniu 15 lipca 2019 roku pracownikom JSW została wypłacona dodatkowa nagroda pieniężna.
  • Porozumienie pomiędzy Zarządem a Organizacjami Związkowymi zawarte w dniu 24 października 2019 roku w sprawie wykazu stanowisk pracy uprawnionych do otrzymywania posiłków profilaktycznych, o których mowa w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 roku. Ponadto w dniu 6 listopada 2019 roku Zarząd oraz Organizacje Związkowe podpisały porozumienie w sprawie uprawnienia do posiłków za dni przepracowane pracowników JSW nieobjętych Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 roku. Zapisy ww. porozumień wchodzą w życie z dniem 1 stycznia 2020 roku.

W zakresie ryzyk związanych z obszarem wynagrodzeń wskazać należy, iż sytuacja rynkowa w 2020 roku, tj. stopa inflacji oraz wzrost wynagrodzeń w innych przedsiębiorstwach może spowodować roszczenia pracownicze i skutkować żądaniami strony związkowej dotyczącymi wzrostu wynagrodzeń.

Wzajemne relacje Pracodawca - Pracownik uregulowane są w przepisach ogólnokrajowych oraz w prawie wewnętrznym. Niektóre z nich mogą być nie przystosowane do aktualnych warunków rynkowych i stanowić mogą duże utrudnienie w prawidłowym funkcjonowaniu JSW. Żadna z kopalń JSW, jak również Zakład Wsparcia Produkcji oraz Biuro Zarządu, nie posiada obowiązującego zakładowego układu zbiorowego pracy. Układy zostały wypowiedziane, bądź też tak jak w przypadku KWK Budryk pracodawca był zobowiązany zgodnie z art. 2418 §1 Kodeksu Pracy do jego stosowania przez okres roku od dnia wejścia tej kopalni w struktury JSW. Zasady wynagradzania pracowników KWK Knurów-Szczygłowice wynikają z Porozumienia zawartego w Kompanii Węglowej w 2004 roku. Pomimo to w JSW stosowane są zasady ww. ZUZP i Porozumienia. Brak wewnętrznego prawa pracy (ZUZP) determinuje Pracodawcę do wynegocjowania i wdrożenia zakładowego układu zbiorowego pracy. Zaproponowany przez Pracodawcę projekt ZUZP, w którym uwzględniono zapisy porozumień z 23 lutego i 16 września 2015 roku spotkał się z krytyką strony społecznej jak również pracowników, którzy z projektem zapoznali się w wyniku udostępnienia jego treści na stronie internetowej ZZ „Jedność”. Na początku 2016 roku wznowione zostały rokowania nad zakładowym układem zbiorowym pracy. Z uwagi na wysunięte przez ZZ „Jedność” zastrzeżenia odnośnie spełniania warunków reprezentatywności przez niektóre związki zawodowe, rokowania zostały przerwane. W marcu 2017 roku Sąd Rejonowy stwierdził reprezentatywność ZOK NSZZ „Solidarność” JSW S.A., ZZ „Kadra” Pracowników JSW SA, Federacja ZZG JSW S.A. Aktualnie prace nad ZUZP-em zawieszono, ze względu na rozmowy na szczeblu Ministerstwa dotyczące wypracowania Ponadzakładowego UZP dla górnictwa.

Zgodnie z przepisami prawa pracy, Grupa realizuje wypłaty świadczeń pracowniczych z następujących głównych tytułów:

  • świadczenia po okresie zatrudnienia: odprawy emerytalne i rentowe, renty wyrównawcze, odprawy pośmiertne,
  • inne długoterminowe świadczenia pracownicze: nagrody jubileuszowe,
  • pozostałe świadczenia dla pracowników: niewykorzystane urlopy wypoczynkowe.

Grupa ujmuje w sprawozdaniu z sytuacji finansowej zobowiązanie z tytułu wypłaty powyższych świadczeń w wysokości wartości bieżącej zobowiązania na dzień kończący okres sprawozdawczy, z uwzględnieniem zysków i strat aktuarialnych. Wysokość zobowiązania świadczeń po okresie zatrudnienia w formie programów określonych świadczeń oraz innych długoterminowych świadczeń pracowniczych wyliczana jest przez niezależną firmę doradztwa aktuarialnego metodą prognozowanych świadczeń jednostkowych, do czasu ustania tego zobowiązania. Szczegóły dotyczące wysokości świadczeń przedstawione zostały w Nocie 7.14. Skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy za rok obrotowy zakończony 31 grudnia 2019 roku.

Pracownicy mają możliwość podwyższania swoich kwalifikacji zawodowych poprzez udział w studiach podyplomowych, branżowych konferencjach, seminariach lub sympozjach oraz w szkoleniach organizowanych przez jednostki zewnętrzne, a także poprzez udział w szkoleniach i kursach organizowanych przez pracodawcę.

Szczegółowe zasady korzystania z możliwości podnoszenia kwalifikacji pracowników zostały opisane w dokumentach wewnętrznych spółek takich jak np. polityki, regulaminy, zarządzenia. Grupa prowadzi ciągłe działania w zakresie programów rozwojowych pracowników, ważne jest również kształcenie kadry menedżerskiej, bowiem to od kompetencji osób zarządzających zespołami zależy powodzenie podejmowanych przez Grupę inicjatyw. Dążymy do tego, aby osoby piastujące stanowiska kierownicze dobrze rozumiały swoją rolę oraz posiadały wiedzę i umiejętności konieczne do prawidłowej jej realizacji.

Bieżące monitorowanie m.in. rotacji pracowników i struktury zatrudnienia według wieku, pozwala zidentyfikować z odpowiednim wyprzedzeniem kompetencje, które będą wymagały zastąpienia w najbliższym czasie. W związku z powyższym odpowiednio wcześnie przygotowywani są pracownicy, którzy zastąpią osoby odchodzące na emeryturę. W doborze optymalnych programów rozwojowych pomaga wprowadzenie w niektórych spółkach Grupy sformalizowanej oceny kompetencji pracowników, pozwalającej na bieżąco identyfikować kompetencje wymagające rozwoju na danym stanowisku, a także wyszukiwać pracowników, których poziom rozwoju kompetencji kwalifikuje ich do awansu.

W 2019 roku kilkudziesięciu pracowników Grupy JSW wzięło udział w dedykowanych studiach podyplomowych Executive MBA, które były elementem programu rozwojowego kadry menedżerskiej Grupy. Dedykowane studia podyplomowe organizowane były również w innych specjalistycznych dziedzinach.

LICZBA GODZIN SZKOLENIOWYCH 2019 2018
Średnio na pracownika w JSW (w godz.) 29,1 16,8
Średnio na pracownika w Grupie (w godz.) 15,0 8,1

Pobierz XLS

Kluczowym krokiem wdrażania Strategii Zrównoważonego Rozwoju na lata 2017-2020 jest dobre zdiagnozowanie aktualnej kultury organizacji sytuacji poprzez wdrożenie cyklicznego jej badania oraz badania zadowolenia pracowników JSW. Pierwsze badanie, choć planowane było na rok 2018, zrealizowano jeszcze w grudniu 2017 roku. Kolejne odbyło się w grudniu 2018 i 2019 roku. Ankiety, zbierane w urnach miały charakter poufny, a wyniki badania, zwłaszcza te krytyczne, stały się cennym źródłem wiedzy na temat obszarów wymagających doskonalenia i naprawy. Po analizie badania zdecydowano się kontynuować działania mające na celu budowanie przyjaznej atmosfery w miejscu pracy, stworzyć dokument określający tryb postępowania w przypadku wystąpienia zjawisk niepożądanych oraz kontynuować pracę nad jednolitym układem zbiorowym pracy.