W trosce o klimat
Mając na uwadze charakter prowadzonej przez Grupę JSW działalności, niezwykle ważne jest podejmowanie działań związanych poszanowaniem nieodnawialnych zasobów naturalnych ze względu na swoją ograniczoność. To z kolei oznacza ich efektywne pozyskiwanie, przetwarzanie i wykorzystanie na każdym etapie budowania wartości ekonomicznej.
Grupa prowadzi działania ukierunkowane na dokonywanie stałego nadzoru i monitoringu oraz dbałość o jak najmniejszą skalę zanieczyszczeń emitowanych do środowiska, a także podejmuje wszelkie kroki w celu optymalnego gospodarowania przestrzenią i zasobami środowiska naturalnego.
Grupa JSW ma bezpośredni i pośredni wpływ na zmiany klimatyczne:
- BEZPOŚREDNI WPŁYW na zmiany klimatu wynika z prowadzonej działalności operacyjnej wydobywczej i produkcyjnej związanej z emisją metanu towarzyszącego procesowi wydobycia węgla oraz CO2 związanego z produkcją koksu i energii
- POŚREDNI WPŁYW na zmiany klimatu związany jest głównie z procesami transportu surowców, materiałów i wytworzonych produktów, energochłonnością procesu produkcyjnego oraz zagospodarowaniem głównie odpadów wydobywczych
Wpływ zmian klimatu na Grupę JSW
Zmiany klimatu mogą wpływać na działalność Grupy poprzez niesprzyjające, zmienne warunki pogodowe, które mogą przyczynić się do zaburzeń w wydobyciu, produkcji i dostawach produktów do kontrahentów oraz w dostawach materiałów do zakładów Grupy niezbędnych w procesie produkcyjnym.
Szczególny wpływ może mieć susza, która będzie uniemożliwiała pobór wody do celów produkcyjnych oraz odprowadzanie zasolonych wód do wód powierzchniowych. Ponadto podwyższone temperatury w okresie letnim mogą wpłynąć na wentylację i funkcjonowanie systemów klimatyzacji wyrobisk górniczych. Koksownie, jako zakłady ruchu ciągłego, czyli prowadzenia takiego procesu produkcyjnego, którego zatrzymanie nie jest możliwe bez zniszczenia obiektu szczególnie narażone są na zmiany pogodowe.
Realizowana obecnie polityka przejścia na gospodarkę niskoemisyjną oraz założenia Europejskiego Zielonego Ładu w dążeniu do neutralności klimatycznej do 2050 roku mogą doprowadzić do ograniczenia wydobycia paliw kopalnych oraz ich użytkowania. W związku z tym istotny wpływ na funkcjonowanie Grupy JSW mogą mieć inicjatywy legislacyjne i regulacyjne zarówno na poziomie krajowym jak i unijnym.
Podejmowana działania na rzecz klimatu w 2020 roku
JSW przy współpracy z instytucjami naukowymi przystąpiła do opracowania mapy drogowej wpływu zmian klimatu na działalność Grupy JSW, jej strategii, decyzji inwestycyjnych i aktywów, wydajności, rynku i społeczeństwa. JSW określiła zasadnicze kierunki działań w zakresie przeciwdziałania zmianom klimatu:
- poszukiwanie rozwiązań technologicznych, procesowych i prawnych, które wspierać będą przeciwdziałanie zmianom klimatu,
- efektywne wykorzystywanie eksploatowanych zasobów naturalnych,
- optymalizacja energochłonności działań operacyjnych poprzez zmaksymalizowanie autoprodukcji energii,
- wzrost udziału OZE w produkcji energii (fotowoltaika),
- zwiększenie efektywności energetycznej procesów produkcyjnych – maszyn i urządzeń,
- kontynuacja działań mających na celu ograniczenie emisji gazów cieplarnianych, zmniejszenia śladu węglowego organizacji i poszczególnych produktów – węgla i koksu.
|
W 2020 roku w JSW powołany został Zespół techniczny ds. opracowania Polityki Klimatycznej JSW, który mając na uwadze wytyczne Task Force on Climate-related Financial Disclosures („TCFD”), ma za zadanie: wskazanie nadzoru zarządczego nad kwestiami związanymi z klimatem, określenie ryzyk i szans związanych ze zmianami klimatu oraz ich wpływu na model biznesowy, strategię i plany finansowania przedsiębiorstwa, analizę wpływu zmian klimatu na działalność kopalń i koksowni i opracowaniu planu adaptacji do zmian klimatu, określenie planu działania w kierunku przejścia na produkcję niskoemisyjną, zdefiniowanie kluczowych wskaźników oraz celów redukcyjnych gazów cieplarnianych w krótkim, długim i średnim horyzoncie czasowym. |
W roku 2020 kontynuowano realizację zadań mających na celu redukcję emisji gazów cieplarnianych oraz poprawę efektywności energetycznej procesów produkcyjnych i zmniejszenie energochłonności maszyn i urządzeń.
Do inwestycji w technologie niskoemisyjne będących w trakcie realizacji zaliczyć możemy między innymi zabudowę nowych silników kogeneracyjnych do produkcji energii elektrycznej i cieplnej zasilanych metanem z odmetanowania kopalń w kopalniach „Budryk” i „Knurów-Szczygłowice”, budowę nowych bloków energetycznych wykorzystujących gaz koksowniczy do produkcji energii elektrycznej i ciepła w koksowniach, modernizację baterii koksowniczych oraz modernizację systemów klimatyzacji wyrobisk dołowych.
W ramach Grupy Kapitałowej w 2020 rok w spółce JZR zainstalowano panele fotowoltaiczne o mocy ok. 0,7 MWp.
Od trzech lat bierzemy czynny udział w aukcjach Jednostek Dwutlenku Węgla organizowanych przez Lasy Państwowe w ramach projektu Leśnych Gospodarstw Węglowych. Zakupiliśmy łącznie 14 000 sztuk Jednostek Dwutlenku Węgla (JDW), za kwotę 152,0 tys. PLN brutto. Każda zakupiona jednostka odpowiada 1 tonie wyemitowanego CO2. Zgodnie z formułą konceptu Leśnych Gospodarstw Węglowych, pozwoliło to na wsparcie projektu realizowanego w naszym regionie w Nadleśnictwie Kobiór w Rezerwacie Żubrowisko w Jankowicach Pszczyńskich pod nazwą „Modernizacja ścieżki edukacyjnej: W krainie pszczyńskiego żubra”. Przy naszym współudziale, w ramach I etapu projektu udało się dostosować istniejącą trasę zwiedzania dla osób niepełnosprawnych, stworzyć tzw. małą architekturę, kładki drewniane, tablice informacyjną. Łączny koszt tego etapu wyniósł ok. 300,0 tys. PLN.
Ryzyka i szanse związane z klimatem oraz odpowiedzialność
W ramach kompleksowego podejścia do zarządzania ryzykiem, zidentyfikowane zostały ryzyka związane ze zmianami klimatu, które wchodzą w skład ryzyk środowiskowych. Poddawane są one regularnemu przeglądowi i ocenie przez wyznaczonych właścicieli ryzyk. Ryzyka zostały przedstawione w Punkcie 9.5. niniejszego sprawozdania.
Zgodnie z wytycznymi TCFD powołany Zespół ds. Polityki Klimatycznej dokonał wstępnej identyfikacji i oceny dwóch kategorii zagrożeń i szans klimatycznych w kontekście różnorodności działalności Grupy, w tym w procesach produkcyjnych, operacjach, łańcuchu dostaw:
- ryzyka znaczącego wpływu fizycznego (ryzyka klimatyczne) – gdzie przeanalizowany został wpływ zmian klimatu na prowadzoną przez Grupę działalność, w tym wzrost częstotliwości fali upałów, okresów suszy, nasilenia się ekstremalnych zjawisk atmosferycznych – burz, nawałnic, powodzi, podtopień. W związku z powyższym, uwzględniono również pojawienie się wraz ze zmianami klimatu inwazyjnych gatunków innych stref klimatycznych będących nosicielami chorób zakaźnych, jak również wzrost zagrożenia pożarów lasów;
- ryzyka związanego z przejściem na gospodarkę niskoemisyjną, w tym:
|
Ryzyka technologiczne, rynkowe, produktowe związane z transformacją energetyczną, nową polityką klimatyczną – podwyższeniem celów redukcyjnych na 2030 rok i osiągnięciem neutralności klimatycznej do 2050 roku, wzrostem opłacalności, a co za tym idzie udziału alternatywnych technologii produkcji stali – technologii wodorowych, CCS, CCU. |
Ryzyka regulacyjne związane z pełnym wdrożeniem założeń Europejskiego Zielonego Ładu i dokumentów towarzyszących, zmianą mechanizmu ustalania opłat za emisję gazów cieplarnianych, objęciem nowych sektorów systemem EU ETS. |
Zaangażowanie w ograniczanie zmian klimatu
Aktualna polityka rozwoju gospodarczego Unii Europejskiej szczególnie silnie akcentuje kwestie klimatyczne, które określone zostały w Europejskim Zielonym Ładzie i dokumentach towarzyszących, co w konsekwencji oznacza konieczność transformacji przemysłu, w kierunku gospodarki niskoemisyjnej. Jako bezpośredni i pośredni emitent gazów cieplarnianych w związku z charakterem prowadzonej działalności i łańcuchem wartości, jesteśmy zaangażowani w realizację celów Porozumienia Paryskiego oraz realizację założeń Europejskiego Zielonego Ładu. Zdajemy sobie sprawę, że prowadzone przez nas procesy produkcyjne powodują znaczne zużycie energii i emisje zanieczyszczeń do powietrza i wód, którym musimy stawić czoła w najbliższych latach w celu ich ograniczenia. Produkowany przez nas węgiel metalurgiczny (koksujący) i koks pozostają wciąż kluczowym surowcem przy produkcji stali wykorzystywanej w tworzeniu i realizacji technologii i infrastruktury niskoemisyjnej. Przykładowo zbudowanie przeciętnej wielkości turbiny wiatrowej wymaga zużycia około 180 ton stali, co przekłada się na wykorzystanie około 100 ton węgla metalurgicznego (koksującego) do jej wyprodukowania.
W celu zapewnienia lepszej jakości życia przy coraz większym zapotrzebowaniu świata na materiały i energię, konieczne staje się wykorzystywanie materiałów, które zostały wyprodukowane zarówno w sposób ekonomiczny, jak i zrównoważony, przy mniejszych emisjach i z poszanowaniem społeczności. Chcemy być częścią takiego rozwiązania, w którym dostrzegamy zarówno wyzwanie, jak i szansę.
Nasze podejście do zmian klimatycznych staramy się dostosować do międzynarodowych standardów, w tym do zaleceń Task Force on Climate-related Financial Disclosures oraz UN SDG 13. W 2020 roku rozpoczęliśmy proces benchmarkingu naszego podejścia do zmian klimatycznych i szerzej pojętego zrównoważonego rozwoju w odniesieniu do wytycznych TCFD.
|
W zaktualizowanej w 2020 roku Strategii Grupy JSW 2020-2030 przyjęliśmy zasadnicze kierunki działań w ramach JSW w zakresie przeciwdziałania zmianom klimatu: poszukiwanie niskoemisyjnych rozwiązań technologicznych, efektywne wykorzystywanie eksploatowanych zasobów, optymalizacja energochłonności działań operacyjnych, zwiększenie efektywności energetycznej. |
Jesteśmy w trakcie opracowywania strategii środowiskowej Grupy, która zapewnić ma powiązanie strategii biznesowej z nowymi celami strategicznymi Unii Europejskiej poprzez odniesienie się do m.in. kryteriów Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ustanowienia ram ułatwiających zrównoważone inwestycje, tzw. Taksonomii oraz położenie szczególnego nacisku na zagadnienia związane z osiągnięciem neutralności klimatycznej i obniżaniem poziomu emisji oraz zamykaniem obiegu surowców.
Od 2017 roku prowadzimy obliczenia śladu węglowego Grupy Kapitałowej, który uwzględnia emisje bezpośrednie i pośrednie gazów cieplarnianych zarówno w części wydobywczej jak i koksowniczej. Głównym źródłem emisji gazów cieplarnianych wynikającym z działalności Grupy jest metan usuwany ze względów bezpieczeństwa z wyrobisk kopalnianych (ok. 74% śladu węglowego). Kluczem do redukcji jego emisji jest ujmowanie i gospodarcze wykorzystanie do produkcji energii. Obecnie udaje się zagospodarować rocznie ok. 86 mln m3 metanu, co się równa ok. 1,73 mln ton w przeliczeniu na ekwiwalent dwutlenku węgla.
Od roku 2018 w kopalniach Budryk oraz Knurów-Szczygłowice realizujemy projekt inwestycyjny pod nazwą „Gospodarcze wykorzystanie metanu” o łącznej wartości projektowej ok. 300 mln PLN, którego celem jest zwiększenie uzysku energii własnej i ograniczenie emisji metanu, śladu węglowego o kolejne ok. 1,3 mln Mg CO2e.
W JSW KOKS trwają inwestycje proekologiczne, które związane są z wykorzystaniem gazu koksowniczego do produkcji energii elektrycznej. W Koksowni Radlin trwa budowa bloku energetycznego o mocy 28 MWe. Nadmiarowy gaz koksowniczy wykorzystywany będzie do produkcji energii elektrycznej i cieplnej zarówno na własny użytek jak i na sprzedaż.
W spółce PGWiR realizującej zagospodarowanie wód słonych z kopalń JSW, w związku z dużą energochłonnością procesu odsalania wód, planowana jest budowa farmy fotowoltaicznej na terenie Zakładu Odsalania w Dębieńsku o mocy 3,1 MWp. Według koncepcji, produkowana zielona energia z farmy fotowoltaicznej zasili Zakład Odsalania w Dębieńsku, w którym woda kopalniana zostanie doprowadzona do parametrów wody technologicznej, następnie zawrócona do obiegu i wykorzystana na kopalni „Budryk”.
Podejmowane są również inne działania mające na celu ograniczenie emisji pozostałych gazów cieplarnianych. Można tu wskazać na modernizację systemów klimatyzacji wyrobisk dołowych, a także przedsięwzięcia służące poprawie efektywności energetycznej skorelowane z procesem pozyskiwania świadectw efektywności energetycznej (tzw. „białych certyfikatów”).
Za pośrednictwem JSW Innowacje angażujemy się w wiele działań o charakterze badawczo – rozwojowym, mających na celu przejście na gospodarkę niskoemisyjną, wprowadzenia obiegów zamkniętych. Do najważniejszych zaliczyć możemy projekt opracowania technologii separacji wodoru z gazu koksowniczego stanowiącego produkt uboczny produkcji koksu, technologie redukcji CO2 czy odzysku metanu z powietrza wentylacyjnego.
a. EMISJE GAZÓW I PYŁÓW
Głównym źródłem emisji gazów cieplarnianych wynikającym z działalności Grupy jest metan pochodzący z wentylacji wyrobisk kopalnianych (ok. 74% całkowitej emisji w przeliczeniu na CO2e) oraz dwutlenek węgla z procesów spalania paliw głównie w segmencie koksowniczym. Ograniczenie emisji gazów cieplarnianych w Grupie realizowane było poprzez maksymalne wykorzystanie energetyczne gazu z odmetanowania kopalń. W wyniku wykorzystania ujmowanego metanu do produkcji energii elektrycznej i cieplnej w układach wysokosprawnej kogeneracji w 2020 roku uzyskano zmniejszenie emisji metanu do atmosfery o ok. 86,0 mln m3 (o ok. 11,8% więcej w porównaniu do 2019 roku). W roku 2020 kontynuowano zabudowę kolejnych silników na gaz z odmetanowania w kopalniach Budryk oraz Knurów-Szczygłowice, które po zrealizowaniu pozwolą na ograniczenie emisji metanu łącznie o ok. 1,3 mln Mg CO2e.
W segmencie koksowniczym realizacja rozpoczętych w 2019 roku zadań strategicznych – modernizacja baterii koksowniczej w Koksowni Przyjaźń oraz budowa bloku energetycznego w Koksowni Radlin pozwoli na maksymalizację wykorzystania gazu koksowniczego oraz poprawę efektywności energetycznej. Nadmiarowy gaz koksowniczy wykorzystywany jest do produkcji energii elektrycznej i cieplnej zarówno na własny użytek jak i na sprzedaż. W związku z uczestnictwem JSW KOKS w systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych w odniesieniu do dwutlenku węgla, Grupa szacuje wzrost kosztów, jakie będzie musiała ponieść w związku z eksploatacją instalacji koksowniczych, elektrowni i elektrociepłowni w IV okresie rozliczeniowym, obejmującym lata 2021-2030.
ŚLAD WĘGLOWY (CARBON FOOTPRINT)
Grupa jako jedna z nielicznych w Polsce od 2017 roku prowadzi zintegrowane szacowanie śladu węglowego organizacji i dwóch głównych produktów węgla i koksu za pomocą wdrożonego narzędzia informatycznego wspomagającego prowadzenie obliczeń. W obliczeniach uwzględnione zostały emisje następujących gazów cieplarnianych: dwutlenku węgla, metanu oraz wodorofluorowęglowodorów. Obliczenia zostały wykonane w zgodności z Protokołem GHG – Standard korporacyjny oraz Protokołem GHG – Standard produktowy w oparciu o wskaźniki intensywności emisyjnej opublikowane przez Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami oraz współczynniki tworzenia efektu cieplarnianego GWP opublikowane w Piątym Raporcie IPCC z 2014 roku. Raportowanie zakresu 2 zgodnie z metodyką GHG Protocol określone zostało w oparciu o lokalizację (location based) - wskaźniki emisji opublikowane przez Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami.
Grupa wybrała podejście kontroli operacyjnej. Zarząd JSW zdecydował o publikacji śladu węglowego organizacji. Ślad węglowy produktów węgiel i koks obliczany w zakresach 1, 2 i 3 upstream zostanie udostępniony wyłącznie na wyraźne życzenie kontrahentów Grupy w zakresie tych produktów.
Do zakresu 1 zaliczono emisję bezpośrednią emitowaną przez źródła zlokalizowane we wszystkich spółkach Grupy obejmującą emisje:
- ze spalania paliw w źródłach stacjonarnych,
- z procesów technologicznych, w tym: emisja z koksowania, emisja związana z wentylacją, emisja z wytwarzania chłodu, emisja z innych procesów (np. spawania),
- ze spalania paliw w silnikach spalinowych.
Emisje pośrednie z zakresu 2 obejmują emisje związane z wytwarzaniem: energii elektrycznej, energii cieplnej, chłodu, sprężonego powietrza, zakupionych i zużywanych przez spółki Grupy.
W 2020 roku nie odnotowano emisji biogenicznych.
| CF ORGANIZACJI GRUPA JSW | EMISJE BEZPOŚREDNIE (SCOPE 1) | EMISJE POŚREDNIE (SCOPE 2) | ŁĄCZNIE EMISJE (SCOPE 1+2) |
||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| EMISJE NA JEDNOSTKĘ PRODUKTU (WĘGIEL + KOKS) | EMISJE NA 1 MLN ZŁ PRZYCHODU |
||||||
| ROK | mln Mg CO2e | CO2 | CH4 | HFCs | mln Mg/mln Mg | mln Mg/mln zł | |
| 2017 | 8,14 | 1,06 | 6,03 | 0,01 | 1,04 | 0,458 | 0,000917 |
| 2018 | 8,22 | 1,10 | 6,05 | 0,02 | 1,05 | 0,447 | 0,000838 |
| 2019 | 7,92 | 1,05 | 5,63 | 0,02 | 1,22 | 0,443 | 0,000914 |
| 2020 | 7,18 | 1,13 | 5,32 | 0,02 | 0,71 | 0,406 | 0,001027 |
Granice operacyjne - emisje bezpośrednie i pośrednie w zakresach 1 i 2. Ze względu na to, że zarówno węgiel i jak i koks stanowią produkty pośrednie w dalszych procesach zakres 3 w śladzie węglowym organizacji został pominięty.
Zgodnie z metodyką rekomendowaną przez Protokół GHG, niepewność śladu węglowego organizacji określono na poziomie 8%.
ŚLAD WĘGLOWY GRUPY KAPITAŁOWEJ JSW 2020 ROK
OSIĄGNIĘTE REZULTATY W 2020 ROKU
Łącznie emisje w ramach zakresu 1+2 Grupy w 2020 roku spadły o 11,8% w odniesieniu do roku bazowego, przy czym emisje w zakresie 1 spadły o 8,9%, a emisje w zakresie 2 o 32,0%.
Największy wpływ na obniżenie w 2020 roku emisji miało zmniejszenie o 49% zakupu energii elektrycznej od sprzedawców zewnętrznych, przy jednoczesnym zastąpieniu jej energią pochodzącą z jednostek wytwórczych zainstalowanych w ramach Grupy, co obniżyło emisje gazów cieplarnianych o niespełna 432 tysiące Mg CO2e (do roku 2019). Do obniżenia emisji przyczyniło się również zmniejszenie emisji metanu z kopalń JSW o ok. 312 tysięcy Mg CO2e (do roku 2019), poprzez między innymi zwiększenie jego zagospodarowania do produkcji energii.
W porównaniu do roku 2019 wzrosła emisja CO2 o 7,6% wynikająca z procesu koksowania (wzrost produkcji koksu) oraz zabudowy nowych silników zasilanych gazem z odmetanowania w kopalniach JSW.
EMISJE POZOSTAŁYCH SUBSTANCJI DO ATMOSFERY
Pozostałe substancje, emitowane głównie w wyniku: spalania paliw w kotłach, silnikach gazowych, silnikach spalinowych w środkach transportu powierzchniowego i podziemnego oraz urządzeniach i maszynach nie powodują przekroczeń wartości dopuszczalnych lub wartości odniesienia.
| EMISJA POZOSTAŁYCH SUBSTANCJI (GRUPA JSW) (MG) | 2020 | 2019 | 2018 |
|---|---|---|---|
| MASA POZOSTAŁYCH SUBSTANCJI EMITOWANYCH DO ATMOSFERY, W TYM: | 6478,0 | 6 763,8 | 7 935,8 |
| SOx | 1390,0 | 1 600,3 | 1 772,6 |
| NOx | 2352,1 | 2 479,7 | 2 851,0 |
| CO | 2309,8 | 2 312,1 | 2 870,5 |
| Pył ogółem | 426,1 | 371,7 | 441,7 |
| WSKAŹNIK EMISJI POZOSTAŁYCH SUBSTANCJI NA JEDNOSTKĘ PRZYCHODU MG/TYS. ZŁ | 0,93 | 0,78 | 0,81 |
JSW uznana za „Spółkę Świadomą Klimatycznie”
W drugiej edycji badania świadomości klimatycznej spółek z GPW „Corporate Climate Crisis Awareness Study”, przeprowadzonego przez Fundację Standardów Raportowania, Stowarzyszenie Emitentów Giełdowych i Bureau Veritas Polska, sześć giełdowych przedsiębiorstw otrzymało tytuł „Spółki Świadomej Klimatycznie”. W tym gronie znalazła się Jastrzębska Spółka Węglowa. Oprócz JSW na liście znalazły się takie spółki jak: MOL, LPP, LUG, CCC oraz Orange Polska.
Badaniu podlegały raporty roczne wszystkich spółek giełdowych, podlegających obowiązkowi ujawniania informacji niefinansowych za rok 2019. Zgodnie z wytycznymi Komisji Europejskiej, taki obowiązek miało 151 notowanych na GPW spółek. Zawartość raportów została przeanalizowana względem 10 kryteriów. Trzy z nich dotyczyły polityki lub strategii spółek w odniesieniu do zarządzania kwestiami kryzysu klimatycznego oraz identyfikacji ryzyk i szans związanych ze zmianą klimatu, a siedem odnosiło się do raportowania emisji gazów cieplarnianych.
Spółka "świadoma klimatycznie" wie, jakie wyzwania wiążą się ze zmianą klimatu, ma odpowiednią politykę i strategię ograniczanie swojego wpływ na środowisko, a także starannie raportuje emisję gazów cieplarnianych. O "odpowiedzialności klimatycznej" można mówić dopiero, jeśli firma rzeczywiście ograniczy swój wpływ na środowisko i znajduje się na drodze do zredukowania emisji gazów cieplarnianych do zera.
Z badań wynika, że przeciętny wynik osiągnięty przez 151 badanych spółek wyniósł 1,87 na 10 możliwych do zdobycia punktów (wzrost z poziomu 1,03 pkt rok wcześniej), sześć spółek: MOL, LPP, LUG, JSW, CCC i Orange Polska otrzymało tytuł Spółka Świadoma Klimatycznie po uzyskaniu wyników przekraczających 70% możliwych do uzyskania punktów, a najlepsza spółka osiągnęła 9,33 pkt (rok wcześniej było to 7,33 pkt). Aż 49 spółek nie osiągnęło nawet ułamkowych części punktu (rok wcześniej 0 pkt uzyskało 66 spółek), średni wynik spółek w badaniu raportów za rok 2019 wyniósł 1,87 pkt (na 10 możliwych do uzyskania) i był o 0,84 pkt wyższy niż przed rokiem.
b. EFEKTYWNE WYKORZYSTANIE NIEODNAWIALNYCH ZASOBÓW
Z punktu widzenia środowiska naturalnego, a w szczególności klimatu, najistotniejsze dla Grupy JSW są działania związane z poszanowaniem nieodnawialnych zasobów naturalnych, to z kolei oznacza ich efektywne pozyskiwanie, przetwarzanie i wykorzystanie na każdym etapie budowania wartości ekonomicznej. Planowane wykorzystanie zasobów węgla przez JSW przedstawione jest w dokumencie pt. Projekt zagospodarowania złoża („PZZ”). Powyższy dokument opracowuje Przedsiębiorca górniczy, a po zaopiniowaniu przez organ nadzoru, jest przesyłany do Ministerstwa Środowiska, w celu jego przyjęcia. W oparciu o wielkość udokumentowanej bazy zasobowej i PZZ, przedsiębiorca wnioskuje o kolejne okresy prowadzenia działalności produkcyjnej w ramach koncesji wydobywczej dla poszczególnych zakładów górniczych, wchodzących w skład struktury organizacyjnej Jednostki dominującej. Okresy żywotności poszczególnych kopalń i ruchów oraz wielkość zasobów przedstawione zostały w Punkcie 2.4. niniejszego sprawozdania.
Natomiast w obszarze działalności koksowniczej, istotnym projektem w zakresie efektywnego wykorzystania nieodnawialnych zasobów jest projekt budowy bloku energetycznego w Koksowni Radlin, który jest jednym z elementów długofalowej strategii funkcjonowania JSW KOKS oraz całej Grupy. Projekt zakłada powstanie elektrociepłowni, która będzie produkować ciepło i energię elektryczną w procesie wysokosprawnej kogeneracji. Podstawowym paliwem będzie posiadany przez JSW KOKS gaz koksowniczy, a ze względów bezpieczeństwa przewidziano również paliwo rezerwowe w postaci oleju opałowego lekkiego. Paliwo podstawowe będzie spalane w nominalnej ilości 21 000 Nm3/h z możliwością przeciążenia do 110%, dzięki czemu możliwe będzie zagospodarowanie pełnej dostępnej nadwyżki gazu koksowniczego, co w praktyce wyeliminuje spalanie go w tzw. pochodni. Blok energetyczny będzie stanowił podstawowe źródło ciepła technologicznego i energii elektrycznej dla Koksowni Radlin, zapewniając jej pełną samowystarczalność energetyczną, jak również będzie zasilał miejską sieć ciepłowniczą, do której przyłączeni będą odbiorcy komunalni (Miasto Radlin) oraz podmioty przemysłowe (Polska Grupa Górnicza S.A. KWK ROW - Ruch Marcel). Nadwyżka energii elektrycznej, która pozostanie po zaspokojeniu potrzeb własnych Koksowni Radlin i pozostałych zakładów JSW KOKS, będzie sprzedawana na zasadach rynkowych.
Przedmiotowe zadanie inwestycyjne spełnia definicję przedsięwzięcia służącego poprawie efektywności energetycznej, wynikającą z Ustawy z dnia 20 maja 2016 roku o efektywności energetycznej. Z tego względu zdecydowano o zleceniu audytu efektywności energetycznej, który dla JSW KOKS wykonał uznany w tej dziedzinie podmiot zewnętrzny. W wyniku audytu stwierdzono znaczną oszczędność energii finalnej.
c. EFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA
Produkcja energii elektrycznej z metanu i gazu koksowniczego ma docelowo zaspokoić potrzeby Grupy JSW na energię elektryczną. Po zrealizowaniu wszystkich inwestycji w zakładanym terminie przewidywana oszczędność na energii elektrycznej wyniesie 807 mln zł do roku 2030. Warto podkręcić, że w 2020 roku zakupy energii elektrycznej od sprzedawców zewnętrznych były mniejsze aż o 49% (w porównaniu do roku 2017), przy jednoczesnym zastąpieniu jej energią pochodzącą z jednostek wytwórczych zainstalowanych w ramach Grupy JSW.
W segmencie koksowniczym realizacja rozpoczętych w 2019 roku zadań strategicznych – modernizacja baterii koksowniczej w Koksowni Przyjaźń oraz budowa bloku energetycznego w Koksowni Radlin pozwoli na maksymalizację wykorzystania gazu koksowniczego oraz poprawę efektywności energetycznej. Nadmiarowy gaz koksowniczy wykorzystywany jest do produkcji energii elektrycznej i cieplnej zarówno na własny użytek jak i na sprzedaż.
W PGWiR realizującej zagospodarowanie wód słonych z kopalń JSW, w związku z dużą energochłonnością procesu odsalania wód, planowana jest budowa farmy fotowoltaicznej na terenie Zakładu Odsalania w Dębieńsku (Czerwionka-Leszczyny) o mocy 3,1 MWp. Według koncepcji, produkowana zielona energia z farmy fotowoltaicznej zasili Zakład Odsalania w Dębieńsku, w którym woda kopalniana zostanie doprowadzona do parametrów wody technologicznej, następnie zawrócona do obiegu i wykorzystana na kopalni „Budryk”. Inwestycja wymaga uzyskania niezbędnych zgód korporacyjnych w zakresie realizacji inwestycji w Grupie Kapitałowej JSW zgodnie z obowiązującymi w JSW S.A. regulacjami.
Podejmowane są również inne działania mające na celu ograniczenie emisji pozostałych gazów cieplarnianych. Można tu wskazać na modernizację systemów klimatyzacji wyrobisk dołowych, a także przedsięwzięcia służące poprawie efektywności energetycznej skorelowane z procesem pozyskiwania świadectw efektywności energetycznej (tzw. „białych certyfikatów”).
Zużycie paliw do produkcji energii w Grupie JSW
| WYSZCZEGÓLNIENIE | 2020 | 2019 | 2018 |
|---|---|---|---|
| Benzyna silnikowa (litr) | 248 822,5 | 209 632,7 | 175 150,4 |
| Olej napędowy (ON) (litr) | 8 993 119,8 | 8 764 585,3 | 7 906 184,3 |
| LPG (litr) | 53 194,1 | 49 369,9 | 57 794,3 |
| Gaz z odmetanowania kopalń (m3) | 29 449 991,1 | 20 460 602,0 | 18 732 816,0 |
| Gaz koksowniczy (m3) | 1 182 099 878,0 | 1 197 775 911,0 | 1 327 904 234,0 |
| Olej opałowy (Mg) | 40,6 | 2 709,5 | 57,4 |
| Węgiel kamienny (energetyczny) (Mg) | 116,6 | 105,5 | 109,1 |
| Paliwa odpadowe gazowe (gaz nadmiarowy) (GJ) | 92 052,6 | 105 138,0 | 125 723,0 |
| Gaz ziemny (m3) | 576 754,0 | 622 008,2 | 83 977,0 |
Zużycie nośników energetycznych w JSW
| j.m. | 2020 | 2019 | 2018 | |
|---|---|---|---|---|
| Energia elektryczna | GWh | 1080,5 | 1 056,7 | 1 026,7 |
| z tego z produkcja własna | GWh | 99,8 | 78,0 | 70,7 |
| Ciepło | TJ | 845,6 | 818,2 | 769,2 |
| z tego z produkcja własna | TJ | 16,6 | 74,2 | 78,3 |
| Inne * | TJ | 542,8 | 608,5 | 608 |
| Zużycie energii ogółem | GJ | 5278,2 | 5 230,8 | 5 073,3 |
| Wskaźnik energochłonności | MJ/Mg | 366 | 354 | 338 |
* tj. węgiel, koks, olej, gaz.
1 GWh = 3600 GJ
zużycie = zakup + produkcja własna - sprzedaż