Skonsolidowane sprawozdanie finansowe

1.2. Skład Grupy Kapitałowej

Na dzień 31 grudnia 2020 roku JSW posiadała bezpośrednio lub pośrednio udziały i akcje w 20 spółkach powiązanych, w tym:

• 19 spółkach zależnych (bezpośrednio i pośrednio),

• 1 spółce stowarzyszonej.

Spółki zależne podlegają konsolidacji metodą pełną. Ponadto konsolidacją objęto JSW Stabilizacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty.

Udziały w jednostce stowarzyszonej (Remkoks Sp. z o.o.) są w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym wyceniane metodą praw własności.

Poniżej przedstawiono informacje o jednostkach wchodzących w skład Grupy Kapitałowej objętych konsolidacją metodą pełną:

Pobierz XLS

ZMIANY W POWIĄZANIACH KAPITAŁOWYCH W 2020 ROKU

2.2. Założenie kontynuacji działalności

Niniejsze skonsolidowane sprawozdanie finansowe zostało sporządzone przy założeniu kontynuowania działalności gospodarczej przez okres co najmniej 12 miesięcy od dnia kończącego okres sprawozdawczy.

Dokonując oceny zdolności Grupy do kontynuowania działalności Zarząd JSW analizuje występowanie niepewności dotyczących zdarzeń lub okoliczności, które mogą nasuwać wątpliwości co do zdolności kontynuacji działalności. Do takich zdarzeń należą istotne zmiany w otoczeniu rynkowym, systemie gospodarczym i finansowym, zarówno w Polsce jak i na świecie, spowodowane sytuacją wynikającą z rozprzestrzeniania się koronawirusa SARS-CoV-2, które wpływają na operacyjną i finansową sytuację Grupy. Szczególne okoliczności sprawiają, że Grupa na bieżąco przeprowadza analizę sytuacji, stopnia jej ekspozycji na skutki pandemii oraz podejmuje czynności ograniczające ryzyko związane z zakłóceniem ciągłości działania. W Nocie 9.5 przedstawione zostały działania podejmowane w celu zabezpieczenia ryzyka utraty płynności oraz plany kierownictwa dotyczące radzenia sobie z sytuacją wywołaną pandemią koronawirusa SARS-CoV-2.

Na dzień zatwierdzenia niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego nie stwierdzono istnienia istotnych niepewności i okoliczności (w tym uwzględnionych w Nocie 2.3 zdarzeń) wskazujących na zagrożenie kontynuowania działalności w dającej się przewidzieć przyszłości.

Aktywa i zobowiązania wykazywane są w skonsolidowanym sprawozdaniu z sytuacji finansowej przy założeniu, że Grupa będzie mogła uzyskać korzyści ekonomiczne z aktywów i wypełnić zobowiązania w toku normalnej działalności.

2.3.1. CHARAKTER ZDARZENIA I PODJĘTE DZIAŁANIA PREWENCYJNE

Pod koniec 2019 roku po raz pierwszy pojawiły się wiadomości z Chin dotyczące koronawirusa SARS-CoV-2 wywołującego chorobę COVID-19. W pierwszych miesiącach 2020 roku wirus rozprzestrzenił się na całym świecie, a jego negatywny wpływ nabrał dynamiki. Pandemia COVID-19, powodująca zakłócenia w systemie gospodarczym i administracyjnym w Polsce oraz wywołująca istotne ograniczenia aktywności gospodarczej, wpłynęła na działalność Grupy i osiągane przez nią w 2020 roku wyniki.

Od chwili wybuchu pandemii Grupa podjęła szereg działań prewencyjnych oraz wzmacniających bezpieczeństwo pracowników w celu zapobiegania rozprzestrzeniania się koronawirusa, a także wdrożyła plan awaryjny obejmujący działania dla zapewnienia ciągłości operacyjnej.

2.3.2. WPŁYW PANDEMII NA PROWADZONĄ DZIAŁALNOŚĆ

Prewencyjna zmiana organizacji pracy, jak również duży poziom absencji miały wpływ na poziom produkcji węgla. Ponadto, w dniach od 9 do 28 czerwca 2020 roku wstrzymany został normalny cykl technologiczny związany z wydobyciem węgla w kopalniach Knurów-Szczygłowice oraz Budryk. Powyższe działania zostały podjęte mając na uwadze zdrowie i bezpieczeństwo pracowników w związku z rekomendacjami Wojewody Śląskiego, Śląskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego oraz decyzją Ministra Aktywów Państwowych.

Poniżej zaprezentowano wydobycie węgla w JSW w 2020 roku w porównaniu do prognoz PTE:

Pobierz XLS

W porównaniu do prognoz wynikających z opracowanego na 2020 rok PTE roczne wydobycie węgla w JSW było mniejsze o 1 154,1 tys. ton, przy czym największe odchylenie od planu przypada na miesiące, w których Jednostka dominująca w największym stopniu odczuła skutki pandemii, tj.: marzec, kwiecień, maj i czerwiec 2020 roku. Do czasu wybuchu pandemii wydobycie było większe od planowanego.

Poziom realizacji inwestycji prowadzonych w 2020 roku zasadniczo wynikał z ogólnych ograniczeń wywołanych wpływem pandemii na funkcjonowanie kooperujących firm w zakresie świadczonych dostaw usług i materiałów. W 2020 roku inwestycje zostały zrealizowane na poziomie niższym od zaplanowanego w PTE na 2020 rok.

JSW na bieżąco realizuje zawarte kontrakty handlowe, w zakresie dostaw węgla do odbiorców zewnętrznych oraz do koksowni własnych. Również sprzedaż koksu realizowana jest zgodnie z ustalonymi harmonogramami.

Dużym ryzykiem dla działalności Grupy może być powrót w kolejnych okresach restrykcji związanych z kolejnymi falami COVID-19. Dużym czynnikiem ryzyka, który może zakłócić lub też uniemożliwić działalność handlową Grupy może być ograniczenie transportu kolejowego lub morskiego.

Rozwój pandemii COVID-19 w 2020 roku wpływał na poziom aktywności gospodarczej i przemysłowej na całym świecie i określał w dalszej kolejności poziom zapotrzebowania na stal i surowce do jej produkcji, w tym węgla metalurgicznego (koksowego) i koksu - będących głównymi produktami Grupy.

SYTUACJA HANDLOWA JSW I GRUPY

Ograniczenia produkcji w przemyśle stalowym dotyczą zatrzymania pracy wielkich pieców, natomiast produkcja w koksowniach z powodów techniczno-technologicznych nie może być wstrzymana, a jedynie zredukowana w ograniczonym zakresie. Powoduje to, iż zakupy węgla metalurgicznego (koksowego) są kontynuowane przez kontrahentów choć w ograniczonym zakresie. Koksownie rynkowe (niepowiązane z hutami) są w większym stopniu narażone na ograniczenia zamówień – koncerny hutnicze w pierwszej kolejności ograniczają zakupy koksu z zewnątrz chroniąc produkcję własnych koksowni. Grupa ma wśród odbiorców huty nie posiadające własnych koksowni, a koksownie JSW KOKS są dla nich podstawowymi dostawcami koksu. Zwiększa to bezpieczeństwo Grupy w zakresie kontynuowania dostaw do tych odbiorców.

Grupa w coraz mniejszym stopniu doświadcza ograniczeń spowodowanych restrykcjami związanymi z pandemią COVID-19, w IV kwartale 2020 roku w porównaniu do poprzednich okresów 2020 roku sytuacja uległa poprawie. Podjęte przez służby handlowe działania oraz zauważalne zwiększenie zapotrzebowania u kontrahentów wpłynęły na wzrost sprzedaży węgla do odbiorców zewnętrznych w stosunku do III kwartału 2020 roku o ok. 8,0%, natomiast sprzedaż koksu spadła o 4,6%. Produkcja koksu w IV kwartale 2020 roku wzrosła o 9,1% a niewielki spadek sprzedaży wynika ze znacznie mniejszego zapasu koksu będącego do dyspozycji w IV kwartale 2020 roku.

Kontynuowane były wysyłki koksu na rynki zamorskie, zauważalny był wzrost zapotrzebowania na rynku europejskim.

Sprzedaż produktów JSW realizowana jest głównie w oparciu o kontrakty wieloletnie, w których następuje systematyczny powrót do realizacji pełnych ilości kontraktowych.

OGŁOSZENIE SIŁY WYŻSZEJ W JSW

W dniu 2 kwietnia 2020 roku ogłoszono wystąpienie siły wyższej w JSW oraz poinformowano kontrahentów Grupy o jej wystąpieniu oraz konsekwencjach dla części zobowiązań wynikających z zawartych umów handlowych. Powyższa decyzja została podjęta w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 oraz związanymi z tym ograniczeniami. Siła wyższa została odwołana w dniu 9 lipca 2020 roku. Wobec podjętych przez JSW działań mających na celu ograniczenie skutków przeszkody w wykonywaniu zobowiązań umownych, udało się zasadniczo zminimalizować negatywne skutki biznesowe dla JSW związane z pandemią koronawirusa SARS-CoV-2. JSW w opisywanym okresie podjęła szereg działań prewencyjnych związanych z zapobieganiem rozprzestrzenianiu się koronawirusa oraz wdrożyła plan awaryjny zmierzający do zapewnienia ciągłości operacyjnej i realizacji zawartych umów.

WPŁYW PANDEMII NA SYTUACJĘ FINANSOWĄ I WYCENĘ AKTYWÓW I ZOBOWIĄZAŃ

Poniesione koszty

W 2020 roku Grupa poniosła znaczące koszty pracy związane z chorobą pracowników na COVID–19, ich kwarantanną, realizacją działań profilaktycznych polegających na konieczności wprowadzenia tzw. „postojowego” oraz kosztami związanymi z obsługą i organizacją procesu, aby skutki pandemii były jak najmniej dotkliwe. W związku z podjętymi działaniami prewencyjnymi Grupa poniosła koszty związane m.in. z zakupem namiotów, termometrów bezdotykowych, kombinezonów biologicznych, masek medycznych, rękawiczek, środków oraz sprzętu służących do dezynfekcji. Ponadto Grupa wsparła instytucje państwowe w walce z pandemią koronawirusa SARS-CoV-2 przekazując darowizny, zarówno finansowe, jak i materialne w wysokości 3,3 mln PLN.

Łączne koszty poniesione na walkę z pandemią COVID-19 w Grupie wyniosły 93,2 mln PLN, z czego 90,3 mln PLN ujęto w pozostałych kosztach, 2,2 mln PLN w kosztach sprzedanych produktów, materiałów i towarów a pozostała część obciążyła koszty sprzedaży i koszty administracyjne.

Uzyskane przychody

W 2020 roku w związku z wystąpieniem pandemii COVID-19 Grupa skorzystała z rozwiązań pomocowych oferowanych przez Państwo w ramach Tarczy Antykryzysowej, w tym głównie w postaci dofinansowania do wynagrodzeń pracowników ze środków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych na maksymalny okres 3 miesięcy w kwocie 182,5 mln PLN (kwota ujęta w całości w wyniku finansowym w roku 2020 i zaprezentowana w pozostałych przychodach – Nota 4.3.) Grupa otrzymała również wsparcie finansowe z Polskiego Funduszu Rozwoju („PFR”) w ramach Tarczy Finansowej dla Dużych Firm w formie pożyczki preferencyjnej i płynnościowej, o czym szerzej w Nocie 6.1. Z tytułu preferencyjnego oprocentowania pożyczek PFR Jednostka dominująca uzyskała przychód w wysokości 27,4 mln PLN stanowiący różnicę pomiędzy wartością godziwą pożyczek a otrzymaną kwotą (kwota ujęta w pozostałych przychodach – Nota 4.3.)

Wsparcie finansowe PFR zostało udzielone na poniesione w 2020 roku straty w związku z pandemią COVID-19, dlatego powyższy przychód z tytułu preferencyjnego oprocentowania pożyczek został w całości ujęty w wyniku finansowym w 2020 roku.

Łączne przychody związane z pandemią COVID-19 uzyskane przez Grupę w ramach Tarczy Antykryzysowej, ujęte w pozostałych przychodach, wynoszą 210,3 mln PLN.

Utrata wartości aktywów trwałych

Informacje na temat przeprowadzonych testów z tytułu utraty wartości opisane zostały w Nocie 7.5.

Wpływ pandemii koronawirusa SARS-CoV-2 na ocenę oczekiwanych strat kredytowych

Na wielkość utworzonych w 2020 roku odpisów aktualizujących należności handlowe wpływ wywarło pogorszenie ratingów niektórych kontrahentów oraz uwzględnienie wpływu pandemii koronawirusa SARS-CoV-2 na jakość kredytową odbiorców.

Jednostka dominująca w celu uwzględnienia wpływu koronawirusa SARS-CoV-2 na jakość kredytową odbiorców z grupy należności węglowo-koksowych dokonała korekty prawdopodobieństwa niewypłacalności ustalonych na podstawie zewnętrznych ratingów poprzez uwzględnienie dodatkowej premii za ryzyko związane z obecną sytuacją gospodarczą oraz prognozami na przyszłość. Efekt uwzględnienia wpływu koronawirusa na wysokość dokonanego na dzień 31 grudnia 2020 roku odpisu dla należności węglowo-koksowych wyniósł 1,1 mln PLN.

Na odpis na należności węglowo-koksowe w kwocie 15,3 mln PLN (Nota 7.11) wpłynęło ponadto znaczne obniżenie ratingu jednego z kontrahentów (z grupy kontrahentów o udziale w przychodach ze sprzedaży powyżej 2,5%), co spowodowało zwiększenie dokonanego odpisu o 11,2 mln PLN.

Grupa na bieżąco analizuje wpływ pandemii COVID-19 na sytuację rynkową oraz sygnały mogące świadczyć o pogarszającej się sytuacji finansowej kontrahentów spowodowanej pandemią i w razie konieczności dokona dalszej aktualizacji przyjętych szacunków do kalkulacji oczekiwanych strat kredytowych w kolejnych okresach sprawozdawczych.

Powyższa ocena została dokonana zgodnie z najlepszą wiedzą Grupy na dzień sporządzenia niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego. Rzeczywista skala przyszłych skutków pandemii koronawirusa SARS-CoV-2 i ich wpływu na działalność oraz na sytuację finansową, operacyjną i perspektywy Grupy jest obecnie nieznana i niemożliwa do oszacowania oraz uzależniona od czynników, które pozostają poza kontrolą Grupy i podlegają dynamicznym zmianom.

Sytuacja płynnościowa

Pandemia COVID-19 wpłynęła na tymczasowe ograniczenie produkcji, co ma bezpośredni wpływ na obecną działalność Grupy, w tym na poziom osiąganych przychodów i ponoszonych kosztów, a w konsekwencji na płynność finansową oraz poziom zadłużenia Grupy. W związku z tym Grupa podejmuje działania minimalizujące wpływ pandemii na płynność Grupy poprzez wykorzystanie na rynku rozwiązań wspierających zarządzanie kapitałem pracującym oraz wnioskuje o dostępne na rynku publicznym wsparcie finansowe, jak pozyskanie finansowania w ramach Tarczy Antykryzysowej (szerzej w Nocie 9.5 Zarządzanie ryzykiem finansowym).

2.3.3 ZASTOSOWANE ROZWIĄZANIA POMOCOWE W RAMACH TARCZY ANTYKRYZYSOWEJ

Grupa z uwagi na wejście w życie z dniem 1 kwietnia 2020 roku Ustawy z dnia 31 marca 2020 roku o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw, wprowadzającej rozwiązania mające m.in. na celu wsparcie przedsiębiorstw w kryzysie wywołanym pandemią COVID-19 („Tarcza Antykryzysowa”), korzysta z dostępnych rozwiązań pomocowych, w tym głównie:

1. Odroczenie terminu płatności opłaty za wieczyste użytkowanie gruntów z dnia 31 marca 2020 roku do dnia 30 czerwca 2020 roku.

2. Podatek od nieruchomości: JSW oraz spółki z Grupy skorzystały z możliwości odroczenia terminów płatności podatku od nieruchomości. Odroczone zapłaty za podatki zostały uregulowane w wyznaczonych terminach.

3. Odroczenie terminu płatności podatku dochodowego od osób fizycznych.

4. Odroczenie zapłaty składek na ubezpieczenie społeczne, zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, Fundusz Emerytur Pomostowych oraz Fundusz Solidarnościowy po pozytywnym rozpatrzeniu złożonych przez JSW, JSW KOKS oraz PBSZ wniosków o prolongatę składek ZUS.

5. Program Pomocowy Polskiego Funduszu Rozwoju („PFR”): JSW oraz JSW KOKS złożyły wnioski do PFR w ramach „Tarczy Finansowej Polskiego Funduszu Rozwoju dla Dużych Firm” o wsparcie finansowe w związku ze zwalczaniem skutków pandemii COVID–19. W grudniu 2020 roku ww. spółki podpisały umowy pożyczek (płynnościowej i preferencyjnej) na łączą kwotę 1 198,5 mln PLN. Pożyczki w całości zostały uruchomione w grudniu 2020 roku. Pożyczki mogą zostać wykorzystane wyłącznie w celu finansowania bieżącej działalności, w tym kapitału obrotowego. Wyżej wymienione umowy pożyczek zostały szczegółowo opisane w Nocie 6.1.

6. Grupa otrzymała dofinansowanie wynagrodzeń pracowników ze środków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych w wysokości 182,5 mln PLN.

   W dniu 30 lipca 2020 roku JSW złożyła wniosek do Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Katowicach o dofinansowanie wynagrodzeń pracowników ze środków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych na maksymalny okres 3 miesięcy w wysokości 166,9 mln PLN. Wniosek został pozytywnie rozpatrzony przez Wojewódzki Urząd Pracy w dniu 4 sierpnia 2020 roku. W sierpniu 2020 roku na rachunek bankowy JSW wpłynęła pierwsza transza w wysokości 55,6 mln PLN, natomiast pozostałe 111,3 mln PLN we wrześniu 2020 roku. W dniu 30 października 2020 roku JSW dokonała rozliczenia otrzymanego wsparcia i zwróciła kwotę 6,5 mln PLN. Łączna kwota otrzymanego wsparcia z tego tytułu wynosi 160,4 mln PLN.

   W dniu 29 lipca 2020 roku JSW KOKS złożyła wniosek do Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Katowicach o dofinansowanie wynagrodzeń pracowników ze środków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych na okres 1 miesiąca w wysokości 5,7 mln PLN, a w dniu 7 sierpnia 2020 roku taki sam wniosek o dofinansowanie na okres 2 miesięcy w wysokości 11,5 mln PLN. Wojewódzki Urząd Pracy w Katowicach przekazał na rachunek bankowy JSW KOKS w miesiącu sierpniu i wrześniu środki pieniężne w wysokości 17,1 mln PLN. W sierpniu i październiku 2020 roku, po rozliczeniu JSW KOKS dokonała zwrotu dofinansowania w kwocie 0,3 mln PLN. Łączna kwota otrzymanego wsparcia wynosi 16,8 mln PLN.

   Z dofinansowania wynagrodzeń pracowników ze środków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych skorzystała także spółka JSW SiG otrzymując dofinansowanie w wysokości 5,0 mln PLN oraz spółka JSU otrzymując dofinansowanie w wysokości 0,3 mln PLN.

7. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 27 marca 2020 roku niektóre jednostki zależne skorzystały z możliwości przedłużenia terminu złożenia zeznania o wysokości dochodu osiągniętego (straty poniesionej) i wpłaty należnego podatku przez podatników podatku dochodowego od osób prawnych za 2019 rok do dnia 31 maja 2020 roku.

Pozostałe rozwiązania pomocowe, z których korzysta Grupa zostały przedstawione w Punkcie 1.5. Sprawozdania Zarządu z działalności Jastrzębskiej Spółki Węglowej S.A. oraz Grupy Kapitałowej Jastrzębskiej Spółki Węglowej S.A. za rok obrotowy zakończony 31 grudnia 2020 roku.

2.4. Polityka rachunkowości oraz ważne oszacowania i osądy księgowe

Istotne zasady rachunkowości oraz istotne wartości oparte na osądach i szacunkach zostały przedstawione jako element poszczególnych not objaśniających do skonsolidowanego sprawozdania finansowego.

Przyjęte przez Grupę zasady rachunkowości są spójne z zasadami stosowanymi w poprzednim roku obrotowym, za wyjątkiem przyjęcia nowych i zmienionych standardów opisanych w Nocie 2.6.

Sporządzenie skonsolidowanego sprawozdania finansowego zgodnie z MSSF wymaga przyjęcia pewnych założeń oraz dokonania szacunków i osądów, które wpływają na przyjęte zasady rachunkowości oraz wielkości wykazane w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym. Założenia i szacunki wynikają z dotychczasowych doświadczeń oraz innych czynników, w tym przewidywań odnośnie do przyszłych zdarzeń, które w danej sytuacji wydają się zasadne. Uzyskane w ten sposób oszacowania księgowe z definicji rzadko pokrywać się będą z faktycznymi rezultatami. Oszacowania i osądy księgowe podlegają regularnej ocenie.

W I kwartale 2020 roku nie miały miejsca istotne zmiany wielkości szacunkowych oraz metodologii dokonywania szacunków. Natomiast w okresie II-IV kwartału 2020 roku zaobserwowano zmiany związane ze skutkami ekonomicznymi COVID-19, które miały wpływ na wielkość szacunków oraz metodologię tych szacunków w bieżącym okresie. Do tych zmian zaliczamy korektę oczekiwanych strat kredytowych związanych ze zmianą ratingów kontrahentów z grupy należności węglowo – koksowej oraz z ryzykiem ściągalności należności od nich w związku z obecną sytuacją gospodarczą oraz prognozami na przyszłość, która została opisana w Nocie 2.3. Całkowite skutki oraz ich skala na chwilę obecną są trudne do oszacowania. Istotny będzie czas trwania epidemii, jej nasilenie i zasięg.

Pozycje skonsolidowanego sprawozdania finansowego, z którymi związane jest istotne ryzyko konieczności wprowadzenia znaczącej korekty wartości księgowych aktywów i zobowiązań opisano w poszczególnych notach niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego.

2.5. Zasady konsolidacji i ujmowanie inwestycji w spółki stowarzyszeniowe

Niniejsze skonsolidowane sprawozdanie finansowe zostało sporządzone na podstawie sprawozdania finansowego Jednostki dominującej oraz sprawozdań finansowych jej jednostek zależnych i stowarzyszonych. Sprawozdania finansowe jednostek objętych konsolidacją sporządzane są za ten sam okres sprawozdawczy, w oparciu o jednolite zasady rachunkowości.

Wszystkie transakcje wewnątrzgrupowe, rozrachunki, przychody, koszty i niezrealizowane zyski z transakcji między jednostkami Grupy są w całości eliminowane. Niezrealizowane straty są eliminowane, chyba że dowodzą wystąpienia utraty wartości.

Jednostki zależne podlegają konsolidacji metodą pełną od dnia przejęcia, będącego dniem objęcia kontroli nad spółką, do dnia utraty tej kontroli. Kontrola występuje wówczas, gdy Jednostka dominująca, z tytułu swojego zaangażowania w tę jednostkę, podlega ekspozycji na zmienne zwroty lub ma do nich prawa oraz możliwość wywierania wpływu na wysokość tych zwrotów poprzez sprawowanie władzy nad jednostką.

Jednostki stowarzyszone to wszelkie jednostki, na które Jednostka dominująca bezpośrednio lub poprzez spółki zależne wywiera znaczący wpływ, ale nie sprawuje kontroli, co zwykle towarzyszy posiadaniu od 20% do 50% ogólnej liczby głosów w organach stanowiących. Inwestycje w jednostkach stowarzyszonych są ujmowane metodą praw własności.

2.6. Nowe standardy, interpretacje i ich zmiany

4.2. Koszty sprzedawanych produktów, materiałów i towarów

WYBRANE ZASADY RACHUNKOWOŚCI

KOSZT SPRZEDANYCH PRODUKTÓW, MATERIAŁÓW I TOWARÓW

Całkowity koszt sprzedanych produktów, materiałów i towarów stanowi:

• koszt wytworzenia produktów poniesiony w danym okresie sprawozdawczym, skorygowany o zmianę stanu produktów oraz skorygowany o wartość świadczeń i rzeczowych aktywów trwałych wytworzonych na potrzeby własne oraz wyrobisk ruchowych,
• koszty sprzedaży i koszty administracyjne poniesione w okresie sprawozdawczym, które są wykazywane odrębnie w sprawozdaniu z wyniku finansowego i innych całkowitych dochodów,
• wartość sprzedanych towarów i materiałów.

Koszty wytworzenia, które można bezpośrednio przyporządkować osiągniętym przychodom przez Grupę, wpływają na wynik finansowy za ten okres sprawozdawczy, w którym przychody te wystąpiły.

Koszty wytworzenia, które można jedynie w sposób pośredni przyporządkować przychodom lub innym korzyściom osiąganym przez Grupę, wpływają na wynik finansowy Grupy w części, w której dotyczą danego okresu sprawozdawczego, zapewniając ich współmierność do przychodów lub innych korzyści ekonomicznych.

Pobierz XLS

4.3. Pozostałe przychody

Pobierz XLS

4.4. Pozostałe koszty

Pobierz XLS

4.5. Pozostałe zyski/(straty) netto

Pobierz XLS

4.6. Przychody i koszty finansowe

Pobierz XLS

4.7. Zysk/(strata) na akcję

Podstawowy zysk/(strata) na akcję

Podstawowy zysk/(strata) na akcję wylicza się jako iloraz zysku/(straty) przypadającego na akcjonariuszy Jednostki dominującej oraz średniej ważonej liczby akcji zwykłych w ciągu roku.

Rozwodniony zysk/(strata) na akcję

Rozwodniony zysk/(strata) na akcję wylicza się, korygując średnią ważoną liczbę akcji zwykłych w taki sposób, jak gdyby nastąpiła zamiana na potencjalne akcje zwykłe powodujące rozwodnienie. Jednostka dominująca nie posiada instrumentów powodujących rozwodnienie potencjalnych akcji zwykłych. W związku z powyższym rozwodniony zysk/(strata) na akcję równy jest podstawowemu/(ej) zyskowi/(stracie) na akcję Jednostki dominującej.

Pobierz XLS

5.1. Podatek dochodowy

Podatek dochodowy ujęty w zysku netto:

Pobierz XLS

Podatek dochodowy ujęty w innych całkowitych dochodach:

Pobierz XLS

Uzgodnienie teoretycznego podatku wynikającego z zysku/(straty) przed opodatkowaniem i ustawowej stawki podatkowej do obciążenia z tytułu podatku dochodowego wykazanego w zysku netto przedstawia się następująco:

5.2. Odroczony podatek dochodowy

Aktywa i zobowiązania z tytułu odroczonego podatku dochodowego podlegają kompensacie na poziomie sprawozdań finansowych poszczególnych spółek Grupy i w związku z tym w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym wykazuje się następujące kwoty:

Pobierz XLS

Zmiana stanu odroczonego podatku dochodowego przedstawia się następująco:

Pobierz XLS

Zmiana stanu aktywa i zobowiązań z tytułu odroczonego podatku dochodowego przed kompensatą:

Pobierz XLS

Pobierz XLS

Okresy rozliczania aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego

Poniżej przedstawiono okresy, w których zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych mogą zostać rozliczone aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego od straty podatkowej, wynikające ze sporządzonych przez spółki z Grupy prognoz przewidujących uzyskanie dochodów podatkowych w latach następnych:

Pobierz XLS

6.1. Kredyty i pożyczki

Pobierz XLS

Wartość godziwa kredytów i pożyczek nie różni się istotnie od ich wartości księgowej.

Zaciągnięte kredyty i pożyczki według terminu zapadalności na dzień 31 grudnia 2020 roku:

Pobierz XLS

Zaciągnięte kredyty i pożyczki według terminu zapadalności na dzień 31 grudnia 2019 roku:

Pobierz XLS

Grupa dysponuje następującymi niewykorzystanymi liniami kredytowymi:

Pobierz XLS

Średnie (nominalne) oprocentowanie kredytów i pożyczek:

Pobierz XLS

Wartość godziwa kredytów i pożyczek nie różni się istotnie od ich wartości księgowej.

UMOWY POŻYCZEK W RAMACH PROGRAMU RZĄDOWEGO „TARCZA FINANSOWA POLSKIEGO FUNDUSZU ROZWOJU DLA DUŻYCH FIRM”

1. POŻYCZKA PŁYNNOŚCIOWA POLSKIEGO FUNDUSZU ROZWOJU udzielona dla JSW

W dniu 9 grudnia 2020 roku została zawarta umowa pożyczki płynnościowej pomiędzy JSW, Polskim Funduszem Rozwoju S.A. („PFR”) oraz spółką JZR jako jednym z poręczycieli. Umowa dotyczy udzielenia Jednostce dominującej pożyczki płynnościowej w kwocie 1,0 mld PLN w ramach Programu Rządowego „Tarcza Finansowa Polskiego Funduszu Rozwoju dla Dużych Firm”. Pożyczka może zostać wykorzystana wyłącznie w celu finansowania bieżącej działalności, w tym kapitału obrotowego. Pożyczka w kwocie 1,0 mld PLN została wypłacona w dniu 17 grudnia 2020 roku. Spłata pożyczki będzie następować kwartalnie począwszy od czerwca 2021 roku do 30 września 2024 roku. Oprocentowanie pożyczki w skali roku jest stałe i dla każdego roku finansowania równe marży właściwej dla tego roku liczone od dnia zawarcia umowy pożyczki (w I roku 1,25%, w II i III roku 1,75%, w IV roku 2,75%).

2. POŻYCZKA PREFERENCYJNA POLSKIEGO FUNDUSZU ROZWOJU udzielona dla JSW

W dniu 23 grudnia 2020 roku została zawarta umowa pożyczki pomiędzy JSW, Polskim Funduszem Rozwoju S.A. („PFR”) oraz spółkami: JZR oraz JSW KOKS jako poręczycielami udzielonej pożyczki. Umowa dotyczy udzielenia Jednostce dominującej pożyczki preferencyjnej w kwocie 173,6 mln PLN w ramach Programu Rządowego „Tarcza Finansowa Polskiego Funduszu Rozwoju dla Dużych Firm”. Pożyczka może zostać wykorzystana wyłącznie w celu finansowania bieżącej działalności, w tym kapitału obrotowego. Pożyczka w kwocie 173,6 mln PLN została wypłacona w dniu 30 grudnia 2020 roku. Spłata pożyczki będzie następować kwartalnie począwszy od czerwca 2021 roku do 30 września 2024 roku. Oprocentowanie pożyczki w skali roku jest stałe i dla każdego roku finansowania równe marży właściwej dla tego roku liczone od dnia zawarcia umowy pożyczki (w I roku 1,25%, w II i III roku 1,75%, w IV roku 2,75%). Ostateczny termin spłaty zobowiązań wynikających z tytułu udzielonej pożyczki przypada 30 września 2024 roku. Jednocześnie JSW może zwrócić się do PFR z wnioskiem o umorzenie części pożyczki, zgodnie z postanowieniami i na warunkach określonych w umowie oraz w Regulaminie „Tarcza Finansowa Polskiego Funduszu Rozwoju dla Dużych Firm", tj. do 75% „Faktycznej Szkody COVID”. Decyzja o potencjalnym umorzeniu będzie należała do PFR.

W dniu 15 grudnia 2020 roku została zawarta umowa międzywierzycielska pomiędzy JSW, PFR oraz wierzycielami finansowym JSW, będącymi stroną umowy finansowania z Konsorcjum z 9 kwietnia 2019 roku. Podpisana umowa była głównym warunkiem zawieszającym uprawniającym do wypłaty przez PFR pożyczki płynnościowej oraz pożyczki preferencyjnej.

W umowach pożyczki płynnościowej oraz pożyczki preferencyjnej przewidziano zabezpieczenia w formie poręczeń na rzecz PFR następujących spółek zależnych:

• JZR do łącznej wysokości 300,0 mln PLN (na dzień 31 grudnia 2020 roku poręczenie ustanowione w kwocie 300,0 mln PLN),
• JSW KOKS do łącznej wysokości 1 375,1 mln PLN (na dzień 31 grudnia 2020 roku poręczenie ustanowione w kwocie 434,0 mln PLN).

3. POŻYCZKA PREFERENCYJNA POLSKIEGO FUNDUSZU ROZWOJU udzielona dla JSW KOKS

W dniu 23 grudnia 2020 roku została zawarta umowa pożyczki pomiędzy spółką JSW KOKS a PFR. Umowa dotyczy udzielenia spółce JSW KOKS pożyczki preferencyjnej w kwocie 24,9 mln PLN w ramach Programu Rządowego „Tarcza Finansowa Polskiego Funduszu Rozwoju dla Dużych Firm”. Spłata pożyczki będzie następować kwartalnie począwszy od czerwca 2021 roku do 30 września 2024 roku. Oprocentowanie pożyczki w skali roku jest stałe i dla każdego roku finansowania równe marży właściwej dla tego roku liczone od dnia zawarcia umowy pożyczki (w I roku 1,25%, w II i III roku 1,75%, w IV roku 2,75%). Pożyczka w kwocie 24,9 mln PLN została wypłacona w grudniu 2020 roku. Spółka JSW KOKS może zwrócić się do PFR z wnioskiem o umorzenie części pożyczki, zgodnie z postanowieniami i na warunkach określonych w umowie oraz w Regulaminie „Tarcza Finansowa Polskiego Funduszu Rozwoju dla Dużych Firm", tj. do 75% „Faktycznej Szkody COVID”. Decyzja o potencjalnym umorzeniu będzie należała do PFR.

Wsparcie finansowe w ramach Programu Rządowego „Tarczy Finansowej Polskiego Funduszu Rozwoju dla Dużych Firm” zostało udzielone na preferencyjnych warunkach. Zgodnie z wymogami MSR 20 „Dotacje rządowe oraz ujawnianie informacji na temat pomocy rządowej”, ujęcie bilansowe pożyczki otrzymanej na warunkach preferencyjnych następuje w wartości godziwej. Grupa dokonała takiej wyceny i prezentuje pożyczkę z uwzględnieniem wartości odsetek rynkowych. Z tego powodu faktyczna wartość zadłużenia różni się od stanu zobowiązania na dzień kończący okres sprawozdawczy. Z tytułu preferencyjnego oprocentowania pożyczek PFR Jednostka dominująca uzyskała przychód w wysokości 27,4 mln PLN, który ujęła w całości w wyniku finansowym 2020 roku w pozostałych przychodach (Nota 4.3).

UMOWA FINANSOWANIA Z KONSORCJUM

W dniu 9 kwietnia 2019 roku została zawarta umowa finansowania pomiędzy JSW a Agencją Rozwoju Przemysłu S.A., Bankiem Gospodarstwa Krajowego, Bankiem Polska Kasa Opieki S.A., Powszechną Kasą Oszczędności Bank Polski S.A. („PKO BP”) oraz ICBC (Europe) S.A. Oddział w Polsce („Konsorcjum”). Finansowanie zostało udzielone w formie:

1. pożyczki terminowej w kwocie 100,0 mln PLN,

2. kredytów terminowych A i C w kwocie stanowiącej równowartość w USD kwoty 300,0 mln PLN,

3. kredytu odnawialnego B w kwocie 360,0 mln PLN.

Finansowanie planowane jest na maksymalny okres 7 lat, przy czym finansowanie w formie kredytu odnawialnego określono na okres 5 lat, z możliwością jego przedłużenia maksymalnie o 2 lata.

Cel pozyskanych środków to m.in.: finansowanie inwestycji Grupy, finansowanie innych celów ogólno-korporacyjnych Grupy oraz sfinansowanie nabycia przez JSW 95,01% akcji spółki Przedsiębiorstwo Budowy Szybów S.A.

Według stanu na dzień 30 września 2020 roku wskaźnik również nie został spełniony, jednakże JSW zwróciła się do Konsorcjum z prośbą o wyznaczenie w okresie trwania pandemii koronawirusa SARS-CoV-2 mniej restrykcyjnych wartości referencyjnych dla wybranych kowenantów.

W dniu 9 grudnia 2020 roku Konsorcjum wydało zgodę na zawieszenie sankcji wynikających z niewypełnienia:

• wskaźnika zadłużenie finansowe netto/EBITDA za okres IV kwartału 2020 roku oraz I kwartału 2021 roku,
• zobowiązania, by łączny udział EBITDA poręczycieli (JSW KOKS oraz JZR) oraz JSW w sumie EBITDA Grupy wynosił nie mniej niż 85% za okres III i IV kwartału 2020 roku oraz I kwartału 2021 roku.

Istotnym elementem Bufora Gotówki są środki ulokowane w portfel aktywów FIZ.

W dniu 18 sierpnia 2020 roku JSW podpisała Aneks nr 1 do Umowy Finansowania z Konsorcjum Instytucji Finansowych, na mocy którego m.in. zostało obniżone wymagalne saldo Bufora Gotówki do kwoty 760,0 mln PLN (do dnia 31 grudnia 2021 roku) oraz podniesiono limity dozwolonego zadłużenia. Aneks wszedł w życie po spełnieniu warunków zawieszających tj. 12 października 2020 roku. Na dzień 31 grudnia 2020 roku oraz w okresach podlegających weryfikacji zgodnie z Umową finansowania do dnia zatwierdzenia niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego warunek dotyczący utrzymywania Bufora Gotówki oraz limit dozwolonego zadłużenia został spełniony.

UMOWA FINANSOWANIA Z EUROPEJSKIM BANKIEM INWESTYCYJNYM

W dniu 9 kwietnia 2019 roku została zawarta umowa finansowania pomiędzy JSW, spółką zależną JSW KOKS oraz Europejskim Bankiem Inwestycyjnym („EBI”) z siedzibą w Luxemburgu. Finansowanie zostało udzielone w formie kredytu terminowego w wysokości 58,5 mln EUR dla JSW oraz JSW KOKS.

W dniu 15 października 2020 roku Zarząd JSW podjął uchwałę o rozwiązaniu na mocy porozumienia stron umowy finansowania z EBI. Podpisanie porozumienia rozwiązującego umowę z EBI nastąpiło ostatecznie w dniu 20 października 2020 i na dzień sporządzenia niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego finalizowany jest proces zwalniania zabezpieczeń ustanowionych na rzecz EBI pod to finansowanie.

UMOWA POŻYCZKI PREFERENCYJNEJ Z NFOŚiGW

W dniu 9 grudnia 2019 roku została częściowo uruchomiona w kwocie 36,9 mln PLN przez JSW KOKS pożyczka preferencyjna z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie („NFOŚiGW”) przyznana w wysokości 134,0 mln PLN z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na poczet realizacji projektu pn. „Poprawa efektywności energetycznej w JSW KOKS” związanego z budową bloku energetycznego w Koksowni Radlin. Oprocentowanie pożyczki wynosi 0%. Z uwagi na opóźnienia w pracach przy projekcie spowodowane zmianą harmonogramu Generalnego Realizatora Inwestycji, przekazane środki nie zostały wykorzystane. Zgodnie z zapisem §4 Rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 7 grudnia 2017 roku w sprawie zaliczek w ramach programów finansowanych z udziałem środków europejskich (Dz.U. z 2017 roku poz. 2367) zwrócono w dniu 5 marca 2020 roku niewykorzystaną transzę pożyczki tj. kwotę 22,8 mln PLN. W dniu 9 czerwca 2020 roku ponownie uruchomiono transzę pożyczki w kwocie 22,8 mln PLN. Do dnia 7 września 2020 roku wykorzystano 16,4 mln PLN na płatności faktur inwestycyjnych, a kwotę 6,4 mln PLN zwrócono do Ministerstwa Finansów. Kolejną transzę zaliczki w wysokości 22,8 mln PLN otrzymano 12 października 2020. JSW KOKS otrzymała też trzy wypłaty w formie refundacji w łącznej kwocie 7,1 mln PLN w IV kwartale 2020 roku. Stan zadłużenia na 31 grudnia 2020 roku wynosi 60,4 mln PLN. Zgodnie z wymogami MSR 20 „Dotacje rządowe oraz ujawnianie informacji na temat pomocy rządowej”, ujęcie bilansowe pożyczki otrzymanej na warunkach preferencyjnych następuje w wartości godziwej. JSW KOKS dokonała takiej wyceny i prezentuje pożyczkę z uwzględnieniem wartości odsetek rynkowych, a różnica ujmowana jest jako przychody przyszłych okresów i odpisywana będzie w pozostałe przychody operacyjne zgodnie z okresem amortyzacji środków trwałych sfinansowanych pożyczką. Z tego powodu faktyczna wartość zadłużenia różni się od stanu zobowiązania na dzień kończący okres sprawozdawczy.

Spłata pożyczki będzie następować kwartalnie począwszy od września 2022 roku.

Zgodnie z umową zabezpieczeniem pożyczki jest hipoteka na nieruchomościach w kwocie 167,5 mln PLN wraz z cesją praw z polisy ubezpieczeniowej oraz weksel in blanco wraz z deklaracją wekslową poręczony przez JSW.

UMOWA POŻYCZKI Z NFOŚiGW

W dniu 27 czerwca 2014 JSW KOKS roku podpisała umowę preferencyjnej pożyczki z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej na realizację przedsięwzięcia pn.: „Modernizacja benzolowni wraz z obiektami towarzyszącymi węglopochodnych w Koksowni Radlin”. Stan zadłużenia na dzień 31 grudnia 2020 roku wynosi 22,5 mln PLN.

UMOWA KREDYTU NIEODNAWIALNEGO Z BOŚ S.A.

Dnia 14 maja 2019 roku pomiędzy JSW KOKS a BOŚ S.A. została zawarta umowa kredytu nieodnawialnego w wysokości 60,1 mln PLN na zadanie „Modernizacja baterii koksowniczej nr 4 w Koksowni Przyjaźń”, które jednocześnie podlega dofinansowaniu pożyczką na podstawie odrębnej umowy jaką JSW KOKS zawarła 17 października 2018 roku z NFOŚiGW z siedzibą w Warszawie w wysokości 200,0 mln PLN.

Na dzień kończący okres sprawozdawczy kredyt ten nie został uruchomiony.

Zgodnie z umową zabezpieczeniem kredytu nieodnawialnego będą:

1. poręczenie przez JSW do kwoty 90,2 mln PLN,

2. zastaw rejestrowy na zapasach węgla kamiennego o wartości nie niższej niż 75,0 mln PLN i nie mniej niż 100 tys. ton węgla wraz z cesją z polisy do sumy nie mniej niż 20,0 mln PLN,

3. zastaw rejestrowy na maszynach i urządzeniach, jakie zostaną zakupione w ramach zadania „Modernizacji baterii koksowniczej nr 4 w Koksowni Przyjaźń" do kwoty 90,2 mln PLN.

UMOWA LINII WIELOCELOWEJ Z BGK

Dnia 23 stycznia 2020 roku pomiędzy PBSz a Bankiem Gospodarstwa Krajowego została zawarta umowa linii wielocelowej w wysokości 20,0 mln PLN. Zgodnie z podpisaną umową PBSz może korzystać z przyznanego limitu w formie:

• kredytu otwartego w rachunku bieżącym do pełnej kwoty limitu,
• gwarancji bankowych łącznie do maksymalnej kwoty zaangażowania w wysokości 5,0 mln PLN.

Łączne zaangażowanie z tytułu wszystkich produktów nie może przekroczyć kwoty limitu 20,0 mln PLN.

Zgodnie z umową zabezpieczenie linii wielocelowej stanowią:

1. hipoteka na nieruchomości w wysokości 30,0 mln PLN wraz z cesją praw z polisy ubezpieczeniowej,

2. przelew wierzytelności z umowy.

Na dzień kończący okres sprawozdawczy wykorzystano 0,5 mln PLN linii wielocelowej na gwarancję bankową.

UMOWA LIMITU KREDYTOWEGO WIELOCELOWEGO Z PKO BP S.A.

Dnia 17 lutego 2020 roku pomiędzy PBSz a PKO BP S.A. została zawarta umowa udzielenia limitu kredytowego wielocelowego w wysokości 20,0 mln PLN. Zgodnie z podpisaną umową PBSz może korzystać z przyznanego limitu w formie:

• kredytu w rachunku bieżącym do kwoty 15,0 mln PLN,
• gwarancji bankowych łącznie do maksymalnej kwoty zaangażowania w wysokości 5,0 mln PLN.

Zgodnie z umową zabezpieczenie limitu kredytowego wielocelowego stanowią:

1. hipoteka na nieruchomości w wysokości 30,0 mln PLN wraz z cesją praw z polisy ubezpieczeniowej,

2. przelew wierzytelności z umowy.

UMOWA POŻYCZKI PREFERENCYJNEJ WOFŚiGW

Dnia 12 sierpnia 2020 roku JSW KOKS podpisała umowę pożyczki preferencyjnej w kwocie 34,0 mln PLN z Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej („WOFŚiGW”) w Katowicach. Umowa dotyczy dofinansowania w formie pożyczki preferencyjnej przedsięwzięcia pod nazwą: „Budowa bloku energetycznego w Koksowni Radlin”. Pożyczka została udzielona w ramach pomocy horyzontalnej na ochronę środowiska. Spłata pożyczki będzie następować kwartalnie począwszy od grudnia 2022 roku. Saldo wykorzystania pożyczki na dzień 31 grudnia 2020 roku wynosi 25,0 mln PLN.

Zgodnie z umową zabezpieczenie pożyczki preferencyjnej stanowi hipoteka na nieruchomości w wysokości 42,1 mln PLN wraz z cesją praw z polisy ubezpieczeniowej.

UMOWA POŻYCZKI Z WOFŚiGW

W dniu 22 maja 2017 roku w JSW uruchomiona została, na podstawie podpisanej 23 marca 2017 roku umowy, pożyczka z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach w wysokości 10,0 mln PLN. Spłata pożyczki następuje kwartalnie w wysokości 0,5 mln PLN począwszy od września 2017 roku. Pożyczka oprocentowana jest według zmiennej stopy procentowej. W związku z częściową spłatą pożyczki z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach, pożyczkodawca w dniu 20 marca 2020 roku wyraził zgodę na częściowe zwolnienie zabezpieczenia spłaty pożyczki w postaci przelewu wierzytelności z rachunku lokaty terminowej, które po zmianie wynosi 5,1 mln PLN. W dniu 23 grudnia 2020 roku JSW podpisała umowę z WFOŚiGW w Katowicach w sprawie częściowego umorzenia pożyczki w kwocie 3,0 mln PLN. Zgodnie z umową warunkiem uzyskania umorzenia części pożyczki jest przeznaczenie umorzonej kwoty na realizację inwestycji proekologicznej, wykazującej efekt ekologiczny do dnia 31 marca 2022 roku. JSW musi potwierdzić uzyskanie efektu ekologicznego do dnia 30 września 2022 roku poprzez dostarczenie odpowiednich dokumentów. Na dzień 31 grudnia 2020 roku JSW nie wykazuje zadłużenia z tytułu tej pożyczki.

POZOSTAŁE ZABEZPIECZENIA KREDYTÓW I POŻYCZEK

(bez uwzględnienia zabezpieczeń, które zostały opisane powyżej):

• hipoteki na nieruchomościach w wysokości 56,3 mln PLN,
• zastawy rejestrowe na rzeczach ruchomych w kwocie 56,3 mln PLN,
• przelewy wierzytelności z umów/rachunków bankowych.

W przypadku zabezpieczenia kredytów i pożyczek na aktywach trwałych dodatkowe zabezpieczenie stanowi cesja praw z umów ubezpieczenia tych aktywów. Ponadto stosowaną formą zabezpieczenia wierzytelności z tytułu zaciągniętych kredytów i pożyczek są weksle in blanco wraz z deklaracją wekslową.

6.2. Zobowiązania z tytułu leasingu

Struktura walutowa zobowiązań z tytułu leasingu Grupy po przeliczeniu na PLN przedstawia się następująco:

Pobierz XLS

Zobowiązania z tytułu leasingu ujęte w skonsolidowanym sprawozdaniu z sytuacji finansowej:

Pobierz XLS

Grupa ujmuje w wycenie zobowiązania z tytułu leasingu zmienne opłaty leasingowe powiązane z referencyjnymi stopami procentowymi.

Spółka zależna PBSz posiada niewykorzystane linie leasingowe w kwocie 16,2 mln PLN (w tym w PEKAO LEASING Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie w kwocie 2,2 mln PLN oraz w ING Lease Polska Sp. z o.o. w kwocie 14,0 mln PLN).

LEASING ZWROTNY

W 2020 roku w ramach umowy ramowej o przyznanie limitu leasingu w wysokości 34,5 mln PLN zawartej z PEKAO LEASING Sp. z o.o., JZR zawarły umowy leasingu zwrotnego. Przedmiotem umów były maszyny i urządzenia oraz środki transportu o łącznej wartości 34,4 mln PLN. Transakcje zakupu i sprzedaży tych aktywów nie miały wpływu na wynik z uwagi na fakt, iż sprzedaż i przyjęcie w leasing zwrotny nastąpiły w tej samej wysokości.

W związku z wejściem w życie z dniem 1 kwietnia 2020 roku Ustawy z dnia 31 marca 2020 roku o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw Grupa korzysta z wprowadzonych rozwiązań pomocowych w zakresie prolongaty terminu płatności opłaty za wieczyste użytkowanie gruntów.

6.3. Uzgodnienie zadłużenia

Zmianę stanu zadłużenia na dzień 31 grudnia 2020 roku przedstawia poniższa tabela:

Pobierz XLS

Zmianę stanu zadłużenia na dzień 31 grudnia 2019 roku przedstawia poniższa tabela:

Pobierz XLS

7.2. Wartość firmy

Wybrane zasady rachunkowości

Wartość firmy

Wartość firmy wycenia się według wartości początkowej pomniejszonej o ewentualne odpisy z tytułu utraty wartości. Wartość firmy nie jest amortyzowana, ale podlega corocznie testowi na utratę wartości,bez względu na to, czy istnieją przesłanki, które wskazują, że nastąpiła utrata wartości.

Wartość firmy przejęta w wyniku połączenia przedsięwzięć, w chwili przejęcia zostaje przypisana do poszczególnych ośrodków lub zespołów ośrodków wypracowujących środki pieniężne, które zgodnie z oczekiwaniami skorzystają z synergii uzyskanej w wyniku takiego połączenia, bez względu na to, czy inne składniki aktywów lub zobowiązania jednostki przejmowanej zostały przypisane do powyższych ośrodków lub zespołów ośrodków. Każdy ośrodek lub zespół ośrodków, do którego została przypisana wartość firmy:

• odpowiada najniższemu poziomowi, na którym wartość firmy jest monitorowana na wewnętrzne potrzeby zarządcze,
• nie może być większy niż segment operacyjny przed agregacją określony zgodnie z definicją zawartą w MSSF 8.

Ośrodek wypracowujący środki pieniężne, do którego została przypisana wartość firmy, poddaje się testom na utratę wartości corocznie, jak również wtedy, gdy istnieją przesłanki wskazujące na utratę jego wartości.

Za najniższy poziom w Grupie, do którego może zostać przypisana wartość firmy i na którym wartość firmy jest monitorowana na wewnętrzne potrzeby zarządcze, Grupa uznała segment operacyjny. Wartość firmy wykazywana jest w odrębnej pozycji skonsolidowanego sprawozdania z sytuacji finansowej.

Istotne szacunki

Utrata wartości

Wartość firmy podlega testowi na utratę wartości corocznie oraz na każdy dzień kończący okres sprawozdawczy, na który występują stosowne przesłanki. Test na utratę wartości w odniesieniu do wartości firmy przeprowadza się zgodnie z zasadami rachunkowości przedstawionymi w Nocie 7.5.

Wartość firmy

W 2019 roku Grupa dokonała rozliczenia transakcji nabycia akcji spółki Przedsiębiorstwo Budowy Szybów S.A. („PBSz”) z siedzibą w Tarnowskich Górach, co szczegółowo zostało omówione w Nocie 10.3. W wyniku tej transakcji Grupa ujęła w skonsolidowanym sprawozdaniu z sytuacji finansowej sporządzonym na dzień 31 grudnia 2019 roku wartość firmy w wysokości 57,0 mln PLN, co przedstawia poniższa tabela:

Pobierz XLS

Mając na uwadze stosowaną w Grupie politykę rachunkowości, w ocenie Zarządu JSW, wartość firmy uzyskana w procesie alokacji ceny nabycia akcji spółki PBSz, powinna być przypisana dla celów testu na utratę wartości do ośrodka wypracowującego środki pieniężne czyli do spółki PBSz, która wchodzi w skład Pozostałych segmentów.

Podsumowanie alokacji wartości firmy na poziomie segmentów przedstawiono poniżej:

Pobierz XLS

7.3. Wartości niematerialne

Wybrane zasady rachunkowości

Wartości niematerialne

Grupa posiada w szczególności następujące główne pozycje wartości niematerialnych:

Istotne szacunki

Utrata wartości

Grupa ocenia na każdy dzień kończący okres sprawozdawczy czy zaistniały obiektywne przesłanki mogące wskazywać na utratę wartości powyższych składników wartości niematerialnych. Testy na utratę wartości dla wartości niematerialnych są przeprowadzane zgodnie z zasadami rachunkowości przedstawionymi w Nocie 7.5.

Okresy użytkowania wartości niematerialnych

Grupa określa szacowane okresy użytkowania, a poprzez to stawki amortyzacji dla poszczególnych wartości niematerialnych. Szacunek ten opiera się na oczekiwanym okresie ekonomicznej użyteczności tych aktywów. Poprawność stosowanych okresów i stawek amortyzacyjnych oraz wartość końcowa wartości niematerialnych podlegają corocznej weryfikacji raz w roku w IV kwartale, w celu dokonania odpowiednich korekt odpisów amortyzacyjnych począwszy od następnego roku obrotowego.

Przeprowadzona w IV kwartale 2019 roku weryfikacja stawek amortyzacyjnych wartości niematerialnych spowodowała spadek amortyzacji w 2020 roku względem roku poprzedniego o 0,4 mln PLN.

Wartości niematerialne

Pobierz XLS

Amortyzacja wartości niematerialnych

Poniżej przedstawiono pozycje, w których ujęto amortyzację wartości niematerialnych:

Pobierz XLS

Pozostałe informacje dotyczące wartości niematerialnych

Na dzień 31 grudnia 2020 roku wartość netto wartości niematerialnych stanowiących zabezpieczenie spłaty zobowiązań wynosi 15,3 mln PLN (na dzień 31 grudnia 2019 roku: 10,8 mln PLN) i dotyczy zabezpieczenia spłaty wierzytelności wynikających z umów finansowania dłużnego. Zabezpieczenia kredytów i pożyczek zostały opisane w Nocie 6.1.

W 2020 roku i w 2019 roku nie wystąpiły w Grupie skapitalizowane koszty finansowania zewnętrznego wartości niematerialnych.

7.4. Prawo do użytkowania składnika aktywów

Wybrane zasady rachunkowości

Prawo do użytkowania składnika aktywów

Z dniem rozpoczęcia leasingu Grupa ujmuje składnik aktywów z tytułu prawa do użytkowania oraz zobowiązanie z tytułu leasingu. Zasady dotyczące ujmowania zobowiązania z tytułu leasingu przedstawiono w Nocie 6.

Grupa użytkuje w ramach leasingu głównie kombajny ścianowe i chodnikowe oraz maszyny górnicze, środki transportu, sprzęt komputerowy i multimedialny, oraz nieruchomości i prawo wieczystego użytkowania gruntów.

Na dzień początkowego ujęcia prawo do użytkowania składnika aktywów wycenia się według kosztu. Koszt składnika aktywów z tytułu prawa do użytkowania obejmuje:

• kwotę początkowej wyceny zobowiązania z tytułu leasingu,
• wszelkie opłaty leasingowe zapłacone w dacie rozpoczęcia lub przed tą datą, pomniejszone o wszelkie otrzymane zachęty leasingowe,
• wszelkie początkowe koszty bezpośrednie poniesione przez leasingobiorcę w związku z zawarciem umowy leasingu,
• szacunek kosztów, które mają zostać poniesione przez leasingobiorcę w związku z obowiązkiem demontażu i usunięcia bazowego składnika aktywów lub przeprowadzenia renowacji miejsca, w którym się znajdował, lub przeprowadzeniem renowacji bazowego składnika aktywów do stanu wymaganego przez warunki leasingu, chyba że te koszty są ponoszone w celu wytworzenia zapasów.

Po dacie rozpoczęcia leasingu Grupa wycenia składnik aktywów z tytułu prawa do użytkowania według kosztu pomniejszonego o łączne odpisy amortyzacyjne (umorzenie) i łączne straty z tytułu utraty wartości oraz skorygowanego z tytułu jakiejkolwiek aktualizacji wyceny zobowiązania z tytułu leasingu poza odwracaniem dyskonta.

Grupa korzysta z prawa zwolnienia ze stosowania wymogów wynikających z MSSF 16 w przypadku ujmowania:

• leasingu krótkoterminowego – leasing, który w dacie rozpoczęcia ma okres leasingu nie dłuższy niż 12 miesięcy. Uproszczenia tego nie zastosowano do krótkoterminowych umów leasingu środków produkcji, wykorzystywała w podziemnych zakładach górniczych. Leasing, w którym wprowadzono opcję kupna nie jest leasingiem krótkoterminowym.
• leasingu dotyczącego aktywów o niskiej wartości – czyli takich, których jednostkowa wartość początkowa nowego składnika przedmiotu leasingu nie przekracza 20 tys. PLN, z wyłączeniem prawa wieczystego użytkowania gruntów oraz umów leasingu, w których wprowadzono opcję kupna.

Płatności związane z leasingiem krótkoterminowym i leasingiem aktywów o niskiej wartości ujmowane są liniowo w kosztach bieżącego okresu.

W przypadku leasingu, gdzie Grupa jest leasingobiorcą, dla umów zawierających zarówno elementy leasingowe jak i elementy nie leasingowe, w przypadku braku możliwości ich wyodrębnienia, Grupa stosuje uproszczenie i ujmuje każdy element leasingowy i nieleasingowy jako pojedynczy element leasingowy.

Istotne szacunki

Ustalenie stawki amortyzacyjnej

Grupa określa stawki amortyzacji dla poszczególnych składników prawa do użytkowania aktywów. Prawo do użytkowania składnika aktywów amortyzuje się liniowo przez okres użytkowania aktywów nie dłuższy niż okres leasingu wynikający z zawartych umów. Stawki amortyzacyjne uzależnione są od okresu trwania umowy. W przypadku umów na czas nieokreślony okres amortyzacji ustala się na podstawie najbardziej prawdopodobnego okresu użytkowania składnika, bądź też przyjmuje za okres jego amortyzacji okres żywotności danego Zakładu, w zależności od tego co lepiej odzwierciedla rozsądnie pewny okres przez jaki Grupa nie skorzysta z opcji wypowiedzenia umowy.

Jeżeli Grupa ma wystarczającą pewność, że skorzysta z opcji kupna, składnik aktywów z tytułu prawa do użytkowania amortyzuje się przez okres użytkowania danego składnika aktywów.

Utrata wartości

Grupa ocenia na każdy dzień kończący okres sprawozdawczy czy zaistniały obiektywne przesłanki mogące wskazywać na utratę wartości składników aktywów z tytułu prawa do użytkowania. Testy na utratę wartości są przeprowadzane zgodnie z zasadami rachunkowości przedstawionymi w Nocie 7.5.

Pobierz XLS

Pobierz XLS

Koszty z tytułu leasingu

Kwoty z tytułu leasingu ujęte w sprawozdaniu z wyniku finansowego i innych całkowitych dochodów:

Pobierz XLS

Pozostałe informacje dotyczące prawa do użytkowania składnika aktywów

Na dzień 31 grudnia 2020 roku wartość netto prawa do użytkowania składnika aktywów stanowiących zabezpieczenie spłaty zobowiązań wynosi 53,1 mln PLN (na dzień 31 grudnia 2019 roku: 51,0 mln PLN) i dotyczy głównie zabezpieczenia spłaty wierzytelności wynikających z umów finansowania dłużnego. Zabezpieczenia kredytów i pożyczek zostały opisane w Nocie 6.1.

W 2020 roku i w 2019 roku nie wystąpiły w Grupie skapitalizowane koszty finansowania zewnętrznego prawa do użytkowania składnika aktywów.

7.5. Utrata wartości niefinansowych aktywów trwałych

Wybrane zasady rachunkowości

Utrata wartości aktywów niefinansowych

Wartość firmy podlega corocznemu testowi sprawdzającemu, czy nastąpiła utrata wartości oraz każdorazowo, gdy występują przesłanki wskazujące na utratę wartości. Pozostałe niefinansowe aktywa trwałe (aktywa podlegające amortyzacji) analizuje się pod kątem utraty wartości, ilekroć jakieś zdarzenia lub zmiany okoliczności wskazują na możliwość niezrealizowania ich wartości księgowej.

W przypadku, gdy wartość księgowa danego składnika niefinansowych aktywów trwałych przewyższa jego oszacowaną wartość odzyskiwalną, jego wartość księgowa podlega odpisowi z tytułu utraty wartości do wysokości jego wartości odzyskiwalnej. Wartość odzyskiwalną stanowi wyższa z dwóch kwot: wartości godziwej aktywów pomniejszonej o koszty sprzedaży lub wartości użytkowej.

Dla potrzeb analizy pod kątem utraty wartości, aktywa grupuje się na najniższym poziomie, w odniesieniu do którego występują dające się zidentyfikować odrębne przepływy pieniężne (ośrodki wypracowujące środki pieniężne). Testy na utratę wartości niefinansowych aktywów trwałych wykonywane są z przyjęciem zasady, iż dla aktywów niewycofanych z użytkowania najmniejszą grupę aktywów stanowi kopalnia lub inna spółka zależna („ośrodek wypracowywujący środki pieniężne – CGU”). W celu przeprowadzenia testu na utratę wartości, wartość firmy przejęta w wyniku połączenia przedsięwzięć w chwili przejęcia zostaje przypisana do poszczególnych ośrodków lub zespołów ośrodków wypracowujących środki pieniężne. Informacje dotyczące określenia CGU, do którego alokowana zostaje wartość firmy są przedstawione w Nocie 7.2.

Jeżeli przeprowadzony test na utratę wartości wykaże, że wartość odzyskiwalna danego składnika aktywów niefinansowych lub ośrodka wypracowującego środki pieniężne jest niższa od wartości księgowej, dokonuje się odpisu aktualizującego w wysokości różnicy między wartością odzyskiwalną a wartością księgową składnika aktywów lub CGU. Po ujęciu odpisu aktualizującego z tytułu utraty wartości, koryguje się odpisy amortyzacyjne dotyczące danego składnika aktywów, aby pozostała wartość netto (po ujęciu odpisu) została zamortyzowana przez pozostały okres użytkowania.

Niefinansowe aktywa, w odniesieniu do których uprzednio stwierdzono utratę wartości, oceniane są na każdy dzień kończący okres sprawozdawczy pod kątem występowania przesłanek wskazujących na możliwość odwrócenia dokonanego odpisu. Odpis z tytułu utraty wartości dotyczący wartości firmy nie podlega odwróceniu.

Utworzenie i odwrócenie odpisów aktualizujących wartość niefinansowych aktywów trwałych ujmowane jest w skonsolidowanym sprawozdaniu z wyniku finansowego i innych całkowitych dochodów w pozycji „pozostałe koszty/przychody”.

Istotne szacunki

Grupa ocenia na każdy dzień kończący okres sprawozdawczy czy zaistniały obiektywne przesłanki mogące wskazywać na utratę wartości danego składnika niefinansowych aktywów trwałych. W ramach analizy wystąpienia przesłanek Grupa weryfikuje czynniki zewnętrzne, jak i wewnętrzne.

Analiza utraty wartości aktywów trwałych dokonywana jest poprzez oszacowanie wartości odzyskiwalnej ośrodków wypracowujących przepływy pieniężne i opiera się na szeregu założeń, o czym mowa w dalszej części Noty.

Odpisy z tytułu utraty wartości

Z uwagi na zmienne otoczenie makroekonomiczne Grupa okresowo weryfikuje przesłanki mogące świadczyć o utracie wartości odzyskiwalnej majątku poszczególnych spółek Grupy. Analiza utraty wartości aktywów trwałych dokonywana jest poprzez oszacowanie wartości odzyskiwalnej ośrodków wypracowujących przepływy pieniężne („CGU”). Analiza taka opiera się na szeregu istotnych założeń, których część jest poza kontrolą Grupy. Istotne zmiany tych założeń mają wpływ na wyniki testów na utratę wartości i w konsekwencji mogą doprowadzić do istotnych zmian sytuacji finansowej oraz wyników finansowych Grupy.

W bieżącym okresie sprawozdawczym Grupa dokonała analizy przesłanek świadczących o utracie wartości bilansowej składników aktywów zgodnie z MSR 36 Utrata wartości aktywów w celu weryfikacji, czy mogła nastąpić dalsza utrata wartości aktywów.

Zmiany stanu odpisów aktualizujących aktywa trwałe przedstawia poniższa tabela:

Pobierz XLS

Segment węglowy

SEGMENT KOKSOWY

Grupa ocenia, ocenia, iż skutki COVID-19 dla segmentu koksowego nie wydają się mieć charakteru długoterminowego. Po krótkotrwałym załamaniu w II kwartale 2020 roku, w II półroczu 2020 roku wykorzystanie mocy produkcyjnych oraz wolumeny sprzedaży wykazały stałą tendencję wzrostową. Zarówno zrealizowana za rok 2020 jak i prognozowana na rok 2021 relacja cen koksu do cen węgla utrzymuje się na korzystnym dla Grupy poziomie. Zgodnie z obecnym stanem wiedzy, projekcje relacji cen koksu do cen węgla wskazują na zdolność do uzyskiwania dodatnich wyników finansowych w 2021 roku.

Wobec powyższego na dzień kończący okres sprawozdawczy nie stwierdzono przesłanek do przeprowadzenia testu na utratę wartości aktywów JSW KOKS.

POZOSTAŁE SEGMENTY

Utrata wartości w odniesieniu do wartość firmy

Standard wskazuje, że w ramach testu wycenia się wartość odzyskiwalną ośrodka generującego środki pieniężne, do którego przypisana jest wartość firmy. Wartość odzyskiwalną definiuje się jako wyższą spośród: wartości godziwej pomniejszonej o koszty sprzedaży i wartości użytkowej (bieżąca, szacowana wartość przyszłych przepływów pieniężnych, których uzyskania oczekuje się z tytułu dalszego użytkowania ośrodka wypracowującego środki pieniężne). Do kalkulacji testów przyjęto wartość użytkową.

Ustalenie wartości odzyskiwalnej zostało przeprowadzone na poziomie ośrodka wypracowującego środki pieniężne („CGU”), tj. spółki PBSz.

Przyjęte założenia dotyczące m.in. prognozy przychodów, kosztów, nakładów inwestycyjnych wynikają z prognoz finansowych przygotowanych w oparciu o strategię spółki PBSz, którą spółka zamierza realizować w okresie najbliższych 5 lat, stopa dyskonta na poziomie 5,99% (realnie) (w 2019 roku stopa dyskonta na poziomie 6,81%).

Prognozy ujęte w ww. strategii są na moment przeprowadzania testu najbardziej prawdopodobnym szacunkiem, którego mogła dokonać Grupa. Nie występują inne szacunki, które sugerowałyby przyjęcie innych wartości. Okres prognozy wynosi 5 lat.

Wynik przeprowadzonego testu na dzień 31 grudnia 2020 roku oraz na 31 grudnia 2019 roku wskazuje, iż nie wystąpiła konieczność ujęcia odpisów z tytułu utraty wartości składnika aktywów Grupy (wartości firmy).

7.6. Nieruchomości inwestycyjne

Wybrane zasady rachunkowości

NIERUCHOMOŚCI INWESTYCYJNE

Nieruchomości inwestycyjne obejmują nieruchomości, które utrzymywane są w celu uzyskiwania korzyści z tytułu czynszu lub zwiększenia przez nie wartości, albo w obu tych celach jednocześnie oraz nieruchomości w trakcie budowy lub dostosowania do przyszłego użytkowania jako nieruchomości inwestycyjne.

Nieruchomość inwestycyjną początkowo wycenia się w cenie nabycia lub w koszcie wytworzenia, z uwzględnieniem kosztów transakcji i kosztów finansowania zewnętrznego. Po początkowym ujęciu, Grupa wycenia wszystkie nieruchomości inwestycyjne wg modelu kosztowego tj., ceny nabycia lub kosztu wytworzenia pomniejszonych o skumulowane umorzenie i skumulowane odpisy z tytułu utraty wartości.

Nieruchomości inwestycyjne amortyzowane są metodą liniową przez okres ich użytkowania. Szacowany okres użyteczności nieruchomości inwestycyjnych wynosi 42 lata.

Nieruchomości inwestycyjne usuwa się z ksiąg w momencie ich zbycia lub w przypadku trwałego wycofania z użytkowania, jeżeli nie oczekuje się uzyskania w przyszłości żadnych korzyści wynikających z jej zbycia.

Nieruchomości inwestycyjne

Pobierz XLS

Przychody i koszty związane z nieruchomościami inwestycyjnymi:

Pobierz XLS

7.7. Inwestycje w portfel aktywów FIZ

Wybrane zasady rachunkowości

INWESTYCJE W PORTFEL AKTYWÓW FIZ

Aktywa finansowe znajdujące się w portfelu inwestycji FIZ klasyfikowane są jako:

- aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy,
- aktywa finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu.

Do aktywów finansowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu zalicza te aktywa, które spełniają test SPPI i utrzymywane są w celu ściągnięcia kwoty głównej i odsetek; są to głównie: środki pieniężne oraz depozyty bankowe oraz należności wynikające z bieżącej działalności.

Do zobowiązań finansowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu zalicza się zobowiązania wynikające z bieżącej działalności.

Grupa nie posiada w portfelu FIZ instrumentów dłużnych wycenianych w wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody (tj. aktywów spełniających test SPPI i utrzymywanych w celu ściągnięcia kwoty głównej i odsetek oraz sprzedaży).

Wszystkie pozostałe aktywa w portfelu FIZ są zaliczane do „wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy”.

W odniesieniu do aktywów finansowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu, odpisy z tytułu utraty wartości wylicza się przy zastosowaniu modelu oczekiwanych strat kredytowych. Grupa stosuje trzystopniowy model utraty wartości::

• Stopień 1 – salda, dla których ryzyko kredytowe nie wzrosło znacząco od początkowego ujęcia. Ponadto do Stopnia 1 zalicza się również aktywa finansowe o wysokiej ocenie jakości kredytowej (rating inwestycyjny). Oczekiwane straty kredytowe określa się na podstawie prawdopodobieństwa niewypełnienia zobowiązania w ciągu 12 miesięcy (tj. całkowita oczekiwana strata kredytowa pomnożona jest przez prawdopodobieństwo, że strata wystąpi w ciągu następnych 12 miesięcy);
• Stopień 2 – obejmuje salda, dla których nastąpił znaczny wzrost ryzyka kredytowego od początkowego ujęcia, ale brak jest obiektywnych przesłanek utraty wartości; oczekiwane straty kredytowe określa się na podstawie prawdopodobieństwa niewypełnienia zobowiązania przez cały umowny okres życia danego aktywa;
• Stopień 3 – obejmuje salda z obiektywną przesłanką utraty wartości.

W odniesieniu do aktywów finansowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu, przychody z tytułu odsetek oblicza się metodą efektywnej stopy procentowej i ujmuje w pozycji „pozostałe zyski/(straty) netto”.

Zysk lub stratę z wyceny inwestycji do wartości godziwej oraz z realizacji portfela FIZ ujmuje się w wyniku finansowym i prezentuje w pozycji „Pozostałe zyski/(straty) netto” w okresie, w którym wystąpiły.

Jednym z istotnych działań, podjętych przez Jednostkę dominującą w zakresie przeciwdziałania potencjalnym zagrożeniom związanym z pogorszeniem płynności, było utworzenie Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego („FIZ”, „Fundusz”). Fundusz został utworzony na czas określony – do dnia 30 grudnia 2024 roku, przy czym okres działalności Funduszu może zostać przedłużony maksymalnie o trzy lata. W okresach koniunktury na rynkach węgla, JSW zamierza przekazywać część generowanych nadwyżek pieniężnych i lokować w FIZ. Środki zgromadzone w FIZ będą mogły być wykorzystane w okresie załamania koniunktury i/lub w okresie kiedy JSW będzie generowała ujemne przepływy pieniężne. Jednocześnie środki te będą stanowić wsparcie finansowe dla planowanych w długim i średnim terminie wydatków związanych z realizacją inwestycji o strategicznym znaczeniu dla JSW i Grupy, związanych między innymi z rozbudową mocy wydobywczych, zwiększeniem dostępu do złóż, przeróbką węgla oraz produkcją koksu.

Fundusz stosuje konserwatywną politykę inwestycyjną. Wyłącznym przedmiotem jego działalności jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze niepublicznego proponowania nabycia Certyfikatów Inwestycyjnych w określone w Statucie płynne aktywa o bardzo wysokim współczynniku bezpieczeństwa, w tym głównie: Obligacje Skarbu Państwa, inne skarbowe oraz bankowe instrumenty dłużne, dla których stosowny limit zaangażowania został ściśle określony w polityce inwestycyjnej Funduszu. Fundusz został wpisany do księgi rejestrowej na podstawie postanowienia z dnia 26 stycznia 2018 roku. Fundusz jest zarządzany przez Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych Energia S.A. W dniu 6 lutego 2018 roku nastąpiło rozpoczęcie działalności inwestycyjnej Funduszu, poprzez przyjęcie przez Komitet Inwestycyjny TFI Energia pierwszej Decyzji Inwestycyjnej dotyczącej alokacji aktywów Funduszu.

Wartość bilansowa inwestycji w portfel aktywów FIZ na dzień 31 grudnia 2020 roku wynosi 612,0 mln PLN (natomiast na dzień 31 grudnia 2019 roku wyniosła 1 874,0 mln PLN).

Środki ulokowane w portfel aktywów FIZ są istotnym elementem „Bufora Gotówki” tj., zobowiązania wynikającego z umowy finansowania zawartej z Konsorcjum. W dniu 12 października 2020 roku wszedł w życie Aneks nr 1 do Umowy Finansowania z Konsorcjum, na mocy którego m.in. zostało obniżone wymagalne saldo Bufora Gotówki do kwoty 760,0 mln PLN (do dnia 31 grudnia 2021 roku) oraz podniesiono limity dozwolonego zadłużenia. Na dzień 31 grudnia 2020 roku oraz w okresach podlegających weryfikacji zgodnie z Umową finansowania do dnia zatwierdzenia niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego warunek dotyczący utrzymywania Bufora Gotówki oraz limit dozwolonego zadłużenia został spełniony.

Grupa inwestuje w portfel aktywów finansowych poprzez Fundusz, w którym Jednostka dominująca posiada 100% wyemitowanych certyfikatów inwestycyjnych. Fundusz może lokować aktywa w:

• dłużne papiery wartościowe,
• instrumenty rynku pieniężnego,
• waluty,
• instrumenty pochodne, w tym niewystandaryzowane instrumenty pochodne, pod warunkiem, że są zbywalne,
• depozyty w bankach.

Podstawowym kryterium doboru lokat jest uzyskiwanie możliwie wysokiej stopy zwrotu przy jednoczesnym minimalizowaniu ryzyka związanego z niewypłacalnością emitenta, ryzyka zmienności stóp procentowych i ryzyka ograniczonej płynności.

W dniu 28 maja 2020 roku Zgromadzenie Inwestorów JSW Stabilizacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego podjęło uchwałę w sprawie zmiany statutu FIZ. Zmiany głównie dotyczyły polityki inwestycyjnej m.in. rozszerzenia kategorii emitentów instrumentów skarbowych, wydłużenia dopuszczalnej zapadalności bankowych instrumentów dłużnych rynku pieniężnego.

Zasady dywersyfikacji lokat:

1. Papiery wartościowe lub instrumenty rynku pieniężnego wyemitowane przez jeden podmiot, wierzytelności wobec tego podmiotu i udziały w tym podmiocie nie mogą stanowić łącznie więcej niż 20% wartości aktywów Funduszu. Ograniczenia nie stosuje się do papierów wartościowych emitowanych, gwarantowanych lub poręczanych przez Skarb Państwa, Narodowy Bank Polski, państwa należące do OECD albo międzynarodowe instytucje finansowe, których członkiem jest Rzeczpospolita Polska lub co najmniej jedno z państw należących do OECD.
2. Obligacje gwarantowane lub poręczane przez Skarb Państwa mogą stanowić do 100% wartości aktywów Funduszu.
3. Obligacje Europejskiego Banku Inwestycyjnego mogą stanowić do 20% wartości aktywów Funduszu.
4. Depozyty w jednym banku krajowym, banku zagranicznym lub instytucji kredytowej nie mogą stanowić więcej niż 20% wartości aktywów Funduszu.
5. Ekspozycja walutowa – rozumiana jako łączna wartość lokat w waluty oraz inne rodzaje lokat nominowane w walutach obcych, może stanowić łącznie nie więcej niż 10% wartości aktywów netto Funduszu.
6. Obligacje przedsiębiorstw lub jednostek samorządu terytorialnego, będą stanowiły łącznie nie więcej niż 10% wartości aktywów netto Funduszu, przy czym obligacje wyemitowane przez jeden podmiot nie mogą stanowić więcej niż 1% wartości aktywów netto Funduszu.
7. Dłużne papiery wartościowe i instrumenty rynku pieniężnego emitowane przez banki, będą stanowiły łącznie nie więcej niż 25% wartości aktywów netto Funduszu, przy czym na potrzeby tego limitu dłużne papiery wartościowe i instrumenty rynku pieniężnego emitowane przez Bank Gospodarstwa Krajowego nie będą traktowane jako emitowane przez banki. Udział jednego emitenta nie może przekroczyć 5% wartości aktywów netto (zaś dla listów zastawnych udział jednego emitenta nie może przekroczyć 10% wartości aktywów netto).
8. Dłużne papiery wartościowe i instrumenty rynku pieniężnego emitowane przez Bank Gospodarstwa Krajowego, będą stanowiły nie więcej niż 20% wartości aktywów netto.

Poniższa tabela prezentuje strukturę aktywów netto Funduszu na dzień kończący okres sprawozdawczy.

Pobierz XLS

Dla aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy (dłużne papiery wartościowe, listy zastawne) nie istnieje aktywny rynek ani też nie ma możliwości zastosowania w ich przypadku przez Grupę technik wyceny dających wiarygodne wartości. W związku z tym, za wartość godziwą przyjmuje się wycenę otrzymaną od zarządzającego Funduszem na podstawie informacji otrzymanych od depozytariusza.

Z uwagi na istotną wartość zobowiązań Funduszu na dzień kończący okres sprawozdawczy, Grupa zaprezentowała zobowiązania Funduszu w skonsolidowanym sprawozdaniu z sytuacji finansowej w odrębnej pozycji jako „Zobowiązania FIZ”. Wysokość aktywów netto Funduszu stanowi faktyczne zaangażowanie Jednostki dominującej w wyemitowane przez Fundusz Certyfikaty Inwestycyjne i na dzień 31 grudnia 2020 roku wyniosła 490,7 mln PLN.

W 2020 roku z tytułu umorzenia Certyfikatów Inwestycyjnych JSW Stabilizacyjnego FIZ, ujętych w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym jako inwestycje w portfel aktywów FIZ, Grupa uzyskała wpływy w wysokości 1 398,8 mln PLN. Umorzenie certyfikatów zostało poprzedzone zbyciem aktywów finansowych ulokowanych w FIZ:

• W związku z uchwałą Zarządu JSW z dnia 8 stycznia 2020 roku oraz zgodą Rady Nadzorczej JSW z dnia 13 stycznia 2020 roku umorzone zostały Certyfikaty Inwestycyjne JSW Stabilizacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego (FIZ) serii A w kwocie 400,0 mln PLN i serii B w kwocie 300,0 mln PLN. W dniu 26 lutego 2020 roku na rachunek bankowy Jednostki dominującej wpłynęły środki w wysokości 300,7 mln PLN, natomiast w dniu 3 kwietnia 2020 roku w wysokości 391,7 mln PLN.
• W związku z uchwałą Zarządu JSW z dnia 29 kwietnia 2020 roku oraz zgodą Rady Nadzorczej JSW z tego samego dnia, umorzone zostały Certyfikaty Inwestycyjne JSW Stabilizacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego (FIZ) serii A oraz serii B w łącznej szacowanej kwocie 400,0 mln PLN. W dniu 19 czerwca 2020 roku na rachunek bankowy Jednostki dominującej wpłynęły środki w wysokości 200,9 mln PLN, natomiast w dniu 3 lipca 2020 roku w wysokości 100,8 mln PLN. W dniu 3 września 2020 roku na rachunek bankowy Jednostki dominującej wpłynęły środki w wysokości 102,1 mln PLN.
• W związku z uchwałą Zarządu JSW z dnia 8 października 2020 roku oraz zgodą Rady Nadzorczej JSW z tego samego dnia umorzone zostały Certyfikaty Inwestycyjne JSW Stabilizacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego (FIZ) serii A w łącznej szacowanej kwocie 300,0 mln PLN. W wyniku powyższych decyzji w dniach 4 i 26 listopada 2020 roku na konto Jednostki dominującej wpłynęły środki pieniężne w łącznej wysokości 302,6 mln PLN.

Środki uzyskane z tytułu umorzenia aktywów FIZ wykorzystywane są na cele związane z bieżącą działalnością Grupy, jak i na realizację działalności inwestycyjnej. Grupa zmierza do utrzymania Funduszu oraz odbudowy jego wartości, kiedy warunki rynkowe będą sprzyjające.

Środki ulokowane w portfel aktywów FIZ są istotnym elementem „Bufora Gotówki”, tj. zobowiązania wynikającego z umowy finansowania zawartej z Konsorcjum.

Ryzyko kredytowe

W przypadku aktywów finansowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu (tj. depozytów oraz środków pieniężnych i ich ekwiwalentów) Grupa klasyfikuje je do Stopnia 1 klasyfikacji pod kątem utraty ich wartości, ze względu na wysoką ocenę jakości kredytowej, a potencjalny odpis jest nieistotny, stad nie został ujęty. Ujawnienia dotyczące oceny jakości kredytowej według zewnętrznych ratingów dla środków pieniężnych i lokat stanowiących aktywa funduszu przedstawiono w Nocie 9.5.1(d).

Tabela nie uwzględnia zobowiązań Funduszu i z tego względu nie uzgadnia się do tabeli prezentującej strukturę portfela aktywów netto Funduszu na dzień kończący okres sprawozdawczy.

Pobierz XLS

Za znaczącą koncentrację ryzyka kredytowego uznano poziom 10% udziału procentowego danego emitenta w aktywach ogółem.

Pobierz XLS

7.8. Pozostałe długoterminowe aktywa finansowe

Wybrane zasady rachunkowości

POZOSTAŁE DŁUGOTERMINOWE AKTYWA FINANSOWE

Zgodnie z postanowieniami ustawy Prawo geologiczne i górnicze oraz Rozporządzenia Ministra Gospodarki w sprawie zasad tworzenia i funkcjonowania funduszu likwidacji zakładu górniczego, Jednostka dominująca jest zobligowana do gromadzenia środków pieniężnych na wyodrębnionym rachunku bankowym Funduszu Likwidacji Zakładów Górniczych (FLZG), które mogą być wydatkowane wyłącznie na sfinansowanie całkowitej lub częściowej likwidacji zakładu górniczego. Odpis na FLZG w 2020 roku został ustalony w wysokości 3% odpisów amortyzacyjnych od rzeczowych aktywów trwałych zakładów górniczych ustalonych stosownie do przepisów o podatku dochodowym.

Środki pieniężne i ich ekwiwalenty Funduszu Likwidacji Zakładów Górniczych ze względu na ograniczone możliwości dysponowania, niezależnie od terminu zapadalności, są prezentowane w skonsolidowanym sprawozdaniu z sytuacji finansowej jako długoterminowe aktywa finansowe. Grupa do wyceny tych aktywów stosuje metodę efektywnej stopy procentowej, z uwzględnieniem odpisów z tytułu oczekiwanej straty kredytowej.

Pozostałe długoterminowe aktywa finansowe

Pobierz XLS

Wszystkie długoterminowe aktywa finansowe wyrażone są w złotych polskich.

Wartość godziwa długoterminowych aktywów finansowych nie różni się istotnie od ich wartości księgowej.

Środki pieniężne i ich ekwiwalenty Funduszu Likwidacji Zakładów Górniczych zostały zaklasyfikowane do Stopnia 1 klasyfikacji pod kątem utraty ich wartości, a ustalony odpis jest nieistotny kwotowo.

Informacje na temat stopni oceny ryzyka kredytowego środków pieniężnych według ratingów zewnętrznych agencji przedstawiono w Nocie 9.5.1.

7.9. Zapasy

Wybrane zasady rachunkowości

Zapasy

Zapasy wykazywane są w cenie nabycia lub koszcie wytworzenia, nie wyższym jednak od ich cen sprzedaży netto. Cena sprzedaży netto to oszacowana cena sprzedaży w normalnym toku działalności, pomniejszona o odnośne zmienne koszty sprzedaży. Koszt wyrobów gotowych i produkcji w toku obejmuje robociznę bezpośrednią, materiały pomocnicze, inne koszty bezpośrednie i odnośne ogólne koszty produkcji (oparte na normalnych zdolnościach produkcyjnych).

Zapas wyrobów gotowych obejmuje głównie zapas węgla i koksu wyprodukowanych w Grupie.

W towarach Grupa ujmuje prawa majątkowe wynikającej ze świadectw efektywności energetycznej. Białe certyfikaty to świadectwa potwierdzające zaoszczędzenie określonej ilości energii w wyniku realizacji inwestycji służących poprawie efektywności energetycznej. Prawa majątkowe wynikające z tych świadectw Grupa ujmuje w księgach rachunkowych na dzień ich przyznania. Prawa te na dzień początkowego ujęcia wycenia się jako iloczyn ilości przyznanych praw i jednostkowej ceny rynkowej prawa majątkowego wynikającego ze świadectwa z dnia przyznania świadectwa i nabycia praw majątkowych. Drugostronnie ujmuje się je jako pozostałe przychody. Sprzedaż świadectw efektywności energetycznej zwiększa przychody ze sprzedaży towarów oraz wartość sprzedanych towarów. Wycenę rozchodu świadectw pochodzenia ustala się metodą FIFO.

Wartość rozchodu wyrobów gotowych ustala się z zastosowaniem metody średniej ważonej. Wartość rozchodu materiałów i towarów ustala się z zastosowaniem metody „pierwsze przyszło – pierwsze wyszło” (FIFO).

Istotne szacunki

Odpis aktualizujący wartość zapasów

W przypadku zaistnienia zdarzeń powodujących utratę wartości użytkowej zapasów, Grupa dokonuje stosownego odpisu aktualizującego, w taki sposób, aby wartość księgowa zapasów nie przekraczała ich wartości odzyskiwalnej.

Grupa dokonuje odpisów aktualizujących wartość zapasów wyrobów gotowych na skutek ich wyceny według ceny sprzedaży netto niższej od kosztu wytworzenia. Przy czym za koszt wytworzenia na koniec każdego okresu sprawozdawczego przyjmuje się średni koszt wytworzenia od początku roku do danego miesiąca sprawozdawczego. Za cenę sprzedaży netto przyjmuje się wartość wyliczoną według cen rynkowych możliwych do osiągnięcia.Ceny węgla metalurgicznego (koksowego) ustala się w okresach kwartalnych w oparciu o notowania cen węgli australijskich będących wyznacznikiem cen światowych, natomiast ceny węgla energetycznego ustala się w okresach rocznych według najniższej aktualnej ceny kontraktowej.

Odpisy aktualizujące wartość zapasów wyrobów gotowych, zarówno utworzenie jak i odwrócenie odpisu, ujmuje się jako koszt okresu, w którym odpis miał miejsce.

Odpisów aktualizujących wartość zapasów materiałów dokonuje się nie rzadziej niż na koniec każdego kwartału i ujmuje się jako koszt okresu w pozycji „koszty sprzedanych produktów, materiałów i towarów”.

Zapasy

Pobierz XLS

Zapas wyrobów gotowych na dzień 31 grudnia 2020 roku obejmuje m.in. zapas 2 180,0 tys. ton węgla wyprodukowanego w Grupie o wartości 629,9 mln PLN oraz zapas 183,1 tys. ton koksu wyprodukowanego w Grupie o wartości 122,4 mln PLN (na dzień 31 grudnia 2019 roku: 1 789,4 tys. ton węgla o wartości 587,9 mln PLN oraz 485,8 tys. ton koksu o wartości 378,3 mln PLN).

Odpisy aktualizujące zapasy

Odpisy aktualizujące wartość zapasów przedstawia poniższa tabela:

Pobierz XLS

Utworzenie i odwrócenie kwot odpisu z tytułu utraty wartości zapasów zostało ujęte jako koszty bieżącego okresu sprawozdawczego.
Odpisy aktualizujące wartość zapasów ujęte w 2019 roku dotyczą wyrobów gotowych oraz materiałów i towarów.

7.10. Inne krótkoterminowe aktywa finansowe

Wybrane zasady rachunkowości

Inne krótkoterminowe aktywa finansowe

W ramach innych krótkoterminowych aktywów finansowych Grupa ujmuje głównie lokaty bankowe. Grupa klasyfikuje lokaty bankowe jako aktywa wyceniane w zamortyzowanym koszcie. Składnik aktywów zalicza się do tej kategorii, jeśli są spełnione oba poniższe warunki:

1. celem Grupy jest utrzymywanie tych aktywów finansowych dla uzyskania umownych przepływów pieniężnych, oraz
2. dla których postanowienia umowne powodują w określonych terminach przepływy pieniężne, które są wyłącznie spłatami nierozliczonej kwoty głównej i odsetek od tej kwoty

Aktywa finansowe z tej kategorii po początkowym ujęciu wycenia się według zamortyzowanego kosztu z zastosowaniem efektywnej stopy procentowej, po pomniejszeniu o ewentualne odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości.

Inne krótkoterminowe aktywa finansowe przedstawia poniższa tabela:

Pobierz XLS

Lokaty bankowe zostały zaklasyfikowane na 31 grudnia 2020 roku oraz 31 grudnia 2019 roku do Stopnia 1 klasyfikacji pod kątem utraty ich wartości, ze względu na wysoką ocenę jakości kredytowej, a potencjalny odpis jest nieistotny, stad nie został ujęty. Ujawnienia dotyczące oceny jakości kredytowej według zewnętrznych ratingów oraz informacja na temat koncentracji ryzyka kredytowego przedstawiono w Nocie 9.5.1(d).

7.11. Należności handlowe oraz pozostałe należności

Wybrane zasady rachunkowości

Należności handlowe oraz pozostałe należności

Należności finansowe początkowo ujmuje się w wartości godziwej, przy czym wartością godziwą należności handlowych na moment początkowego rozpoznania jest wartość nominalna wynikająca z wystawionych faktur sprzedaży. Po początkowym ujęciu należności handlowe oraz pozostałe należności o charakterze finansowym wycenia się według zamortyzowanego kosztu przy zastosowaniu efektywnej stopy procentowej (wszystkie należności handlowe spełniają test SPPI oraz są utrzymywane w celu ściągnięcia umownych przepływów), z uwzględnieniem odpisów aktualizujących z tytułu utraty wartości. Należności handlowe z datą zapadalności poniżej 12 miesięcy od dnia powstania (tj. niezawierające elementu finansowania), nie podlegają dyskontowaniu i są wyceniane w wartości nominalnej. Pozostałe należności nie stanowiące aktywów finansowych na dzień kończący okres sprawozdawczy wycenia się w kwocie wymaganej zapłaty.

Istotne szacunki

Odpis aktualizujący wartość należności

Na dzień kończący okres sprawozdawczy, Grupa dokonuje oszacowania oczekiwanej straty kredytowej z tytułu składników aktywów finansowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu. Model utraty wartości bazuje na kalkulacji strat oczekiwanych.

W odniesieniu do należności handlowych, które nie zawierają istotnego elementu finansowania, zastosowano uproszczone podejście i wycenę odpisu na bazie oczekiwanych strat kredytowych za cały okres życia instrumentu. Grupa zaklasyfikowała należności handlowe do Stopnia 2 klasyfikacji aktywów finansowych pod kątem ich utraty wartości przewidzianej przez MSSF 9, za wyjątkiem należności, dla których stwierdzono utratę wartości – te należności zaliczono do Stopnia 3 ww. klasyfikacji.Grupa za moment utraty wartości uznaje moment przekazania należności do windykacji, jednak nie później niż w 90 dniu przeterminowania.

Najistotniejszą pozycją aktywów finansowych w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym Grupy, która podlega nowym zasadom kalkulacji oczekiwanych strat kredytowych są należności handlowe.

Dla ustalenia odpisów z tytułu utraty wartości, Grupa wyodrębniła następujące grupy należności handlowych ustalone na bazie podobieństwa charakterystyki ryzyka kredytowego:

  - należności handlowe węglowo-koksowe od głównych kontrahentów, tj. kontrahentów o udziale w przychodach ze sprzedaży powyżej 2,5% za dany okres sprawozdawczy,
  - należności handlowe węglowo-koksowe od pozostałych kontrahentów o udziale w przychodach ze sprzedaży poniżej 2,5% za dany okres sprawozdawczy,
  - należności handlowe pozostałe.

Analizę należności handlowych węglowo-koksowych od głównych kontrahentów przeprowadzono indywidualnie dla każdego kontrahenta w oparciu o prawdopodobieństwo niewypłacalności ustalone na podstawie zewnętrznych ratingów oraz o publicznie dostępne informacje agencji ratingowych dotyczące prawdopodobieństwa niewypłacalności i obliczono oczekiwaną stratę w oparciu o te prawdopodobieństwa, średni termin wymagalności dla portfela należności oraz w oparciu o oczekiwaną stopę odzysku.

Analizę należności handlowych węglowo-koksowych od pozostałych kontrahentów przeprowadzono na podstawie wyliczonego średnioważonego prawdopodobieństwa niewypłacalności dla portfela i obliczono oczekiwaną stratę dla tego portfela w oparciu o te prawdopodobieństwo, średni termin wymagalności oraz w oparciu o oczekiwaną stopę odzysku.

Dla należności handlowych pozostałych (za wyjątkiem tych, które są analizowane indywidualnie jako nieobsługiwane), przeprowadzono analizę portfelową i zastosowano uproszczoną matrycę odpisów w poszczególnych przedziałach wiekowych na podstawie oczekiwanych strat kredytowych w całym okresie życia należności w oparciu o wskaźnik niewypełnienia zobowiązania ustalony na podstawie danych historycznych (za okres poprzednich trzech lat).

Oczekiwana strata kredytowa jest szacowana i aktualizowana na każdy kolejny dzień kończący okres sprawozdawczy.

Należności handlowe oraz pozostałe należności

Strukturę należności handlowych oraz odpisów z tytułu utraty wartości w podziale na grupy ustalone na bazie podobieństwa charakterystyki ryzyka kredytowego, przedstawia poniższa tabela:

Pobierz XLS

Wartość godziwa należności handlowych oraz pozostałych należności nie różni się istotnie od ich wartości księgowej.

Grupa narażona jest na ryzyko kredytowe wynikające z należności handlowych. Zarządzanie ryzykiem kredytowym (w tym koncentrację ryzyka kredytowego) przedstawiono w Nocie 9.5.1.

Struktura walutowa należności handlowych Grupy po przeliczeniu na PLN przedstawia się następująco:

Pobierz XLS

Odpisy aktualizujące należności

Zmiany stanu odpisu aktualizującego należności handlowe przedstawia poniższa tabela:

Pobierz XLS

Na wielkość utworzonych w 2020 roku odpisów aktualizujących należności handlowe wpływ wywarło pogorszenie ratingów niektórych kontrahentów oraz uwzględnienie wpływu pandemii koronawirusa SARS-CoV-2 na jakość kredytową odbiorców.

W celu uwzględnienia wpływu pandemii koronawirusa SARS-CoV-2 na jakość kredytową odbiorców z grupy należności węglowo-koksowych, Grupa dokonała korekty prawdopodobieństwa niewypłacalności ustalonych na podstawie zewnętrznych ratingów poprzez uwzględnienie dodatkowej premii za ryzyko związane z obecną sytuacją gospodarczą oraz prognozami na przyszłość. Efekt uwzględnienia wpływu koronawirusa na wysokość dokonanego na dzień 31 grudnia 2020 roku odpisu dla należności węglowo-koksowych wyniósł 1,1 mln PLN.

Na wartość utworzonego w 2020 roku odpisu na należności handlowe w wysokości 32,0 mln PLN wpływ miało głównie utworzenie odpisu dla należności węglowo-koksowych w wysokości 14,8 mln PLN ( w tym 11,2 mln PLN z tytułu pogorszenia ratingu jednego z kontrahentów).

Strukturę należności handlowych oraz odpisów z tytułu utraty wartości w podziale na grupy ustalone na bazie podobieństwa charakterystyki ryzyka kredytowego, przedstawia poniższa tabela:

Pobierz XLS

Strukturę wiekową należności handlowych według stanu na dzień 31 grudnia 2020 roku przedstawia poniższa tabela:

Pobierz XLS

Na dzień 31 grudnia 2020 roku należności handlowe w kwocie 84,5 mln PLN były przeterminowane, w tym 27,4 mln PLN dotyczy należności, dla których nie stwierdzono utraty wartości i ujęto odpis w 2020 roku w kwocie 15,4 mln PLN, a 57,1 mln PLN dotyczy należności ze stwierdzoną utratą wartości, dla której to grupy należności w 2020 roku utworzono odpis w kwocie 6,4 mln PLN.

Strukturę wiekową należności handlowych według stanu na dzień 31 grudnia 2019 roku przedstawia poniższa tabela:

Pobierz XLS

Na dzień 31 grudnia 2019 roku należności handlowe w kwocie 195,7 mln PLN były przeterminowane, w tym 115,4 mln PLN dotyczy należności, dla których nie stwierdzono utraty wartości i ujęto odpis w 2019 roku w kwocie 2,1 mln PLN, a 80,3 mln PLN dotyczy należności ze stwierdzoną utratą wartości, dla której to grupy należności w 2019 roku utworzono odpis w kwocie 3,7 mln PLN.

7.12. Środki pieniężne i ich ekwiwalenty

Wybrane zasady rachunkowości

Środki pieniężne i ich ekwiwalenty

Środki pieniężne i ich ekwiwalenty obejmują środki pieniężne w kasie, depozyty bankowe płatne na żądanie, inne krótkoterminowe inwestycje o wysokim stopniu płynności i o pierwotnym terminie wymagalności do trzech miesięcy.

Kredyty w rachunku bieżącym są prezentowane w skonsolidowanym sprawozdaniu z przepływów pieniężnych jako składnik przepływów z działalności finansowej. Kredyt w rachunku bieżącym zaciągnięty na podstawie umowy finansowania z Konsorcjum jest prezentowany w skonsolidowanym sprawozdaniu z sytuacji finansowej jako składnik długoterminowych kredytów i pożyczek w ramach zobowiązań długoterminowych.

Grupa klasyfikuje środki pieniężne i ich ekwiwalenty jako aktywa finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie, z uwzględnieniem odpisów z tytułu utraty wartości ustalonych zgodnie z modelem strat oczekiwanych.

Istotne szacunki

Odpis aktualizujący wartość środków pieniężnych i ich ekwiwalentów

Grupa przeprowadza szacunek odpisów na środki pieniężne i ich ekwiwalenty w oparciu o prawdopodobieństwo niewypłacalności ustalone na podstawie zewnętrznych ratingów banków, w których utrzymywane są środki pieniężne oraz publicznie dostępne informacje agencji ratingowych dotyczące prawdopodobieństwa niewypłacalności i oblicza oczekiwaną stratę w oparciu o te prawdopodobieństwa, horyzont ekspozycji na ryzyko kredytowe oraz w oparciu o oczekiwaną stopę odzysku.

Dla środków pieniężnych i ich ekwiwalentów w związku z niskim ryzykiem kredytowym przyjmuje się 3 miesięczny horyzont ekspozycji na ryzyko kredytowe.

Pobierz XLS

Wartość środków pieniężnych o ograniczonej możliwości dysponowania wynosi na dzień 31 grudnia 2020 roku 60,3 mln PLN (31 grudnia 2019 roku: 70,2 mln PLN) i obejmuje środki zgromadzone na rachunku VAT (w ramach split payment), wadia i zabezpieczenia należytego wykonania umowy oraz otrzymane przez spółkę JZR środki na podstawie umowy z Ministrem Skarbu Państwa o udzielenie wsparcia niebędącego pomocą publiczną z przeznaczeniem na realizację określonych inwestycji. Grupa w toku prowadzonej działalności na bieżąco reguluje płatności z powyższych tytułów.

Środki pieniężne i ich ekwiwalenty zostały zaklasyfikowane na 31 grudnia 2020 roku oraz 31 grudnia 2019 roku do Stopnia 1 klasyfikacji pod kątem utraty ich wartości, ze względu na wysoką ocenę jakości kredytowej, a potencjalny odpis jest nieistotny, stad nie zaprezentowano ruchów na tym odpisie w roku 2020 i 2019. Ujawnienia dotyczące oceny jakości kredytowej według zewnętrznych ratingów oraz informacja na temat koncentracji ryzyka kredytowego przedstawiono w Nocie 9.5.1(d).

Struktura walutowa środków pieniężnych i ich ekwiwalentów Grupy po przeliczeniu na PLN przedstawia się następująco:

Pobierz XLS

Składniki środków pieniężnych i ich ekwiwalentów w skonsolidowanym sprawozdaniu z przepływów pieniężnych i skonsolidowanym sprawozdaniu z sytuacji finansowej są tożsame.

7.13. Kapitał własny

7.13.1. Kapitał podstawowy

Wybrane zasady rachunkowości

Akcje zwykłe zalicza się do kapitału podstawowego. Kapitał podstawowy ujmuje się w wysokości określonej w statucie i wpisanej w rejestrze sądowym Jednostki dominującej z uwzględnieniem korekty z tytułu hiperinflacji tej części kapitału podstawowego, która pochodzi z okresu przed 31 grudnia 1996 roku.

Koszty poniesione bezpośrednio w związku z emisją nowych akcji lub opcji wykazuje się w kapitale własnym jako pomniejszenie, po opodatkowaniu, wpływów z emisji.

Pobierz XLS

Na dzień 31 grudnia 2020 roku kapitał zakładowy JSW wynosił 587 057 980,00 PLN i dzielił się na 117 411 596 akcji zwykłych nieuprzywilejowanych co do głosu, w pełni opłaconych, o wartości nominalnej 5,00 PLN każda. Wszystkie akcje były wyemitowane i zarejestrowane na dzień kończący okres sprawozdawczy. Ogólna liczba głosów wynikająca z wszystkich wyemitowanych przez JSW akcji odpowiada 117 411 596 głosom na Walnym Zgromadzeniu JSW.

Kapitał zakładowy Jednostki dominującej na dzień 31 grudnia 2020 roku składa się z następujących serii akcji:

Pobierz XLS

Tabela. Na dzień 31 grudnia 2020 roku i na dzień sporządzenia niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego struktura akcjonariatu JSW przedstawia się następująco*:

* Zgodnie z Raportem bieżącym nr 8/2021 z dnia 19 lutego 2021 roku akcjonariuszem posiadającym co najmniej 5% głosów na ostatnim Walnym Zgromadzeniu JSW, które odbyło się w dniu 19 lutego 2021 roku był Skarb Państwa z liczbą głosów 64 387 333, co stanowiło 54,84% udziału w głosach ogółem.

JSW nie posiada szczegółowego zestawienia struktury akcjonariatu na dzień 31 grudnia 2020 roku ani na dzień sporządzenia niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego. W okresie sprawozdawczym JSW nie otrzymała informacji o przekroczeniu progów procentowych ogólnej liczby głosów określonych w art. 69 ust. 1 Ustawy o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych. Jedynym akcjonariuszem JSW posiadającym zarówno na dzień 31 grudnia 2020 roku, jak i na dzień sporządzenia i publikacji niniejszego sprawozdania, liczbę akcji stanowiącą co najmniej 5% kapitału zakładowego i jednocześnie dającą prawo do takiej samej liczby głosów na Walnym Zgromadzeniu był Skarb Państwa.

7.13.2. Kapitał z tytułu wyceny instrumentów finansowych

Wybrane zasady rachunkowości

Kapitał z tytułu wyceny instrumentów finansowych

Kapitał z tytułu wyceny instrumentów finansowych obejmuje wycenę instrumentów zabezpieczających spełniających kryteria rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych.

Zmiana stanu kapitału z tytułu wyceny instrumentów finansowych:

Pobierz XLS

W bieżącym okresie sprawozdawczym w wyniku wyceny transakcji zabezpieczających przyszłe przepływy pieniężne ujęto w innych całkowitych dochodach kwotę 22,1 mln PLN, z czego:

• kwota 0,7 mln PLN stanowi dodatnią wycenę wynikającą ze zmiany wartości godziwej instrumentów zabezpieczających w części skutecznej,
• kwota (29,4) mln PLN stanowi ujemną wycenę wynikającą ze zmiany wartości godziwej instrumentów zabezpieczających w części skutecznej,
• kwota 2,5 mln PLN stanowi dodatnią wycenę wynikającą ze zmiany wartości godziwej instrumentów zabezpieczających w części skutecznej (kredyt),
• kwota 53,4 mln PLN stanowi wartość odniesioną do wyniku finansowego okresu wynikającą z realizacji pozycji zabezpieczanej (obligacji, kredytów oraz forwardów),
• kwota (5,1) mln PLN stanowi skutek podatkowy od powyższych pozycji (podatek odroczony).

W porównawczym okresie sprawozdawczym w wyniku wyceny transakcji zabezpieczających przyszłe przepływy pieniężne ujęto w innych całkowitych dochodach kwotę 31,5 mln PLN, z czego:

• kwota 15,2 mln PLN stanowi dodatnią wycenę wynikającą ze zmiany wartości godziwej instrumentów zabezpieczających w części skutecznej,
• kwota (6,1) mln PLN stanowi ujemną wycenę wynikającą ze zmiany wartości godziwej instrumentów zabezpieczających w części skutecznej,
• kwota 1,2 mln PLN stanowi dodatnią wycenę wynikającą ze zmiany wartości godziwej instrumentów zabezpieczających w części skutecznej (kredyt),
• kwota (3,3) mln PLN stanowi wartość odniesioną do wyniku finansowego okresu wynikającą z realizacji pozycji zabezpieczanej (FX Forward),
• kwota 31,9 mln PLN stanowi wartość odniesioną do wyniku finansowego okresu wynikającą z realizacji pozycji zabezpieczanej (obligacje, kredyt),
• kwota (7,4) mln PLN stanowi skutek podatkowy od powyższych pozycji (podatek odroczony).

7.13.3. Zyski zatrzymane

Zyski zatrzymane Grupy Kapitałowej Jastrzębskiej Spółki Węglowej S.A. na dzień 31 grudnia 2020 roku wynosiły 4 761,9 mln PLN (na 31 grudnia 2019 roku wynosiły 6 326,9 mln PLN). Pozycja ta obejmuje między innymi kapitał zapasowy Jednostki dominującej.

Kapitał zapasowy został utworzony z odpisów z zysku wygenerowanego przez JSW w poprzednich okresach sprawozdawczych. Ponadto, zgodnie z wymogami Kodeksu Spółek Handlowych, spółki akcyjne są obowiązane utworzyć kapitał zapasowy na pokrycie straty. Do tej kategorii kapitału przelewa się co najmniej 8% zysku za dany rok obrotowy wykazanego w jednostkowym sprawozdaniu finansowym Jednostki dominującej, dopóki kapitał ten nie osiągnie co najmniej jednej trzeciej kapitału podstawowego jednostki. O użyciu kapitału zapasowego rozstrzyga Walne Zgromadzenie JSW, jednakże część kapitału zapasowego w wysokości jednej trzeciej kapitału zakładowego można użyć jedynie na pokrycie straty wykazanej w jednostkowym sprawozdaniu finansowym i nie podlega ona podziałowi na inne cele.

7.13.4. Udział niekontrolujące

Poniższa tabela przedstawia szczegóły na temat jednostek zależnych w Grupie, które mają udziały niekontrolujące:

Pobierz XLS

Zmiana stanu udziałów niekontrolujących:

Pobierz XLS

Poniższa tabela zawiera wybrane dane finansowe kluczowych jednostek Grupy, które mają udziały niekontrolujące:

Pobierz XLS

7.13.5. Dywidendy wypłacone i zaproponowane do wypłaty

Wybrane zasady rachunkowości

Dywidendy

Płatności dywidend na rzecz akcjonariuszy ujmuje się jako zobowiązanie w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym Grupy w okresie, w którym nastąpiło ich zatwierdzenie przez akcjonariuszy.

Wskaźnik dywidendy na akcję wylicza się jako iloraz dywidendy przypadającej na akcjonariuszy Jednostki dominującej oraz liczby akcji zwykłych na dzień dywidendy.

Pobierz XLS

Podział zysku za rok 2019

W dniu 30 czerwca 2020 roku Zwyczajne Walne Zgromadzenie JSW podjęło decyzję w sprawie podziału zysku netto w wysokości 330,4 mln PLN za rok obrotowy zakończony 31 grudnia 2019 roku. W wyniku tego podziału przeznaczono na pokrycie straty netto powstałej na dzień pierwszego zastosowania MSSF 16 „Leasing” kwotę 37,6 mln PLN oraz pokrycie straty netto powstałej w Innych całkowitych dochodach kwotę 33,5 mln PLN. Pozostałą część wyniku finansowego za 2019 rok w wysokości 259,3 mln PLN Walne Zgromadzenie postanowiło przeznaczyć na kapitał zapasowy.

Propozycja pokrycia straty za rok 2020

W 2020 roku Jednostka dominująca poniosła stratę netto w wysokości 1 541,1 mln PLN, którą Zarząd JSW będzie proponował pokryć z kapitału zapasowego.

Zgodnie z zawartymi przez JSW w grudniu 2020 roku umowami pożyczki płynnościowej i preferencyjnej w ramach Programu Rządowego „Tarcza Finansowa Polskiego Funduszu Rozwoju dla Dużych Firm”, które zostały szerzej opisane w Nocie 6.1, Zarząd JSW jest zobowiązany m.in. do nierekomendowania, uchwalenia przez Walne Zgromadzenie dywidendy, zaliczki na poczet dywidend lub wypłaty jakiegokolwiek innego wynagrodzenia, w tym wynagrodzenia z tytułu umorzenia akcji lub innej kwoty od lub w odniesieniu do swego kapitału zakładowego.

7.14. Zobowiązania z tytułu świadczeń pracowniczych

Wybrane zasady rachunkowości

ZOBOWIĄZANIA Z TYTUŁU ŚWIADCZEŃ PRACOWNICZYCH

Zgodnie z przepisami prawa pracy, Grupa realizuje wypłaty świadczeń pracowniczych z następujących głównych tytułów:

• świadczenia po okresie zatrudnienia: odprawy emerytalne i rentowe, renty wyrównawcze, odpis na ZFŚS dla emerytów i rencistów, odprawy pośmiertne,
• inne długoterminowe świadczenia pracownicze: nagrody jubileuszowe,
• pozostałe świadczenia dla pracowników: niewykorzystane urlopy wypoczynkowe.

Od 2015 roku JSW nie tworzy odpisu na ZFŚS dla emerytów i rencistów oraz odstąpiła od wypłaty deputatu węglowego dla emerytów i rencistów.

Grupa ujmuje w skonsolidowanym sprawozdaniu z sytuacji finansowej zobowiązanie z tytułu wypłaty powyższych świadczeń w wysokości wartości bieżącej zobowiązania na dzień kończący okres sprawozdawczy, z uwzględnieniem zysków i strat aktuarialnych.

Wysokość zobowiązania z tytułu świadczeń po okresie zatrudnienia w formie programów określonych świadczeń (odprawy emerytalne i rentowe, renty wyrównawcze oraz odpis na ZFŚS dla emerytów i rencistów) oraz nagród jubileuszowych wyliczana jest przez niezależną firmę doradztwa aktuarialnego metodą prognozowanych świadczeń jednostkowych, do czasu ustania tego zobowiązania.

Zobowiązania z tytułu świadczeń pracowniczych obliczane są metodą indywidualną, dla każdego pracownika osobno. Podstawą do obliczenia zobowiązania dla pracownika jest przewidywana kwota danego świadczenia, jaką Grupa zobowiązuje się wypłacić na podstawie wewnętrznych regulacji oraz odpowiednich przepisów prawa. Obliczona kwota jest dyskontowana aktuarialnie na dzień kończący okres sprawozdawczy, a następnie pomniejszana o zdyskontowane aktuarialnie na ten sam dzień kwoty rocznych odpisów na rezerwę, jakich Grupa dokonuje na powiększenie rezerwy danego pracownika. Dyskonto aktuarialne oznacza iloczyn dyskonta finansowego i prawdopodobieństwa dotrwania danego pracownika jako pracownika Grupy do momentu otrzymania świadczenia.

Programy określonych świadczeń narażają Grupę na ryzyko aktuarialne obejmujące:

• ryzyko stopy procentowej – spadek oprocentowania obligacji spowoduje zwiększenie zobowiązań programu,
• ryzyko długowieczności – wartość bieżącą zobowiązań programu określonych świadczeń oblicza się przez odniesienie do najlepszych szacunków śmiertelności uczestników programu zarówno w okresie zatrudnienia, jak i po okresie zatrudnienia. Zwiększenie oczekiwanej długości trwania życia uczestników programu spowoduje wzrost wartości zobowiązań,
• ryzyko wynagrodzeń – wartość bieżącą zobowiązań programu określonych świadczeń oblicza się przez odniesienie do przyszłego poziomu wynagrodzeń uczestników programu. Wobec tego wzrost wynagrodzeń uczestników programu spowoduje zwiększenie wartości zobowiązań.

Składniki kosztów z tytułu określonych świadczeń po okresie zatrudnienia ujmuje się:

• koszty bieżącego zatrudnienia – jako koszty operacyjne,
• odsetki netto od zobowiązania netto wynikające ze zmiany wartości rezerwy z tytułu upływu czasu – jako koszty finansowe,
• zyski/straty aktuarialne wynikające ze zmian założeń aktuarialnych – jako inne całkowite dochody.

Natomiast w odniesieniu do innych długoterminowych świadczeń pracowniczych koszty bieżącego zatrudnienia oraz zyski/straty aktuarialne ujmuje się jako koszty operacyjne, odsetki netto - jako koszty finansowe.

Rezerwa na odprawy pośmiertne jest obliczana na podstawie danych historycznych, kwot wypłaconych odpraw pośmiertnych w ostatnich 5 latach od dnia bilansowego, przy zastosowaniu stopy dyskonta rekomendowanej przez aktuariusza i planowanej stopy inflacji oraz statystycznej ilości lat pozostających do przepracowania przez pracowników Grupy stanowiącą różnicę pomiędzy średnim wiekiem przechodzenia na emeryturę pracowników Grupy, a średnim wiekiem pracowników na dzień kończący okres sprawozdawczy.

Kalkulację rezerw na niewykorzystane urlopy wypoczynkowe wylicza się na koniec każdego kwartału danego roku obrotowego. Rezerwa wyliczana jest w następujący sposób: liczba dni niewykorzystanego urlopu na koniec poprzedniego roku obrotowego i lat poprzednich, powiększona o liczbę dni urlopu przysługującego pracownikom na dany dzień kończący okres sprawozdawczy, pomniejszona o liczbę dni urlopu wykorzystanego w okresie od 1 stycznia do dnia kończącego dany okres sprawozdawczy, pomnożona przez wartość dniówki urlopowej wraz z obowiązującymi narzutami. Wyliczona wartość rezerwy na niewykorzystane urlopy wypoczynkowe ujmowana jest, po dokonaniu analizy, w wysokości zaakceptowanej przez Zarząd.

Istotne szacunki i założenia

Zobowiązanie bilansowe z tytułu przyszłych świadczeń pracowniczych równe jest wartości bieżącej zobowiązania z tytułu określonych świadczeń. Wartość bieżąca zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych zależy od szeregu czynników określanych metodami aktuarialnymi przy wykorzystaniu pewnych założeń. Wszelkie zmiany tych założeń wpływają na wartość księgową zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych.

Jednym z podstawowych założeń dla ustalenia wysokości zobowiązania jest stopa procentowa. Na dzień kończący okres sprawozdawczy w oparciu o opinię niezależnego aktuariusza przyjmuje się odpowiednią stopę dyskonta, która odpowiada stopie procentowej obligacji skarbowych wyrażonych w walucie przyszłej wypłaty świadczeń, o terminach zapadalności zbliżonych do terminów regulowania odnośnych zobowiązań. Założenia dotyczące przyszłej umieralności oraz prawdopodobieństwo przejścia pracownika na rentę inwalidzką oszacowane zostało na podstawie danych statystycznych z polskich tabel trwania życia dla mężczyzn i dla kobiet, publikowanych przez GUS, na dzień dokonywania wyceny. Założenia przyjęte do wyceny na dzień 31 grudnia 2020 roku oraz wrażliwość zobowiązań z tytułu przyszłych świadczeń pracowniczych na zmiany tych założeń zostały ujawnione w poniższej Nocie.

Zobowiązania z tytułu świadczeń pracowniczych

Pobierz XLS

Kwoty zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych w zakresie odpraw emerytalnych i rentowych, nagród jubileuszowych, rent wyrównawczych oraz odpisów na ZFŚS dla emerytów i rencistów ujęto w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym na podstawie wyceny aktuarialnej wyliczonej przez niezależną firmę doradztwa aktuarialnego.

Zmiana stanu zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych:

Pobierz XLS

Świadczenia po okresie zatrudnienia obejmują: odprawy emerytalne i rentowe, odprawy pośmiertne, renty wyrównawcze, zaś inne świadczenia to: nagrody jubileuszowe i niewykorzystane urlopy wypoczynkowe.

Koszty świadczeń pracowniczych ujęte w skonsolidowanym sprawozdaniu z wyniku finansowego i innych całkowitych dochodów

Pobierz XLS

Pobierz XLS

Łączna kwota kosztów świadczeń pracowniczych ujętych w skonsolidowanym sprawozdaniu z wyniku finansowego i innych całkowitych dochodów:

Pobierz XLS

Główne założenia aktuarialne

Główne założenia aktuarialne przyjęte na dni kończące okresy sprawozdawcze*:

Pobierz XLS

Analiza wrażliwości

Na dzień 31 grudnia 2020 roku i 31 grudnia 2019 roku została przeprowadzona analiza wrażliwości wyników wyceny aktuarialnej na zmianę założeń przyjętych do wyceny w zakresie stopy dyskonta oraz planowanych zmian podstaw wymiaru świadczeń na wysokość zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych w przedziale -/+0,5 p.p.

Analiza wrażliwości na dzień 31 grudnia 2020 roku:

Pobierz XLS

Analiza wrażliwości na dzień 31 grudnia 2019 roku:

Pobierz XLS

W powyższych analizach wrażliwości wartość bieżąca zobowiązania z tytułu określonych świadczeń została obliczona metodą prognozowanych świadczeń jednostkowych, czyli taką samą jak zastosowano przy obliczeniu zobowiązania z tytułu świadczeń pracowniczych ujętego w skonsolidowanym sprawozdaniu z sytuacji finansowej.

Okres zapadalności zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych

Poniżej zaprezentowano wyniki wyceny aktuarialnej zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych na dzień 31 grudnia 2020 roku w podziale na okresy zapadalności:

Pobierz XLS

Wyniki wyceny aktuarialnej zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych na dzień 31 grudnia 2019 roku w podziale na okresy zapadalności:

Pobierz XLS

7.15. Rezerwy

Wybrane zasady rachunkowości

Grupa tworzy rezerwy w szczególności z następujących tytułów:

Istotne szacunki

Stan rezerw weryfikuje się na każdy dzień kończący okres sprawozdawczy i koryguje się w celu odzwierciedlenia bieżącego, najbardziej właściwego szacunku. Szacunki i założenia przyjęte do ustalenia rezerw zostały ujawnione w dalszej części Noty.

Rezerwy

Pobierz XLS

Pobierz XLS

Likwidacja zakładu górniczego

Oszacowanie rezerwy na koszty likwidacji zakładu górniczego

Główne założenia wykorzystywane przy ustalaniu kosztów z tytułu likwidacji zakładu górniczego zawierają założenia odnośnie okresu żywotności kopalni, przewidywanej inflacji, długoterminowych stóp dyskontowych oraz przewidywanych nominalnych kosztów likwidacji poszczególnych zakładów górniczych, które są określane przez służby wewnętrzne. Wszelkie zmiany tych założeń wpływają na wartość księgową rezerwy.

 Szacunki dotyczące zasobów węgla

Zasoby węgla są szacunkową ilością węgla, który może zostać zgodnie z prawem i w sposób uzasadniony ekonomicznie wydobyty z obszarów górniczych, w których działa Jednostka dominująca. JSW szacuje wielkość zasobów na podstawie informacji, dotyczących danych geologicznych o wielkości, głębokości i kształcie złóż. Interpretacja tych informacji wymaga zastosowania skomplikowanych osądów sporządzonych przez wykwalifikowanych specjalistów. Szacunek nadających się do wydobycia zasobów węgla opiera się na czynnikach takich jak ceny węgla, przyszłe wymogi inwestycyjne, koszty produkcji oraz założenia i próbki dotyczące parametrów geologicznych złoża. Zmiany szacunków zasobów węgla mogą wpływać na przewidywany okres żywotności kopalń, a co za tym idzie, pośrednio, także na wartość księgową rzeczowych aktywów trwałych, rezerwy na likwidację zakładów górniczych, aktywa z tytułu podatku odroczonego i koszty amortyzacji.

Kopalnie JSW posiadają łącznie ok. 7 073,3 mln ton zasobów bilansowych węgla w tym ok. 1 233,4 mln ton zasobów operatywnych węgla (na podstawie operatów ewidencyjnych zasobów kopalń wg stanu na dzień 31 grudnia 2020 roku).

Wielkość zasobów operatywnych w poszczególnych zakładach górniczych:

Pobierz XLS

Na dzień kończący okres sprawozdawczy JSW dokonała aktualizacji wartości rezerwy na koszty likwidacji zakładu górniczego. Do wyceny rezerwy zastosowano prognozowaną stopę inflacji oraz zaktualizowaną wartość przewidywanych kosztów likwidacji poszczególnych zakładów górniczych. Aktualizacja wartości rezerwy na dzień 31 grudnia 2020 roku spowodowała zwiększenie wartości rezerwy o kwotę 107,6 mln PLN, która została zgodnie z KIMSF 1 odniesiona na rzeczowe aktywa trwałe (Nota 7.1).

Szkody górnicze

Z uwagi na potrzebę usunięcia szkód górniczych będących skutkiem działalności eksploatacyjnej zakładów górniczych, Jednostka dominująca tworzy rezerwę na szkody górnicze. Wartość prac niezbędnych dla usunięcia szkód górniczych na dzień 31 grudnia 2020 roku wynosi 363,3 mln PLN i wynika z oszacowanych kosztów napraw obiektów, budowli i odszkodowań będących następstwem wpływów dokonanej eksploatacji górniczej.

Momentem ujęcia (utworzenia) rezerwy finansowej jest stwierdzenie związku przyczynowo – skutkowego pomiędzy prowadzoną przez przedsiębiorcę górniczego eksploatacją górniczą a powstałą w obiekcie budowlanym lub nieruchomości szkodą. Rezerwa ta prezentowana jest w wartości bieżącej nakładów niezbędnych do wypełnienia zobowiązania, oszacowana zgodnie z wiedzą służb technicznych kopalni.

Grupa przewiduje wykorzystanie w 2021 roku rezerwy w wysokości 144,0 mln PLN. Pozostała kwota rezerwy zostanie wykorzystana w latach 2022 – 2028. Kopalnie JSW dokonują klasyfikacji zadań, na podstawie wiedzy o terminach napraw poszczególnych szkód (indywidualna ocena zadań) lub uzgodnionych terminów wypłat odszkodowań. Systemowa reklasyfikacja zadań ujętych w rezerwie długoterminowej do części krótkoterminowej dokonywana jest w oparciu o przyjęty w danym roku plan techniczno-ekonomiczny. Przesunięcia poszczególnych rezerw z długoterminowych na krótkoterminowe powinno odbywać się w okresach kwartalnych, lub częściej tj. w przypadku wystąpienia zdarzeń lub okoliczności powodujących konieczność wykonania ruchu na rezerwie.

Ochrona środowiska

Na dzień 31 grudnia 2020 roku Jednostka dominująca posiada rezerwę na ochronę środowiska związaną z rekultywacją biologiczną terenów na łączną kwotę 84,2 mln PLN. Na podstawie uzyskanych decyzji administracyjnych, aktualnych planów zagospodarowania przestrzennego oraz obowiązującej ustawie o ochronie gruntów rolnych na JSW ciąży prawny obowiązek rekultywacji składowisk po zaprzestaniu działalności przemysłowej.

Koksownie z Grupy tworzą rezerwę na koszty remediacji terenów zanieczyszczonych zgodnie z aktami prawnymi, regulującymi sprawy zanieczyszczenia gleby, ziemi i wód podziemnych władający powierzchnią ziemi, na której występuje zanieczyszczenie powierzchni ziemi, jest obowiązany do przeprowadzenia remediacji. W wyniku przeprowadzonych badań zidentyfikowano na terenach koksowni Jadwiga, Przyjaźń i Radlin, oraz na terenach po byłych koksowniach Dębieńsko i Makoszowy istnienie zanieczyszczeń substancjami powodującymi ryzyko.

Dla instalacji posiadających pozwolenie zintegrowane istnieje możliwość odłożenia wykonania remediacji do czasu zakończenia eksploatacji tej instalacji, jeżeli prowadzący wykaże, że nie stwarza to znacznego zagrożenia dla zdrowia ludzi lub stanu środowiska. Przepis dotyczy instalacji eksploatowanych. Ponieważ na terenach po zamkniętych koksowniach nie eksploatuje się instalacji, JSW KOKS będzie zobligowana do przeprowadzenia remediacji bez możliwości odłożenia procesu w czasie. Obecnie prowadzone są dalsze prace nad wykonaniem raportów o stanie zanieczyszczenia gleby, ziemi i wód podziemnych dla tych terenów.W oszacowaniu wartości rezerw ujęto przede wszystkim koszty prac związanych z budową szczelnych ścianek oraz barier reaktywnych, jak również zastosowanie soil mixing i soil washing. W kalkulacji ujęto również niezbędne prace przygotowawcze, dokumentacyjne i odbiorowe. W oparciu o dane rynkowe sporządzono uśredniony kosztorys dla ww. prac na obszarze 1 hektara oraz oszacowano prognozowane koszty remediacji obszaru instalacji węglopochodnych byłej Koksowni Makoszowy na poziomie 9,0 mln PLN oraz instalacji węglopochodnych Koksowni Dębieńsko w wysokości 10,9 mln PLN (na dzień 31 grudnia 2019 roku rezerwa wynosiła 19,9 mln PLN).

Podatek od nieruchomości

Dokonana przez koksownie z Grupy ocena ryzyka związanego z klasyfikacją środków trwałych dla celów podatku od nieruchomości w oparciu o zaktualizowaną kalkulację i ocenę ryzyka w tym zakresie, spowodowała zmniejszenie kwoty rezerwy do wysokości 9,7 mln PLN na dzień 31 grudnia 2020 roku (na dzień 31 grudnia 2019 roku 14,3 mln PLN).

Pozostałe rezerwy

Pozostałe rezerwy obejmują głównie:

• rezerwę na koszty likwidacji Koksowni Dębieńsko w wysokości 18,6 mln PLN (na dzień 31 grudnia 2019 roku wynosiła 13,4 mln PLN),
• rezerwę na postępowanie sądowe wszczęte z powództwa FAMUR S.A. przeciwko JSW o zapłatę odszkodowania za szkodę powstałą w mieniu w wyniku pożaru, który zaistniał pod ziemią w KWK Krupiński. Łączna kwota rezerwy wynosi 8,7 mln PLN (na dzień 31 grudnia 2019 roku wynosiła 12,8 mln PLN),
• rezerwę utworzoną przez JSW KOKS na fundusz rekultywacyjny składowiska odpadów w wysokości 4,6 mln PLN (na dzień 31 grudnia 2019 roku wynosiła 4,6 mln PLN),
• rezerwę na zobowiązania z tytułu odszkodowań za bezumowne korzystanie z nieruchomości (grunty w byłej strefie ochronnej), na które jedna ze spółek oddziałuje swoimi instalacjami. Okres odszkodowania zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego wynosi 10 lat. W związku z powyższym spółka ta ujmuje rezerwę na zobowiązania z tytułu odszkodowań. W roku 2019 dokonano ponownej analizy sytuacji prawnej omawianego terenu. Z uwagi na fakt, iż mowa głównie o terenie zalesionym, nie zamieszkałym i nie wykorzystywanym do produkcji rolnej szacuje się, iż prawdopodobieństwo z wystąpieniem roszczeń jest niewielkie. Na dzień 31 grudnia 2020 roku wartość rezerwy wynosi 1,8 mln PLN (na dzień 31 grudnia 2019 roku wynosiła 1,8 mln PLN),
• rezerwę na roszczenie Agencji Rozwoju Przemysłu S.A. oraz Towarzystwa Finansowego „Silesia” Sp. z o.o. wynikające z umowy sprzedaży akcji Wałbrzyskich Zakładów Koksowniczych Victoria S.A. w związku z niewypełnieniem obowiązków wynikających z umowy (korekta ceny sprzedaży w oparciu o wartość skumulowanej EBITDA WZK Victoria za lata 2016-2019) w kwocie 1,8 mln PLN,
• rezerwę na postępowanie sądowe wszczęte z powództwa FAMUR S.A. przeciwko JSW o zapłatę należności. Łączna kwota rezerwy wynosi 1,1 mln PLN,
• rezerwę na kary z tytułu niedotrzymania umowy (w tym 19,1 mln PLN rezerw na postępowania sądowe od osób fizycznych w Jednostce dominującej).

7.16. Zobowiązania handlowe oraz pozostałe zobowiązania

Wybrane zasady rachunkowości

Zobowiązania handlowe oraz pozostałe zobowiązania

Zobowiązania krótkoterminowe obejmują zobowiązania handlowe oraz pozostałe zobowiązania, które stają się wymagalne w ciągu 12 miesięcy od dnia kończącego okres sprawozdawczy. Zobowiązania w początkowym ujęciu wykazuje się w wartości godziwej, przy czym wycena ta ze względu na krótkoterminowy charakter zobowiązań odpowiada wartości nominalnej zobowiązania, zaś w okresie późniejszym zobowiązania finansowe wykazuje się według zamortyzowanego kosztu, stosując metodę efektywnej stopy procentowej (w przypadku zobowiązań handlowych odpowiada to kwocie wymagającej zapłaty), natomiast pozostałe zobowiązania o charakterze niefinansowym - w kwocie wymagającej zapłaty.

Zobowiązania długoterminowe w początkowym ujęciu wykazuje się w wartości godziwej, pomniejszonej o poniesione koszty transakcyjne, zaś w okresie późniejszym wykazuje się je według zamortyzowanego kosztu, stosując metodę efektywnej stopy procentowej.

Zwiększenie zobowiązania w związku z upływem czasu jest ujmowane jako koszty finansowe.

Dostacje

Dotacji nie ujmuje się do chwili uzyskania uzasadnionej pewności, że Grupa spełni konieczne warunki i otrzyma takie dotacje.
Dotacje, których zasadniczym warunkiem jest nabycie lub wytworzenie przez Grupę aktywów trwałych, ujmuje się w skonsolidowanym sprawozdaniu z sytuacji finansowej w pozycji rozliczenia międzyokresowe przychodów i odnosi w wynik finansowy systematycznie przez przewidywany okres użytkowania ekonomicznego tych aktywów.
Dotacje stanowią również korzyści z pożyczek od instytucji państwowych, które są oprocentowane poniżej stopy rynkowej. Zobowiązania z tytułu takich pożyczek ujmuje się początkowo w wartości godziwej, a różnica pomiędzy tak ustaloną wartością początkową pożyczki a kwotą otrzymaną stanowi dotację państwową. Dotację tę ujmuje się początkowo w przychodach przyszłych okresów i odnosi do wyniku finansowego odpowiednio do kosztów, które taka dotacja ma w zamierzeniu kompensować.
Pozostałe dotacje ujmowane są systematycznie w przychodach, w okresie niezbędnym do skompensowania kosztów, które te dotacje miały w zamierzeniu kompensować.
Dotacje należne jako rekompensata kosztów lub strat już poniesionych lub jako forma bezpośredniego wsparcia finansowego dla Grupy bez ponoszenia przyszłych kosztów, ujmowane są w wyniku finansowym w okresie, w którym są należne.

Istotne szacunki

Oszacowanie odsetek od zobowiązań

Zgodnie z art. 5 Ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych z dnia 8 marca 2013 roku, nie rzadziej niż na koniec każdego kwartału, Grupa nalicza odsetki hipotetyczne od zobowiązań, dla których przewidziano w umowie termin zapłaty dłuższy niż 30 dni. Wysokość naliczonych odsetek koryguje się następnie do wysokości przewidywanego obciążenia Jednostki dominującej przez kontrahentów z tytułu przysługującego im prawa. JSW obciąża wynik finansowy 50% maksymalnej kwoty przysługujących odsetek hipotetycznych kontrahentom, co odpowiada aktualnemu poziomowi ryzyka wystąpienia kontrahentów z roszczeniem zapłaty odsetek za wydłużony termin płatności ponad przewidziany w ustawie o terminach zapłaty w transakcjach handlowych. Odsetki hipotetyczne od zobowiązań naliczone za 2020 rok wyniosły 38,6 mln PLN (w 2019 roku – 30,0 mln PLN).

Pozostała część przewidywanego ryzyka obciążenia Grupy z tytułu naliczonych odsetek hipotetycznych za wydłużony termin płatności ujawniana jest jako zobowiązania warunkowe.

Zobowiązania handlowe oraz pozostałe zobowiązania

Pobierz XLS

Grupa posiada dotacje, w ramach których zobowiązana jest do wykorzystania otrzymanych środków wyłącznie na realizację zadań wskazanych w umowach tych dotacji oraz do spełnienia określonych w umowach warunków. W ciągu 2020 i 2019 roku warunki te były spełnione. Kwota dotacji ujęta w wyniku finansowym została wykazana w Nocie 4.3.

W związku z wejściem w życie z dniem 1 kwietnia 2020 roku Ustawy z dnia 31 marca 2020 roku o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw Grupa korzysta z wprowadzonych rozwiązań pomocowych w zakresie prolongaty terminu płatności zobowiązań cywilno – i publicznoprawnych.

8.1. Wpływy pieniężne netto z działalności operacyjnej