Dbałość o bezpieczeństwo
Górnictwo, jak i różne rodzaje działalności z nim powiązane, należą do najbardziej zagrożonych pod kątem wypadków przy pracy, w tym wypadków śmiertelnych. Dlatego kwestie dotyczące bezpieczeństwa i ochrony zdrowia muszą być w Grupie JSW traktowane równorzędnie z produkcją czy wynikiem ekonomicznym. W przypadku zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy (BHP) cel wydaje się być oczywisty - ograniczenie liczby tego typu zdarzeń..
Cele:
- „Zero" wypadków śmiertelnych
- ograniczanie wypadków przy pracy (włączając w to pracowników podmiotów zewnętrznych)
System zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy
Zgodnie z Polityką Zintegrowanego Systemu Zarządzania kierownictwo zobowiązuje się do zapewnienia oraz do konsultowania z pracownikami i reprezentującą ich stroną społeczną, niezbędnych środków i zasobów mających na celu kreowanie bezpiecznych postaw pracowników oraz monitorowanie zagrożeń i ograniczanie ich wpływu na środowisko pracy. Podejmowane działania minimalizują ryzyko, zapewniają stosowanie bezpiecznych procesów technologicznych oraz zapobiegają wypadkom, chorobom zawodowym i zdarzeniom potencjalnie wypadkowym.
System Zarządzania Bezpieczeństwem i Higieną Pracy przede wszystkim polega na konsekwentnej realizacji ustalonych działań, takich jak.: opracowanie i ogłoszenie załodze polityki oraz celów w zakresie BHP, będących wyrazem zaangażowania najwyższego kierownictwa, określenie odpowiedzialności i uprawnień poszczególnych pracowników w zakresie działań na rzecz BHP, zapewnienie właściwych szkoleń oraz motywowanie pracowników do bezpiecznej i higienicznej pracy, organizowanie sprawnego systemu komunikowania się w zakresie BHP, ocena ryzyka zawodowego, opracowanie zasad reagowania na wypadki przy pracy oraz wdrażanie działań korygujących i zapobiegawczych związanych z bezpieczeństwem i higieną pracy, monitorowanie oraz audytowanie systemu zarządzania BHP.
Wśród kluczowych procedur związanych z BHP należy wymienić: Identyfikacja zagrożeń i ocena ryzyka zawodowego (PZB-7.01), Wypadki przy pracy, choroby zawodowe oraz zdarzenia potencjalnie wypadkowe (PZB-7.02), Monitorowanie bezpieczeństwa i higieny pracy (PZB-8.01), Działania w JSW S.A. podczas wypadku masowego lub katastrofy przemysłowej (PZB-8.02). Inne procedury określające zasady zarządzania operacyjnego ważne z punktu widzenia kwestii pracowniczych, to: Zarządzanie zasobami ludzkimi (PSZ-6.01), Komunikacja wewnętrzna i zewnętrzna (PSZ-5.02) oraz Procedura postępowania w przypadku wystąpienia sytuacji nadzwyczajnej np. zagrożenia epidemicznego, biologicznego lub chemicznego (PZB-8.03). Systemem Zarządzania Bezpieczeństwem i Higieną Pracy obejmuje wszystkich pracowników JSW oraz został wdrożony w spółkach: JSW KOKS, JZR, PGWIR, PBSz.
Konsultacje i komunikacja
Pracownicy biorą udział w opracowywaniu instrukcji bezpiecznego wykonywania prac, procesie identyfikacji zagrożeń i oceny ryzyka zawodowego na stanowiskach pracy jak również w konsultacjach dotyczących rozwiązań mających na celu zapewnienie bezpiecznych procesów technologicznych.
W okresach kwartalnych w zakładach JSW odbywają się komisje bezpieczeństwa i higieny pracy. W skład komisji wchodzą w równiej liczbie przedstawiciele pracodawcy, w tym pracownicy służby bhp i lekarz sprawujący profilaktyczną opiekę zdrowotną nad pracownikami, oraz przedstawiciele pracowników, w tym społeczny inspektor pracy. Zadaniem komisji jest dokonywanie przeglądu warunków pracy, okresowej oceny stanu bezpieczeństwa i higieny pracy, opiniowanie podejmowanych przez pracodawcę środków zapobiegających wypadkom przy pracy i chorobom zawodowym, formułowanie wniosków dotyczących poprawy warunków pracy oraz współdziałanie z pracodawcą w realizacji jego obowiązków w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy.
Cele strategiczne w obszarze BHP
Jednym z celów strategicznych Jednostki dominującej jest ciągłe i systematyczne podwyższanie poziomu bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładach Spółki. Cel ten jest realizowany w następujących obszarach:
- stosowanie skutecznej profilaktyki w zakresie BHP adekwatnej do występujących zagrożeń,
- zapewnienie wysokiego poziomu technicznego kopalń,
- ograniczanie wpływu „czynnika ludzkiego” na wypadkowość,
- utrzymanie i ciągłe doskonalenie certyfikowanego systemu zarządzania bhp.
Działania strategiczne podejmowane w obszarze BHP stawiają za cel m.in.:
- stały monitoring oraz profilaktyka zagrożeń naturalnych i warunków pracy w kopalniach,
- zapewnienie wysokiego poziomu technicznego kopalń,
- utrzymanie certyfikowanego systemu zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy w zakresie: wydobywanie, przeróbka i sprzedaż węgla,
- utrzymanie wysokiej jakości szkoleń BHP, ze szczególnym uwzględnieniem aktualności i praktyczności omawianych zagadnień,
- podnoszenie świadomości w zakresie BHP, podejmowanie działań mających na celu zapobiegania wypadkom, chorobom zawodowym i zdarzeniom potencjalnie wypadkowym.
Działania i inicjatywy podejmowane w 2022 roku
Z uwagi na specyficzne warunki pracy w kopalniach JSW w zakresie profilaktyki zdrowotnej pracowników obowiązywał poszerzony zakres lekarskich badań profilaktycznych z zakresu medycyny pracy. Rozszerzony zakres badań obejmuje obowiązkowe, dodatkowe badania z zakresu profilaktyki chorób układu krążenia dla pracowników własnych oraz firm świadczących usługi w ruchu zakładów górniczych JSW.
W JSW funkcjonuje i jest stale rozwijana wielokrotnie nagradzana Internetowa platforma szkoleniowo-informacyjna „Strefa sztygara i nie tylko”, która ma na celu dostarczenie pracownikom różnorodnych narzędzi i informacji, służących do pogłębiania wiedzy oraz podnoszenia kwalifikacji zawodowych. Na platformie udostępniono m.in. informacje dotyczące stwierdzania kwalifikacji do wykonywania określonych czynności w ruchu zakładu górniczego, teksty ujednolicone aktów prawnych.
W celu promowania zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz zachęcenia pracowników, zatrudnionych w JSW do pogłębiania wiedzy w tej dziedzinie, odbywają się coroczne konkursy z zakresu znajomości zasad i przepisów bhp.
W celu zapewnienia wysokiego poziomu wiedzy w zakresie BHP oraz odpowiednich kwalifikacji zawodowych pracowników, we wszystkich zakładach JSW realizowany był plan szkoleń z zakresu BHP oraz szkoleń i kursów podnoszących kwalifikacje.
W 2022 roku zakończone zostały prace nad platformą e-learningową do prowadzenia szkoleń okresowych bhp dla ustalonych grup pracowników w formie samokształcenia kierowanego z użyciem środków komunikacji elektronicznej i Internetu.
Decyzją Zarządu JSW od dnia 19 grudnia 2022 roku usługi w zakresie szkoleń i kursów podnoszących kwalifikacje dla pracowników JSW świadczy JSW Szkolenie i Górnictwo.
W 2022 roku Zarząd JSW zatwierdził wyniki projektu „Wirtualne kopalnie JSW S.A.” w postaci filmu pt. „Kopalnie Jastrzębskiej Spółki Węglowej 360º”. Dzięki aplikacji dostępnej na stronie internetowej JSW - można obejrzeć reprezentatywne obiekty i miejsca Spółki, tworzące realistyczny obraz kopalni węgla kamiennego. Aplikacja „Kopalnie JSW 360o” jest pierwszym tego typu rozwiązaniem w Polsce w zakresie popularyzacji wiedzy o kopalni węgla kamiennego i występujących w niej zagrożeniach.
W celu podnoszenia wiedzy i świadomości pracowników w zakresie BHP, JSW zawarła umowę na przeprowadzenie Szkolenia obejmującego kluczowe elementy zasad postępowania w sytuacjach kryzysowych (wybuchu metanu, pyłu węglowego) oraz psychologiczne aspekty reakcji osób objętych sytuacją ekstremalnego stresu oraz zasad udzielania pierwszej pomocy stricte przy takich zdarzeniach. W ramach umowy przeszkolono 520 pracowników kopalń JSW.
W celu podjęcia działań w zakresie ochrony zdrowia pracowników mających na celu określenie występowania zależności pomiędzy warunkami środowiska pracy w zakładach JSW, a potencjalnym wystąpieniem zachorowania na gruźlicę płuc zawarto umowę na przeprowadzenia badań pn.: „Ocena wpływu warunków środowiskowych panujących w kopalniach JSW S.A. na ryzyko wystąpienia gruźlicy u pracowników dołowych”. W ramach umowy badaniom poddano 240 pracowników zakładów Spółki.
Doznawanie urazy
W kopalniach węgla kamiennego w związku ze specyfiką warunków górniczych pracownicy narażeni są na czynniki szkodliwe i uciążliwe dla zdrowia występujące w środowisku pracy. W kopalniach JSW wśród pracowników i byłych pracowników najczęściej stwierdzaną chorobą zawodową jest pylica płuc. Pozostałe choroby takie jak: zawodowe uszkodzenie słuchu, przewlekłe choroby narządu ruchu, zespół wibracyjny wyeliminowano lub ograniczono do incydentalnych przypadków. W 2022 roku w JSW odnotowano 49 przypadków choroby zawodowej, z czego 48 to pylica płuc oraz 1 przypadek zawodowego uszkodzenia słuchu. Dla porównania, w 2021 roku w JSW odnotowano 53 przypadki choroby zawodowej, w tym 40 przypadków u byłych pracowników, z czego 48 to pylica płuc, 4 przypadki zawodowego uszkodzenia słuchu oraz 1 przypadek przewlekłego zapalenia oskrzeli. Dla zmniejszenia narażenia pracowników kopalń JSW na czynniki powodujące choroby zawodowe, przy współudziale Instytutu Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego w Sosnowcu oraz kopalnianych służb BHP oraz lekarzy sprawujących opiekę z zakresu medycyny pracy funkcjonują kopalniane programy profilaktyki zawodowego uszkodzenia słuchu i pylicy płuc.
W pozostałych spółkach działania z obszaru BHP prowadzone były zgodnie z obowiązującymi regulacjami prawnymi oraz indywidualnie przyjętymi regulacjami i procedurami wewnętrznymi.
PODSTAWOWE STATYSTYKI BHP W GRUPIE | 2022 | 2021 | DYNAMIKA 2021=100 |
---|---|---|---|
Nakłady (wydatki) na BHP (w tys. zł) | 1 251 050,5 | 1 004 529,2 | 124,5 |
Liczba wypadków przy pracy - wypadki ogółem | 555 | 439 | 126,4 |
a) Liczba śmiertelnych wypadków przy pracy | 18 | 1 | 1 800,0 |
b) Liczba wypadków przy pracy-wypadki ciężkie | 10 | 2 | 500,0 |
c) Liczba wypadków przy pracy - wypadki lekkie | 527 | 436 | 120,9 |
Wskaźnik LTIFR**, JSW | 9,2 | 7,25 | 126,9 |
Wskaźnik częstości wypadków na 1 000 zatrudnionych | |||
JSW | 20,4 | 14,1 | 144,7 |
Grupa | 18,1 | 13,7 | 132,1 |