Skonsolidowane sprawozdanie finansowe
Skonsolidowane sprawozdanie z całkowitych dochodów
Skonsolidowane sprawozdanie z sytuacji finansowej
Skonsolidowane sprawozdanie ze zmian w kapitale własnym
Skonsolidowane sprawozdanie z przepływów pieniężnych
1.1. Nazwa, siedziba, przedmiot działalności
Niniejsze sprawozdanie finansowe jest skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym Grupy Kapitałowej Jastrzębskiej Spółki Węglowej S.A.
Niniejsze skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej obejmuje dane za rok obrotowy zakończony 31 grudnia 2022 roku oraz zawiera dane porównawcze za rok obrotowy zakończony 31 grudnia 2021 roku.
Grupa Kapitałowa Jastrzębskiej Spółki Węglowej S.A. („Grupa”, „Grupa Kapitałowa”) składa się z Jastrzębskiej Spółki Węglowej S.A. („JSW”, „Jednostka dominująca”) i jej spółek zależnych zlokalizowanych na terenie Polski.
Podstawowe informacje o Jednostce dominującej | |
---|---|
NAZWA | Jastrzębska Spółka Węglowa S.A. |
SIEDZIBA | Aleja Jana Pawła II 4, 44-330 Jastrzębie-Zdrój, Polska |
KRS | 0000072093 – Sąd Rejonowy w Gliwicach X Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego |
REGON | 271747631 |
NIP | 633 000 51 10 |
PODSTAWOWY PRZEDMIOT DZIAŁALNOŚCI | Wydobywanie, wzbogacanie i sprzedaż węgla kamiennego oraz sprzedaż koksu i węglopochodnych |
Grupa Kapitałowa Jastrzębskiej Spółki Węglowej S.A. jest największym producentem węgla koksowego typu hard i znaczącym producentem koksu w Unii Europejskiej. Od lat zajmuje kluczową pozycję na polskim i europejskim rynku węgla koksowego, za sprawą produkcji wysokiej jakości węgla koksowego i koksu oraz dzięki usytuowaniu działalności w sąsiedztwie jej głównych odbiorców. Grupa wydobywa również węgiel do celów energetycznych.
Na dzień 31 grudnia 2022 roku oraz na dzień 31 grudnia 2021 roku większościowym akcjonariuszem Grupy był
W 2022 roku i w 2021 roku Skarb Państwa był bezpośrednim podmiotem kontrolującym najwyższego szczebla.
1.2. Skład Grupy Kapitałowej
Na dzień 31 grudnia 2022 roku JSW posiadała bezpośrednio lub pośrednio udziały i akcje w 18 spółkach powiązanych, w tym:
- 17 spółkach zależnych (bezpośrednio i pośrednio),
- 1 spółce stowarzyszonej.
Spółki zależne podlegają konsolidacji metodą pełną. Ponadto konsolidacją metodą pełną objęto JSW Stabilizacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty.
Udziały w jednostce stowarzyszonej (Remkoks Sp. z o.o.) są w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym wyceniane metodą praw własności.
Poniżej przedstawiono informacje o jednostkach wchodzących w skład Grupy Kapitałowej objętych konsolidacją metodą pełną:
Lp. | Nazwa spółki | Siedziba | Podstawowy przedmiot działalności | Procentowy udział spółek Grupy w kapitale podstawowym | Procentowy udział spółek Grupy w kapitale podstawowym |
---|---|---|---|---|---|
31.12.2022 | 31.12.2021 | ||||
Jednostka dominująca | |||||
1. | Jastrzębska Spółka Węglowa S.A. („JSW”) | Jastrzębie- Zdrój | Wydobywanie i sprzedaż węgla kamiennego, sprzedaż koksu i węglopochodnych | nie dotyczy | nie dotyczy |
Spółki bezpośrednio zależne | |||||
2. | JSW KOKS S.A. („JSW KOKS”) | Zabrze | Produkcja koksu oraz produktów węglopochodnych | 96,28% | 96,28% |
3 | Jastrzębskie Zakłady Remontowe Sp. z o.o. („JZR”) | Jastrzębie -Zdrój | Działalność usługowa w zakresie remontów maszyn i urządzeń, usługi serwisowe, produkcja maszyn dla górnictwa i do wydobywania oraz budownictwa | 60,40% | 62,09% |
4. | Przedsiębiorstwo Budowy Szybów S.A. („PBSz”) | Tarnowskie Góry | Specjalistyczne usługi górnicze: projektowanie i wykonywanie wyrobisk pionowych, poziomych i tuneli, budownictwo, działalność w zakresie architektury i inżynierii, wynajem maszyn i urządzeń, instalowanie, naprawa i konserwacja maszyn dla górnictwa, kopalnictwa i budownictwa | 95,81% | 95,01% |
5. | JSW Nowe Projekty S.A. („JSW Nowe Projekty” dawniej JSW Innowacje)* |
Katowice | Realizacja ekologicznych projektów w obszarze energetyki na rzecz Grupy | 100,00% | 100,00% |
6. | Przedsiębiorstwo Gospodarki Wodnej i Rekultywacji S.A. („PGWiR”) | Jastrzębie - Zdrój | Świadczenie usług wodno-ściekowych, oczyszczanie i odprowadzanie słonych wód, dostarczanie wody przemysłowej dla zakładów sektora węglowego oraz energetycznego, działalność rekultywacyjna, produkcja soli | 100,00% | 100,00% |
7. | Centralne Laboratorium Pomiarowo – Badawcze Sp. z o.o. („CLP-B”) | Jastrzębie - Zdrój | Wykonywanie usług badań technicznych, analiz chemicznych i fizyko-chemicznych kopalin, materiałów oraz produktów stałych, ciekłych i gazowych, diagnostyka medyczna | 99,92% | 99,92% |
8. | Jastrzębska Spółka Kolejowa Sp. z o.o. („JSK”) | Jastrzębie - Zdrój | Udostępnianie linii kolejowych, utrzymanie budowli i urządzeń infrastruktury kolejowej, budowa i remonty układów torowych oraz obiektów kolejowych | 100,00% | 100,00% |
9. | JSW IT Systems Sp. z o.o. („JSW IT Systems”) | Jastrzębie - Zdrój | Doradztwo w zakresie sprzętu komputerowego, działalność w zakresie oprogramowania i przetwarzanie danych | 100,00% | 100,00% |
10. | JSU Sp. z o.o. („JSU”) | Jastrzębie - Zdrój | Pośrednictwo ubezpieczeniowe wraz z obsługą ubezpieczeń w zakresie likwidacji szkód ubezpieczeniowych, świadczenie usług turystycznych i hotelarskich | 100,00% | 100,00% |
11. | JSW Logistics Sp. z o.o. („JSW Logistics”) | Katowice | Obsługa bocznic kolejowych, przewóz węgla i koksu, organizacja przewozu ładunków oraz techniczne utrzymanie i naprawa pojazdów kolejowych | 100,00% | 100,00% |
12. | JSW Szkolenie i Górnictwo Sp. z o.o. („JSW SiG”) | Jastrzębie - Zdrój | Działalność wspomagająca górnictwo oraz obsługa łaźni przy kopalniach JSW | 100,00% | 100,00% |
Spółki pośrednio zależne | |||||
13. | BTS Sp. z o.o. („BTS”) | Dąbrowa Górnicza | Usługi w zakresie wykonywania prac transportowych oraz ogólnobudowlanych | 100,00% | 100,00% |
14. | ZREM-BUD Sp. z o.o. („ZREM-BUD”) | Dąbrowa Górnicza | Produkcja części zamiennych, zespołów i urządzeń, konstrukcji stalowych, osprzętu technologicznego, narzędzi i przyrządów oraz wykonywanie remontów mechanicznych i elektrycznych oraz serwis automatyki, usługi remontowo budowlane | 100,00% | 100,00% |
15. | CARBOTRANS Sp. z o.o. („Carbotrans”) | Zabrze | Transport drogowy towarów, głównie węglopochodnych i surowców do ich produkcji | 100,00% | 100,00% |
16. | JZR Dźwigi Sp. z o.o. („JZR Dźwigi”) | Jastrzębie - Zdrój | Usługi z zakresu produkcji, modernizacji, remontów, konserwacji, przeglądów oraz serwisu urządzeń transportu bliskiego | 84,97% | 84,97% |
17. | JSW Ochrona Sp. z o.o. (“JSW Ochrona”) | Jastrzębie - Zdrój | Działalność ochroniarska, działalność pomocnicza związana z utrzymaniem porządku w budynkach | 100,00% | 100,00% |
18. | Hawk-e Sp. z o.o. („Hawk-e”) | Katowice | Dostawca usługi w zakresie wykorzystywania samolotów bezzałogowych dla potrzeb komercyjnych | 100,00% | 100,00% |
19. | JSW Zwałowanie i Rekultywacja Sp. z o.o. („JSW Zwałowanie i Rekultywacja”) | Jastrzębie - Zdrój | Świadczenie usług zagospodarowania odpadów pokopalnianych oraz rekultywacji | 100,00% | 100,00% |
Inne jednostki | |||||
20. | JSW Stabilizacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty („JSW Stabilizacyjny FIZ”, „Fundusz”)** | Warszawa | Wyłącznym przedmiotem działalności Funduszu jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze niepublicznego proponowania nabycia Certyfikatów Inwestycyjnych w określone w Statucie papiery wartościowe, Instrumenty Rynku Pieniężnego oraz inne prawa majątkowe | 100,00% | 100,00% |
** W dniu 30 grudnia 2022 roku spółka JSW Nowe Projekty przejęła spółkę Hawk-e, w której posiadała 100% udziału w kapitale podstawowym. Transakcja nie miała wpływu na niniejsze skonsolidowane sprawozdanie finansowe.
*** Procentowy udział określony na podstawie procentowego zaangażowania Jednostki dominującej w portfel aktywów Funduszu.
- Podwyższenie kapitału JZR
W dniu 6 czerwca 2022 roku Nadzwyczajne Zgromadzenie Wspólników JZR podjęło uchwałę w sprawie podwyższenia kapitału zakładowego JZR z kwoty 712,3 mln PLN do kwoty 732,3 mln PLN, tj. o kwotę 20,0 mln PLN w drodze objęcia przez Skarb Państwa 40 000 nowych udziałów o wartości nominalnej po 500,00 PLN każdy w podwyższonym kapitale zakładowym, z wyłączeniem prawa pierwszeństwa objęcia udziałów przez JSW. Podwyższenie kapitału zakładowego JZR zostało zarejestrowane w KRS w dniu 12 lipca 2022 roku. Po podwyższeniu kapitału udział JSW obniżył się do 60,40%, natomiast udział Skarbu Państwa wzrósł do 39,60%.
Powyższa transakcja z udziałowcami niekontrolującymi spowodowała wpływ środków pieniężnych w wysokości 20,0 mln PLN zaprezentowany w skonsolidowanym sprawozdaniu z przepływów pieniężnych za 2022 rok w pozycji „wpływy netto z wydania udziałów oraz dopłat do kapitału (transakcja z udziałowcami niekontrolującymi)”.
Powyższe podwyższenie kapitału spółki JZR jest końcowym etapem, zawartej w dniu 30 września 2016 roku pomiędzy Skarbem Państwa a JZR, umowy o udzielenie wsparcia niebędącego pomocą publiczną („Umowa wsparcia”). Całkowita wysokość wsparcia (do 290,0 mln PLN) została wniesiona w formie wkładu gotówkowego w zamian za udziały w podwyższonym kapitale zakładowym JZR objęte przez Skarb Państwa. Umowa została zrealizowana w trzech transzach: I transza w kwocie 150,0 mln PLN w listopadzie 2016 roku, II transza w kwocie 120,0 mln PLN w lutym 2018 roku oraz III transza w kwocie 20,0 mln PLN w czerwcu 2022 roku. Środki z uzyskanego wsparcia zostały przeznaczone na współfinansowanie projektu modernizacji zakładów przeróbczych KWK Budryk i KWK Knurów-Szczygłowice oraz zakupu maszyn i urządzeń górniczych.
- Odkup akcji PBSz
W dniu 23 sierpnia 2022 roku Zarząd JSW podjął uchwałę w sprawie wyrażenia zgody na nabycie przez JSW akcji PBSz w trybie przymusowego odkupu akcji PBSz zgodnie z art. 4181 KSH od akcjonariusza reprezentującego nie więcej niż 5% kapitału zakładowego PBSz, stanowiących własność spółki Wind Finance Sp. z o. o. za łączną kwotę 0,7 mln PLN. W dniu 25 sierpnia 2022 roku Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie PBSz podjęło uchwałę w sprawie przedmiotowego przymusowego odkupu 37 472 akcji PBSz. W dniu 14 września 2022 roku JSW wpłaciła należność równą cenie wszystkich nabywanych akcji. W dniu 7 października 2022 roku nastąpiło przeniesienie akcji z Wind Finance Sp. z o.o. na rzecz JSW, w wyniku czego JSW posiada 4 467 948 akcji PBSz stanowiących 95,81% udziału w kapitale podstawowym PBSz.
2.1. Podstawa sporządzenia sprawozdania finansowego
Niniejsze skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Jastrzębskiej Spółki Węglowej S.A. za rok obrotowy zakończony 31 grudnia 2022 roku zostało sporządzone zgodnie ze wszystkimi Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej („MSSF”) przyjętymi do stosowania w Unii Europejskiej („UE”).
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe sporządzone zostało zgodnie z zasadą kosztu historycznego, z wyjątkiem pochodnych instrumentów finansowych, inwestycji w portfel aktywów FIZ (dłużne papiery wartościowe, listy zastawne) oraz udziałów w innych jednostkach, które są wyceniane według wartości godziwej.
2.1.1. Waluta Funkcjonalna i waluta prezentacji
Walutą funkcjonalną wszystkich spółek Grupy i walutą prezentacji niniejszego sprawozdania jest złoty polski („PLN”).
2.2. Założenie kontynuacji działalności
Niniejsze skonsolidowane sprawozdanie finansowe zostało sporządzone przy założeniu kontynuowania działalności gospodarczej przez Grupę w niezmienionej formie i zakresie przez okres co najmniej 12 miesięcy od dnia kończącego okres sprawozdawczy.
Dokonując oceny zdolności Grupy do kontynuowania działalności, Zarząd JSW analizuje występowanie niepewności dotyczących zdarzeń lub okoliczności, które mogą nasuwać wątpliwości co do zdolności kontynuacji działalności. Do takich zdarzeń należą istotne zmiany w otoczeniu rynkowym, systemie gospodarczym i finansowym, zarówno w Polsce jak i na świecie, spowodowane m.in. sytuacją makroekonomiczną, konfliktem zbrojnym w Ukrainie oraz pandemią COVID-19. Wpływ konfliktu zbrojnego na działalność Grupy został opisany w Nocie 10.6. Jednocześnie Grupa w 2022 roku nie odnotowała istotnego wpływu COVID-19 na prowadzoną działalność. Na dzień sporządzenia niniejszego sprawozdania Zarząd JSW ocenił, że trwający konflikt zbrojny w Ukrainie oraz pandemia COVID-19 nie mają wpływu na ocenę zdolności Grupy do kontynuacji działalności.
Na dzień zatwierdzenia niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego nie stwierdzono istnienia istotnych niepewności i okoliczności wskazujących na zagrożenie kontynuowania działalności w dającej się przewidzieć przyszłości. Wobec powyższego, rozważając czynniki odnośnie bieżącej, jak i oczekiwanej sytuacji finansowej Grupy, przekładające się na realne do osiągnięcia projekcje finansowe, Zarząd uznaje przyjęcie założenia kontynuacji działalności jako zasadne.
Aktywa i zobowiązania wykazywane są w skonsolidowanym sprawozdaniu z sytuacji finansowej przy założeniu, że Grupa będzie mogła uzyskać korzyści ekonomiczne z aktywów i wypełnić zobowiązania w toku normalnej działalności.
2.2.1. WPŁYW ZMIAN (RYZYK) KLIMATYCZNYCH NA PROWADZONĄ DZIAŁALNOŚĆ ORAZ SYTUACJĘ FINANSOWĄ
W ostatnich latach prowadzone są na szeroką skalę działania, zarówno w skali globalnej jak i lokalnej, których celem jest ograniczanie zmian klimatycznych na świecie. Przebudowa gospodarki UE w kierunku neutralności klimatycznej jest środkiem do osiągnięcia celu, którym jest zmiana statusu UE z trzeciego największego emitenta gazów cieplarnianych na świecie, na pierwszy neutralny klimatycznie region.
Grupa jako bezpośredni i pośredni emitent gazów cieplarnianych, jest zaangażowana w realizację celów Porozumienia Paryskiego oraz realizację założeń Europejskiego Zielonego Ładu, co w konsekwencji oznacza konieczność transformacji przemysłu w kierunku gospodarki neutralnej klimatycznie do roku 2050. Wpływ zmian klimatycznych na działalność Grupy został przedstawiony w Punkcie 9.11. i 9.12. Sprawozdania Zarządu z działalności Jastrzębskiej Spółki Węglowej S.A. oraz Grupy Kapitałowej Jastrzębskiej Spółki Węglowej S.A. za rok obrotowy zakończony 31 grudnia 2022 roku.
Prowadzone przez spółki Grupy procesy produkcyjne powodują znaczne zużycie energii i emisje zanieczyszczeń do powietrza i wód. Głównym źródłem emisji gazów cieplarnianych wynikającym z działalności Grupy jest metan usuwany ze względów bezpieczeństwa z wyrobisk kopalnianych (ok. 72% śladu węglowego).
W ramach ryzyk związanych z klimatem, Grupa zobowiązała się do realizacji celu strategicznego na lata 2022-2030, jakim jest redukcja śladu węglowego organizacji Grupy do 2030 roku o 30% względem roku 2018 (Zakres 1 i 2) oraz dążenie do osiągnięcia neutralności klimatycznej nie później niż do 2050 roku.
Kluczem do redukcji emisji metanu jest ujmowanie i gospodarcze wykorzystanie do produkcji energii. Opracowano program Redukcji Emisji Metanu (REM), stanowiący rozszerzenie dotychczas realizowanego programu Gospodarczego Wykorzystania Metanu (GWM), mający na celu zabudowę silników zasilanych metanem do produkcji kogeneracji energii elektrycznej i cieplnej oraz nowe działania konieczne do osiągnięcia zakładanego poziomu ujęcia metanu na poziomie powyżej 50% i jego gospodarczego wykorzystania do 95%. Nakłady inwestycyjne poniesione przez JSW na realizację programu REM i GWM w 2022 roku wyniosły: 35,2 mln PLN. Grupa kontynuowała również budowę bloku energetycznego w JSW KOKS, wykorzystującego gaz koksowniczy do produkcji energii elektrycznej i ciepła (nakłady inwestycyjne poniesione przez JSW KOKS w 2022 roku: 125,3 mln PLN).
Wszystkie inwestycje planowane do 2030 roku związane ze zmniejszeniem emisji i ochroną środowiska Grupy, określone w Strategii JSW S.A. z uwzględnieniem spółek zależnych Grupy Kapitałowej JSW na lata 2022-2030 („Strategia”), to nakłady inwestycyjne o łącznej wysokości ponad 4 mld PLN, w tym ok. 71% na działania związane z ochroną powietrza, w tym z redukcją śladu węglowego. W dążeniu do osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 roku, planowane kierunki rozwoju to kontynuacja redukcji emisji metanu (REM), zadania w zakresie poprawy efektywności energetycznej, rozwój własnych mocy OZE, optymalizacji produkcji i zużycia energii, udziału w badaniach nad rozwojem nowych technologii – wychwytu metanu z powietrza wentylacyjnego (VAM), wychwytu dwutlenku węgla (CCUS).
Narastająca presja klimatyczna i regulacyjna wpływa również na ogólne warunki gospodarcze na rynkach, w tym dostępność finansowania. Regulacje środowiskowe stopniowo są uzupełniane wytycznymi w zakresie zrównoważonego finansowania, w ramach których pozyskiwane środki muszą być przeznaczane na inwestycje zmniejszające ryzyka zmiany klimatu i ryzyka środowiskowe. W 2023 roku Grupa planuje pozyskanie finansowania dłużnego przeznaczonego m.in. na realizację inwestycji o charakterze środowiskowym, wynikających z przyjętej Strategii.
Przy sporządzaniu niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego Zarząd dokonał analizy wpływu zmian klimatycznych na istotne osądy i szacunki dokonywane przez Grupę, szczególnie w kontekście ogłoszonej w 2020 roku europejskiej strategii redukcji emisji metanu i osiągnięcia neutralności klimatycznej. W wyniku analizy nie stwierdzono wpływu zmian klimatycznych na utratę wartości aktywów Grupy i skrócenie okresu amortyzacji aktywów trwałych, a także nie stwierdzono konieczności ujęcia dodatkowych rezerw.
Na dzień zatwierdzenia niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego Zarząd JSW nie stwierdza, aby wpływ kwestii klimatycznych stanowił zagrożenie kontynuowania działalności przez Grupę w dającej się przewidzieć przyszłości.
2.3. Polityka rachunkowości oraz ważne oszacowania i osądy księgowe
Przyjęte przez Grupę zasady rachunkowości są spójne z zasadami stosowanymi w poprzednim roku obrotowym, za wyjątkiem przyjęcia nowych i zmienionych standardów opisanych w Nocie 2.5.
Sporządzenie skonsolidowanego sprawozdania finansowego zgodnie z MSSF wymaga przyjęcia pewnych założeń oraz dokonania szacunków i osądów, które wpływają na przyjęte zasady rachunkowości oraz wielkości wykazane w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym. Założenia i szacunki wynikają z dotychczasowych doświadczeń oraz innych czynników, w tym przewidywań odnośnie do przyszłych zdarzeń, które w danej sytuacji wydają się zasadne. Uzyskane w ten sposób oszacowania księgowe z definicji rzadko pokrywać się będą z faktycznymi rezultatami. Oszacowania i osądy księgowe podlegają regularnej ocenie.
Grupa dokonuje aktualizacji istotnych założeń i szacunków biorąc pod uwagę wszystkie znane okoliczności, w tym wpływ wojny w Ukrainie oraz sankcji nakładanych na Rosję na sytuację makroekonomiczną. Na dzień zatwierdzenia niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupa nie jest w stanie określić skutków ekonomicznych trwającej wojny w Ukrainie. Grupa na bieżąco analizuje sytuację i w razie konieczności dokona aktualizacji przyjętych szacunków w kolejnych okresach sprawozdawczych.
W 2022 roku doszło do wypadków w KWK Pniówek i KWK Borynia-Zofiówka Ruch Zofiówka, których skutki w dalszym ciągu podlegają szczegółowej analizie, a zatem dokonane dla tych kopalń szacunki mogą ulegać modyfikacjom. Na dzień zatwierdzenia niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupa nie jest w stanie określić stałości tych zmian, a tym samym skutków ekonomicznych. Grupa na bieżąco analizuje sytuację i w razie konieczności dokona aktualizacji przyjętych szacunków w kolejnych okresach sprawozdawczych.
Istotne zasady rachunkowości oraz istotne wartości oparte na osądach i szacunkach zostały przedstawione jako element poszczególnych not objaśniających do skonsolidowanego sprawozdania finansowego.
2.4. Zasady konsolidacji i ujmowanie inwestycji w spółki stowarzyszeniowe
Niniejsze skonsolidowane sprawozdanie finansowe zostało sporządzone na podstawie sprawozdania finansowego Jednostki dominującej oraz sprawozdań finansowych jej jednostek zależnych i stowarzyszonych. Sprawozdania finansowe jednostek objętych konsolidacją sporządzane są za ten sam okres sprawozdawczy, w oparciu o jednolite zasady rachunkowości.
Wszystkie transakcje wewnątrzgrupowe, rozrachunki, przychody, koszty i niezrealizowane zyski z transakcji między jednostkami Grupy są w całości eliminowane. Niezrealizowane straty są eliminowane, chyba że dowodzą wystąpienia utraty wartości.
Jednostki zależne podlegają konsolidacji metodą pełną od dnia przejęcia, będącego dniem objęcia kontroli nad spółką, do dnia utraty tej kontroli. Kontrola występuje wówczas, gdy Jednostka dominująca, z tytułu swojego zaangażowania w tę jednostkę, podlega ekspozycji na zmienne zwroty lub ma do nich prawa oraz możliwość wywierania wpływu na wysokość tych zwrotów poprzez sprawowanie władzy nad jednostką.
Jednostki stowarzyszone to wszelkie jednostki, na które Jednostka dominująca bezpośrednio lub poprzez spółki zależne wywiera znaczący wpływ, ale nie sprawuje kontroli, co zwykle towarzyszy posiadaniu od 20% do 50% ogólnej liczby głosów w organach stanowiących. Inwestycje w jednostkach stowarzyszonych są ujmowane metodą praw własności.
2.5. Nowe standardy, interpretacje i ich zmiany
a. Zastosowanie zmian do standardów
Od dnia 1 stycznia 2022 roku obowiązuje zmiana do MSR 16 Rzeczowe aktywa trwałe - przychody z produktów wyprodukowanych w okresie przygotowywania rzeczowych aktywów trwałych do rozpoczęcia funkcjonowania, która wprowadza zakaz korygowania kosztu wytworzenia rzeczowych aktywów trwałych o kwoty uzyskane ze sprzedaży składników wyprodukowanych w okresie przygotowywania rzeczowych aktywów trwałych do rozpoczęcia funkcjonowania zgodnie z zamierzeniami kierownictwa, a zamiast tego jednostka winna rozpoznać ww. przychody ze sprzedaży i powiązane z nimi koszty bezpośrednio w rachunku zysków i strat. Powyższa zmiana do MSR 16 dotyczy działalności Grupy w odniesieniu do ujmowanych w sprawozdaniach finansowych wyrobisk ruchowych. Grupa w obecnej praktyce ujmuje w skonsolidowanym sprawozdaniu z wyniku finansowego i innych całkowitych dochodów przychody ze sprzedaży węgla uzyskanego w trakcie drążenia wyrobisk ruchowych oraz powiązany z nim koszt wytworzenia sprzedanych produktów. Powyższa zmiana do MSR 16 nie wpływa istotnie na stosowaną dotychczas przez Grupę politykę rachunkowości.
Ponadto poniżej wymienione zmiany obowiązujące od 1 stycznia 2022 roku nie dotyczą działalności Grupy lub nie mają istotnego wpływu na skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy:
- zmiany do MSSF 3 Połączenia przedsięwzięć – aktualizacja referencji do Założeń Koncepcyjnych,
- zmiany do MSR 37 Rezerwy, zobowiązania warunkowe i aktywa warunkowe – dotyczące kosztów ujmowanych w analizie, czy kontrakt jest umową rodzącą obciążenia,
- roczne zmiany do MSSF 2018-2020 w zakresie MSSF 1 Zastosowanie Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej po raz pierwszy, MSSF 9 Instrumenty finansowe, MSR 41 Rolnictwo, MSSF 16 Leasing.
b. Standardy i zmiany standardów, jakie zostały już opublikowane i zatwierdzone przez UE, ale jeszcze nie weszły w życie
Zatwierdzając niniejsze skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupa nie zdecydowała się na wcześniejsze zastosowanie wymienionych poniżej standardów i zmian standardów, które zostały opublikowane i zatwierdzone do stosowania w UE, ale które nie weszły jeszcze w życie. Grupa zastosuje zmiany do istniejących standardów w zakresie mającym zastosowanie do prowadzonej przez nią działalności od momentu ich wejścia w życie:
Standard | Data wejścia w życie |
---|---|
MSSF 17 Umowy ubezpieczeniowe oraz zmiany do MSSF 17 | 1 stycznia 2023 |
Zmiany do MSR 1 Prezentacja sprawozdań finansowych oraz wytyczne Rady MSSF w zakresie ujawnień dotyczących polityk rachunkowości w praktyce – kwestia istotności w odniesieniu do polityk rachunkowości | 1 stycznia 2023 |
Zmiany do MSR 8 Zasady (polityka) rachunkowości, zmiany wartości szacunkowych i korygowanie błędów w zakresie definicji wartości szacunkowych | 1 stycznia 2023 |
Zmiany do MSR 12 Podatek dochodowy w zakresie podatku odroczonego dotyczącego aktywów i zobowiązań wynikających z pojedynczej transakcji | 1 stycznia 2023 |
Zmiany do MSSF 17 Umowy ubezpieczeniowe – w zakresie wymogów przejściowych w związku z zastosowaniem po raz pierwszy MSSF 17 oraz MSSF 9 Instrumenty finansowe. Wprowadzenie możliwości poprawy użyteczności informacji dla inwestorów na temat pierwszego zastosowania nowego standardu | 1 stycznia 2023 |
* Okresy roczne rozpoczynające się dnia lub po tej dacie.
Grupa jest w trakcie analizy wpływu zmian do MSR 1 Prezentacja sprawozdań finansowych oraz wytyczne Rady MSSF w zakresie ujawnień dotyczących polityk rachunkowości w praktyce – kwestia istotności w odniesieniu do polityk rachunkowości, na skonsolidowane sprawozdanie finansowe. Wyniki tej analizy zostaną ujawnione w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym za 2023 rok.
Zmiany do MSR 12 Podatek dochodowy w zakresie podatku odroczonego dotyczącego aktywów i zobowiązań wynikających z pojedynczej transakcji będą miały wpływ na prezentację kwot aktywów i zobowiązań z tytułu podatku odroczonego wynikających z pojedynczej transakcji z tytułu leasingu w Notach dodatkowych do skonsolidowanego sprawozdania finansowego.
Pozostałe zmiany do standardów nie dotyczą działalności Grupy.
c. Standardy i interpretacje przyjęte przez RMSR, ale jeszcze niezatwierdzone przez UE
MSSF w kształcie zatwierdzonym przez UE nie różnią się obecnie w znaczący sposób od regulacji przyjętych przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości („RMSR”), z wyjątkiem poniższych standardów i zmian do standardów, które według stanu na dzień sporządzenia niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego nie zostały jeszcze przyjęte do stosowania.
Standard | Data wejścia w życie* |
---|---|
Zmiany do MSSF 10 Skonsolidowane sprawozdania finansowe oraz MSR 28 Inwestycje w jednostkach stowarzyszonych i wspólnych przedsięwzięciach – w zakresie sprzedaży lub wniesienia aktywów pomiędzy inwestorem a jego jednostkami stowarzyszonymi lub wspólnymi przedsięwzięciami | Zatwierdzenie zmiany jest odroczone przez UE |
Zmiany do MSR 1 Prezentacja sprawozdań finansowych – klasyfikacja zobowiązań jako krótkoterminowe lub długoterminowe oraz zobowiązania długoterminowe z kowenantami | 1 stycznia 2024 |
Zmiany do MSSF 16 Leasing: Zobowiązania leasingowe w ramach sprzedaży i leasingu zwrotnego | 1 stycznia 2024 |
Grupa zamierza zastosować ww. zmiany, mające zastosowanie do prowadzonej przez nią działalności, od momentu ich wejścia w życie.
Zmiany do MSR 1 Prezentacja sprawozdań finansowych dotyczące klasyfikacji zobowiązań jako krótkoterminowe lub długoterminowe, mogą mieć wpływ na prezentację zobowiązań w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym, z uwagi na posiadaną przez JSW umowę finansowania, która nakłada na JSW oraz inne spółki z Grupy szereg zobowiązań umownych (w tym kowenantów finansowych).
Pozostałe zmiany do standardów (tj. zmiany do MSSF 10 i MSR 28 oraz zmiany do MSSF 16) nie dotyczą działalności Grupy lub nie będą mieć istotnego wpływu na skonsolidowane sprawozdanie finansowe.
.
3.1. Segmenty operacyjne
Wybrane zasady rachunkowości
Grupa prezentuje informacje dotyczące segmentów działalności zgodnie z MSSF 8 Segmenty operacyjne. Organizacja i zarządzanie Grupą odbywają się w podziale na segmenty, uwzględniające rodzaj oferowanych wyrobów oraz rodzaj działalności produkcyjnej.
W wyniku analiz kryteriów agregacji oraz progów ilościowych wydzielono w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym Grupy następujące segmenty operacyjne, które jednocześnie stanowią segmenty sprawozdawcze:
- Segment Węgiel – który obejmuje wydobycie i sprzedaż węgla kamiennego;
- Segment Koks – który obejmuje wytwarzanie i sprzedaż koksu oraz węglopochodnych;
- Pozostałe segmenty – które obejmują działalność jednostek Grupy, a które nie wchodzą w zakres wymieniony w Segmencie Węgiel i Segmencie Koks, m.in. specjalistyczne usługi górnicze, usługi remontowe, działalność badawczo-rozwojowa, usługi informatyczne, usługi transportowe itp.
Zarząd Jednostki dominującej zidentyfikował segmenty operacyjne na podstawie sprawozdawczości finansowej spółek wchodzących w skład Grupy. Informacje pochodzące z tej sprawozdawczości są wykorzystywane przy podejmowaniu decyzji strategicznych w Grupie.
Organem podejmującym kluczowe decyzje w Grupie jest Zarząd JSW. Miarą wyniku finansowego poszczególnych segmentów operacyjnych Grupy analizowaną przez Zarząd Jednostki dominującej jest zysk/(strata) operacyjny/(a) segmentu ustalony/(a) według zasad MSR/MSSF. Przychody z transakcji z podmiotami zewnętrznymi są wyceniane w sposób spójny ze sposobem zastosowanym w skonsolidowanym wyniku finansowym.
Przychody z tytułu transakcji pomiędzy segmentami są eliminowane w procesie konsolidacji. Sprzedaż między segmentami realizowana jest na warunkach rynkowych. Zgodnie z zasadami stosowanymi przez Zarząd Jednostki dominującej do oceny wyników działalności poszczególnych segmentów, przychód oraz marża są rozpoznawane w wyniku segmentu w momencie dokonanej sprzedaży poza segment. W wyniku finansowym poszczególnych segmentów nie są zawarte przychody i koszty.
Informacje o segmentach dla celów sprawozdawczych:
Węgiel | Koks | Pozostałe segmenty* |
Korekty konsolidacyjne** |
Razem | |
---|---|---|---|---|---|
ZA OKRES ZAKOŃCZONY 31 GRUDNIA 2022 | |||||
Łączne przychody ze sprzedaży segmentu | 17 949,9 | 7 910,0 | 2 361,6 | (8 023,0) | 20 198,5 |
Przychody ze sprzedaży pomiędzy segmentami | 6 543,0 | - | 1 480,0 | (8 023,0) | - |
Przychody ze sprzedaży od odbiorców zewnętrznych | 11 406,9 | 7 945,8 | 881,6 | - | 20 234,3 |
Korekta przychodów ze sprzedaży z tytułu realizacji transakcji zabezpieczających | - | (35,8) | - | - | (35,8) |
Zysk/(strata) brutto ze sprzedaży segmentu | 9 659,3 | 843,2 | 178,1 | (34,6) | 10 646,0 |
Zysk operacyjny segmentu | 8 674,5 | 584,3 | 11,9 | 65,7 | 9 336,4 |
Amortyzacja | (1 045,5) | (102,6) | (142,3) | 62,7 | (1 227,7) |
INNE ISTOTNE POZYCJE NIEPIENIĘŻNE: | |||||
– Utworzenie odpisów aktualizujących niefinansowe aktywa trwałe | (267,9) | (30,5) | (66,4) | - | (364,8) |
- Odwrócenie odpisów aktualizujących niefinansowe aktywa trwałe | 7,5 | - | 7,5 | - | 15,0 |
AKTYWA SEGMENTU RAZEM, W TYM: | 13 855,4 | 4 366,9 | 2 379,6 | (1 779,8) | 18 822,1 |
Zwiększenia aktywów trwałych (innych niż instrumenty finansowe i aktywa z tytułu podatku odroczonego) | 2 117,8 | 510,9 | 134,9 | (16,9) | 2 746,7 |
*Żadna z działalności wykazywanych w „Pozostałe segmenty” nie spełnia kryteriów agregacji oraz progów ilościowych określonych przez MSSF 8 Segmenty operacyjne skutkujących wyodrębnieniem jej jako osobny segment operacyjny
**Kolumna: „Korekty konsolidacyjne” eliminuje skutki transakcji między segmentami w ramach Grupy Kapitałowej
Węgiel | Koks | Pozostałe segmenty* |
Korekty konsolidacyjne** |
Razem | |
---|---|---|---|---|---|
ZA OKRES ZAKOŃCZONY 31 GRUDNIA 2021 | |||||
Łączne przychody ze sprzedaży segmentu | 8 495,1 | 5 061,6 | 1 771,1 | (4 698,7) | 10 629,1 |
Przychody ze sprzedaży pomiędzy segmentami | 3 415,3 | - | 1 283,4 | (4 698,7) | - |
Przychody ze sprzedaży od odbiorców zewnętrznych | 5 079,8 | 5 064,7 | 487,7 | - | 10 632,2 |
Korekta przychodów ze sprzedaży z tytułu realizacji transakcji zabezpieczających | - | (3,1) | - | - | (3,1) |
Zysk/(strata) brutto ze sprzedaży segmentu | 1 409,1 | 1 571,0 | 160,2 | (545,1) | 2 595,2 |
Zysk/(strata) operacyjny/a segmentu | 411,9 | 1 234,4 | 86,7 | (470,6) | 1 262,4 |
Amortyzacja | (1 039,4) | (113,7) | (145,6) | 78,6 | (1 220,1) |
INNE ISTOTNE POZYCJE NIEPIENIĘŻNE: | |||||
- Utworzenie odpisów aktualizujących niefinansowe aktywa trwałe w wyniku testów na utratę wartości | (348,4) | (420,6) | - | 0,4 | (768,6) |
- Odwrócenie odpisów aktualizujących niefinansowe aktywa trwałe w wyniku testów na utratę wartości |
75,0 | 260,5 | - | - | 335,5 |
AKTYWA SEGMENTU RAZEM, W TYM: | 9 559,3 | 4 349,0 | 2 168,8 | (2 241,0) | 13 836,1 |
Zwiększenia aktywów trwałych (innych niż instrumenty finansowe i aktywa z tytułu podatku odroczonego) | 1 653,0 | 102,8 | 145,0 | (34,4) | 1 866,4 |
** Kolumna: „Korekty konsolidacyjne” eliminuje skutki transakcji między segmentami w ramach Grupy Kapitałowej
Poniżej przedstawione jest uzgodnienie wyników segmentów (zysku operacyjnego z zyskiem przed opodatkowaniem):
2022 | 2021 | |
---|---|---|
ZYSK/(strata) OPERACYJNY/(A) | 9 336,4 | 1 262,4 |
Przychody finansowe | 194,3 | 8,2 |
Koszty finansowe | (141,4) | (104,0) |
Udział w zyskach jednostek stowarzyszonych | 0,1 | 0,1 |
ZYSK/(STRATA) PRZED OPODATKOWANIEM | 9 389,4 | 1 166,7 |
Aktywa segmentów
Kwoty łącznych aktywów są wycenione w sposób spójny ze sposobem zastosowanym w skonsolidowanym sprawozdaniu z sytuacji finansowej. Aktywa te są alokowane zgodnie z przedmiotem działalności segmentu i według fizycznej lokalizacji danego składnika majątku.
Aktywa Grupy znajdują się na terenie Polski.
Poniżej przedstawione jest uzgodnienie aktywów segmentów z aktywami ogółem Grupy:
31.12.2022 | 31.12.2021 | |
---|---|---|
AKTYWA SEGMENTÓW | 18 822,1 | 13 836,1 |
Inwestycje w jednostkach stowarzyszonych | 1,2 | 1,2 |
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego | 495,5 | 849,9 |
Inwestycje w portfel aktywów FIZ | 7 131,2 | 767,5 |
Pozostałe długoterminowe aktywa | 436,3 | 390,6 |
Nadpłacony podatek dochodowy | 29,9 | 69,2 |
Pochodne instrumenty finansowe | 43,8 | 10,7 |
Inne krótkoterminowe aktywa finansowe | 3,1 | 9,6 |
Aktywa przeznaczone do sprzedaży | - | 27,0 |
RAZEM AKTYWA WEDŁUG SKONSOLIDOWANEGO SPRAWOZDANIA Z SYTUACJI FINANSOWEJ | 26 936,1 | 15 961,8 |
Informacje dotyczące obszarów geograficznych
Podział geograficzny przychodów ze sprzedaży został zaprezentowany według siedziby kraju kontrahenta, który dokonuje zakupu:
Nota | 2022 | 2021 | |
---|---|---|---|
Sprzedaż na terenie Polski, w tym: | |||
Węgiel | 7 132,9 | 3 389,3 | |
Koks | 1 091,8 | 792,3 | |
Pozostałe segmenty | 864,6 | 472,6 | |
RAZEM SPRZEDAŻ NA TERENIE POLSKI | 9 089,3 | 4 654,2 | |
Sprzedaż poza Polskę, w tym: | |||
Kraje Unii Europejskiej, w tym: | 10 589,6 | 5 583,6 | |
Węgiel | 4 274,0 | 1 690,5 | |
Koks | 6 298,7 | 3 878,5 | |
Pozostałe segmenty | 16,9 | 14,6 | |
Kraje europejskie poza Unią Europejską, w tym: | 555,4 | 350,8 | |
Koks | 555,3 | 350,7 | |
Pozostałe segmenty | 0,1 | 0,1 | |
Pozostałe kraje, w tym: | - | 43,6 | |
Koks | - | 43,2 | |
Pozostałe segmenty | - | 0,4 | |
RAZEM SPRZEDAŻ POZA POLSKĘ, w tym: | 11 145,0 | 5 978,0 | |
Węgiel | 4 274,0 | 1 690,5 | |
Koks | 6 854,0 | 4 272,4 | |
Pozostałe segmenty | 17,0 | 15,1 | |
Korekta przychodów ze sprzedaży z tytułu realizacji transakcji zabezpieczających | (35,8) | (3,1) | |
RAZEM PRZYCHODY ZE SPRZEDAŻY | 4.1 | 20 198,5 | 10 629,1 |
Przychody ze sprzedaży – podział geograficzny według kraju kontrahenta, który dokonuje zakupu:
2022 | 2021 | |
---|---|---|
Polska | 9 089,3 | 4 654,2 |
Austria | 3 330,0 | 1 579,0 |
Czechy | 2 721,1 | 1 187,4 |
Niemcy | 2 496,6 | 1 536,0 |
Rumunia | 582,2 | 485,8 |
Belgia | 449,9 | 498,7 |
Słowacja | 436,4 | 161,4 |
Norwegia | 279,3 | 144,0 |
Szwajcaria | 276,1 | 206,7 |
Hiszpania | 241,2 | 100,7 |
Włochy | 222,4 | - |
Luksemburg | 58,4 | 1,4 |
Holandia | 26,8 | 9,2 |
Francja | 24,5 | 23,6 |
Singapur | - | 43,6 |
Irlandia | - | 0,3 |
Pozostałe kraje | 0,1 | 0,2 |
Korekta przychodów ze sprzedaży z tytułu realizacji transakcji zabezpieczających | (35,8) | (3,1) |
RAZEM PRZYCHODY ZE SPRZEDAŻY | 20 198,5 | 10 629,1 |
Informacje dotyczące głównych klientów
Za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2022 roku przychody z tytułu sprzedaży do dwóch klientów przekroczyły dla każdego z nich pojedynczo poziom 10% przychodów ze sprzedaży Grupy. Przychody ze sprzedaży do jednego z nich wyniosły 4 869,3 mln PLN, do drugiego 3 245,2 mln PLN. Przychody ze sprzedaży do tych klientów zostały ujęte w Segmencie Węgiel oraz w Segmencie Koks.
Za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2021 roku przychody z tytułu sprzedaży do dwóch klientów przekroczyły dla każdego z nich pojedynczo poziom 10% przychodów ze sprzedaży Grupy. Przychody ze sprzedaży do jednego z nich wyniosły 2 387,1 mln PLN, do drugiego 1 534,9 mln PLN. Przychody ze sprzedaży do tych klientów zostały ujęte w Segmencie Węgiel oraz w Segmencie Koks.
4.1. Przychody ze sprzedaży
WYBRANE ZASADY RACHUNKOWOŚCI
PRZYCHODY ZE SPRZEDAŻY
W ramach prowadzonej działalności operacyjnej Grupa generuje przychody przede wszystkim ze sprzedaży węgla koksowego oraz sprzedaży koksu. Grupa prowadzi również w mniejszym zakresie sprzedaż węgla do celów energetycznych i produktów węglopochodnych.
Grupa wprowadziła pięciostopniowy model ujmowania przychodów obejmujący kolejno: identyfikację umowy z klientem, identyfikację poszczególnych zobowiązań do wykonania świadczenia, określenie ceny transakcyjnej, alokację ceny transakcyjnej do poszczególnych zobowiązań do wykonania świadczeń oraz ujęcie przychodu w momencie realizacji zobowiązania wynikającego z umowy.
Grupa ujmuje przychody ze sprzedaży w momencie spełnienia (lub w trakcie spełniania) zobowiązania do wykonania świadczenia poprzez przekazanie przyrzeczonego dobra lub usługi (tj. składnika aktywów) klientowi (klient uzyskuje kontrolę nad tym składnikiem aktywów) w kwocie, która odzwierciedla kwotę wynagrodzenia, które – zgodnie z oczekiwaniem Grupy – przysługuje jej w zamian za przekazanie przyrzeczonych dóbr lub usług klientowi.
Przychody ze sprzedaży ujmowane są jako kwoty równe cenie transakcyjnej, która została przypisana do danego zobowiązania do wykonania świadczenia.
W celu ustalenia ceny transakcyjnej Grupa uwzględnia warunki umowy oraz stosowane przez nią zwyczajowe praktyki handlowe. Cena transakcyjna to kwota wynagrodzenia, które – zgodnie z oczekiwaniem Grupy – będzie jej przysługiwać w zamian za przekazanie przyrzeczonych dóbr lub usług na rzecz klienta, z wyłączeniem kwot pobranych w imieniu osób trzecich (na przykład niektórych podatków od sprzedaży). Wynagrodzenie określone w umowie z klientem może obejmować kwoty stałe, kwoty zmienne lub oba te rodzaje kwot.
Niektóre umowy z kontrahentami Grupy zawierają zapisy o korektach jakościowych stanowiących podstawę do wyliczenia ostatecznej ceny sprzedaży, czy pewnych formach premiowania klienta. Jeżeli jest wysoce prawdopodobne, że nie nastąpi odwrócenie znaczącej części skumulowanych przychodów w przyszłości, w takich przypadkach, zgodnie z MSSF 15 uwzględnia się kwoty wynagrodzenia zmiennego w cenie transakcyjnej. Ponowna ocena wynagrodzenia zmiennego powinna być dokonywana na koniec każdego okresu sprawozdawczego.
W Grupie występują wieloletnie kontrakty ramowe zawierające bazowe uzgodnienia ilościowe w ujęciu rocznym wraz z opcjami. Każdorazowo są one uściślane i dzielone na kwartały przed rozpoczęciem danego roku oraz określane są warunki uruchomienia opcji. Operatywnie na kwartały uzgodnienia są prowadzone w negocjacjach kwartalnych, stąd Grupa uznaje, że obowiązki świadczenia wynikają z kontraktów, które mają oczekiwany okres trwania do 1 roku i na tej podstawie korzysta z wyłączenia wskazanego w MSSF 15 nie ujawniając ceny transakcyjnej przypisanej do obowiązków świadczeń niewypełnionych w ramach tych umów.
Do głównych kontraktów dotyczących sprzedaży węgla i koksu (które stanowią w 2022 roku 91,3% łącznych przychodów ze sprzedaży bez uwzględnienia korekty z tytułu realizacji transakcji zabezpieczających i 90,8% w roku 2021) Grupa wykorzystuje międzynarodowe reguły handlu tzw. INCOTERMS (FCA, DAP, FOB). Moment przeniesienia kontroli nad przyrzeczonymi dobrami i usługami na klienta wskazany jest ściśle w każdej regule dostawy, tj.:
- FCA – FREE CARRIER (dostarczony do przewoźnika): sprzedawca obowiązany jest dostarczyć towar przewoźnikowi lub innej osobie wyznaczonej przez kupującego na swoim terenie bądź w innym wyznaczonym miejscu. Ryzyko przenoszone jest na nabywcę w momencie załadowania towaru na podstawiony przez niego środek transportowy.
- DAP – DELIVERED AT PLACE (dostarczony do miejsca): sprzedawca obowiązany jest dostarczyć towar i pozostawić go do dyspozycji kupującego na środku transportu, w oznaczonym miejscu przeznaczenia. Ryzyko przenoszone jest na nabywcę w momencie dostarczenia towaru do miejsca przeznaczenia.
- FOB – FREE ON BOARD (dostarczony na statek): sprzedawca obowiązany jest dostarczyć towar na pokład statku wyznaczonego przez kupującego, w wymienionym z nazwy porcie. Ryzyko przenoszone jest na nabywcę w momencie umieszczenia towaru na pokładzie statku.
Opierając się na warunkach dostawy obowiązujących dla większości kontraktów, Grupa stwierdziła, że moment przeniesienia kontroli na klienta następuje po dostarczeniu dóbr do klienta lub przekazaniu ich przewoźnikowi i jednoczesnym zakończeniu usługi transportu, jeśli wystąpiła. Wówczas z reguły następuje fizyczne przekazanie lub przeniesienie tytułu prawnego do danego składnika aktywów odbiorcy lub przekazanie odbiorcy istotnych ryzyk i korzyści związanych ze sprzedanym składnikiem aktywów. W takich przypadkach, zgodnie z MSSF 15, wszystkie przyrzeczone w umowie dobra i usługi (tj. dostawa dobra w postaci węgla lub koksu wraz z dotyczącą ich usługą transportu) należy traktować jako jedno zobowiązanie do wykonania świadczenia i ujmować przychód jednorazowo w określonym momencie.
2022 | 2021 | |
---|---|---|
Sprzedaż węgla | 11 406,9 | 5 079,8 |
Sprzedaż koksu | 7 036,4 | 4 573,3 |
Sprzedaż węglopochodnych | 909,4 | 491,4 |
Pozostała działalność | 881,6 | 487,7 |
Korekta przychodów ze sprzedaży z tytułu realizacji transakcji zabezpieczających* | (35,8) | (3,1) |
RAZEM PRZYCHODY ZE SPRZEDAŻY | 20 198,5 | 10 629,1 |
* W 2022 roku oraz w 2021 roku korekta dotyczy przychodów ze sprzedaży koksu.
4.2. Koszty sprzedawanych produktów, materiałów i towarów
WYBRANE ZASADY RACHUNKOWOŚCI
KOSZT SPRZEDANYCH PRODUKTÓW, MATERIAŁÓW I TOWARÓW
Całkowity koszt sprzedanych produktów, materiałów i towarów stanowi:
- koszt wytworzenia sprzedanych produktów poniesiony w danym okresie sprawozdawczym, skorygowany o zmianę stanu produktów oraz skorygowany o wartość świadczeń i rzeczowych aktywów trwałych wytworzonych na potrzeby własne oraz wyrobisk ruchowych,
- koszty sprzedaży i koszty administracyjne poniesione w okresie sprawozdawczym, które są wykazywane odrębnie w sprawozdaniu z wyniku finansowego i innych całkowitych dochodów,
- wartość sprzedanych towarów i materiałów.
Koszty wytworzenia, które można bezpośrednio przyporządkować osiągniętym przychodom przez Grupę, wpływają na wynik finansowy za ten okres sprawozdawczy, w którym przychody te wystąpiły.
Koszty wytworzenia, które można jedynie w sposób pośredni przyporządkować przychodom lub innym korzyściom osiąganym przez Grupę, wpływają na wynik finansowy Grupy w części, w której dotyczą danego okresu sprawozdawczego, zapewniając ich współmierność do przychodów lub innych korzyści ekonomicznych.
2022 | 2021 | |
---|---|---|
Amortyzacja | 1 227,7 | 1 220,1 |
Zużycie materiałów i energii, w tym: | 2 988,3 | 1 909,7 |
– zużycie materiałów | 2 075,2 | 1 343,1 |
– zużycie energii | 913,1 | 566,6 |
Usługi obce | 1 872,6 | 1 556,5 |
Świadczenia na rzecz pracowników | 5 713,4* | 4 643,7 |
Podatki i opłaty | 231,3 | 221,2 |
Pozostałe koszty rodzajowe | 65,7 | 61,6 |
Wartość sprzedanych materiałów i towarów | 127,0 | 68,4 |
RAZEM KOSZTY RODZAJOWE | 12 226,0 | 9 681,2 |
Koszty sprzedaży | (357,2) | (277,6) |
Koszty administracyjne | (826,6) | (684,8) |
Wartość świadczeń i rzeczowych aktywów trwałych wytworzonych na potrzeby własne oraz wyrobisk ruchowych | (1 378,4) | (974,1) |
Zmiana stanu produktów | (111,3) | 289,2 |
KOSZT SPRZEDANYCH PRODUKTÓW, MATERIAŁÓW I TOWARÓW | 9 552,5 | 8 033,9 |
* Pozycja obejmuje koszt nagrody jednorazowej łącznie z kosztami pracodawcy w JSW w wysokości 472,2 mln PLN, która została wypłacona w lipcu 2022 roku pracownikom JSW będącym w stanie zatrudnienia w dniu 30 czerwca 2022 roku i spełniającym warunki jej uzyskania na podstawie porozumienia zawartego w dniu 5 lipca 2022 roku, pomiędzy Zarządem JSW a Reprezentatywnymi Organizacjami Związkowymi działającymi w JSW.
4.3. Pozostałe przychody
Nota | 2022 | 2021 | |
---|---|---|---|
Otrzymane odszkodowania, kary | 85,1 | 18,3 | |
Przychody związane z nieodpłatnym przekazaniem zakładu górniczego OG „Jastrzębie III” do SRK | 4.5 | 65,8 | - |
Przedawnione i umorzone zobowiązania wraz z odsetkami | 27,6 | 23,6 | |
Odwrócenie odpisu aktualizującego rzeczowe aktywa trwałe, wartości niematerialne i prawo do użytkowania składnika aktywów | 7.5 | 15,0 | 345,6 |
Przychody uzyskane w związku z pandemią COVID-19, w tym: | - | 146,6 | |
- umorzenie pożyczek preferencyjnych PFR | - | 107,9 | |
- przychody z tytułu preferencyjnego oprocentowania pożyczki PFR | - | 38,7 | |
Odsetki | 16,4 | 15,2 | |
Ujawnienie towarów | 15,4 | 1,2 | |
Odwrócenie odpisu aktualizującego należności i pozostałe aktywa finansowe | 0,7 | 7,1 | |
Dotacje (odpisane w wysokości amortyzacji) | 4,1 | 10,2 | |
Pozostałe | 16,4 | 22,5 | |
RAZEM POZOSTAŁE PRZYCHODY | 246,5 | 590,3 |
4.4. Pozostałe koszty
Nota | 2022 | 2021 | |
---|---|---|---|
Utworzenie odpisu aktualizującego rzeczowe aktywa trwałe, wartości niematerialne i prawo do użytkowania składnika aktywów | 7.5 | 364,8 | 769,2 |
Odsetki | 41,1 | 20,3 | |
‒ w tym odsetki hipotetyczne od zobowiązań naliczone zgodnie z art.5 ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych z późn. zmianami |
37,4 | 17,0 | |
Utworzenie rezerwy na spory sądowe | 25,5 | 7,7 | |
Utworzenie odpisu aktualizujące należności i pozostałe aktywa finansowe | 13,3 | 14,6 | |
Darowizny | 9,0 | 2,1 | |
Koszty poniesione w związku z pandemią COVID-19 | 8,4 | 26,6 | |
Korekta założeń aktuarialnych | - | 24,4 | |
Opłaty egzekucyjne i kary | 4,1 | 3,1 | |
Koszty związane z nieodpłatnym przekazaniem zakładu górniczego OG „Jastrzębie III” do SRK | 4.5 | 3,0 | - |
Utworzenie rezerwy na koszty likwidacji ZK Dębieńsko | 1,7 | 5,3 | |
Pozostałe | 14,6 | 8,7 | |
RAZEM POZOSTAŁE KOSZTY | 485,5 | 882, |
4.5. Przychody/(koszty) związane z przekazaniem zakładu górniczego do SRK
Ze skutkiem rozporządzającym na dzień 1 stycznia 2022 roku, w dniu 31 grudnia 2021 roku pomiędzy JSW a Spółką Restrukturyzacji Kopalń S.A. („SRK”) została podpisana umowa nieodpłatnego zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa JSW w postaci zakładu górniczego OG „Jastrzębie III” KWK Jastrzębie-Bzie („ZORG”). Na dokonanie transakcji Jednostka dominująca uzyskała zgodę odpowiednio Rady Nadzorczej JSW (wyrażoną w uchwale z dnia 1 grudnia 2021 roku) oraz Walnego Zgromadzenia JSW (wyrażoną w uchwale z dnia 29 grudnia 2021 roku).
W dniu 31 marca 2022 roku, ze skutkiem rozporządzającym na dzień 1 kwietnia 2022 roku, pomiędzy JSW a SRK został podpisany aneks do umowy z 31 grudnia 2021 roku, uwzględniający przekazanie do SRK pozostałego majątku oznaczonej części zakładu górniczego OG „Jastrzębie III”, w postaci systemu odprowadzania zasolonych wód do Kolektora „Olza” i systemu dostawy wody przemysłowej oraz bocznicy kolejowej. Na dokonanie transakcji Jednostka dominująca uzyskała zgodę odpowiednio Rady Nadzorczej JSW (wyrażoną w uchwale z dnia 25 lutego 2022 roku) oraz Walnego Zgromadzenia JSW (wyrażoną w uchwale z dnia 30 marca 2022 roku).
Umowa i Aneks zostały zawarte w oparciu o tryb przewidziany w Ustawie z dnia 7 września 2007 roku o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego.
Zbycie ZORG przez JSW jest efektem realizowanych działań związanych z optymalizacją działalności operacyjnej Grupy w związku z zaniechaniem wydobycia w OG „Jastrzębie III”, a także redukcją zatrudnienia z wykorzystaniem środków budżetowych, co będzie miało wpływ na poprawę efektywności funkcjonowania JSW (w wyniku podpisanej umowy zbycia ZORG, do SRK zostało przeniesionych łącznie 2 148 osób, w tym 1 234 pracowników przejętych przez JSW z innych spółek prowadzących działalność górniczą).
Aktywa i zobowiązania zakładu górniczego OG „Jastrzębie III” na dzień 31 grudnia 2021 roku, zgodnie z MSSF 5 Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży oraz działalność zaniechana, zostały przedstawione jako grupa do zbycia przeznaczona do sprzedaży oraz wycenione w wartości bilansowej w kwocie netto tj. z uwzględnieniem wpływu podatkowego (38,8) mln PLN (Nota 7.13).
Przychody/(koszty) związane ze zrealizowaną transakcją przekazania ZORG do SRK zostały ujęte jako pozostałe przychody/(pozostałe koszty) w skonsolidowanym sprawozdaniu z wyniku finansowego i innych całkowitych dochodów za 2022 rok.
Poniższa tabela przedstawia wynik netto osiągnięty w 2022 roku związany z nieodpłatnym przekazaniem zakładu górniczego OG „Jastrzębie III” do SRK, w efekcie rozpoznania w skonsolidowanym sprawozdaniu z wyniku finansowego i innych całkowitych dochodów aktywów i zobowiązań zaliczonych w skład grupy do zbycia przeznaczonej do sprzedaży:
2022 | |
---|---|
PRZYCHODY | 65,8 |
Rozwiązanie rezerwy na likwidację zakładu górniczego | 29,8 |
Rozwiązanie rezerwy na świadczenia pracownicze pracowników przeniesionych do SRK, w tym: | 25,3 |
- odprawy emerytalno-rentowe | 15,8 |
- nagrody jubileuszowe | 9,5 |
Rozwiązanie rezerwy na szkody górnicze | 10,7 |
KOSZTY | (3,0) |
Wartość netto przekazanych rzeczowych aktywów trwałych oraz prawa do użytkowania składnika aktywów | (2,8) |
Wartość przekazanych zapasów | (0,2) |
WYNIK BRUTTO Z PRZEKAZANIA ZAKŁADU GÓRNICZEGO DO SRK | 62,8 |
Podatek odroczony | (24,0) |
WYNIK NETTO Z PRZEKAZANIA ZAKŁADU GÓRNICZEGO DO SRK | 38,8 |
Powyższa tabela nie uwzględnia rozpoznanej w wyniku finansowym za 2022 rok bieżącej korzyści podatkowej w wysokości 12,0 mln PLN, która wynika z zaliczenia w koszty podatkowe nieumorzonej podatkowo wartości przekazywanych do SRK rzeczowych aktywów trwałych. JSW otrzymała indywidualną interpretację podatkową potwierdzającą możliwość zaliczenia w koszty podatkowe nieumorzonej podatkowo wartości przekazywanych do SRK rzeczowych aktywów trwałych oraz prawa do użytkowania składnika aktywów.
4.6. Pozostałe zyski/(straty) netto
Nota | 2022 | 2021 | |
---|---|---|---|
(Straty) z tytułu zbycia rzeczowych aktywów trwałych | (10,2) | (28,0) | |
Różnice kursowe dotyczące działalności operacyjnej | 51,9 | 8,3 | |
(Straty) na pochodnych instrumentach finansowych | (114,8) | (75,9) | |
Zysk z wyceny do wartości godziwej portfela aktywów FIZ, w tym: | 185,9 | 17,0 | |
- przychody odsetkowe portfela aktywów FIZ wyliczone według efektywnej stopy procentowej | 130,6 | 11,2 | |
- zyski z wyceny do wartości godziwej | 55,3 | 5,8 | |
Pozostałe | 0,4 | (0,1) | |
RAZEM POZOSTAŁE ZYSKI/(STRATY) NETTO | 113,2 | (78,7) |
4.7. Przychody i koszty finansowe
2022 | 2021 | |
---|---|---|
Przychody odsetkowe od środków pieniężnych i ich ekwiwalentów | 183,9 | 0,4 |
Różnice kursowe od środków pieniężnych i transakcji Fx Forward i swap | 8,9 | 7,4 |
Inne | 1,5 | 0,4 |
RAZEM PRZYCHODY FINANSOWE | 194,3 | 8,2 |
Koszty odsetek: | (107,9) | (77,9) |
– odsetki i prowizje od kredytów i pożyczek | (64,3) | (56,3) |
– rozliczenie dyskonta z tytułu długoterminowych rezerw | (38,7) | (18,1) |
– pozostałe odsetki | (4,9) | (3,5) |
Odsetki od leasingu | (31,4) | (25,5) |
Różnice kursowe od kredytów | (0,1) | (0,2) |
Inne | (1,1) | (0,4) |
RAZEM KOSZTY FINANSOWE | (141,4) | (104,0) |
PRZYCHODY/(KOSZTY) FINANSOWE NETTO | 52,9 | 95,8 |
4.8. Zysk/(strata) na akcję
WYBRANE ZASADY RACHUNKOWOŚCI
Podstawowy/(a) zysk/(strata) na akcję
Podstawowy/(a) zysk/(strata) na akcję wylicza się jako iloraz zysku/(straty) przypadającego/(-ej) na akcjonariuszy Jednostki dominującej oraz średniej ważonej liczby akcji zwykłych w ciągu roku.
Rozwodniony/(a) zysk/(strata) na akcję
Rozwodniony/(a) zysk/(strata) na akcję wylicza się, korygując średnią ważoną liczbę akcji zwykłych w taki sposób, jak gdyby nastąpiła zamiana na potencjalne akcje zwykłe powodujące rozwodnienie. Jednostka dominująca nie posiada instrumentów powodujących rozwodnienie potencjalnych akcji zwykłych. W związku z powyższym rozwodniony/(a) zysk/(strata) na akcję równy/(a) jest podstawowemu/(-ej) zyskowi/(stracie) na akcję Jednostki dominującej.
2022 | 2021 | |
---|---|---|
Zysk netto przypadający na akcjonariuszy Jednostki dominującej | 7 561,4 | 903,7 |
Średnia ważona liczba akcji zwykłych (szt.) | 117 411 596 | 117 411 596 |
PODSTAWOWY ZYSK NA JEDNĄ AKCJĘ (W PLN NA JEDNĄ AKCJĘ) | 64,40 | 7,70 |
ROZWODNIONY ZYSK NA JEDNĄ AKCJĘ (W PLN NA JEDNĄ AKCJĘ) | 64,40 | 7,70 |
5. Noty objaśniające dotyczące opodatkowania
Wybrane zasady rachunkowości
PODATEK DOCHODOWY BIEŻĄCY I ODROCZONY
Na obowiązkowe obciążenia wyniku składają się: podatek bieżący (CIT) oraz podatek odroczony.
Bieżące obciążenie z tytułu podatku dochodowego jest obliczane na podstawie obowiązujących przepisów podatkowych. Bieżący podatek dochodowy jest naliczony od dochodu do opodatkowania za dany okres i ujmowany jako zobowiązanie do zapłaty zgodnie z przepisami podatkowymi. W sytuacji, gdy wartość zapłaconych zaliczek miesięcznych przekracza wartość podatku należnego wówczas powstaje należność, która zostanie zwrócona przez Urząd Skarbowy po złożeniu deklaracji rocznej CIT-8.
Zobowiązania i aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego tworzone są od różnic przejściowych pomiędzy wartością podatkową aktywów i zobowiązań, a ich wartością księgową w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym, z wyjątkiem różnic przejściowych wynikających z początkowego ujęcia składnika aktywów czy zobowiązań w transakcji innej niż połączenie jednostek gospodarczych, która w momencie powstania nie wpływa ani na wynik finansowy ani na wynik podatkowy.
Niezależnie od powyższych reguł Grupa analizuje pojedyncze transakcje z tytułu leasingu, które na moment początkowego ujęcia nie miały wpływu na wynik finansowy ani dochód podatkowy. Podatek odroczony powstały w następnych okresach rozliczeniowych prezentowany jest w ujęciu netto.
Odroczony podatek dochodowy ustala się przy zastosowaniu stawek podatkowych, które zgodnie z oczekiwaniami będą obowiązywać w momencie, gdy wartości księgowe aktywów i zobowiązań zostaną zrealizowane, przyjmując za podstawę przepisy podatkowe, które obowiązywały na dzień kończący okres sprawozdawczy.
Grupa rozpoznaje składnik aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego od straty podatkowej, bazując na założeniu, że w przyszłości zostanie osiągnięty dochód do opodatkowania pozwalający na jego wykorzystanie.
Zobowiązanie z tytułu odroczonego podatku dochodowego wynikające z różnic przejściowych, powstałych z tytułu inwestycji w jednostkach zależnych i stowarzyszonych jest ujmowane, z wyjątkiem sytuacji gdy Grupa kontroluje terminy odwracania się różnic przejściowych i jest prawdopodobne, że w dającej się przewidzieć przyszłości różnice te nie ulegną odwróceniu.
Aktywa i zobowiązania z tytułu odroczonego podatku dochodowego traktowane są w całości jako długoterminowe i nie podlegają dyskontowaniu. Podlegają one kompensacie na poziomie sprawozdań jednostkowych spółek z Grupy, jeżeli istnieje możliwy do wyegzekwowania tytuł prawny do przeprowadzenia kompensat ujmowanych kwot.
Bieżący i odroczony podatek dochodowy ujmuje się w wyniku finansowym, z wyjątkiem podatków dotyczących pozycji ujętych w innych całkowitych dochodach lub bezpośrednio w kapitale własnym (podatek dochodowy jest wówczas ujmowany odpowiednio w innych całkowitych dochodach lub w kapitale własnym).
ISTOTNE SZACUNKI
Grupa ocenia na każdy dzień kończący okres sprawozdawczy realizowalność aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego oraz weryfikuje nieujęte aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego.
W oparciu o sporządzone prognozy dla spółek z Grupy przewidujące uzyskanie dochodów podatkowych w latach następnych uznano, iż nie występuje ryzyko niezrealizowania aktywa z tytułu podatku odroczonego rozpoznanego w niniejszym skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym.
Głównym składnikiem aktywa z tytułu podatku odroczonego od straty podatkowej na dzień 31 grudnia 2022 roku jest aktywo z tytułu podatku odroczonego od straty podatkowej Jednostki dominującej (kwota 186,8 mln PLN na 31 grudnia 2022 roku oraz 370,1 mln PLN na 31 grudnia 2021 roku). Jednostka dominująca w oparciu o Model finansowy JSW na lata 2023-2030 sporządziła analizę rozliczalności straty podatkowej powstałej w latach 2020-2021 (wynikającej głównie z dochodów osiągniętych z innych źródeł przychodów). Z prognoz wynika, że w latach następnych JSW osiągnie zysk podatkowy, który pozwoli rozliczyć aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego od straty podatkowej..
5.1. Podatek dochodowy
Podatek dochodowy ujęty w zysku netto:
2022 | 2021 | |
---|---|---|
Podatek bieżący: | 1 426,3 | 214,0 |
– bieżące obciążenie podatkowe | 1427,2 | 211,0 |
– korekty wykazane w bieżącym okresie w odniesieniu do podatku z lat ubiegłych | (0,9) | 3,0 |
Podatek odroczony | 369,3 | 0,1 |
RAZEM PODATEK DOCHODOWY UJĘTY W ZYSKU NETTO | 1 795,6 | 214,1 |
Podatek dochodowy ujęty w innych całkowitych dochodach:
2022 | 2021 | |
---|---|---|
Podatek odroczony: | ||
– zyski aktuarialne | 2,6 | 11,0 |
– zmiana wartości instrumentów zabezpieczających | 3,5 | (4,4) |
RAZEM PODATEK DOCHODOWY UJĘTY W INNYCH CAŁKOWITYCH DOCHODACH | 6,1 | 6,6 |
Uzgodnienie teoretycznego podatku wynikającego z zysku przed opodatkowaniem i ustawowej stawki podatkowej do obciążenia z tytułu podatku dochodowego wykazanego w wyniku netto przedstawia się następująco:
2022 | 2021 | |
---|---|---|
Zysk przed opodatkowaniem | 9 389,4 | 1 166,7 |
Podatek wyliczony według stawki 19% | 1 784,0 | 221,7 |
Efekt podatkowy przychodów niebędących przychodami wg przepisów podatkowych | (4,6) | (24,0) |
Efekt podatkowy kosztów niestanowiących kosztów uzyskania przychodów wg przepisów podatkowych | 29,5 | 25,6 |
Aktywo z tytułu odroczonego podatku dochodowego od zwolnienia z CIT w ramach specjalnej strefy ekonomicznej * | (12,7) | (12,2) |
Nierozpoznany podatek odroczony od straty podatkowej | 0,3 | - |
Korekty wykazane w bieżącym okresie w odniesieniu do podatku z lat ubiegłych | (0,9) | 3,0 |
OBCIĄŻENIE ZYSKU NETTO Z TYTUŁU PODATKU DOCHODOWEGO | 1 795,6 | 214,1 |
* W 2020 roku JSW KOKS otrzymała decyzję Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej S.A. dotyczącą wsparcia zadania „Modernizacja baterii nr 4 w Koksowni Przyjaźń” w formie ulgi podatkowej, która będzie obejmowała zwolnienie z podatku dochodowego, po zakończeniu realizacji inwestycji, przychodów ze sprzedaży koksu wyprodukowanego w nowej baterii koksowniczej, do wysokości przyznanego limitu. Na dzień 31 grudnia 2022 roku JSW KOKS nie skorzystała z przedmiotowej ulgi, natomiast utworzyła aktywo na podatek odroczony z tego tytułu w wysokości 12,7 mln PLN, proporcjonalnie do stopnia zaawansowania inwestycji (na 31 grudnia 2021 roku: 12,2 mln PLN.)
Podatek dochodowy w niniejszym skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym za 2022 rok został ustalony według rzeczywistej efektywnej stopy podatkowej w wysokości 19,1% (za 2021 rok: 18,4%).
5.2. Odroczony podatek dochodowy
Aktywa i zobowiązania z tytułu odroczonego podatku dochodowego podlegają kompensacie na poziomie sprawozdań finansowych poszczególnych spółek Grupy i w związku z tym w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym wykazuje się następujące kwoty:
31.12.2022 | 31.12.2021 | |
---|---|---|
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego | ||
– przypadające do realizacji po upływie 12 miesięcy | 652,3 | 933,2 |
– przypadające do realizacji w ciągu 12 miesięcy | 317,9 | 327,3 |
RAZEM | 970,2 | 1 260,5 |
Zobowiązania z tytułu odroczonego podatku dochodowego | ||
– przypadające do realizacji po upływie 12 miesięcy | 408,0 | 390,9 |
– przypadające do realizacji w ciągu 12 miesięcy | 82,6 | 38,6 |
RAZEM | 490,6 | 429,5 |
AKTYWA Z TYTUŁU ODROCZONEGO PODATKU DOCHODOWEGO | 495,5 | 849,9 |
ZOBOWIĄZANIA Z TYTUŁU ODROCZONEGO PODATKU DOCHODOWEGO | 15,9 | 18,9 |
Zmiana stanu odroczonego podatku dochodowego przedstawia się następująco:
Nota | 2022 | 2021 | |
---|---|---|---|
Nadwyżka aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego nad zobowiązaniami z tytułu odroczonego podatku dochodowego - STAN NA 1 STYCZNIA |
831,0 | 861,7 | |
Obciążenie zysku netto | (345,3)* | (0,1) | |
Zmniejszenie innych całkowitych dochodów | (6,1) | (6,6) | |
Przeklasyfikowanie do grupy do zbycia przeznaczonej do sprzedaży | 7.13 | - | (24,0) |
Nadwyżka aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego nad zobowiązaniami z tytułu odroczonego podatku dochodowego - STAN NA 31 GRUDNIA |
479,6 | 831,0 | |
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego | 495,5 | 849,9 | |
Zobowiązania z tytułu odroczonego podatku dochodowego | 15,9 | 18,9 |
* Pozycja nie uwzględnia podatku odroczonego w wysokości 24,0 mln PLN związanego z nieodpłatnym przekazaniem zakładu górniczego OG „Jastrzębie III” do SRK, który na dzień 31 grudnia 2021 roku został przeklasyfikowany do grupy do zbycia przeznaczonej do sprzedaży (Nota 7.13).
Zmiana stanu aktywa i zobowiązań z tytułu odroczonego podatku dochodowego przed kompensatą:
AKTYWA Z TYTUŁU ODROCZONEGO PODATKU DOCHODOWEGO | Zobowiązania z tytułu świadczeń pracowniczych | Rezerwy | Niewypłacone wynagrodzenia i inne świadczenia | Strata podatkowa | Wycena niefinansowych aktywów trwałych | Pozostałe | Razem |
---|---|---|---|---|---|---|---|
STAN NA 1 STYCZNIA 2021 | 211,8 | 185,0 | 63,5 | 322,0 | 298,5 | 123,5 | 1 201,3 |
(Obciążenie)/uznanie zysku netto | (8,5) | 48,1 | (35,3) | 77,6 | (56,7) | 64,6 | 89,8 |
Zwiększenie/(zmniejszenie) innych całkowitych dochodów | (11,0) | - | - | - | - | 4,4 | (6,6) |
Przeklasyfikowanie do grupy do zbycia przeznaczonej do sprzedaży | (4,8) | (7,7) | - | - | (11,5) | - | (24,0) |
STAN NA 31 GRUDNIA 2021 | 187,5 | 225,4 | 28,2 | 399,6 | 227,3 | 192,5 | 1 260,5 |
(Obciążenie)/uznanie zysku netto* | 12,3 | (6,3) | 2,6 | (205,1) | (54,1) | (33,6) | (284,2) |
Zwiększenie/(zmniejszenie) innych całkowitych dochodów | (2,6) | - | - | - | - | (3,5) | (6,1) |
STAN NA 31 GRUDNIA 2021 | 197,2 | 219,1 | 30,8 | 194,5 | 173,2 | 155,4 | 970,2 |
* Pozycja nie uwzględnia podatku odroczonego w wysokości 24,0 mln PLN związanego z nieodpłatnym przekazaniem zakładu górniczego OG „Jastrzębie III” do SRK, który na dzień 31 grudnia 2021 roku został przeklasyfikowany do grupy do zbycia przeznaczonej do sprzedaży (Nota 7.13.).
ZOBOWIĄZANIA Z TYTUŁU ODROCZONEGO PODATKU DOCHODOWEGO | Wartość wyrobisk ruchowych | Aktywowane koszty likwidacji zakładów górniczych | Wycena pozostałych niefinansowych aktywów trwałych | Inwestycje w portfel aktywów FIZ | Pozostałe | Razem |
---|---|---|---|---|---|---|
STAN NA 1 STYCZNIA 2021 | 231,0 | 46,1 | 51,1 | 6,1 | 5,3 | 339,6 |
Obciążenie zysku netto | 21,3 | 51,2 | 7,1 | 3,2 | 7,1 | 89,9 |
STAN NA 31 GRUDNIA 2021 | 252,3 | 97,3 | 58,2 | 9,3 | 12,4 | 429,5 |
Obciążenie/(uznanie) zysku netto | 41,2 | (18,7) | (3,6) | 35,3 | 6,9 | 61,1 |
STAN NA 31 GRUDNIA 2022 | 293,5 | 78,6 | 54,6 | 44,6 | 19,3 | 490,6 |
6. Noty objaśniające dotyczące zadłużenia
WYBRANE ZASADY RACHUNKOWOŚCI
ZOBOWIĄZANIA Z TYTUŁU ZADŁUŻENIA
Kredyty, pożyczki
W momencie początkowego ujęcia kredyty i pożyczki ujmuje się w wartości godziwej, pomniejszonej o poniesione koszty transakcyjne. Po początkowym ujęciu zobowiązania te są wykazywane według zamortyzowanego kosztu. Wszelkie różnice pomiędzy otrzymaną kwotą (pomniejszoną o koszty transakcyjne) a wartością wykupu ujmuje się metodą efektywnej stopy procentowej w skonsolidowanym sprawozdaniu z wyniku finansowego i innych całkowitych dochodów, przez okres obowiązywania odnośnych umów.
Zobowiązania z tytułu leasingu
Z dniem rozpoczęcia umowy leasingu Grupa ujmuje składnik aktywów z tytułu prawa do użytkowania oraz zobowiązanie z tytułu leasingu. Zasady ujmowania prawa do użytkowania składnika aktywów przedstawiono w Nocie 7.4. Zobowiązania z tytułu leasingu wycenia się w momencie początkowego ujęcia w wartościach bieżących. Zobowiązania te obejmują wartość bieżącą netto następujących płatności leasingowych:
- stałe opłaty leasingowe pomniejszone o wszelkie należne zachęty leasingowe,
- zmienne opłaty leasingowe uzależnione od indeksów i stawek,
- kwoty, których zapłaty oczekuje się w ramach gwarantowanej wartości końcowej przedmiotu leasingu,
- cenę wykonania opcji kupna, jeżeli można z wystarczającą pewnością założyć, że zostanie ona zrealizowana,
- płatności kar umownych za wypowiedzenie leasingu jeżeli okres leasingu odzwierciedla wykorzystanie przez leasingobiorcę opcji wypowiedzenia umowy.
Po dacie rozpoczęcia leasingu Grupa wycenia zobowiązanie z tytułu leasingu poprzez zwiększenie wartości bilansowej w celu odzwierciedlenia odsetek od zobowiązań z tytułu leasingu, zmniejszenia wartości bilansowej w celu uwzględnienia zapłaconych opłat leasingowych oraz zaktualizowania wyceny wartości bilansowej w celu uwzględnienia wszelkiej ponownej oceny lub zmiany okresu leasingu, zmiany w zakresie opcji zakupu, zmiany kwot oczekiwanych zgodnie z gwarancją wartości końcowej, zmiany przyszłych płatności wynikających ze zmian indeksu/stawki lub w celu uwzględnienia zaktualizowanych zasadniczo stałych opłat leasingowych.
Grupa w celu aktualizacji wyceny zobowiązania z tytułu leasingu, uwzględniając zmiany w opłatach leasingowych, uznaje kwotę aktualizacji wyceny zobowiązania jako korektę składnika aktywów z tytułu prawa do użytkowania.
Aktualizacja wyceny zobowiązania z tytułu leasingu odbywa się poprzez dyskontowanie zaktualizowanych opłat leasingowych z zastosowaniem zaktualizowanej stopy dyskontowej jeżeli zaistnieje zmiana w odniesieniu do okresu leasingu oraz zaistnieje zmiana dotycząca oceny opcji kupna bazowego składnika aktywów. W przypadku zaistnienia zmian w kwocie, której zapłaty oczekuje się w ramach gwarantowanej wartości końcowej oraz zaistnienia zmian w przyszłych opłatach leasingowych wynikających ze zmiany w indeksie lub stawce stosowanej do ustalenia tych opłat, Grupa dokonuje aktualizacji wyceny zobowiązania z tytułu leasingu poprzez dyskontowanie zaktualizowanych opłat leasingowych z zastosowaniem dotychczasowej stopy dyskonta.
Płatności leasingowe dyskontuje się przy użyciu stopy procentowej leasingu, jeśli można ją z łatwością ustalić. W przeciwnym razie Grupa stosuje krańcową stopę procentową długu leasingobiorcy.
Grupa korzysta z prawa zwolnienia ze stosowania wymogów wynikających z MSSF 16, które zostały szczegółowo opisane w Nocie 7.4.
ISTOTNE SZACUNKI
Szacunki i wyliczenia, które mają wpływ na wycenę zobowiązań z tytułu leasingu oraz aktywów z tytułu prawa do użytkowania:
- ustalenie okresu obowiązywania umów (w tym dla umów z nieokreślonym terminem lub z możliwością przedłużenia)
Ustalając okres leasingu Grupa uwzględnia wszystkie istotne fakty i okoliczności tworzące zachętę ekonomiczną do skorzystania z opcji przedłużenia umowy lub nieskorzystania z opcji zakończenia umowy. Okresy objęte opcją przedłużania umów lub okresem wypowiedzenia są uwzględnione przy ustalaniu okresu leasingu, jeżeli istnieje racjonalna pewność, że umowa zostanie przedłużona lub nie zostanie wypowiedziana. Ocena okresu leasingu jest przeprowadzana na dzień rozpoczęcia leasingu. Ponowna ocena jest dokonywana w przypadku wystąpienia znaczącego zdarzenia lub znaczącej zmiany w okolicznościach, które leasingobiorca kontroluje, wpływających na tę ocenę.
W przypadku umów na czas nieokreślony, szacuje się najbardziej prawdopodobny okres użytkowania prawa do użytkowania aktywa, bądź też przyjmuje się okres żywotności danego Zakładu, w zależności od tego co lepiej odzwierciedla okres przez jaki jest rozsądnie pewne, że Grupa nie skorzysta z prawa wypowiedzenia.
- ustalenie stopy procentowej stosowanej do dyskontowania przyszłych przepływów pieniężnych
Dla potrzeb wyceny zobowiązania z tytułu leasingu i praw do użytkowania składnika aktywów, Grupa oszacowała krańcowe stopy procentowe oprocentowania długu, stosowane przy dyskontowaniu przyszłych przepływów pieniężnych. Dla ustalenia krańcowej stopy procentowej długu Grupa przyjęła, że stopa dyskonta powinna odzwierciedlać koszt finansowania, jakie byłoby zaciągnięte na zakup aktywa o wartości zbliżonej do wartości przedmiotu podlegającego leasingowi. W celu oszacowania wysokości stopy dyskonta Grupa wzięła pod uwagę następujące parametry umowy: rodzaj, długość trwania, walutę oraz potencjalną marżę, jaką musiałaby zapłacić na rzecz instytucji finansowych w celu uzyskania finansowania.
Grupa w 2022 roku zastosowała krańcowe stopy procentowe w wysokości od 3,18% do 11,22% (w 2021 roku: od 0,18% do 5,86%).
Zobowiązania z tytułu zadłużenia
6.1. Kredyty i pożyczki
31.12.2022 | 31.12.2021 | |
---|---|---|
DŁUGOTERMINOWE: | 755,2 | 1 357,2 |
Kredyty bankowe | 155,5 | 560,6 |
Pożyczki | 599,7 | 796,6 |
KRÓTKOTERMINOWE: | 538,8 | 459,0 |
Kredyty bankowe | 62,6 | 58,4 |
Pożyczki | 476,2 | 400,6 |
RAZEM | 1294,0 | 1 816,2 |
Zaciągnięte kredyty i pożyczki według terminu zapadalności na dzień 31 grudnia 2022 roku:
Waluta kredytu/pożyczki | Wartość kredytu/pożyczki na koniec okresu sprawozdawczego |
|
||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
kredyty | ||||||||||||||||||||||||
USD | 218,1 | 62,6 | 62,2 | 62,2 | 31,1 | - | ||||||||||||||||||
Pożyczki | ||||||||||||||||||||||||
PLN | 1 075,9 | 476,2 | 293,5 | 65,3 | 103,8 | 137,1 | ||||||||||||||||||
RAZEM | 1 294,0 | 538,8 | 355,7 | 127,5 | 134,9 | 137,1 |
Zaciągnięte kredyty i pożyczki według terminu zapadalności na dzień 31 grudnia 2021 roku:
Waluta kredytu/pożyczki | Wartość kredytu/pożyczki na koniec okresu sprawozdawczego |
|
||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
kredyty | ||||||||||||||||||||||||
PLN | 360,7 | 0,7 | - | 360,0 | - | - | ||||||||||||||||||
USD | 258,4 | 57,7 | 57,7 | 57,3 | 86,0 | - | ||||||||||||||||||
Pożyczki | ||||||||||||||||||||||||
PLN | 1 197,1 | 400,6 | 367,3 | 284,8 | 67,5 | 76,9 | ||||||||||||||||||
RAZEM | 1 816,2 | 459,0 | 424,7 | 702,1 | 153,5 | 76,9 |
Grupa dysponuje następującymi niewykorzystanymi liniami kredytowymi:
31.12.2022 | 31.12.2021 | |
---|---|---|
Niewykorzystane linie kredytowe | 400,0 | 40,3 |
Średnie (nominalne) oprocentowanie kredytów i pożyczek:
31.12.2022 | 31.12.2021 | |
---|---|---|
PLN | 2,45% | 2,14% |
USD | 7,40% | 2,89% |
Wartość godziwa kredytów i pożyczek nie różni się istotnie od ich wartości księgowej.
Główne zobowiązania z tytułu kredytów i pożyczek po przeliczeniu na PLN przedstawia tabela poniżej.
Kredyt/ pożyczka | Data zawarcia | Cel | Oprocen-towanie | Termin spłaty | Waluta kredytów oraz pożyczek | Wycena bilansowa na dzień 31.12.2022 | Wycena bilansowa na dzień 31.12.2021 |
---|---|---|---|---|---|---|---|
FINANSOWANIE UDZIELONE JSW | 1 030,9 | 1 692,8 | |||||
UMOWY POŻYCZEK Z PFR, w tym: | 692,7 | 931,8 | |||||
POŻYCZKA PŁYNNOŚCIOWA POLSKIEGO FUNDUSZU ROZWOJU * | 09.12.2020 | Finansowanie bieżącej działalności, w tym kapitału obrotowego | stałe | 30.09.2024 kwartalnie od czerwca 2021 roku |
PLN | 638,7 | 859,1 |
POŻYCZKA PREFERENCYJNA POLSKIEGO FUNDUSZU ROZWOJU * | 23.12.2020 | Finansowanie bieżącej działalności, w tym kapitału obrotowego | stałe | 30.09.2024 kwartalnie od czerwca 2021 roku |
PLN | 54,0 | 72,7 |
UMOWA FINANSOWANIA Z KONSORCJUM, w tym: | 284,6 | 703,9 | |||||
POŻYCZKA TERMINOWA | 09.04.2019 | Finansowanie inwestycji Grupy, finansowanie innych celów ogólnokorporacyjnych Grupy oraz sfinansowanie nabycia przez JSW 95,01% akcji spółki PBSz | zmienne | 09.04.2026 kwartalnie od czerwca 2021 roku |
PLN | 66,5 | 85,4 |
KREDYT TERMINOWY A i C | zmienne | 09.04.2026 kwartalnie od czerwca 2021 roku |
USD | 218,1 | 258,3 | ||
KREDYT ODNAWIALNY B | zmienne | 09.04.2024** | PLN | - | 360,2 | ||
POZOSTAŁE UMOWY FINANSOWANIA: | 53,6 | 571,1 | |||||
POŻYCZKA Z NFOŚiGW | 08.11.2021 | Finansowanie przedsięwzięcia „Gospodarcze wykorzystanie metanu – Ruch Knurów” | zmienne | 20.12.2030 kwartalnie od marca 2022 roku |
PLN | 53,6 | 57,1 |
FINANSOWANIE UDZIELONE JSW KOKS | 263,1 | 122,9 | |||||
POŻYCZKA PREFERENCYJNA Z NFOŚiGW*** | 19.12.2018 | Realizacja projektu „Poprawa efektywności energetycznej w JSW KOKS” związanego z budową bloku energetycznego w Koksowni Radlin | stałe |
20.12.2030 |
PLN | 94,0 | 78,7 |
POŻYCZKA Z NFOŚiGW („Modernizacja benzolowni wraz z obiektami towarzyszącymi węglopochodnych w Koksowni Radlin”) |
27.06.2014 | Realizacja przedsięwzięcia „Modernizacja benzolowni wraz z obiektami towarzyszącymi węglopochodnych w Koksowni Radlin” | zmienne | 30.06.2023 kwartalnie od września 2018 roku |
PLN | - | 13,5 |
POŻYCZKA PREFERENCYJNA Z WFOŚiGW („Budowa bloku energetycznego w Koksowni Radlin”) |
12.08.2020 | Dofinansowanie przedsięwzięcia „Budowa bloku energetycznego w Koksowni Radlin”. Pożyczka została udzielona w ramach pomocy horyzontalnej na ochronę środowiska | zmienne | 15.12.2030 kwartalnie od czerwca 2024 roku |
PLN | 34,2 | 30,7 |
POŻYCZKA PREFERENCYJNA Z WFOŚiGW („Modernizacja baterii koksowniczej nr 4 w Koksowni Przyjaźń”) |
13.12.2021 | Dofinansowanie w formie pożyczki preferencyjnej przedsięwzięcia „Modernizacja baterii koksowniczej nr 4 w Koksowni Przyjaźń” | zmienne | 30.09.2031 kwartalnie od marca 2025 roku |
PLN | 70,0 | - |
POŻYCZKA Z NFOŚiGW („Instalacja KRAiC w Koksowni Radlin”) |
01.09.2021 |
Dofinansowanie przedsięwzięcia „Instalacja KRAiC – budowa II ciągu wraz z kolumną odkwaszająco-odpędową w Koksowni Radlin” |
zmienne | 20.12.2030 kwartalnie od września 2023 roku |
PLN | 64,9 | - |
* Wsparcie finansowe w ramach Programu Rządowego „Tarcza Finansowa Polskiego Funduszu Rozwoju dla Dużych Firm” zostało udzielone na preferencyjnych warunkach. Zgodnie z wymogami MSR 20 „Dotacje rządowe oraz ujawnianie informacji na temat pomocy rządowej”, ujęcie bilansowe pożyczki otrzymanej na warunkach preferencyjnych następuje w wartości godziwej. Grupa dokonała takiej wyceny i prezentuje pożyczkę z uwzględnieniem wartości odsetek rynkowych. Z tego powodu faktyczna wartość zadłużenia wynosi 709 mln PLN i różni się od stanu zobowiązania na dzień kończący okres sprawozdawczy o 16,3 mln PLN (na dzień 31 grudnia 2021 roku nominalna wartość zadłużenia wynosiła 974,5 mln PLN i różniła się od stanu zobowiązania na dzień kończący okres sprawozdawczy o 42,7 mln PLN – w tym przychód z tytułu preferencyjnego oprocentowania w wysokości 38,7 mln PLN wykazany został w pozostałych przychodach – Nota 4.3).
** Możliwość przedłużenia okresu spłaty maksymalnie o dwa lata.
*** Stan zadłużenia na 31 grudnia 2022 roku wynosi 110,5 mln PLN. Zgodnie z wymogami MSR 20 „Dotacje rządowe oraz ujawnianie informacji na temat pomocy rządowej”, ujęcie bilansowe pożyczki otrzymanej na warunkach preferencyjnych następuje w wartości godziwej. Z tego powodu faktyczna wartość zadłużenia różni się od stanu zobowiązania na dzień kończący okres sprawozdawczy o 16,5 mln PLN (na dzień 31 grudnia 2021 roku nominalna wartość zadłużenia wynosiła 93,3 mln PLN i różniła się od stanu zobowiązania na dzień kończący okres sprawozdawczy o 14,6 mln PLN).
POŻYCZKI W RAMACH PROGRAMU RZĄDOWEGO „TARCZA FINANSOWA POLSKIEGO FUNDUSZU ROZWOJU DLA DUŻYCH FIRM”
W ramach Programu Rządowego „Tarcza Finansowa Polskiego Funduszu Rozwoju dla Dużych Firm” w grudniu 2020 roku zostały zawarte umowy pożyczki płynnościowej i preferencyjnej pomiędzy JSW, Polskim Funduszem Rozwoju S.A („PFR”) oraz spółkami Jastrzębskie Zakłady Remontowe Sp. z o.o. („JZR”) oraz JSW KOKS S.A. („JSW KOKS”) jako poręczycielami udzielonych pożyczek. Środki z tych pożyczek zostały wypłacone w grudniu 2020 roku, w kwocie 1,0 mld PLN (pożyczka płynnościowa) oraz w kwocie 173,6 mln PLN (pożyczka preferencyjna). Według zapisów umów, oprocentowanie pożyczek w skali roku jest stałe i dla każdego roku finansowania równe marży właściwej dla tego roku liczone od dnia zawarcia umowy pożyczki. Oprocentowanie każdej z pożyczek wynosi w: I roku 0,75%, w II i III roku 1,25%, w IV roku 2,25%. Spłata pożyczek następuje kwartalnie. Raty pożyczek przypadające na grudzień 2022 roku zgodnie z zapisami umowy zostały spłacone w styczniu 2023 roku.
W 2021 roku doszło do umorzenia części pożyczki preferencyjnej w łącznej kwocie 89,2 mln PLN, zgodnie z postanowieniami i na warunkach określonych w umowie oraz w Regulaminie Programu Rządowego „Tarcza Finansowa Polskiego Funduszu Rozwoju dla Dużych Firm”, tj. do 75% „Faktycznej Szkody Covid”.
W umowach pożyczki płynnościowej oraz pożyczki preferencyjnej przewidziano zabezpieczenia w formie poręczeń na rzecz PFR następujących spółek zależnych:
- JZR do łącznej wysokości 300,0 mln PLN (na dzień 31 grudnia 2022 roku ustanowione w kwocie 300,0 mln PLN),
- JSW KOKS do łącznej wysokości 1 064,3 mln PLN (na dzień 31 grudnia 2022 roku ustanowione w kwocie 514,8 mln PLN).
W grudniu 2020 roku również spółka JSW KOKS zawarła z PFR umowę pożyczki preferencyjnej w wysokości 24,9 mln PLN. W 2021 roku doszło do umorzenia części pożyczki preferencyjnej w kwocie 18,7 mln PLN, zgodnie z postanowieniami i na warunkach określonych w umowie oraz w Regulaminie Programu Rządowego „Tarcza Finansowa Polskiego Funduszu Rozwoju dla Dużych Firm”, tj. do 75% „Faktycznej Szkody Covid” oraz spłaty pozostałej części pożyczki.
UMOWA FINANSOWANIA Z KONSORCJUM
W dniu 9 kwietnia 2019 roku została zawarta umowa finansowania pomiędzy JSW a Agencją Rozwoju Przemysłu S.A., Bankiem Gospodarstwa Krajowego, Bankiem Polska Kasa Opieki S.A., Powszechną Kasą Oszczędności Bank Polski S.A. („PKO BP”) oraz ICBC (Europe) S.A. Oddział w Polsce („Konsorcjum”). Finansowanie zostało udzielone w formie:
- pożyczki terminowej w kwocie 100,0 mln PLN,
- kredytów terminowych A i C w kwocie stanowiącej równowartość w USD kwoty 300,0 mln PLN,
- kredytu odnawialnego B w kwocie 360,0 mln PLN.
Środki z Umowy Finansowania zostały uruchomione w latach 2019-2020 w wysokości 460,0 mln PLN oraz 78,4 mln USD.
W związku z osiągniętą nadwyżką środków pieniężnych, w lutym 2022 roku JSW dokonała spłaty kredytu odnawialnego B w kwocie 360,0 mln PLN.
Umowa Finansowania z Konsorcjum nakłada na JSW oraz inne spółki z Grupy szereg zobowiązań. Zgodnie z zapisami umownymi istnieje m.in. zobowiązanie, by łączny udział EBITDA poręczycieli (JSW KOKS oraz JZR) oraz JSW w sumie EBITDA Grupy wynosił nie mniej niż 85%, a także utrzymanie wysokości wskaźnika zadłużenie finansowe netto/EBITDA na poziomie nie przekraczającym 3,3x. Według zapisów umowy finansowania, JSW jest zobowiązana do przedstawienia stosownych wyliczeń wskaźników według stanu na koniec każdego kwartału.
Warunek dotyczący utrzymania poziomu wskaźnika zadłużenie finansowe netto/EBITDA oraz zobowiązanie, by łączny udział EBITDA poręczycieli (JSW KOKS oraz JZR) oraz JSW w sumie EBITDA Grupy wynosił nie mniej niż 85%, zostały w 2022 roku wypełnione w okresach kwartalnych podlegających weryfikacji. Według wstępnych szacunków na dzień zatwierdzenia niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego powyższe wskaźniki za rok 2022 zostaną spełnione.
UMOWY POŻYCZEK Z NFOŚiGW
a
W dniu 20 lipca 2021 roku JSW podpisała umowę z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej („NFOŚiGW”) o dofinansowanie przedsięwzięcia pod nazwą: „Rekultywacja terenu położonego pomiędzy rzeką „Szotkówką”, a zwałowiskiem „Pochwacie” w Połomii – Etap II”, w formie pożyczki do kwoty 24,5 mln PLN. Pożyczka oprocentowana jest według zmiennej stopy procentowej. W dniu 21 grudnia 2022 roku podpisano aneks do umowy pożyczki, na mocy którego zmieniona została kwota pożyczki do 15,5 mln PLN, zaktualizowano harmonogramy wypłat i spłat, a także zmieniono termin ostatecznej spłaty pożyczki, który po zmianie przypada w grudniu 2029 roku. Spłata pożyczki będzie następować kwartalnie począwszy od marca 2028 roku. Do dnia 31 grudnia 2022 roku pożyczka nie została uruchomiona.
b
W dniu 8 listopada 2021 roku JSW podpisała umowę z NFOŚiGW o dofinansowanie przedsięwzięcia pod nazwą: „Gospodarcze wykorzystanie metanu – Ruch Knurów”, w formie pożyczki do kwoty 60,0 mln PLN. W dniu 25 marca 2022 roku JSW podpisała aneks do umowy pożyczki z NFOŚiGW na mocy którego zaktualizowano termin zakończenia realizacji inwestycji oraz zaktualizowano harmonogram wypłat.
c
W dniu 23 marca 2022 roku JSW KOKS S.A. dokonała całkowitej spłaty preferencyjnej pożyczki otrzymanej od NFOŚiGW na realizację przedsięwzięcia pod nazwą.: „Modernizacja benzolowni wraz z obiektami towarzyszącymi węglopochodnych w Koksowni Radlin”, w związku z czym na dzień 31 grudnia 2022 Grupa nie wykazuje salda z tytułu tej pożyczki. Trwa proces zwalniania zabezpieczeń w postaci hipoteki i zastawu w wysokości 56,2 mln PLN (dla każdego z nich).
d
W dniu 19 grudnia 2018 roku JSW KOKS podpisała umowę o dofinansowanie w formie pożyczki preferencyjnej z NFOŚiGW w wysokości 134,0 mln PLN na realizację przedsięwzięcia pod nazwą: „Poprawa efektywności energetycznej w JSW KOKS” polegającego na budowie bloku energetycznego w Koksowni Radlin. Oprocentowanie pożyczki wynosi 0%. W dniu 27 czerwca 2022 roku podpisano aneks do umowy, na mocy którego zaktualizowano harmonogramy wypłaty środków oraz spłaty kapitału, po czym pierwsza spłata pożyczki przypada na czerwiec 2024 roku.
e
W dniu 1 września 2021 roku JSW KOKS podpisała z NFOŚiGW umowę o dofinansowanie, w formie pożyczki preferencyjnej do kwoty 80,8 mln PLN, przedsięwzięcia pod nazwą: „Instalacja KRAiC – budowa II ciągu wraz z kolumną odkwaszająco-odpędową w Koksowni Radlin”. Pożyczka będzie wypłacana w transzach.
W dniu 2 września 2022 roku podpisano aneks do umowy pożyczki, na podstawie którego zmieniono harmonogram wypłat, który został ponownie zaktualizowany po dniu kończącym okres sprawozdawczy tj. w dniu 1 marca 2023 roku.
Po dniu kończącym okres sprawozdawczy, tj. w dniu 1 marca 2023 roku JSW KOKS podpisała umowę pożyczki preferencyjnej z NFOŚiGW w wysokości 100,0 mln PLN na realizację przedsięwzięcia inwestycyjnego pod nazwą: „Modernizacja baterii koksowniczej nr 4 w Koksowni Przyjaźń”. Pożyczka oprocentowana jest według zmiennej stopy procentowej. Spłata pożyczki następować będzie kwartalnie począwszy od czerwca 2025 roku.
UMOWY POŻYCZEK Z WFOŚiGW KATOWICE
- W dniu 12 sierpnia 2020 roku JSW KOKS podpisała umowę pożyczki preferencyjnej w kwocie 34,0 mln PLN z Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej („WOFŚiGW”) w Katowicach o dofinansowanie przedsięwzięcia pod nazwą: „Budowa bloku energetycznego w Koksowni Radlin”. Pożyczka została udzielona w ramach pomocy horyzontalnej na ochronę środowiska. W dniu 31 stycznia 2022 roku podpisano aneks do umowy, na mocy którego zaktualizowano harmonogram wypłat i spłat pożyczki. Po zmianach spłata pożyczki będzie następować kwartalnie począwszy od czerwca 2024 roku, termin ostatecznej spłaty nie uległ zmianie.
- W dniu 13 grudnia 2021 roku JSW KOKS podpisała z WFOŚiGW umowę o dofinansowanie w formie pożyczki do kwoty 70,0 mln PLN przedsięwzięcia pod nazwą: „Modernizacja baterii koksowniczej nr 4 w Koksowni Przyjaźń”. W dniu 1 września 2022 roku podpisano aneks do umowy pożyczki, na podstawie którego zmieniono harmonogram wypłat.
W 2022 roku ustanowiono następujące zabezpieczenia spłaty pożyczki:
- hipoteka na nieruchomościach do wysokości 84,1 mln PLN wraz z cesją praw z polisy ubezpieczeniowej,
- gwarancja bankowa do wysokości 14,0 mln PLN.
UMOWA LINII WIELOCELOWEJ Z BGK
Dnia 23 stycznia 2020 roku pomiędzy PBSz a Bankiem Gospodarstwa Krajowego („BGK”) została zawarta umowa linii wielocelowej w wysokości 20,0 mln PLN. Zgodnie z podpisaną umową PBSz może korzystać z przyznanego limitu w formie:
- kredytu otwartego w rachunku bieżącym do pełnej kwoty limitu,
- gwarancji bankowych łącznie do maksymalnej kwoty zaangażowania do wysokości 5,0 mln PLN.
Łączne zaangażowanie z tytułu wszystkich produktów nie może przekroczyć kwoty limitu 20,0 mln PLN.
W dniu 18 stycznia 2022 roku podpisano aneks do umowy wydłużający jej obowiązywanie o kolejne dwa lata tj. do dnia 22 stycznia 2024 roku. Na dzień 31 grudnia 2022 roku nie wykorzystano linii wielocelowej.
UMOWA LIMITU KREDYTOWEGO WIELOCELOWEGO Z PKO BP S.A.
Dnia 17 lutego 2020 roku pomiędzy PBSz a PKO BP została zawarta umowa udzielenia limitu kredytowego wielocelowego w wysokości 20,0 mln PLN. Zgodnie z podpisaną umową PBSz może korzystać z przyznanego limitu w formie:
- kredytu w rachunku bieżącym do kwoty 15,0 mln PLN,
- gwarancji bankowych łącznie do maksymalnej kwoty zaangażowania w wysokości 5,0 mln PLN.
W dniu 16 lutego 2022 roku został podpisany aneks do umowy, wydłużający jej obowiązywanie o kolejny rok, tj. do dnia 16 lutego 2023 roku. Na dzień kończący okres sprawozdawczy nie wykorzystano linii wielocelowej.
Po dniu kończącym okres sprawozdawczy, tj. w dniu 14 lutego 2023 roku został podpisany aneks do umowy, wydłużający jej obowiązywanie o kolejny rok, tj. do dnia 16 lutego 2024 roku.
POZOSTAŁE ZABEZPIECZENIA KREDYTÓW I POŻYCZEK (bez uwzględnienia zabezpieczeń, które zostały opisane powyżej)
Na dzień kończący okres sprawozdawczy współdzielone na zasadzie pari passu zabezpieczenia umów finansowania z Konsorcjum oraz Europejskim Bankiem Inwestycyjnym („EBI”) stanowią:
- Zastawy rejestrowe do najwyższej sumy zabezpieczenia wynoszącej 690,0 mln PLN, 117,8 mln USD oraz 87,8 mln EUR ustanowione na rzecz PKO BP jako administratora zastawu na:
- aktywach ruchomych ZORG Knurów-Szczygłowice, ZORG Pniówek, ZORG Zofiówka, ZORG Bzie-Dębina,
- akcjach posiadanych przez JSW w spółkach JSW KOKS i PBSz,
- rachunkach bankowych JSW.
- Hipoteki umowne łączne ustanowione na rzecz PKO BP jako administratora hipoteki do kwoty 690,0 mln PLN oraz do kwoty 117,8 mln USD oraz na rzecz EBI do kwoty 87,8 mln EUR na nieruchomościach będących przedmiotem własności lub wieczystego użytkowania JSW, wchodzących w skład zorganizowanych części przedsiębiorstwa JSW w postaci ZORG Knurów-Szczygłowice, ZORG Pniówek, ZORG Zofiówka, ZORG Bzie-Dębina.
- Poręczenie udzielone na rzecz Konsorcjum przez JSW KOKS do kwoty 690,0 mln PLN oraz 117,8 mln USD i poręczenie udzielone na rzecz Konsorcjum przez JZR do kwoty 690,0 mln PLN oraz 117,8 mln USD.
- Przelew wierzytelności z umowy handlowej oraz wierzytelności z tytułu umów ubezpieczenia dokonany na podstawie umowy przelewu rządzonej prawem polskim z dnia 9 kwietnia 2019 roku pomiędzy JSW jako cedentem a PKO BP jako cesjonariuszem.
W dniu 20 października 2020 roku nastąpiło podpisanie porozumienia rozwiązującego umowę finansowania z EBI. Po dniu kończącym okres sprawozdawczy, tj. w styczniu 2023 roku zakończono proces zwalniania zabezpieczeń w postaci zastawu rejestrowego do najwyższej sumy zabezpieczenia wynoszącej 87,8 mln EUR. Na dzień zatwierdzenia niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego trwa proces zwalniania pozostałych zabezpieczeń ustanowionych na rzecz EBI.
Pozostałe zabezpieczenia kredytów i pożyczek (dotyczące uruchomionych kredytów i pożyczek):
- hipoteki na nieruchomościach do wysokości 370,5 mln PLN,
- przelewy wierzytelności z umów/rachunków bankowych oraz rachunków lokat terminowych.
W przypadku zabezpieczenia kredytów i pożyczek na aktywach trwałych dodatkowe zabezpieczenie stanowi cesja praw z umów ubezpieczenia tych aktywów. Ponadto stosowaną formą zabezpieczenia wierzytelności z tytułu zaciągniętych kredytów i pożyczek są weksle in blanco wraz z deklaracją wekslową.
Grupa dokonała następujących transakcji odnośnie kredytów i pożyczek:
2022 | 2021 | |||
---|---|---|---|---|
Zaciągnięcie | Spłata (kapitału) | Zaciągnięcie | Spłata (kapitału) | |
FINANSOWANIE UDZIELONE JSW | 3,0 | (715,3) | 57,0 | (166,1) |
UMOWY POŻYCZEK Z PFR, w tym: | - | (265,5) | - | (110,0) |
- POŻYCZKA PŁYNNOŚCIOWA | - | (244,8) | - | (101,6) |
- POŻYCZKA PREFERENCYJNA | - | (20,7) | - | (8,4) |
FINANSOWANIE UDZIELONE JSW | - | (443,1) | - | (56,1) |
- POŻYCZKA TERMINOWA | - | (19,0) | - | (14,3) |
- KREDYT TERMINOWY A i C | - | (64,1) | - | (41,8) |
- KREDYT ODNAWIALNY B | - | (360,0) | - | - |
POZOSTAŁE UMOWY | 3,0 | (6,7) | 57,0 | - |
- POŻYCZKA Z NFOŚiGW | 3,0 | (6,7) | 57,0 | - |
FINANSOWANIE UDZIELONE JSW KOKS: | 153,1 | (16,1) | 57,6 | (39,3) |
UMOWY POŻYCZEK Z PFR, w tym: | - | - | - | (6,3) |
- POŻYCZKA PREFERENCYJNA | - | - | - | (6,3) |
POZOSTAŁE UMOWY FINANSOWANIA, w tym: | 153,1 | (16,1) | 57,6 | (33,0) |
- POŻYCZKA PREFERENCYJNA Z NFOŚiGW | 14,7 | (2,6)* | 51,9 | (24,0) |
- POŻYCZKA Z NFOŚiGW („Modernizacja benzolowni wraz z obiektami towarzyszącymi węglopochodnych w Koksowni Radlin”) |
- | (13,5) | - | (9,0) |
- POŻYCZKA Z NFOŚiGW („Instalacja KRAiC w Koksowni Radlin”) |
64,9 | - | - | - |
- POŻYCZKA Z WFOŚiGW („Budowa bloku energetycznego w Koksowni Radlin”) |
3,5 | - | 5,7 | - |
- POŻYCZKA Z WFOŚiGW („Modernizacja baterii koksowniczej nr 4 w Koksowni Przyjaźń”) |
70,0 | - | - | - |
FINANSOWANIE UDZIELONE POZOSTAŁYM SPÓŁKOM: | - | (0,6) | - | - |
KREYT w rachunku bieżącym | - | (0,6) | - | - |
>RAZEM PRZEPŁYWY PIENIĘŻNE | 156,1 | (732,0) | 114,6 | (205,4) |
* Zwrot niewykorzystanej transzy pożyczki
6.2. Zobowiązania z tytułu leasingu
Struktura walutowa zobowiązań z tytułu leasingu Grupy po przeliczeniu na PLN przedstawia się następująco:
31.12.2022 | 31.12.2021 | |
---|---|---|
PLN | 577,8 | 534,6 |
EUR | 4,0 | 4,2 |
RAZEM | 581,8 | 538,8 |
Zobowiązania z tytułu leasingu ujęte w skonsolidowanym sprawozdaniu z sytuacji finansowej:
Nota | 31.12.2022 | 31.12.2021 | |
---|---|---|---|
Zobowiązania z tytułu leasingu | 581,8 | 538,8 | |
RAZEM | 581,8 | 538,8 | |
w tym: | |||
długoterminowe | 341,2 | 300,8 | |
krótkoterminowe | 240,6 | 238,0 |
Grupa ujmuje w wycenie zobowiązania z tytułu leasingu zmienne opłaty leasingowe powiązane z referencyjnymi stopami procentowymi.
6.3. Uzgodnienie zadłużenia
Zmianę stanu zadłużenia na dzień 31 grudnia 2022 roku przedstawia poniższa tabela:
Kredyty i pożyczki | Zobowiązania z tytułu leasingu | RAZEM | |
---|---|---|---|
STAN NA 1 STYCZNIA 2022 | 1 816,2 | 538,8 | 2 355,0 |
Wpływy z tytułu zaciągnięcia zadłużenia: | 156,1 | 242,2 | 398,3 |
– otrzymane finansowanie |
156,1 | - | 156,1 |
- zawarcie nowych umów leasingu | - | 242,2 | 242,2 |
Modyfikacje umów leasingowych | - | 0,1 | 0,1 |
Naliczone odsetki i prowizje | 64,5 | 31,4 | 95,9 |
Płatności z tytułu zadłużenia: | (769,9) | (230,6) | (1 000,5) |
– spłata zobowiązania (kapitału) | (732,0) | (200,3) | (932,3) |
– odsetki i prowizje zapłacone | (37,9) | (30,3) | (68,2) |
Różnice kursowe | 23,3 | - | 23,3 |
Inne zwiększenia / (zmniejszenia) | 3,8 | (0,1) | 3,7 |
STAN NA 31 GRUDNIA 2022 | 1 294,0 | 581,8 | 1 875,8 |
Zmianę stanu zadłużenia na dzień 31 grudnia 2021 roku przedstawia poniższa tabela:
Kredyty i pożyczki | Zobowiązania z tytułu leasingu | RAZEM | |
---|---|---|---|
STAN NA 1 STYCZNIA 2021 | 2 007,8 | 632,9 | 2 640,7 |
Wpływy z tytułu zaciągnięcia zadłużenia: | 114,6 | 93,8 | 208,4 |
– otrzymane finansowanie | 114,6 | - | 114,6 |
– zawarcie nowych umów leasingu | - | 93,8 | 93,8 |
Modyfikacje umów leasingowych | - | (16,5) | (16,5) |
Naliczone odsetki i prowizje | 55,7 | 25,5 | 81,2 |
Płatności z tytułu zadłużenia: | (238,6) | (219,1) | (457,7) |
– spłata zobowiązania (kapitału) | (205,4) | (193,5) | (398,9) |
– odsetki i prowizje zapłacone | (33,2) | (25,6) | (58,8) |
Różnice kursowe | 21,0 | - | 21,0 |
Umorzenie pożyczek preferencyjnych PFR | (107,9) | - | (107,9) |
Przychody z tytułu preferencyjnego oprocentowania pożyczki PFR | (38,7) | - | (38,7) |
Inne zwiększenia/(zmniejszenia) | 2,3 | 22,2 | 24,5 |
STAN NA 31 GRUDNIA 2021 | 1 816,2 | 538,8 | 2 355,0 |
7.1. Rzeczowe aktywa trwałe
Rzeczowe aktywa trwałe
Najistotniejsze pozycje rzeczowych aktywów trwałych stanowią:
- budynki i budowle - w szczególności budowle dla górnictwa i kopalnictwa takie jak wyrobiska górnicze kapitalne pionowe i poziome,
- urządzenia techniczne i maszyny - utrzymywane przez JSW w celu wykorzystania ich w procesie produkcyjnym związanym z wydobyciem węgla, w szczególności maszyny górnicze jak obudowy zmechanizowane, kombajny ścianowe i chodnikowe, maszyny i urządzenia przeróbki mechanicznej węgla,
- wyrobiska ruchowe - wyrobiska górnicze przygotowawcze, wyrobiska pobierkowe oraz inne związane z eksploatacją ściany i pól wydobywczych,
- rzeczowe aktywa trwałe w budowie.
Na dzień początkowego ujęcia rzeczowe aktywa trwałe wycenia się w cenie nabycia lub koszcie wytworzenia. Na dzień kończący okres sprawozdawczy rzeczowe aktywa trwałe wycenia się w wartości początkowej pomniejszonej o skumulowane umorzenie oraz skumulowane odpisy z tytułu utraty wartości.
W wartości początkowej rzeczowych aktywów trwałych ujmuje się zdyskontowane koszty likwidacji rzeczowych aktywów trwałych wykorzystywanych w działalności górniczej podziemnej, które zgodnie z obowiązującą ustawą Prawo geologiczne i górnicze podlegają likwidacji po zakończeniu działalności.
Prezentowane w wartości początkowej rzeczowych aktywów trwałych koszty likwidacji kopalń podlegają amortyzacji taką metodą, jaką amortyzowane są rzeczowe aktywa trwałe, których dotyczą, począwszy od momentu rozpoczęcia użytkowania danego składnika rzeczowych aktywów trwałych, przez okres ustalony w planie likwidacji grup obiektów w ramach przewidywanego harmonogramu likwidacji kopalni.
Późniejsze nakłady uwzględnia się w wartości księgowej danego składnika rzeczowych aktywów trwałych lub ujmuje jako odrębny składnik rzeczowych aktywów trwałych (tam, gdzie jest to właściwe) tylko wówczas, gdy jest prawdopodobne, że z tytułu tej pozycji nastąpi wpływ korzyści ekonomicznych do Grupy, zaś koszt danej pozycji można wiarygodnie zmierzyć. Wszelkie pozostałe wydatki na naprawę i konserwację odnoszone są do wyniku finansowego w okresie obrotowym, w którym je poniesiono.
Amortyzację rzeczowych aktywów trwałych nalicza się metodą liniową w celu rozłożenia ich wartości początkowych pomniejszonych o wartości końcowe, przez okresy ich użytkowania. Szacowane okresy użytkowania dla poszczególnych grup rzeczowych aktywów trwałych wynoszą odpowiednio:
- Budynki i budowle (w tym wyrobiska kapitalne) 1-79 lat,
- Urządzenia techniczne i maszyny 1-79 lat,
- Środki transportu 1-39 lat,
- Inne rzeczowe aktywa trwałe 1-34 lat,
- Grunty nie podlegają amortyzacji,
- Rzeczowe aktywa trwałe w budowie nie podlegają amortyzacji.
Przy oznaczaniu okresu użytkowania rzeczowych aktywów trwałych, tworzących stałą podziemną i naziemną infrastrukturę uwzględnia się żywotność zakładu górniczego. Dla rzeczowych aktywów trwałych, będących ruchomościami zakładu górniczego, przy określeniu okresu użytkowania uwzględnia się możliwość ich wykorzystania w innych zakładach górniczych JSW.
Zyski i straty z tytułu zbycia rzeczowych aktywów trwałych ustala się drogą porównania wpływów ze sprzedaży z ich wartością księgową i ujmuje w wyniku finansowym jako pozostałe zyski/(straty) - netto.
Aktywa w leasingu wykazywane są w osobnej pozycji skonsolidowanego sprawozdania z sytuacji finansowej, co zostało zaprezentowane w Nocie 7.4.
Wyrobiska ruchowe
Wyrobiska górnicze związane z udostępnieniem wyrobisk eksploatacyjnych, tzw. wyrobiska ruchowe, na moment początkowego ujęcia wyceniane są w wysokości skumulowanych kosztów poniesionych na ich wytworzenie, pomniejszonych o wartość węgla wydobytego w trakcie ich realizacji, wycenionego według kosztu wytworzenia ustalonego narastająco od początku roku do końca miesiąca poprzedzającego rozliczenie. Aktywowane koszty wyrobisk ruchowych (będące rozliczeniami międzyokresowymi kosztów) są prezentowane w sprawozdaniu finansowym w oddzielnej pozycji rzeczowych aktywów trwałych. Rozliczenie nakładów na wyrobiska ruchowe proporcjonalnie do postępu wydobycia węgla z poszczególnych rejonów ścianowych jest prezentowane w wyniku finansowym jako amortyzacja.
Jednostka dominująca corocznie, w II półroczu, analizuje wysokość aktywowanych kosztów na wyrobiska ruchowe pod kątem ich związku z przychodami, które będą realizowane w następnych okresach sprawozdawczych.
Istotne szacunki
Utrata wartości
Grupa ocenia na każdy dzień kończący okres sprawozdawczy czy zaistniały obiektywne przesłanki mogące wskazywać na utratę wartości danego składnika rzeczowych aktywów trwałych. Testy na utratę wartości rzeczowych aktywów trwałych są przeprowadzane zgodnie z zasadami rachunkowości określonymi w Nocie 7.5.
Okresy użytkowania rzeczowych aktywów trwałych
Grupa określa szacowane okresy użytkowania, a poprzez to stawki amortyzacji dla poszczególnych rzeczowych aktywów trwałych. Szacunek ten opiera się na oczekiwanym okresie ekonomicznej użyteczności tych aktywów. Poprawność stosowanych okresów i stawek amortyzacyjnych oraz wartość końcowa rzeczowych aktywów trwałych podlegają corocznej weryfikacji raz w roku w IV kwartale, w celu dokonania odpowiednich korekt odpisów amortyzacyjnych począwszy od następnego roku obrotowego. Przeprowadzona weryfikacja stawek amortyzacyjnych rzeczowych aktywów trwałych przeprowadzona w IV kwartale 2021 roku spowodowała spadek amortyzacji w 2022 roku względem roku poprzedniego o 27,5 mln PLN.
Sposób rozliczania wyrobisk ruchowych
Wyrobiska ruchowe są rozliczane proporcjonalnie do wielkości wydobycia węgla z poszczególnych rejonów ścianowych. Długość okresu rozliczania danego wyrobiska ruchowego jest uzależniona od szacunku ilości węgla znajdującego się w danym pokładzie udostępnionym w ramach wyrobiska.
Rzeczowe aktywa trwałe
Nota | Grunty | Budynki i budowle | Wyrobiska ruchowe* | Urządzenia techniczne i maszyny | Inne rzeczowe aktywa trwałe | Rzeczowe aktywa trwałe w budowie** | Razem | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
STAN NA 1 STYCZNIA 2022 | ||||||||
Wartość brutto | 63,1 | 9 105,8 | 1 328,1 | 8 465,1 | 556,3 | 1 332,2 | 20 850,6 | |
Umorzenie*** | (4,9) | (4 756,2) | - | (5 995,8) | (430,8) | (279,5) | (11 467,2) | |
WARTOŚĆ KSIĘGOWA NETTO | 58,2 | 4 349,6 | 1 328,1 | 2 469,3 | 125,5 | 1 052,7 | 9 383,4 | |
Nakłady inwestycyjne | - | - | 817,5 | - | - | 1 554,3 | 2 371,8 | |
Zwiększenia | - | 15,9 | 0,4 | 17,2 | 2,9 | - | 36,4 | |
Aktualizacja rezerwy na koszty likwidacji zakładu górniczego | 7.16 | - | (49,5) | - | - | - | - | (49,5) |
Przesunięcia z inwestycji rozpoczętych | 17,3 | 474,1 | - | 401,7 | 46,9 | (940,0) | - | |
Zmniejszenia | - | (14,8) | (18,9) | (2,2) | (0,5) | (0,5) | (36,9) | |
Amortyzacja | - | (180,3) | (519,1) | (313,7) | (31,8) | - | (1 044,9) | |
Odpis aktualizujący - utworzenie | 7.5 | (5,0) | (113,5) | (63,0) | (31,9) | (0,5) | (76,8) | (290,7) |
Odpis aktualizujący - odwrócenie | 7.5 | - | 0,4 | - | 4,1 | 0,2 | - | 4,7 |
WARTOŚĆ KSIĘGOWA NETTO | 70,5 | 4 481,9 | 1 544,5 |
2 544,0 | 142,7 | 1 589,7 | 10 374,3 | |
STAN NA 31 GRUDNIA 2022 | ||||||||
Wartość brutto | 80,4 | 9 506,7 | 1 545,0 | 8 832,4 | 590,3 | 1 917,9 | 22 472,7 | |
Umorzenie*** | (9,9) | (5 024,8) | - | (6 287,9) | (447,6) | (328,2) | (12 098,4) | |
WARTOŚĆ KSIĘGOWA NETTO | 70,5 | 4 481,9 | 1 545,0 | 2 544,5 | 142,7 | 1 589,7 | 10 374,3 |
** Poniesione przez Grupę nakłady na inwestycje (za wyjątkiem nakładów na wyrobiska ruchowe) gromadzone są w „Rzeczowych aktywach trwałych w budowie”, a w miesiącu oddania do użytkowania przenoszone są do odpowiedniej grupy rodzajowej rzeczowych aktywów trwałych.
*** Pozycja obejmuje umorzenie oraz odpisy aktualizujące rzeczowe aktywa trwałe.
Nota | Grunty | Budynki i budowle | Wyrobiska ruchowe* | Urządzenia techniczne i maszyny | Inne rzeczowe aktywa trwałe | Rzeczowe aktywa trwałe w budowie** | Razem | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
STAN NA 1 STYCZNIA 2021 | ||||||||
Wartość brutto | 55,2 | 8 690,4 | 1 216,0 | 8 420,9 | 551,0 | 1 169,2 | 20 102,7 | |
Umorzenie*** | - | (4 735,6) | - | (5 849,3) | (422,8) | (99,4) | (11 107,1) | |
WARTOŚĆ KSIĘGOWA NETTO |
55,2 | 3 954,8 | 1 216,0 | 2 571,6 | 128,2 | 1 069,8 | 8 995,6 | |
Nakłady inwestycyjne | - | - | 651,1 | - | - | 931,5 | 1 582,6 | |
Zwiększenia | - | 0,5 | - | 1,9 | 1,9 | - | 4,3 | |
Aktualizacja rezerwy na koszty likwidacji zakładu górniczego | 7.16 | - | 297,3 | - | - | - | - | 297,3 |
Przesunięcia z inwestycji rozpoczętych | 8,1 | 360,3 | - | 328,8 | 28,3 | (725,5) | - | |
Zmniejszenia | - | (28,5) | (3,9) | (24,6) | (0,4) | (7,6) | (65,0) | |
Przeklasyfikowanie do grupy do zbycia przeznaczonej do sprzedaży | 7.13 | (0,2) | (2,2) | - | (0,2) | - | - | (2,6) |
Amortyzacja | - | (171,2) | (472,0) | (349,7) | (30,1) | - | (1 023,0) | |
Odpis aktualizujący - utworzenie | 7.5 | (4,9) | (268,5) | (63,1) | (192,0) | (2,9) | (215,5) | (746,9) |
Odpis aktualizujący - odwrócenie | 7.5 | - | 207,1 | - | 133,5 | 0,5 | - | 34,1 |
WARTOŚĆ KSIĘGOWA NETTO | 58,2 | 4 349,6 | 1 328,1 | 2 469,3 | 125,5 | 1 052,7 | 9 383,4 | |
STAN NA 31 GRUDNIA 2021 | ||||||||
Wartość brutto | 63,1 | 9 105,8 | 1 328,1 | 8 465,1 | 556,3 | 1 332,2 | 20 850,6 | |
Umorzenie*** | (4,9) | (4 756,2) | - | (5 995,8) | (430,8) | (279,5) | (11 467,2) | |
WARTOŚĆ KSIĘGOWA NETTO | 58,2 | 4 349,6 | 1 328,1 | 2 469,3 | 125,5 | 1 052,7 | 9 383,4 |
* Aktywowane koszty wyrobisk ruchowych są rozliczane zgodnie z wielkością wydobycia węgla z danego rejonu ścianowego. W momencie rozliczenia następuje, co do zasady, faktyczna likwidacja wyrobiska ruchowego, stąd brak jest w tabeli wartości skumulowanego umorzenia.
** Poniesione przez Grupę nakłady na inwestycje (za wyjątkiem nakładów na wyrobiska ruchowe) gromadzone są w „Rzeczowych aktywach trwałych w budowie”, a w miesiącu oddania do użytkowania przenoszone są do odpowiedniej grupy rodzajowej rzeczowych aktywów trwałych.
*** Pozycja obejmuje umorzenie oraz odpisy aktualizujące rzeczowe aktywa trwałe.
Amortyzacja rzeczowych aktywów trwałych
2022 | 2021 | |
---|---|---|
Koszt sprzedanych produktów, materiałów i towarów | 1 032,5 | 1 008,2 |
Koszty sprzedaży | 1,3 | 3,0 |
Koszty administracyjne | 10,5 | 10,8 |
Wartość świadczeń i rzeczowych aktywów trwałych wytworzonych na potrzeby własne oraz wyrobisk ruchowych | 0,2 | 0,3 |
Pozostałe koszty | 0,4 | 0,7 |
RAZEM AMORTYZACJA RZECZOWYCH AKTYWÓW TRWAŁYCH |
1 044,9 | 1 023,0 |
w tym rozliczanie wyrobisk ruchowych | 519,1 | 472,0 |
Pozostałe informacje dotyczące rzeczowych aktywów trwałych
Na dzień 31 grudnia 2022 roku wartość netto rzeczowych aktywów trwałych stanowiących zabezpieczenie spłaty zobowiązań wynosi 3 290,1 mln PLN (na dzień 31 grudnia 2021 roku: 2 112,4 mln PLN) i dotyczy zabezpieczenia spłaty wierzytelności wynikających z umów finansowania dłużnego. Zabezpieczenia kredytów i pożyczek zostały opisane w Nocie 6.1.
W 2022 roku skapitalizowane koszty finansowania zewnętrznego rzeczowych aktywów trwałych w Grupie wyniosły 0,9 mln PLN (w 2021 roku nie wystąpiły tego rodzaju koszty.
7.2. Wartość firmy
Wybrane zasady rachunkowości
Wartość firmy
Wartość firmy ujmuje się początkowo po koszcie i wykazuje w odrębnej pozycji skonsolidowanego sprawozdania z sytuacji finansowej, a następnie wycenia według wartości początkowej pomniejszonej o skumulowane straty z tytułu utraty wartości. Wartość firmy nie jest amortyzowana, ale bez względu na to, czy istnieją przesłanki, które wskazują, że nastąpiła utrata wartości, przeprowadzany jest coroczny test na utratę wartości w odniesieniu do wartości firmy przejętej w wyniku połączenia przedsięwzięć.
Dla celów testowania utraty wartości, wartość firmy przejęta w wyniku połączenia przedsięwzięć, w chwili przejęcia zostaje przypisana do poszczególnych ośrodków lub zespołów ośrodków wypracowujących środki pieniężne, które zgodnie z oczekiwaniami skorzystają z synergii uzyskanej w wyniku takiego połączenia, bez względu na to, czy inne składniki aktywów lub zobowiązania jednostki przejmowanej zostały przypisane do powyższych ośrodków lub zespołów ośrodków.
Ośrodek wypracowujący środki pieniężne, do którego została przypisana wartość firmy, poddaje się testom na utratę wartości corocznie, jak również wtedy, gdy istnieją przesłanki wskazujące na utratę jego wartości.
Strata z tytułu utraty wartości ujęta dla wartości firmy nie podlega odwróceniu w następnym okresie.
Istotne szacunki
Utrata wartości
Test na utratę wartości w odniesieniu do wartości firmy przeprowadzany jest corocznie, jak również wtedy, gdy istnieją przesłanki wskazujące na utratę wartości, w oparciu o szereg założeń, których część jest poza kontrolą Grupy. Znaczące zmiany tych założeń mają wpływ na wyniki testów na utratę wartości i w konsekwencji na sytuację finansową oraz wyniki finansowe Grupy. Test na utratę wartości w odniesieniu do wartości firmy przeprowadza się zgodnie z zasadami rachunkowości przedstawionymi w Nocie 7.5.
Wartość firmy
W 2019 roku Grupa dokonała rozliczenia transakcji nabycia akcji spółki Przedsiębiorstwo Budowy Szybów S.A. („PBSz”) z siedzibą w Tarnowskich Górach. W wyniku tej transakcji Grupa ujęła w skonsolidowanym sprawozdaniu z sytuacji finansowej wartość firmy w wysokości 57,0 mln PLN.
Mając na uwadze stosowaną w Grupie politykę rachunkowości, wartość firmy przejęta w wyniku połączeń przedsięwzięć, dla celów testu na utratę wartości, została przypisana do ośrodka wypracowującego środki pieniężne - czyli do spółki PBSz, która wchodzi w skład Pozostałych segmentów.
W wyniku testu przeprowadzonego na dzień 31 grudnia 2022 roku Grupa ujęła stratę z tytułu utraty wartości ośrodka wypracowującego środki pieniężne, do którego została przypisana wartość firmy (spółki PBSz) w wysokości 57,0 mln PLN, co zostało szerzej opisane w Nocie 7.5. Na dzień 31 grudnia 2022 roku wartość firmy w skonsolidowanym sprawozdaniu z sytuacji finansowej wynosi zero (na dzień 31 grudnia 2021 roku: 57,0 mln PLN).
7.3. Wartości niematerialne
Wybrane zasady rachunkowości
Wartości niematerialne
Grupa posiada w szczególności następujące główne pozycje wartości niematerialnych:
a. Świadectwa pochodzenia energii
W wartościach niematerialnych Jednostka dominująca prezentuje świadectwa pochodzenia energii nabyte w celu spełnienia obowiązku ich umorzenia wynikającego z przepisów Prawa energetycznego. Ustawa o odnawialnych źródłach energii daje spółce posiadającej status odbiorcy przemysłowego, możliwość samodzielnego zakupu i przedstawienia do umorzenia praw majątkowych wynikających ze świadectw pochodzenia energii lub uiszczenia tzw. opłaty zastępczej. Prawa majątkowe wynikające ze świadectw pochodzenia energii wytworzonej w odnawialnych źródłach energii lub z wykorzystaniem biogazu rolniczego powstają z chwilą zapisania ich w rejestrze świadectw, a wygasają z chwilą ich umorzenia. Termin wykonania obowiązku umorzenia świadectw pochodzenia lub poniesienia opłat zastępczych za dany rok upływa z dniem 30 czerwca następnego roku.
Świadectwa pochodzenia energii ujmowane jako wartości niematerialne wyceniane są początkowo według ceny nabycia.
Wydatki na nabycie świadectw pochodzenia energii, ze względu na ich specyficzny charakter, zostały ujęte w skonsolidowanym sprawozdaniu z przepływów pieniężnych w przepływach pieniężnych z działalności operacyjnej.
b. Informacja geologiczna
Prawo do korzystania z informacji geologicznej aktywuje się w wysokości kosztów poniesionych na jej zakup. Aktywowane koszty odpisuje się przez szacowany okres użytkowania informacji. Szacowany okres użytkowania informacji geologicznej wynosi od 5 do 60 lat.
c. Oprogramowanie komputerowe
Zakupione licencje na oprogramowanie komputerowe aktywuje się w wysokości kosztów poniesionych na zakup i przygotowanie do używania konkretnego oprogramowania komputerowego. Aktywowane koszty odpisuje się przez szacowany okres użytkowania oprogramowania, który wynosi od 2 do 25 lat.
d. Autorskie prawa majątkowe
Autorskie prawa majątkowe aktywuje się w wysokości kosztów poniesionych na ich nabycie. Szacowany okres użytkowania autorskich praw majątkowych wynosi od 5 do 64 lat.
Istotne szacunki
Utrata wartości
Grupa ocenia na każdy dzień kończący okres sprawozdawczy czy zaistniały obiektywne przesłanki mogące wskazywać na utratę wartości powyższych składników wartości niematerialnych. Testy na utratę wartości dla wartości niematerialnych są przeprowadzane zgodnie z zasadami rachunkowości przedstawionymi w Nocie 7.5.
Okresy użytkowania wartości niematerialnych
Grupa określa szacowane okresy użytkowania, a poprzez to stawki amortyzacji dla poszczególnych wartości niematerialnych. Szacunek ten opiera się na oczekiwanym okresie ekonomicznej użyteczności tych aktywów. Poprawność stosowanych okresów i stawek amortyzacyjnych oraz wartość końcowa wartości niematerialnych podlegają corocznej weryfikacji raz w roku w IV kwartale, w celu dokonania odpowiednich korekt odpisów amortyzacyjnych począwszy od następnego roku obrotowego.
Przeprowadzona w IV kwartale 2021 roku weryfikacja stawek amortyzacyjnych wartości niematerialnych spowodowała spadek amortyzacji w 2022 roku o 0,6 mln PLN względem roku poprzedniego.
Wartości niematerialne
Nota | Informacja geologiczna | Świawiadectwa pochodzenia energii | Pozostałe wartości niematerialne | Razem | |
---|---|---|---|---|---|
STAN NA 1 STYCZNIA 2022 | |||||
Wartość brutto | 33,6 | 29,8 | 157,8 | 221,2 | |
Umorzenie | (24,0) | - | (90,8) | (114,8) | |
WARTOŚĆ KSIĘGOWA NETTO |
9,6 | 29,8 | 67,0 | 106,4 | |
Nakłady inwestycyjne | - | - | 26,9 | 26,9 | |
Zwiększenia | - | 27,9 | - | 27,9 | |
Zmniejszenia | - | (33,1)* | (0,4) | (33,5) | |
Amortyzacja | (0,4) | - | (9,6) | (10,0) | |
Odpis aktualizujący - utworzenie | 7.5 | (0,4) | - | (1,1) | (1,5) |
WARTOŚĆ KSIĘGOWA NETTO | 8,8 | 24,6 | 82,8 | 116,2 | |
STAN NA 31 GRUDNIA 2022 | |||||
Wartość brutto | 33,6 | 24,6 | 183,6 | 241,8 | |
Umorzenie | (24,8) | - | (100,8) | (125,6) | |
WARTOŚĆ KSIĘGOWA NETTO | 8,8 | 24,6 | 82,8 | 116,2 |
* Zgodnie z decyzjami Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki dotyczącymi umorzenia świadectw pochodzenia energii.
Nota | Informacja geologiczna | Świawiadectwa pochodzenia energii | Pozostałe wartości niematerialne | Razem | |
---|---|---|---|---|---|
STAN NA 1 STYCZNIA 2021 | |||||
Wartość brutto | 33,6 | 19,4 | 145,6 | 198,6 | |
Umorzenie | (22,7) | - | (80,7) | (103,4) | |
WARTOŚĆ KSIĘGOWA NETTO |
10,9 | 19,4 | 64,9 | 95,2 | |
Nakłady inwestycyjne | - | - | 8,4 | 8,4 | |
Zwiększenia | - | 31,6 | 4,2 | 35,8 | |
Zmniejszenia | - | (21,2)* | - | (21,2) | |
Amortyzacja | (0,5) | - | (9,6) | (10,1) | |
Odpis aktualizujący - utworzenie | 7.5 | (0,8) | - | (0,9) | (1,7) |
WARTOŚĆ KSIĘGOWA NETTO | 9,6 | 29,8 | 67,0 | 106,4 | |
STAN NA 31 GRUDNIA 2021 | |||||
Wartość brutto | 33,6 | 29,8 | 157,8 | 221,2 | |
Umorzenie | (24,0) | - | (90,8) | (114,8) | |
WARTOŚĆ KSIĘGOWA NETTO | 9,6 | 29,8 | 67,0 | 106,4 |
* Zgodnie z decyzjami Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki dotyczącymi umorzenia świadectw pochodzenia energii.
Amortyzacja wartości niematerialnych
2022 | 2021 | |
---|---|---|
Koszt sprzedanych produktów, materiałów i towarów | 8,5 | 8,6 |
Koszty administracyjne | 1,5 | 1,5 |
RAZEM AMORTYZACJA WARTOŚCI NIEMATERIALNYCH | 10,0 | 10,1 |
Pozostałe informacje dotyczące wartości niematerialnych
Na dzień 31 grudnia 2022 roku wartość netto wartości niematerialnych stanowiących zabezpieczenie spłaty zobowiązań wynosi 5,6 mln PLN (na dzień 31 grudnia 2021 roku: 6,3 mln PLN) i dotyczy zabezpieczenia spłaty wierzytelności wynikających z umów finansowania dłużnego. Zabezpieczenia kredytów i pożyczek zostały opisane w Nocie 6.1.
W 2022 roku i w 2021 roku nie wystąpiły w Grupie skapitalizowane koszty finansowania zewnętrznego wartości niematerialnych.
7.4. Prawo do użytkowania składnika aktywów
Wybrane zasady rachunkowości
Prawo do użytkowania składnika aktywów
Z dniem rozpoczęcia leasingu Grupa ujmuje składnik aktywów z tytułu prawa do użytkowania oraz zobowiązanie z tytułu leasingu. Zasady dotyczące ujmowania zobowiązania z tytułu leasingu przedstawiono w Nocie 6.2.
Grupa użytkuje w ramach leasingu głównie kombajny ścianowe i chodnikowe oraz maszyny górnicze, środki transportu oraz nieruchomości i prawo wieczystego użytkowania gruntów.
Na dzień początkowego ujęcia prawo do użytkowania składnika aktywów wycenia się według kosztu. Koszt składnika aktywów z tytułu prawa do użytkowania obejmuje:
- kwotę początkowej wyceny zobowiązania z tytułu leasingu,
- wszelkie opłaty leasingowe zapłacone w dacie rozpoczęcia lub przed tą datą, pomniejszone o wszelkie otrzymane zachęty leasingowe,
- wszelkie początkowe koszty bezpośrednie poniesione przez leasingobiorcę w związku z zawarciem umowy leasingu,
- szacunek kosztów, które mają zostać poniesione przez leasingobiorcę w związku z obowiązkiem demontażu i usunięcia bazowego składnika aktywów lub przeprowadzenia renowacji miejsca, w którym się znajdował, lub przeprowadzeniem renowacji bazowego składnika aktywów do stanu wymaganego przez warunki leasingu, chyba że te koszty są ponoszone w celu wytworzenia zapasów.
Po dacie rozpoczęcia leasingu Grupa wycenia składnik aktywów z tytułu prawa do użytkowania według kosztu pomniejszonego o łączne odpisy amortyzacyjne (umorzenie) i łączne straty z tytułu utraty wartości oraz skorygowanego z tytułu jakiejkolwiek aktualizacji wyceny zobowiązania z tytułu leasingu poza odwracaniem dyskonta.
W przypadku modyfikacji umów leasingowych dotyczących zmian w odniesieniu do okresu leasingu, zmian opcji kupna składnika aktywów, zmian w przyszłych opłatach leasingowych, wstrzymania i przesunięcia w czasie opłat leasingowych w ramach obowiązującej umowy (dotyczy leasingu kombajnów ścianowych i chodnikowych), Grupa koryguje wartość składnika aktywów z tytułu prawa do użytkowania oraz zobowiązanie z tytułu leasingu.
Grupa korzysta z prawa zwolnienia ze stosowania wymogów wynikających z MSSF 16 w przypadku ujmowania:
- leasingu krótkoterminowego – leasing, który w dacie rozpoczęcia ma okres leasingu nie dłuższy niż 12 miesięcy. Uproszczenia tego nie zastosowano do krótkoterminowych umów leasingu środków produkcji, wykorzystywanych w podziemnych zakładach górniczych. Leasing, w którym wprowadzono opcję kupna nie jest leasingiem krótkoterminowym.
- leasingu dotyczącego aktywów o niskiej wartości – czyli takich, których jednostkowa wartość początkowa nowego składnika przedmiotu leasingu nie przekracza 20 tys. PLN, z wyłączeniem prawa wieczystego użytkowania gruntów oraz umów leasingu, w których wprowadzono opcję kupna.
Płatności związane z leasingiem krótkoterminowym i leasingiem aktywów o niskiej wartości ujmowane są liniowo w kosztach bieżącego okresu.
W przypadku leasingu, gdzie Grupa jest leasingobiorcą, dla umów zawierających zarówno elementy leasingowe jak i elementy nieleasingowe, w przypadku braku możliwości ich wyodrębnienia, Grupa stosuje uproszczenie i ujmuje każdy element leasingowy i nieleasingowy jako pojedynczy element leasingowy.
Istotne szacunki
Ustalenie stawki amortyzacyjnej
Grupa określa stawki amortyzacji dla poszczególnych składników prawa do użytkowania aktywów. Prawo do użytkowania składnika aktywów amortyzuje się liniowo przez okres użytkowania aktywów nie dłuższy niż okres leasingu wynikający z zawartych umów. Stawki amortyzacyjne uzależnione są od okresu trwania umowy. W przypadku umów na czas nieokreślony okres amortyzacji ustala się na podstawie najbardziej prawdopodobnego okresu użytkowania składnika, bądź też przyjmuje za okres jego amortyzacji okres żywotności danego Zakładu, w zależności od tego co lepiej odzwierciedla rozsądnie pewny okres przez jaki Grupa nie skorzysta z opcji wypowiedzenia umowy.
Jeżeli Grupa ma wystarczającą pewność, że skorzysta z opcji kupna, składnik aktywów z tytułu prawa do użytkowania amortyzuje się przez okres użytkowania danego składnika aktywów.
Utrata wartości
Grupa ocenia na każdy dzień kończący okres sprawozdawczy czy zaistniały obiektywne przesłanki mogące wskazywać na utratę wartości składników aktywów z tytułu prawa do użytkowania. Testy na utratę wartości są przeprowadzane zgodnie z zasadami rachunkowości przedstawionymi w Nocie 7.5.
PRAWO DO UŻYTKOWANIA SKŁADNIKA AKTYWÓW
Nota | Grunty | Budynki i budowle | Urządzenia techniczne i maszyny | Inne rzeczowe aktywa trwałe | Prawo wieczystego użytkowania gruntów | Razem | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
STAN NA 1 STYCZNIA 2022 | |||||||
Wartość brutto | 15,9 | 13,6 | 670,2 | 36,3 | 209,9 | 945,9 | |
Umorzenie* | (1,3) | (5,9) | (390,8) | (15,8) | (40,5) | (454,3) | |
WARTOŚĆ KSIĘGOWA NETTO | 14,6 | 7,7 | 279,4 | 20,5 | 169,4 | 491,6 | |
Nowe umowy leasingu | 0,2 | 0,6 | 230,9 | 9,6 | 0,9 | 242,2 | |
Modyfikacje umów leasingowych | 0,7 | (0,8) | (3,0) | (0,5) | 3,7 | 0,1 | |
Inne zwiększenia | - | - | - | - | 1,9 | 1,9 | |
Amortyzacja | (0,6) | (1,7) | (161,4) | (6,1) | (2,3) | (172,1) | |
Inne zmniejszenia | - | (0,6) | (17,1) | (2,8) | (4,1) | (24,6) | |
Odpis aktualizujący - utworzenie | 7.5 | - | - | (14,5) | - | (1,1) | (15,6) |
Odpis aktualizujący - odwrócenie | 7.5 | - | - | 6,5 | - | 3,8 | 10,3 |
WARTOŚĆ KSIĘGOWA NETTO | 14,9 | 5,2 | 320,8 | 20,7 | 172,2 | 533,8 | |
STAN NA 31 GRUDNIA 2022 | |||||||
Wartość brutto | 16,6 | 9,6 | 705,4 | 33,7 | 211,8 | 977,1 | |
Umorzenie* | (1,7) | (4,4) | (384,6) | (13,0) | (39,6) | (443,3) | |
WARTOŚĆ KSIĘGOWA NETTO | 14,9 | 5,2 | 320,8 | 20,7 | 172,2 | 533,8 |
Nota | Grunty | Budynki i budowle | Urządzenia techniczne i maszyny | Inne rzeczowe aktywa trwałe | Prawo wieczystego użytkowania gruntów** | Razem | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
STAN NA 1 STYCZNIA 2021 | |||||||
Wartość brutto | 15,5 | 20,3 | 630,8 | 45,0 | 218,5 | 930,1 | |
Umorzenie* | (1,1) | (7,5) | (274,7) | (17,0) | (31,2) | (331,5) | |
WARTOŚĆ KSIĘGOWA NETTO | 14,4 | 12,8 | 356,1 | 28,0 | 187,3 | 598,6 | |
Nowe umowy leasingu | 0,8 | 1,0 | 87,6 | 2,8 | 1,6 | 93,8 | |
Modyfikacje umów leasingowych | (0,2) | (4,7) | (4,5) | - | (7,5) | (16,5) | |
Inne zwiększenia | - | - | 20,1 | - | 1,2 | 21,3 | |
Amortyzacja | (0,8) | (1,2) | (171,7) | (8,5) | (4,1) | (186,3) | |
Przeklasyfikowanie do grupy do zbycia przeznaczonej do sprzedaży | 7.13 | - | - | - | - | (0,2) | (0,2) |
Inne zmniejszenia | - | - | (0,3) | (1,7) | (1,0) | (3,0) | |
Odpis aktualizujący - utworzenie | 7.5 | - | (0,2) | (12,4) | (0,1) | (7,9) | (20,6) |
Odpis aktualizujący - odwrócenie | 7.5 | - | - | 4,5 | - | - | 4,5 |
WARTOŚĆ KSIĘGOWA NETTO | 14,6 | 7,7 | 279,4 | 20,5 | 169,4 | 491,6 | |
STAN NA 31 GRUDNIA 2021 | |||||||
Wartość brutto | 15,9 | 13,6 | 670,2 | 36,3 | 209,9 | 945,9 | |
Umorzenie* | (1,3) | (5,9) | (390,8) | (15,8) | (40,5) | (454,3) | |
WARTOŚĆ KSIĘGOWA NETTO | 14,6 | 7,7 | 279,4 | 20,5 | 169,4 | 491,6 |
Koszty z tytułu leasingu
2022 | 2021 | |
---|---|---|
Amortyzacja aktywów z tytułu prawa do użytkowania składnika aktywów, ujęta jako: | 172,1 | 186,3 |
- koszt sprzedanych produktów, materiałów i towarów | 163,0 | 176,5 |
- koszty sprzedaży | 0,3 | 0,2 |
- koszty administracyjne | 1,9 | 2,6 |
- wartość świadczeń i rzeczowych aktywów trwałych wytworzonych na potrzeby własne oraz wyrobisk ruchowych | 6,9 | 7,0 |
Koszty z tytułu odsetek (ujęte w kosztach finansowych) | 31,4 | 25,5 |
Koszt związany z leasingiem krótkoterminowym ujęty jako: | 15,0 | 13,1 |
- koszt sprzedanych produktów, materiałów i towarów | 14,2 | 12,5 |
- koszty sprzedaży | 0,6 | 0,5 |
- koszty administracyjne | 0,1 | 0,1 |
- pozostałe koszty | 0,1 | - |
Koszt leasingu dla umów niskocennych (ujęty jako koszt sprzedanych produktów, materiałów i towarów) | 0,5 | 0,4 |
RAZEM KOSZTY Z TYTUŁU LEASINGU | 219,0 | 225,3 |
Pozostałe informacje dotyczące prawa do użytkowania składnika aktywów
Na dzień 31 grudnia 2022 roku wartość netto prawa do użytkowania składnika aktywów stanowiących zabezpieczenie spłaty zobowiązań wynosi 69,2 mln PLN (na dzień 31 grudnia 2021 roku: 68,4 mln PLN) i dotyczy głównie zabezpieczenia spłaty wierzytelności wynikających z umów finansowania dłużnego. Zabezpieczenia kredytów i pożyczek zostały opisane w Nocie 6.1.
W 2022 roku i w 2021 roku nie wystąpiły w Grupie skapitalizowane koszty finansowania zewnętrznego prawa do użytkowania składnika aktywów.
Na dzień 31 grudnia 2022 roku Grupa posiada nierozpoczęte jeszcze umowy z tytułu leasingu, do których zobligowana jest jako leasingobiorca, a wartość przyszłych wypływów pieniężnych z tego tytułu wynosi 123,0 mln PLN (na dzień 31 grudnia 2021 roku: 18,1 mln PLN.
7.5. Utrata wartości niefinansowych aktywów trwałych
Wybrane zasady rachunkowości
Utrata wartości aktywów niefinansowych
Wartość firmy podlega corocznemu testowi sprawdzającemu, czy nastąpiła utrata wartości oraz każdorazowo, gdy występują przesłanki wskazujące na utratę wartości. Pozostałe niefinansowe aktywa trwałe (aktywa podlegające amortyzacji) analizuje się pod kątem utraty wartości, ilekroć jakieś zdarzenia lub zmiany okoliczności wskazują na możliwość niezrealizowania ich wartości księgowej.
W przypadku, gdy wartość księgowa danego składnika niefinansowych aktywów trwałych przewyższa jego oszacowaną wartość odzyskiwalną, jego wartość księgowa podlega odpisowi z tytułu utraty wartości do wysokości jego wartości odzyskiwalnej. Wartość odzyskiwalną stanowi wyższa z dwóch kwot: wartości godziwej aktywów pomniejszonej o koszty sprzedaży lub wartości użytkowej.
Dla potrzeb analizy pod kątem utraty wartości, aktywa grupuje się na najniższym poziomie, w odniesieniu do którego występują dające się zidentyfikować odrębne przepływy pieniężne (ośrodki wypracowujące środki pieniężne). Testy na utratę wartości niefinansowych aktywów trwałych wykonywane są z przyjęciem zasady, iż dla aktywów niewycofanych z użytkowania najmniejszą grupę aktywów stanowi kopalnia lub inna spółka zależna (ośrodek wypracowywujący środki pieniężne – „CGU”). W celu przeprowadzenia testu na utratę wartości, wartość firmy przejęta w wyniku połączenia przedsięwzięć w chwili przejęcia zostaje przypisana do poszczególnych ośrodków lub zespołów ośrodków wypracowujących środki pieniężne. Informacje dotyczące określenia CGU, do którego alokowana zostaje wartość firmy są przedstawione w Nocie 7.2.
Jeżeli przeprowadzony test na utratę wartości wykaże, że wartość odzyskiwalna danego składnika aktywów niefinansowych lub ośrodka wypracowującego środki pieniężne jest niższa od wartości księgowej, dokonuje się odpisu aktualizującego w wysokości różnicy między wartością odzyskiwalną a wartością księgową składnika aktywów lub CGU. Po ujęciu odpisu aktualizującego z tytułu utraty wartości, koryguje się odpisy amortyzacyjne dotyczące danego składnika aktywów, aby pozostała wartość netto (po ujęciu odpisu) została zamortyzowana przez pozostały okres użytkowania. Niefinansowe aktywa, w odniesieniu do których uprzednio stwierdzono utratę wartości, oceniane są na każdy dzień kończący okres sprawozdawczy pod kątem występowania przesłanek wskazujących na możliwość odwrócenia dokonanego odpisu. Odpis z tytułu utraty wartości dotyczący wartości firmy nie podlega odwróceniu.
Utworzenie i odwrócenie odpisów aktualizujących wartość niefinansowych aktywów trwałych ujmowane jest w skonsolidowanym sprawozdaniu z wyniku finansowego i innych całkowitych dochodów w pozycji pozostałe koszty/przychody.
Istotne szacunki i osądy
Grupa ocenia na każdy dzień kończący okres sprawozdawczy czy zaistniały obiektywne przesłanki mogące wskazywać na utratę wartości danego składnika niefinansowych aktywów trwałych. W ramach analizy wystąpienia przesłanek Grupa weryfikuje czynniki zewnętrzne, jak i wewnętrzne.
Analiza utraty wartości aktywów trwałych dokonywana jest poprzez oszacowanie wartości odzyskiwalnej ośrodków wypracowujących przepływy pieniężne i opiera się na szeregu założeń, o czym mowa w dalszej części Noty.
Grupa kalkulując wysokość ujmowanego odpisu z tytułu utraty wartości, w sytuacji gdy zdyskontowane przepływy generowane przez dany CGU przyjmują wartość ujemną, uwzględnia specyficzne uwarunkowania dotyczące górnictwa węgla kamiennego w Polsce oraz dotychczasową historię likwidacji zakładów górniczych, tj. prowadzenie tej likwidacji nie przez przedsiębiorstwa prowadzące wydobycie, a przez powołaną do tego spółkę celową (Spółkę Restrukturyzacji Kopalń S.A. - „SRK”), przyjmując, iż w takiej sytuacji wartość odzyskiwalna danego CGU wynosi zero. Przyjęcie wartości zero jako dolnej granicy wartości odzyskiwalnej w kalkulacji wartości godziwej wynika z założenia, że każdy hipotetyczny nabywca na rynku ma prawo do takiego samego wsparcia, jak JSW w zakresie likwidacji nierentownych kopalń.
Odpisy z tytułu utraty wartości
Z uwagi na zmienne otoczenie makroekonomiczne Grupa okresowo weryfikuje przesłanki mogące świadczyć o utracie wartości odzyskiwalnej majątku poszczególnych spółek Grupy. Analiza utraty wartości aktywów trwałych dokonywana jest poprzez oszacowanie wartości odzyskiwalnej ośrodków wypracowujących przepływy pieniężne („CGU”). Analiza taka opiera się na szeregu istotnych założeń, których część jest poza kontrolą Grupy. Istotne zmiany tych założeń mają wpływ na wyniki testów na utratę wartości i w konsekwencji mogą doprowadzić do istotnych zmian sytuacji finansowej oraz wyników finansowych Grupy.
Na dzień 31 grudnia 2022 roku Grupa, zgodnie z MSR 36 Utrata wartości aktywów, dokonała analizy przesłanek mogących świadczyć o utracie wartości bilansowej składników aktywów w celu weryfikacji, czy mogła nastąpić dalsza utrata wartości aktywów, jak również przesłanek mogących wskazywać na to, że odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości, który był ujęty w okresach ubiegłych, przestał istnieć lub uległ zmniejszeniu. W wyniku analizy oceniono, że nie występują nowe przesłanki, które wskazywałyby na możliwość utraty wartości aktywów, ani też nie stwierdzono, aby ustały przesłanki zidentyfikowane w poprzednich okresach, w wyniku których utworzone zostały odpisy, stąd na 31 grudnia 2022 roku Grupa nie przeprowadziła testów na utratę wartości CGU (poza corocznym testem na utratę wartości firmy).
Zmiany stanu odpisów aktualizujących aktywa trwałe przedstawia poniższa tabela:
2022 | 2021 | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Rzeczowe aktywa trwałe | Wartości niematerialne | Prawo do użytkowania składnika aktywów | Wartość firmy | RAZEM | Rzeczowe aktywa trwałe | Wartości niematerialne | Prawo do użytkowania składnika aktywów | RAZEM | |
STAN NA POCZĄTEK OKRESU | 4 097,2 | 9,0 | 63,1 | - | 4 169,3 | 4 019,6 | 7,3 | 52,0 | 4 078,9 |
Utworzenie odpisu | 290,7 | 1,5 | 15,6 | 57,0 | 364,8 | 746,9 | 1,7 | 20,6 | 769,2 |
Przeklasyfikowanie odpisu z tytułu utraty wartości prawa do użytkowania składnika aktywów na odpis z tytułu utraty wartości rzeczowych aktywów trwałych | 0,1 | - | (0,1) | - | 0,2 | - | (0,2) | - | |
Wykorzystanie odpisu | (181,3) | - | (16,8) | - | (198,1) | (164,6) | - | (4,8) | (169,4) |
Odwrócenie odpisu* | (4,7) | - | (10,3) | - | (15,0) | (341,1) | - | (4,5) | (345,6) |
Przeklasyfikowanie odpisu z tytułu utraty wartości aktywów na poczet umorzenia** | (66,7) | - | - | - | (66,7) | (163,1) | - | - | (163,1) |
Inne zmniejszenia*** | (9,8) | - | - | - | (9,8) | (0,7) | - | - | (0,7) |
STAN NA 31 GRUDNIA | 4 125,5 | 10,5 | 51,5 | 57,0 | 4 244,5 | 4 097,2 | 9,0 | 63,1 | 4 169,3 |
* W 2021 roku pozycja dotyczy odwrócenia odpisu w wyniku przeprowadzonych testów (kwota 335,5 mln PLN) oraz wynikającego z przeniesienia środka trwałego z kopalni objętej odpisem do kopalni nieobjętej odpisem.
** Pozycja dotyczy technicznego przeniesienia odpisu aktualizującego na poczet umorzenia bez wpływu na wynik finansowy.
*** Przeklasyfikowanie odpisu z tytułu utraty wartości rzeczowych aktywów trwałych na odpis z tytułu utraty wartości nieruchomości inwestycyjnych.
Segment węglowy
W 2022 roku ze względu na ujemną wartość NPV dla KWK Jastrzębie-Bzie w wysokości (1 285,1) mln PLN, a także zerową wartość odzyskiwalną wynikającą z obliczeń przeprowadzonych do testu na dzień 31 grudnia 2021 roku, przy jednoczesnym wzroście wartości aktywów trwałych KWK Jastrzębie‑Bzie i dokonanej kalkulacji majątku KWK Jastrzębie-Bzie z uwzględnieniem rezerw, zobowiązań długoterminowych i kapitału obrotowego Grupa oceniła, jako zasadne, dokonanie odpisu aktualizującego majątek CGU - KWK Jastrzębie-Bzie na kwotę 246,9 mln PLN w 2022 roku.
Mając na uwadze:
(a) istniejącą wartość majątku KWK Jastrzębie-Bzie, KWK Borynia-Zofiówka Ruch Zofiówka, KWK Borynia-Zofiówka Ruch Borynia, KWK Knurów-Szczygłowice, KWK Budryk oraz generowane przez nie przepływy pieniężne w okresie projekcji 2022-2026 przyjęte ze Strategii JSW S.A. z uwzględnieniem spółek zależnych GK JSW na lata 2022-2030 na potrzeby przeprowadzenia testu na utratę wartości aktywów na dzień 31 grudnia 2021 roku,
(b) brak zidentyfikowania nowych przesłanek mogących wpływać na wartość posiadanych aktywów, a także brak stwierdzenia, aby ustały przesłanki zidentyfikowane w poprzednich latach, w wyniku których utworzony został odpis dla majątku CGU,
na dzień 31 grudnia 2022 roku nie dokonano aktualizacji wcześniej zawiązanych odpisów aktualizujących majątek KWK Budryk, KWK Knurów-Szczygłowice, KWK Borynia‑Zofiówka Ruch Zofiówka oraz KWK Borynia-Zofiówka Ruch Borynia.
W związku ze zdarzeniem, które miało miejsce w dniu 20 kwietnia 2022 roku w KWK Pniówek (szerzej w Nocie 10.6.) ze względu na oszacowanie wartości odzyskiwalnej majątku, który znajdował się w rejonie katastrofy i którego utrata została uznana za wysoce prawdopodobną, na poziomie niższym niż jego dotychczasowa wartość bilansowa, na dzień 31 grudnia 2022 roku ujęto odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości w wysokości 21,0 mln PLN w Segmencie Węgiel.
Z uwagi na fakt, iż dokładny wpływ zdarzeń w KWK Pniówek i KWK Borynia-Zofiówka Ruch Zofiówka na poziom wydobycia/produkcji w kolejnych latach jest trudny do oszacowania, Grupa oceniła, że zaistniałe zdarzenia nie stanowią przesłanki świadczącej o utracie wartości odzyskiwalnej majątku.
Odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości aktywów trwałych w łącznej wysokości 267,9 mln PLN został ujęty w pozostałych kosztach w skonsolidowanym sprawozdaniu z wyniku finansowego i innych całkowitych dochodów w 2022 roku.
Testy z tytułu utraty wartości w okresie porównawczym tj. 2021 roku
W porównawczym okresie sprawozdawczym Jednostka dominująca dokonała analizy przesłanek w celu weryfikacji, czy mogła nastąpić dalsza utrata wartości aktywów lub odwrócenie wcześniej ujętych odpisów.
Przesłanki powodujące utratę wartości
W związku z aktualizacją prognoz finansowych, która wynika ze znaczących zmian planów długoterminowych przyjętych w Strategii JSW S.A. z uwzględnieniem spółek zależnych GK JSW na lata 2022-2030 („Strategia”), uwzględniającą również zmianę niektórych parametrów techniczno‑ekonomicznych stanowiących przesłanki do ujęcia w latach wcześniejszych odpisów aktualizujących wartość majątku trwałego Grupy, Zarząd Jednostki dominującej zidentyfikował przesłanki pochodzące z wewnętrznych źródeł informacji, które wskazują na to, że mogła nastąpić utrata wartości któregoś ze składników aktywów bądź też, że odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości, który był ujęty w okresach ubiegłych wymaga aktualizacji.
Biorąc powyższe pod uwagę, stwierdzono konieczność przeprowadzenia szacunku wartości odzyskiwalnej dla następujących CGU:
- KWK Borynia-Zofiówka Ruch Borynia,
- KWK Borynia-Zofiówka Ruch Zofiówka,
- KWK Budryk,
- KWK Pniówek,
- KWK Knurów-Szczygłowice,
- KWK Jastrzębie-Bzie.
Zgodnie z wymogami MSR 36, wartość odzyskiwalna została ustalona na poziomie wyższej z dwóch wartości: wartości użytkowej i wartości godziwej pomniejszonej o koszty sprzedaży. Wyższą z dwóch wartości w tym teście na utratę wartości była wartość godziwa pomniejszona o koszty sprzedaży.
Wartość odzyskiwalna analizowanych aktywów została ustalona w oparciu o oszacowanie ich wartości godziwej pomniejszonej o koszty sprzedaży, przy zastosowaniu metody dochodowej, na bazie szacunku zdyskontowanych przepływów pieniężnych z uwzględnieniem szacowanych kosztów likwidacji zakładu górniczego przy zastosowaniu stopy WACC.
Ustalając wartość odzyskiwalną, zdyskontowane przyszłe przepływy pieniężne CGU w latach 2022‑2026 przyjęto na podstawie projekcji finansowych ujętych w Strategii (okres szczegółowej prognozy). Z uwagi na fakt, iż zakładany okres ekonomicznej użyteczności poszczególnych CGU wykracza poza rok 2026, zatem w tym zakresie określono również i uwzględniono w obliczeniach wartość rezydualną na pozostały czas eksploatacji. Przyjęcie pięcioletniego okresu szczegółowej prognozy jest zasadne ze względu na fakt, iż brak jest w obecnej sytuacji gospodarczej, wystarczająco wiarygodnych danych na kolejne okresy sprawozdawcze z powodu występowania dużej zmienności różnego rodzaju czynników takich jak: ceny, stopy inflacji, kursy walutowe, stopy procentowe.
Przyjęte założenia
Test na utratę wartości na dzień 31 grudnia 2021 roku został wyliczony na podstawie Strategii JSW S.A. z uwzględnieniem spółek zależnych GK JSW na lata 2022-2030. Poniżej przedstawiono główne założenia dla testu z tytułu utraty wartości aktywów na 31 grudnia 2021 roku:
- wyodrębniono następujące CGU będące przedmiotem testu:
‒ Zakład Górniczy KWK Budryk,
‒ Zakład Górniczy KWK Knurów-Szczygłowice: Ruch Knurów, Ruch Szczygłowice - z uwagi na powiązanie technologiczne i ekonomiczne pomiędzy tymi ruchami,
‒ Zakład Górniczy KWK Pniówek,
‒ Zakład Górniczy KWK Borynia-Zofiówka Ruch Zofiówka,
‒ Zakład Górniczy KWK Borynia-Zofiówka Ruch Borynia,
‒ Zakład Górniczy KWK Jastrzębie-Bzie,
- żywotności dla poszczególnych zakładów JSW:
‒ Zakład Górniczy KWK Budryk – do 31.12.2077 r.
‒ Zakład Górniczy KWK Knurów-Szczygłowice – do 31.12.2078 r.
‒ Zakład Górniczy KWK Pniówek – do 31.12.2081 r.
‒ Zakład Górniczy KWK Borynia-Zofiówka Ruch Zofiówka – do 31.12.2051 r.
‒ Zakład Górniczy KWK Borynia-Zofiówka Ruch Borynia – do 31.12.2051 r.
‒ Zakład Górniczy KWK Jastrzębie-Bzie – do 31.12.2084 r.
- analizę utraty wartości ustalono w oparciu o najnowsze dane ekonomiczne ujęte w Strategii w wartościach realnych i przy zastosowaniu średniego ważonego kosztu kapitału po opodatkowaniu („WACC”) w okresie projekcji na poziomie 8,72 %,
- koszt własny sprzedanego węgla obejmujący koszty bezpośrednie oraz uzasadnioną część kosztów pośrednio związanych z wytworzeniem produktu, uwzględniony został w wysokości będącej pochodną założeń co do wielkości produkcji przyjętej w okresie prognozy, indywidualnie dla każdego CGU. Wysokość średniego jednostkowego kosztu własnego sprzedanego węgla przyjęta do Strategii określona została dla całej JSW w latach 2022 - 2026 na poziomie od ok. 572 PLN/t do ok. 497 PLN/t,
- ścieżki cenowe węgla koksowego przyjęte w Strategii opierają się na cenach referencyjnych węgla koksowego hard wyznaczonych na podstawie dostępnych prognoz, analiz rynku i własnych doświadczeń handlowych. W 2022 roku przyjęto cenę referencyjną na poziomie 238 USD/t, w kolejnych latach 2023 - 2026 zastosowano uśrednioną cenę referencyjną na poziomie 160 USD/t. Ceny indywidualne dla każdego CGU uwzględniają różnice jakościowe węgli wytwarzanych w CGU do węgli referencyjnych,
- stopa wzrostu prognozowanych przepływów po okresie prognozy wynosi 0,
- uwzględniono w kalkulacji WACC premię za ryzyko specyficzne w wysokości 2 p.p., co jest związane w szczególności: z dostrzeżeniem pojawiających się w perspektywie długiego horyzontu czasowego (w kontekście lat 2030-2050, a zwłaszcza lat następujących po 2050 roku) zapowiedzi wprowadzania zmian w technologii produkcji stali (tj. zapowiedzi stopniowego ograniczenia stosowania technologii emisyjnych), jak również z niepewnością co do wszelkich innych elementów szacowanych prognoz finansowych (wszelkie prognozy finansowe w tak długim horyzoncie czasowym obarczone są ryzykiem co do ich faktycznej materializacji),
- przyjęto założenie, iż, ze względu na obowiązujący w Polsce porządek prawny i możliwość przekazania trwale nierentownego CGU do SRK, wartość odzyskiwalna CGU nie może być mniejsza niż 0,
- uwzględniono kapitał obrotowy oraz zobowiązania długoterminowe i rezerwy przypisane do danego CGU celem ustalenia wartości bilansowej testowanego majątku CGU,
- uwzględniono w pierwszym roku projekcji spłatę należności węglowych do średniego poziomu salda należności z okresu czerwiec-listopad 2021 roku,
- finansowania wydatków na likwidację zakładów z funduszu likwidacji zakładów górniczych („FLZG”),
- w kalkulacji wartości godziwej CGU uwzględniono kwotę zdyskontowanych stopą WACC oszacowanych bieżących kosztów likwidacji zakładu górniczego,
- w kalkulacji wartości bilansowej CGU uwzględniono dokonane do dnia 31 grudnia 2021 roku odpisy aktualizujące wartość rzeczowych aktywów trwałych i wartości niematerialnych dla KWK Budryk, KWK Knurów-Szczygłowice, KWK Borynia-Zofiówka Ruch Zofiówka oraz KWK Jastrzębie-Bzie.
Ustalenie wartości odzyskiwalnej poszczególnych zakładów górniczych
W wyniku dokonanych obliczeń ustalono wartość odzyskiwalną poszczególnych CGU i porównano ją z ich wartością testowaną, ustalając w ten sposób wysokość odpisu aktualizującego konieczną do odwrócenia/(utworzenia), co zaprezentowane zostało w poniższej tabeli:
CGU (Zakłady górnicze) |
Wartość |
Kwota (ujętego)/ odwróconego odpisu w 2021 roku |
Wartość skumulowanych odpisów na dzień |
---|---|---|---|
KWK Knurów-Szczygłowice |
1 839,3 |
75,0 |
1 516,9 |
KWK Budryk |
1 388,5 |
(9,6) |
364,8 |
KWK Pniówek |
3 409,9 |
- |
- |
KWK Borynia-Zofiówka Ruch Zofiówka |
429,5 |
(19,9) |
723,7 |
KWK Borynia-Zofiówka Ruch Borynia |
758,4 |
(77,4) |
77,4 |
KWK Jastrzębie-Bzie |
0,0 |
(241,5)* |
899,7 |
RAZEM |
(273,4) |
(3 582,3) |
* Na kwotę odpisu aktualizującego dla KWK Jastrzębie-Bzie składają się odpisy aktualizujące ujęte w śródrocznych sprawozdaniach w kwocie 125,2 mln PLN oraz na dzień 31 grudnia 2021 roku w kwocie 116,3 mln PLN.
Przeprowadzone na dzień 31 grudnia 2021 roku testy wskazały na konieczność utworzenia odpisu aktualizującego wartość aktywów trwałych w wysokości 223,2 mln PLN, a także odwrócenia odpisu aktualizującego w wysokości 75,0 mln PLN, przy czym w okresach śródrocznych utworzony został odpis aktualizujący wartość aktywów w kwocie 125,2 mln PLN. Łącznie w trakcie 2021 roku utworzono odpis aktualizujący aktywa trwałe w wysokości 348,4 mln PLN oraz rozwiązano w wysokości 75,0 mln PLN.
Ujęty na dzień 31 grudnia 2021 roku odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości aktywów trwałych dotyczy Segmentu Węgiel i został zaprezentowany w pozostałych kosztach (utworzenie odpisu) oraz w pozostałych przychodach (odwrócenie odpisu) w skonsolidowanym sprawozdaniu z wyniku finansowego i innych całkowitych dochodów.
Jednostka dominująca kalkulując wysokość ujmowanego odpisu z tytułu utraty wartości, w sytuacji gdy zdyskontowane przepływy generowane przez dany CGU przyjmują wartość ujemną (KWK Jastrzębie-Bzie), uwzględnia specyficzne uwarunkowania dotyczące górnictwa węgla kamiennego w Polsce, przyjmując, iż w takiej sytuacji wartość odzyskiwalna danego CGU wynosi zero. W realiach prawno-gospodarczych w jakich funkcjonują kopalnie Jednostki dominującej, dających jej możliwość odcięcia się od trwale nierentownych aktywów - bez konieczności absorbcji ujemnych efektów ich działalności w dłuższym horyzoncie czasowym, jak również ostatecznie bez ponoszenia kosztów ich fizycznej likwidacji, brak jest uzasadnienia dla przyjmowania wartości odzyskiwalnej CGU w wartości ujemnej. Zważywszy na obowiązujący w Polsce porządek prawny oraz dotychczasową historię likwidacji zakładów górniczych, tj. prowadzenie tej likwidacji nie przez przedsiębiorstwa prowadzące wydobycie, a przez powołaną do tego spółkę celową, jaką jest SRK, JSW zakłada, że koszty te poniesione zostaną przez Skarb Państwa. Przyjęcie wartości zero jako dolnej granicy wartości odzyskiwalnej w kalkulacji wartości godziwej wynika z założenia, że każdy hipotetyczny nabywca na rynku ma prawo do takiego samego wsparcia jak JSW w zakresie likwidacji nierentownych kopalń.
Powyższe założenie odnośnie przyszłości, mające wpływ na przyjęty sposób szacowania na dzień kończący okres sprawozdawczy wartości odzyskiwalnej KWK Jastrzębie-Bzie obarczone jest pewnym stopniem niepewności co do jego faktycznej materializacji w przyszłości, która to niepewność wynika z ryzyka ewentualnych przyszłych zmian w opisanym powyżej systemie przeprowadzania likwidacji aktywów górniczych w Polsce. Gdyby wartość odzyskiwalna KWK Jastrzębie-Bzie została oszacowana bez uwzględniania przyjętego przez JSW przedmiotowego założenia, wartość bilansowa aktywów należących do CGU Jastrzębie-Bzie na dzień 31 grudnia 2021 roku zostałaby ustalona na poziomie o 184,0 mln PLN niższym niż ich wartość wykazana w niniejszym skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym, przy czym w ocenie Grupy nie istnieje znaczące ryzyko materializacji przedmiotowego ryzyka w trakcie kolejnego roku obrotowego, a w związku z tym nie istnieje w kolejnym roku obrotowym znaczące ryzyko dokonania z tego tytułu korekty wartości bilansowej aktywów CGU Jastrzębie-Bzie.
Wartość godziwa została w całości zaklasyfikowana do poziomu 3 hierarchii wartości godziwej (tj. wycena zawiera nieobserwowalne dane wejściowe).
Analiza wrażliwości
Wyniki analizy wrażliwości dla poszczególnych CGU wykazały, że istotny wpływ na wartość odzyskiwalną testowanych aktywów mają zmiany w zakresie cen węgla oraz zmiany średniego ważonego kosztu kapitału. Poniżej zaprezentowano o ile zmieni się wartość odzyskiwalna oraz wysokość odpisu aktualizującego, w efekcie zmian powyższych parametrów dla jednostki objętej odpisem aktualizującym wartość aktywów trwałych na dzień 31 grudnia 2021 roku.
Parametr – cena węgla:
-10% |
-5% |
5% |
10% |
|
---|---|---|---|---|
KWK Knurów-Szczygłowice |
||||
Zmiana wartości odzyskiwalnej |
(1 839,3) |
(1 198,9) |
1 198,9 |
2 397,8 |
Zmiana wysokości odpisu |
1 809,8 |
1 169,5 |
(861,3) |
(1 089,7) |
KWK Budryk |
||||
Zmiana wartości odzyskiwalnej |
(1 388,5) |
(852,0) |
852,0 |
1 704,1 |
Zmiana wysokości odpisu |
1 388,5 |
852,0 |
(364,7) |
(364,7) |
KWK Borynia-Zofiówka Ruch Zofiówka |
||||
Zmiana wartości odzyskiwalnej |
(429,5) |
(429,5) |
721,2 |
1 442,4 |
Zmiana wysokości odpisu |
429,5 |
429,5 |
(721,2) |
(723,7) |
KWK Borynia-Zofiówka Ruch Borynia |
||||
Zmiana wartości odzyskiwalnej |
(758,4) |
(699,7) |
699,7 |
1 399,4 |
Zmiana wysokości odpisu |
758,4 |
699,7 |
(77,4) |
(77,4) |
KWK Jastrzębie-Bzie |
||||
Zmiana wartości odzyskiwalnej |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
Zmiana wysokości odpisu |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
Parametr – stopa dyskonta:
-2pp |
-1pp |
1pp |
2pp |
|
---|---|---|---|---|
KWK Knurów-Szczygłowice |
||||
Zmiana wartości odzyskiwalnej |
542,3 |
240,5 |
(194,8) |
(354,8) |
Zmiana wysokości odpisu |
(389,6) |
(172,8) |
165,3 |
325,3 |
KWK Budryk |
||||
Zmiana wartości odzyskiwalnej |
538,4 |
238,6 |
(192,8) |
(350,6) |
Zmiana wysokości odpisu |
(364,7) |
(238,6) |
192,8 |
350,6 |
KWK Borynia-Zofiówka Ruch Zofiówka |
||||
Zmiana wartości odzyskiwalnej |
69,7 |
32,3 |
(28,0) |
(52,2) |
Zmiana wysokości odpisu |
(69,7) |
(32,3) |
28,0 |
52,2 |
KWK Borynia-Zofiówka Ruch Borynia |
||||
Zmiana wartości odzyskiwalnej |
15,0 |
7,3 |
(6,8) |
(13,2) |
Zmiana wysokości odpisu |
(15,0) |
(7,3) |
6,8 |
13,2 |
KWK Jastrzębie-Bzie |
||||
Zmiana wartości odzyskiwalnej |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
Zmiana wysokości odpisu |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
Utrata wartości aktywów trwałych w okresach śródrocznych 2021 roku
Zgodnie z zapisami MSR 36 par. 9 na koniec każdego okresu sprawozdawczego Grupa ocenia czy istnieją jakiekolwiek przesłanki wskazujące na to, że mogła nastąpić utrata wartości któregokolwiek ze składników aktywów.
Mając na uwadze:
- istniejącą wartość majątku KWK Jastrzębie-Bzie, KWK Borynia-Zofiówka Ruch Zofiówka, KWK Knurów-Szczygłowice, KWK Budryk oraz generowane przez nie przepływy pieniężne w Modelu finansowym wykorzystanym na potrzeby przeprowadzenia testu na utratę wartości aktywów na dzień 30 czerwca 2020 roku;
- niestabilność rynku węgla koksowego wywołanego skutkami pandemii COVID-19 oraz sporem chińsko-australijskim;
- brak prognoz długoterminowych na dzień 30 września 2021 roku uwzględniających skokowy wzrost cen węgla koksowego, który nastąpił w ostatnich miesiącach oraz brak pewności co do czasu utrzymania się wyższych cen węgla w dłuższym okresie czasu,
zasadne było dokonanie odpisu aktualizującego majątek KWK Jastrzębie-Bzie na kwotę 125,2 mln PLN obejmującego zmiany wartości aktywów tego CGU pomiędzy 31 grudnia 2020 roku a 30 września 2021 roku (z czego 73,0 mln PLN zostało ujęte w śródrocznym skróconym skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym za okres 6 miesięcy zakończony 30 czerwca 2021 roku, a wartość 52,2 mln PLN dotyczy III kwartału 2021 roku).
Segment koksowy
W Segmencie Koks, zidentyfikowane w poprzednich okresach przesłanki utrzymują się i wobec najbardziej aktualnych prognoz dla szacowanej wartości odzyskiwalnej ustalonej jako wartość godziwa pomniejszona o koszty sprzedaży, ustalona przy zastosowaniu metody dochodowej w oparciu o oszacowane zdyskontowane przyszłe przepływy pieniężne, która dla CGU Koksowania Jadwiga na dzień 31 grudnia 2022 roku nadal pozostaje ujemna. Grupa oceniła, że w związku z wartością poniesionych nakładów inwestycyjnych na rzeczowe aktywa trwałe CGU Koksownia Jadwiga w 2022 roku zachodzi konieczność dokonania odpisu aktualizującego wartość tych nakładów na dzień 31 grudnia 2022 roku w wysokości 8,9 mln PLN.
Grupa oceniła także, iż zasadne jest niedokonywanie na dzień 31 grudnia 2022 roku aktualizacji wcześniej zawiązanych odpisów aktualizujących niefinansowe aktywa trwałe pozostałych CGU w Segmencie Koks.
Jednocześnie, w związku z wybuchem na terenie Koksowni Przyjaźń, do którego doszło w dniu 22 września 2022 roku, w wyniku którego całkowitemu zniszczeniu uległy efekty dotychczasowych prac modernizacyjnych, JSW KOKS oszacowała stopień zniszczeń i dokonała odpisu aktualizującego w wysokości 21,6 mln PLN.
Odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości aktywów trwałych w Segmencie Koks w łącznej wysokości 30,5 mln PLN został ujęty w pozostałych kosztach w skonsolidowanym sprawozdaniu z wyniku finansowego i innych całkowitych dochodów w 2022 roku.
Testy z tytułu utraty wartości w okresie porównawczym tj. 2021 roku
Podobnie jak w Segmencie Węgiel, w związku z aktualizacją prognoz finansowych, która wynika ze znaczących zmian planów długoterminowych, przyjętych w Strategii JSW S.A. z uwzględnieniem spółek zależnych GK JSW na lata 2022-2030 („Strategia”), uwzględniającą również zmianę niektórych parametrów techniczno‑ekonomicznych stanowiących przesłanki do ujęcia w latach wcześniejszych odpisów aktualizujących wartość majątku trwałego Grupy, zostały zidentyfikowane przesłanki pochodzące z wewnętrznych źródeł informacji, które wskazują na to, że mogła nastąpić utrata wartości któregoś ze składników aktywów bądź też, że odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości, który był ujęty w okresach ubiegłych wymaga aktualizacji.
Biorąc powyższe pod uwagę, stwierdzono konieczność przeprowadzenia szacunku wartości odzyskiwalnej dla następujących CGU:
- Zakładu Koksownia Jadwiga,
- Zakładu Koksownia Przyjaźń,
- Zakładu Koksownia Radlin.
Przyjęte założenia
Test na utratę wartości został przeprowadzony w odniesieniu do CGU poprzez ustalenie wartości odzyskiwalnej, która została ustalona w oparciu o oszacowaną wartość godziwą pomniejszoną o koszty sprzedaży, przy zastosowaniu metody dochodowej, na bazie szacunku zdyskontowanych przepływów pieniężnych na podstawie projekcji finansowych przygotowanych na lata 2022-2026. Według oszacowań Zarządu wartość godziwa jest wyższa niż wartość użytkowa stąd zgodnie z wymogami MSR 36 do ustalenia wysokości odpisu z tytułu utraty wartości przyjęto wartość godziwą.
Poniżej przedstawiono założenia, przy jakich dokonano wyliczenia dla testu z tytułu utraty wartości aktywów na dzień 31 grudnia 2021 roku:
- ceny wewnętrzne koksu są pochodną cen uzyskiwanych w sprzedaży do odbiorców zewnętrznych. Zgodnie z powszechną praktyką prognozy cen koksu przyjęto na podstawie relacji cen koksu wielkopiecowego do ceny referencyjnej węgla koksowego hard. W 2022 roku założono relację 1,78, zaś w latach 2023-2026 około 1,72. Ceny wewnętrzne węgla koksowego przyjęte są zgodnie z ścieżkami cenowymi JSW,
- stabilizacja wielkości produkcji koksu w latach 2022-2026,
- analizę utraty wartości ustalono w oparciu o najnowsze dane ekonomiczne opracowane w wartościach realnych i przy zastosowaniu WACC w okresie projekcji na poziomie 8,72% (stopa po opodatkowaniu),
- uwzględniono w kalkulacji WACC premię za ryzyko specyficzne w wysokości 2 p.p., co jest związane w szczególności: z dostrzeżeniem pojawiających się w perspektywie długiego horyzontu czasowego (w kontekście lat 2030-2050, a zwłaszcza lat następujących po 2050 roku) zapowiedzi wprowadzania zmian w technologii produkcji stali (tj. zapowiedzi stopniowego ograniczenia stosowania technologii emisyjnych), jak również z niepewnością co do wszelkich innych elementów szacowanych prognoz finansowych (wszelkie prognozy finansowe w tak długim horyzoncie czasowym obarczone są ryzykiem co do ich faktycznej materializacji),
- uwzględnienie istniejących zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych oraz innych rezerw przypisanych do danej koksowni celem ustalenia wartości bilansowej testowanego majątku CGU,
- nakłady inwestycyjne przyjęto na poziomie Strategii, skorygowane o nakłady o charakterze rozwojowym,
- do przepływu rezydualnego przyjęto CAPEX na poziomie amortyzacji z ostatniego roku projekcji,
- koszty administracyjne przydzielone zostały do CGU kluczem ilości produkcji.
Ustalenie wartości odzyskiwalnej
W wyniku dokonanych obliczeń na dzień 31 grudnia 2021 roku ustalono wartość odzyskiwalną majątku poszczególnych CGU (koksowni) na poziomie:
CGU (Koksownia) |
Wartość odzyskiwalna |
Kwota (ujętego)/odwróconego odpisu w 2021 roku |
Wartość skumulowanych odpisów na dzień |
---|---|---|---|
Koksownia Przyjaźń |
1 482,5 |
260,5 |
- |
Koksownia Radlin |
106,1 |
(348,4) |
348,4 |
Koksownia Jadwiga |
(655,2) |
(72,2) |
72,2 |
RAZEM |
(160,1) |
420,6 |
Ujęty, w wyniku przeprowadzonego w 2021 roku testu na utratę wartości, odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości rzeczowych aktywów trwałych Koksowni Radlin jak i Koksowni Jadwiga w łącznej kwocie 420,6 mln PLN został ujęty w pozostałych kosztach w skonsolidowanym sprawozdaniu z wyniku finansowego i innych całkowitych dochodów.
Odwrócony, w wyniku przeprowadzonego w 2021 roku testu na utratę wartości, odpis aktualizujący z tytułu utraty wartość rzeczowych aktywów trwałych Koksowni Przyjaźń w wysokości 260,5 mln PLN został ujęty w pozostałych przychodach w skonsolidowanym sprawozdaniu z wyniku finansowego i innych całkowitych dochodów.
Wartość godziwa została w całości zaklasyfikowana do poziomu 3 hierarchii wartości godziwej (tj. wycena zawiera nieobserwowalne dane wejściowe).
Analiza wrażliwości
Wyniki analizy wrażliwości wykazały, że istotny wpływ na wartość odzyskiwalną testowanych aktywów mają zmiany w zakresie poziomu przychodu, poziomu cen podstawowego surowca do produkcji jakim jest węgiel oraz zmiany średniego ważonego kosztu kapitału.
Poniżej zaprezentowano o ile zmieniłaby się wartość odzyskiwalna oraz wysokość odpisu aktualizującego w efekcie zmian kluczowych parametrów dla jednostki objętej odpisem aktualizującym wartość aktywów trwałych na dzień 31 grudnia 2021 roku:
Parametr – wielkość przychodu:
-1% |
1% |
|
---|---|---|
Koksownia Przyjaźń |
||
Zmiana wartości odzyskiwalnej |
(264,5) |
264,5 |
Zmiana wysokości odpisu |
(48,2) |
0,0 |
Koksownia Radlin |
||
Zmiana wartości odzyskiwalnej |
(69,2) |
69,2 |
Zmiana wysokości odpisu |
69,2 |
(69,2) |
Parametr- stopa dyskonta:
-1p.p. | 1p.p. | |
---|---|---|
Koksownia Przyjaźń | ||
Zmiana wartości odzyskiwalnej | 251,0 | (199,4) |
Zmiana wysokości odpisu | 0,0 | (4,1) |
Koksownia Radlin | ||
Zmiana wartości odzyskiwalnej | 35,9 | (28,7) |
Zmiana wysokości odpisu | (35,9) | 28,7 |
Parametr- cena węgla:
-1% | 1% | |
---|---|---|
Koksownia Przyjaźń | ||
Zmiana wartości odzyskiwalnej | 236,8 | (236,8) |
Zmiana wysokości odpisu | 0,0 | (29,5) |
Koksownia Radlin | ||
Zmiana wartości odzyskiwalnej | 52,7 | (52,7) |
Zmiana wysokości odpisu | (52,7) | 52,7 |
W przypadku CGU Koksownia Jadwiga zmiana powyższych parametrów tj.: ceny węgla w zakresie +/- 1%, stopy dyskonta w zakresie +/-1 p.p. oraz wielkości przychodu w zakresie +/-1%, nie spowoduje zmian wysokości odpisu.
POZOSTAŁE SEGMENTY
Utrata wartości w odniesieniu do wartość firmy
Ośrodek wypracowujący środki pieniężne („CGU”), do którego została przypisana wartość firmy, poddaje się testom na utratę wartości corocznie, jak również wtedy, gdy istnieją przesłanki wskazujące na utratę jego wartości.
Kalkulacja testu na dzień 31 grudnia 2022 roku na utratę wartości ośrodka wypracowującego środki pieniężne (PBSz), do którego przypisano wartość firmy, została przeprowadzona poprzez porównanie: wartości bilansowej PBSz łącznie z wartością firmy, z jego wartością odzyskiwalną. Wartość odzyskiwalną definiuje się jako wyższą spośród: wartości godziwej pomniejszonej o koszty sprzedaży i wartości użytkowej. Do kalkulacji testów przyjęto wartość godziwą pomniejszoną o koszty sprzedaży, ustaloną przy zastosowaniu metody dochodowej, w oparciu o oszacowane zdyskontowane przyszłe przepływy pieniężne, uwzględniające (kierując się zasadą ostrożności) zaktualizowaną zakładaną strukturę realizowanych kontraktów oraz zaktualizowane założenia dotyczące ich rentowności z uwzględnieniem potencjalnego wpływu identyfikowalnych ryzyk.
Przyjęte założenia
- ustalenie wartości odzyskiwalnej zostało przeprowadzone na poziomie ośrodka wypracowującego środki pieniężne CGU, tj. spółki PBSz,
- wartość odzyskiwalną ustalono w oparciu o zdyskontowane przyszłe przepływy pieniężne CGU wynikające z projekcji finansowych CGU na lata 2023-2027 (okres szczegółowej prognozy). Przyjęcie pięcioletniego okresu szczegółowej prognozy jest zasadny ze względu na fakt, iż brak jest w obecnej sytuacji gospodarczej, wystarczająco wiarygodnych danych na kolejne okresy sprawozdawcze z powodu dużej zmienności różnego rodzaju czynników,
- z uwagi na fakt, iż zakładany okres ekonomicznej użyteczności CGU wykracza poza rok 2027, określono i uwzględniono w obliczeniach wartości odzyskiwalnej również wartość rezydualną CGU na okres do 2072 roku,
- zastosowano średnioważony koszt kapitału po opodatkowaniu („WACC”) w okresie projekcji na poziomie 11,85%,
- w kalkulacji WACC uwzględniono premię za ryzyko specyficzne w wysokości 2 p.p., co jest związane z niepewnością co do wszelkich elementów szacowanych prognoz finansowych, w tym również wynikających z dostrzeżenia pojawiających się w perspektywie długiego horyzontu czasowego (w kontekście lat 2030-2050, a zwłaszcza lat następujących po 2050 roku) zapowiedzi wprowadzania zmian w technologii produkcji stali (tj. zapowiedzi stopniowego ograniczania stosowania technologii emisyjnych),
- stopa wzrostu prognozowanych przepływów po okresie szczegółowej prognozy wynosi 0,
- uwzględniono kapitał obrotowy oraz zobowiązania długoterminowe i rezerwy przypisane do CGU celem ustalenia wartości bilansowej testowanego majątku.
W wyniku dokonanych obliczeń ustalono wartość odzyskiwalną CGU na poziomie 172,0 mln PLN. W oparciu o wyniki przeprowadzonego na 31 grudnia 2022 roku testu, dokonano pełnego odpisu aktualizującego w odniesieniu do wartości firmy przypisanej do ośrodka wypracowującego środki pieniężne (PBSz) i ujęto stratę z tytułu utraty wartości w wysokości 57,0 mln PLN.
Wartość godziwa CGU została w całości zaklasyfikowana do poziomu 3 hierarchii wartości godziwej (tj. wycena zawiera nieobserwowalne dane wejściowe).
Analiza wrażliwości
Przeprowadzona analiza wrażliwości wskazuje, że istotnymi czynnikami wpływającymi na szacunki wartości odzyskiwalnej ośrodka generującego przepływy pieniężne, do którego została przypisana wartość firmy są między innymi: wielkość przychodu, stopy dyskontowe, koszty. Poniżej zaprezentowano o ile zmieni się wartość odzyskiwalna oraz wysokość odpisu aktualizującego, w efekcie zmian powyższych parametrów dla ośrodka generującego przepływy pieniężne objętego odpisem aktualizującym na dzień 31 grudnia 2022 roku:
Zmiana wielkości przychodu w całym okresie prognozy |
Zmiana stopy dyskontowej | Zamiana wielkości kosztów w całym okresie prognozy | ||||
---|---|---|---|---|---|---|
- 1% | 1% | - 1 p.p. | 1 p.p. | - 1% | 1% | |
Zmiana wartości odzyskiwalnej | (42,1) | 42,1 | 16,0 | (13,6) | 38,5 | (38,5) |
Zmiana wysokości odpisu | 42,1 | (42,1) | (16,0) | 13,6 | (38,5) | 38,5 |
UTRATA WARTOŚCI W ODNIESIENIU DO WARTOŚCI FIRMY W OKRESIE PORÓWNAWCZYM tj. 2021 ROKU
Na dzień 31 grudnia 2021 roku zostały przeprowadzone testy na utratę wartości w odniesieniu do wartości firmy, poprzez porównanie wartości bilansowej CGU łącznie z wartością firmy, z jego wartością odzyskiwalną. Do kalkulacji testów przyjęto wartość godziwą pomniejszoną o koszty sprzedaży, ustaloną przy zastosowaniu metody dochodowej w oparciu o oszacowane zdyskontowane przepływy pieniężne.
Ustalenie wartości odzyskiwalnej zostało przeprowadzone na poziomie ośrodka wypracowującego środki pieniężne, tj. spółki PBSz, do którego przypisano całą wartość firmy w wysokości 57,0 mln PLN.
Na dzień 31 grudnia 2021 roku przyjęte założenia dotyczące m.in. prognozy przychodów, kosztów, nakładów inwestycyjnych są tożsame z prognozami ujętymi w Strategii JSW S.A. z uwzględnieniem spółek zależnych GK JSW na lata 2022-2030, stopa dyskonta na poziomie 8,72% (realnie). Prognozy ujęte w ww. Strategii były na moment przeprowadzania testu najbardziej prawdopodobnym szacunkiem, którego mogła dokonać Grupa. Nie występują inne szacunki, które sugerowałyby przyjęcie innych wartości. Okres szczegółowej prognozy wynosi 5 lat, przy czym uwzględniona jest również wartość rezydualna.
Wartość godziwa CGU została w całości zaklasyfikowana do poziomu 3 hierarchii wartości godziwej (tj. wycena zawiera nieobserwowalne dane wejściowe).
Wynik przeprowadzonego testu na utratę wartości aktywów na dzień 31 grudnia 2021 roku wskazywał, iż nie wystąpiła konieczność ujęcia odpisów z tytułu utraty wartości składnika aktywów Grupy (tj. wartości firmy).
Analiza wrażliwości
Poniżej zaprezentowano o ile zmieniłaby się wartość odzyskiwalna oraz wysokość odpisu aktualizującego testowanych aktywów na dzień 31 grudnia 2021 roku w efekcie zmian poniższych parametrów:
Zmiana wielkości przychodu w całym okresie prognozy |
Zmiana stopy dyskontowej | Zamiana wielkości kosztów w całym okresie prognozy | ||||
---|---|---|---|---|---|---|
- 1% | 1% | - 1 p.p. | 1 p.p. | - 1% | 1% | |
Zmiana wartości odzyskiwalnej | (49,2) | 49,2 | 25,8 | (21,0) | 46,8 | (46,8) |
Zmiana wysokości odpisu | 24,4 | - | - | - | - | 22,1 |
7.6. Nieruchomości inwestycyjne
Wybrane zasady rachunkowości
NIERUCHOMOŚCI INWESTYCYJNE
Nieruchomości inwestycyjne obejmują nieruchomości, które utrzymywane są w celu uzyskiwania korzyści z tytułu czynszu lub zwiększenia przez nie wartości, albo w obu tych celach jednocześnie oraz nieruchomości w trakcie budowy lub dostosowania do przyszłego użytkowania jako nieruchomości inwestycyjne.
Nieruchomość inwestycyjną początkowo wycenia się w cenie nabycia lub w koszcie wytworzenia, z uwzględnieniem kosztów transakcji i kosztów finansowania zewnętrznego. Po początkowym ujęciu, Grupa wycenia wszystkie nieruchomości inwestycyjne według modelu kosztowego tj. ceny nabycia lub kosztu wytworzenia pomniejszonych o skumulowane umorzenie i skumulowane odpisy z tytułu utraty wartości.
Nieruchomości inwestycyjne amortyzowane są metodą liniową przez okres ich użytkowania. Szacowany okres użyteczności nieruchomości inwestycyjnych wynosi od 30 do 41 lat.
Nieruchomości inwestycyjne usuwa się z ksiąg w momencie ich zbycia lub w przypadku trwałego wycofania z użytkowania, jeżeli nie oczekuje się uzyskania w przyszłości żadnych korzyści wynikających z jej zbycia.
Nieruchomości inwestycyjne
2022 | 2021 | |
---|---|---|
STAN NA 1 STYCZNIA | ||
Wartość księgowa netto na początek okresu | 22,6 | 23,2 |
Nakłady inwestycyjne | - | 0,1 |
Inne zwiększenia | 0,4 | - |
Amortyzacja | (0,7) | (0,7) |
WARTOŚĆ KSIĘGOWA NETTO | 22,3 | 22,6 |
STAN NA 31 GRUDNIA | ||
Wartość brutto | 45,4 | 34,6 |
Umorzenie* | (23,1) | (12,0) |
WARTOŚĆ KSIĘGOWA NETTO | 22,3 | 22,6 |
Przychody i koszty związane z nieruchomościami inwestycyjnymi:
2022 | 2021 | |
---|---|---|
Przychody z czynszów dotyczących nieruchomości inwestycyjnych | 2,6 | 1,9 |
Bezpośrednie koszty operacyjne generujące w danym okresie przychody z czynszów | (1,5) | (1,0) |
7.7. Inwestycje w portfel aktywów FIZ
Wybrane zasady rachunkowości
INWESTYCJE W PORTFEL AKTYWÓW FIZ
Aktywa finansowe znajdujące się w portfelu inwestycji FIZ klasyfikowane są jako:
- aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy,
- aktywa finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu.
Do aktywów finansowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu zalicza się te aktywa, które spełniają test SPPI i utrzymywane są w celu ściągnięcia kwoty głównej i odsetek; są to głównie: środki pieniężne oraz depozyty bankowe oraz należności wynikające z bieżącej działalności.
Do zobowiązań finansowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu zalicza się zobowiązania wynikające z bieżącej działalności.
Grupa nie posiada w portfelu FIZ instrumentów dłużnych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody (tj. aktywów spełniających test SPPI i utrzymywanych w celu ściągnięcia kwoty głównej i odsetek oraz sprzedaży).
Wszystkie pozostałe aktywa w portfelu FIZ są zaliczane do „wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy”.
W odniesieniu do aktywów finansowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu, odpisy z tytułu utraty wartości wylicza się przy zastosowaniu modelu oczekiwanych strat kredytowych. Grupa stosuje trzystopniowy model utraty wartości:
- Stopień 1 – salda, dla których ryzyko kredytowe nie wzrosło znacząco od początkowego ujęcia. Ponadto do Stopnia 1 zalicza się również aktywa finansowe o wysokiej ocenie jakości kredytowej (rating inwestycyjny). Oczekiwane straty kredytowe określa się na podstawie prawdopodobieństwa niewypełnienia zobowiązania w ciągu 12 miesięcy (tj. całkowita oczekiwana strata kredytowa pomnożona jest przez prawdopodobieństwo, że strata wystąpi w ciągu następnych 12 miesięcy);
- Stopień 2 – obejmuje salda, dla których nastąpił znaczny wzrost ryzyka kredytowego od początkowego ujęcia, ale brak jest obiektywnych przesłanek utraty wartości; oczekiwane straty kredytowe określa się na podstawie prawdopodobieństwa niewypełnienia zobowiązania przez cały umowny okres życia danego aktywa;
- Stopień 3 – obejmuje salda z obiektywną przesłanką utraty wartości.
W odniesieniu do aktywów finansowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu, przychody z tytułu odsetek oblicza się metodą efektywnej stopy procentowej i ujmuje w pozycji pozostałe zyski/(straty) – netto.
Zysk lub stratę z wyceny inwestycji do wartości godziwej oraz z realizacji portfela FIZ ujmuje się w wyniku finansowym i prezentuje w pozycji pozostałe zyski/(straty) – netto w okresie, w którym wystąpiły.
Istotne szacunki
Grupa prezentuje przepływy netto z inwestycji FIZ w przepływach pieniężnych z działalności inwestycyjnej. Wpływy i wydatki z tytułu transakcji SBB Grupa ujmuje w działalności inwestycyjnej z uwagi na fakt, iż transakcje te powiązane są z działalnością inwestycyjną Funduszu. Środki pieniężne pozyskane przez FIZ (w tym z transakcji SBB) nie mogą być wykorzystane na finansowanie bieżącej działalności Grupy, lecz wyłącznie na nabycie przez Fundusz aktywów finansowych w celu maksymalizacji zysku z tych inwestycji. Grupa prezentuje przepływy pieniężne dotyczące aktywów i zobowiązań Funduszu w wartościach netto dla każdej kategorii (tj. rozliczenie transakcji SBB, nabycie/zbycie dłużnych papierów wartościowych i listów zastawnych FIZ, nabycie/zbycie pozostałych aktywów i zobowiązań FIZ oraz wpłaty/wycofanie środków do Funduszu) z uwagi na dużą ilość powtarzających się transakcji w ciągu okresu sprawozdawczego. Uzgodnienie przepływów z inwestycji FIZ zostało zaprezentowane w dalszej części Noty.
Jednym z istotnych działań, podjętych przez Jednostkę dominującą w zakresie przeciwdziałania potencjalnym zagrożeniom związanym z pogorszeniem płynności, było utworzenie Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego („FIZ”, „Fundusz”). Fundusz został utworzony na czas określony – do dnia 30 grudnia 2024 roku, przy czym okres działalności Funduszu może zostać przedłużony maksymalnie o trzy lata. W okresach koniunktury na rynkach węgla, JSW zamierza przekazywać część generowanych nadwyżek pieniężnych i lokować w FIZ. Środki zgromadzone w FIZ będą mogły być wykorzystane w okresie załamania koniunktury i/lub w okresie kiedy JSW będzie generowała ujemne przepływy pieniężne. Jednocześnie środki te będą stanowić wsparcie finansowe dla planowanych w długim i średnim terminie wydatków związanych z realizacją inwestycji o strategicznym znaczeniu dla JSW i Grupy, związanych między innymi z rozbudową mocy wydobywczych, zwiększeniem dostępu do złóż, przeróbką węgla oraz produkcją koksu.
Fundusz stosuje konserwatywną politykę inwestycyjną. Wyłącznym przedmiotem jego działalności jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze niepublicznego proponowania nabycia certyfikatów inwestycyjnych w określone w Statucie płynne aktywa o bardzo wysokim współczynniku bezpieczeństwa, w tym głównie: Obligacje Skarbu Państwa, inne skarbowe oraz bankowe instrumenty dłużne, dla których stosowny limit zaangażowania został ściśle określony w polityce inwestycyjnej Funduszu.
Grupa inwestuje w portfel aktywów finansowych poprzez Fundusz, w którym Jednostka dominująca posiada 100% wyemitowanych certyfikatów inwestycyjnych. Fundusz może lokować aktywa w: dłużne papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego, waluty, instrumenty pochodne, w tym niewystandaryzowane instrumenty pochodne, pod warunkiem, że są zbywalne oraz depozyty w bankach.
Podstawowym kryterium doboru lokat jest uzyskiwanie możliwie wysokiej stopy zwrotu przy jednoczesnym minimalizowaniu ryzyka kredytowego, ryzyka zmienności stóp procentowych i ryzyka ograniczonej płynności.
Wartość bilansowa inwestycji w portfel aktywów FIZ na dzień 31 grudnia 2022 roku wynosi 7 131,2 mln PLN (natomiast na dzień 31 grudnia 2021 roku wyniosła 767,5 mln PLN).
Z uwagi na istotną wartość zobowiązań Funduszu na dzień kończący okres sprawozdawczy, Grupa zaprezentowała zobowiązania Funduszu w skonsolidowanym sprawozdaniu z sytuacji finansowej w odrębnej pozycji jako Zobowiązania FIZ. Wysokość aktywów netto Funduszu stanowi faktyczne zaangażowanie Jednostki dominującej w wyemitowane przez Fundusz certyfikaty inwestycyjne i na dzień 31 grudnia 2022 roku wyniosła 4 893,6 mln PLN (natomiast na dzień 31 grudnia 2021 roku wyniosła 507,7 mln PLN).
W dniu 4 maja 2022 roku Zarząd JSW podjął uchwałę w sprawie nabycia przez JSW certyfikatów inwestycyjnych serii D oraz kolejnych serii emitowanych przez JSW Stabilizacyjny FIZ za łączną docelową kwotę nie przekraczającą 5,0 mld PLN. JSW uzyskała zgodę Rady Nadzorczej w dniu 10 maja 2022 roku oraz Walnego Zgromadzenia w dniu 3 czerwca 2022 roku na nabycie powyższych certyfikatów FIZ. Powyższe działanie nie jest równoznaczne z zasileniem Funduszu środkami pieniężnymi. Wartość zasilenia Funduszu w ramach ww. limitu dokapitalizowania każdorazowo zależeć będzie od możliwości finansowych JSW i notowanych nadwyżek finansowych, co poprzedzone będzie odrębnymi decyzjami Zarządu i Rady Nadzorczej oraz Zgromadzenia Inwestorów Funduszu.
W 2022 roku Grupa dokonała następujących inwestycji w portfel aktywów finansowych poprzez JSW Stabilizacyjny FIZ w łącznej wysokości 4,2 mld PLN:
- W dniu 28 marca 2022 roku Rada Nadzorcza JSW podjęła uchwałę, którą pozytywnie zaopiniowała wniosek Zarządu i udzieliła zgody na zasilenie FIZ w ramach subportfela inwestycyjnego, środkami finansowymi do kwoty 700,0 mln PLN. W kwietniu 2022 roku Grupa dokonała inwestycji w portfel aktywów finansowych poprzez Fundusz o wartości 700,0 mln PLN.
- W dniu 15 czerwca 2022 roku Rada Nadzorcza JSW podjęła uchwałę, którą pozytywnie zaopiniowała wniosek Zarządu i udzieliła zgody na zasilenie JSW Stabilizacyjnego FIZ w ramach subportfela płynnościowego, środkami finansowymi do kwoty 1,0 mld PLN. W lipcu 2022 roku Grupa dokonała inwestycji w portfel aktywów finansowych poprzez Fundusz o wartości 1,0 mld PLN.
- W dniu 20 lipca 2022 roku Rada Nadzorcza JSW podjęła uchwałę, którą pozytywnie zaopiniowała wniosek Zarządu i udzieliła zgody na zasilenie JSW Stabilizacyjnego FIZ w ramach subportfela płynnościowego, środkami finansowymi do kwoty 1,0 mld PLN. W sierpniu 2022 roku Grupa dokonała inwestycji w portfel aktywów finansowych poprzez Fundusz o wartości 1,0 mld PLN.
- W dniu 30 września 2022 roku Rada Nadzorcza JSW podjęła uchwałę, którą pozytywnie zaopiniowała wniosek Zarządu i udzieliła zgody na zasilenie JSW Stabilizacyjnego FIZ w ramach subportfela płynnościowego i płynnościowo-inwestycyjnego, środkami finansowymi do kwoty 1,5 mld PLN. W październiku 2022 roku Grupa dokonała inwestycji w portfel aktywów finansowych poprzez Fundusz o wartości 1,5 mld PLN.
Poniższa tabela prezentuje strukturę aktywów netto Funduszu na dzień kończący okres sprawozdawczy.
31.12.2022 | 31.12.2021 | |
---|---|---|
AKTYWA FIZ | 7 131,2 | 767,5 |
Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy | 7 126,4 | 766,4 |
Listy zastawne (nienotowane na aktywnym rynku) | 60,0 | 11,5 |
Dłużne papiery wartościowe | 6 994,4 | 710,8 |
Instrumenty pochodne (niewystandaryzowane instrumenty pochodne – swap procentowy (IRS) w PLN)* | 72,0 | 44,1 |
Aktywa finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu | 4,8 | 1,1 |
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty | 2,1 | 1,0 |
Należności FIZ | 2,7 | 0,1 |
ZOBOWIAZANIA FIZ | (2 237,6) | (259,8) |
Zobowiązania | (2 237,6) | (259,8) |
Instrumenty pochodne (niewystandaryzowane instrumenty pochodne - swap procentowy (IRS) w PLN | (1,3) | - |
Zobowiązania z tytułu transakcji przy zobowiązaniu się FIZ do odkupu (transakcje Sell Buy Back)* | (2 078,6) | (237,3) |
Zobowiązania FIZ z tytułu nabytych aktywów ** | (78,7) | (4,0) |
Pozostałe zobowiązania FIZ | (79,0) | (18,5) |
AKTYWA NETTO FIZ | 4 893,6 | 507,7 |
** Transakcje Sell-Buy-Back („SBB”) polegają na sprzedaży posiadanych papierów wartościowych z jednoczesnym ustaleniem ich odkupu w przyszłości na ustalonych przez strony warunkach. Transakcja nie skutkuje usunięciem sprzedawanych aktywów ze skonsolidowanego sprawozdania z sytuacji finansowej, lecz ujęciem otrzymanych środków pieniężnych jako zobowiązanie ze względu na fakt, iż wszystkie ryzyka i korzyści z instrumentów finansowych będących przedmiotem transakcji nie zostały przeniesione na kupującego. Fundusz zawierając transakcje SBB, ma prawo rozporządzać papierami wartościowymi w okresie trwania transakcji SBB w taki sposób, aby na dzień rozliczenia transakcji istniała możliwość spłaty zobowiązania SBB papierami wartościowymi objętymi przedmiotowymi transakcjami. Strona, z którą FIZ zawarł transakcje SBB może egzekwować spłaty zobowiązania, nie tylko z tytułu papierów wartościowych będących przedmiotem transakcji SBB, ale również z innych aktywów Funduszu. Spadek/wzrost wartości papierów wartościowych nie powinien wpływać na rozliczenie transakcji SBB, gdyż transakcje zawierane są z profesjonalnymi uczestnikami rynku kapitałowego i bezpieczeństwo rozliczenia transakcji jest wysokie. Transakcje SBB są zawierane w ciągu okresu sprawozdawczego w celu efektywnego zarzadzania środkami Funduszu oraz zwiększenia stopy zwrotu z inwestycji. Na dzień 31 grudnia 2022 roku wartość bilansowa przeniesionych aktywów finansowych wynosi 2 074,9 mln PLN. Natomiast zobowiązania z tytułu transakcji SBB na dzień 31 grudnia 2022 roku wynoszą 2 078,6 mln PLN i obejmują transakcje zawarte na portfelu JSW Stabilizacyjny FIZ w datach: 28 do 30 grudnia 2022 roku z datą odkupu 2 stycznia 2023 roku (na dzień 31 grudnia 2021 roku zobowiązania z tytułu transakcji SBB wynosiły 237,3 mln PLN i obejmowały transakcje zawarte na portfelu JSW Stabilizacyjny FIZ w datach: 21 grudnia 2021 roku, 22 grudnia 2021 roku oraz 27 grudnia 2021 roku, z datą odkupu 4 stycznia 2022 roku i 5 stycznia 2022 roku). Różnica między ceną sprzedaży i odkupu jest traktowana odpowiednio jako koszty odsetkowe i jest rozliczana w czasie trwania umowy z zastosowaniem efektywnej stopy procentowej. W 2022 roku koszt odsetkowy z transakcji SBB wyniósł 55,7 mln PLN i został ujęty w pozostałych zyskach/(stratach)-netto.
*** Zobowiązania Funduszu z tytułu nabytych aktywów na dzień 31 grudnia 2022 roku dotyczą transakcji zawartej przez Fundusz w dniu 29 grudnia 2022 roku z datą realizacji ustaloną na dzień 2 stycznia 2023 roku (na dzień 31 grudnia 2021 roku dotyczą transakcji zawartej przez Fundusz w dniu 30 grudnia 2021 roku z datą realizacji ustaloną na dzień 4 stycznia 2022 roku).
Uzgodnienie przepływów netto z inwestycji FIZ w skonsolidowanym sprawozdaniu z przepływów pieniężnych:
2022 | 2021 | |
---|---|---|
(Wpłata)/wycofanie środków przez Grupę do FIZ, netto | (4 200,0) | - |
Wpływ netto z transakcji SBB | 1 785,6 | 144,7 |
Wydatki netto na dłużne papiery wartościowe oraz listy zastawne | (6 301,7) | (197,5) |
Zmiana stanu pozostałych aktywów oraz zobowiązań i kapitałów własnych FIZ | 4 516,1 | 52,8 |
PRZEPŁYWY NETTO Z INWESTYCJI FIZ W SKONSOLIDOWANYM SPRAWOZDANIU Z PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH | (4 200,0) | - |
Aktywa finansowe notowane na aktywnym rynku wycenia się w wartości godziwej na podstawie cen z aktywnego rynku i zalicza się do poziomu 1 hierarchii wartości godziwej.
Dla aktywów finansowych, dla których nie istnieje cena z aktywnego rynku, wartość godziwą ustala się przy zastosowaniu technik wyceny, gdzie wszystkie znaczące dane wejściowe są obserwowalne w sposób bezpośredni lub pośredni i zalicza się do poziomu 2 hierarchii wartości godziwej.
Środki ulokowane w portfel aktywów FIZ są istotnym elementem „Bufora Gotówki” tj. zobowiązania wynikającego z umowy finansowania zawartej z Konsorcjum. Na dzień 31 grudnia 2022 roku wymagalne saldo Bufora Gotówki wynosi 960,0 mln PLN (na dzień 31 grudnia 2021 roku: 760,0 mln PLN). W 2022 roku i w 2021 roku warunek dotyczący utrzymywania Bufora Gotówki został spełniony.
Ryzyko kredytowe
W przypadku aktywów finansowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu (tj. depozytów oraz środków pieniężnych i ich ekwiwalentów) Grupa klasyfikuje je do Stopnia 1 klasyfikacji pod kątem utraty ich wartości, ze względu na wysoką ocenę jakości kredytowej, a potencjalny odpis jest nieistotny, stąd nie został ujęty. Ujawnienia dotyczące oceny jakości kredytowej według zewnętrznych ratingów dla środków pieniężnych Funduszu przedstawiono w Nocie 9.5.1.(d).
Ryzyko kredytowe | 31.12.2022 | 31.12.2021 |
---|---|---|
Kwoty odzwierciedlające maksymalne narażenie na ryzyko kredytowe bez uwzględnienia wartości godziwych dodatkowych zabezpieczeń: | 7 131,2 | 767,5 |
– Środki na rachunkach bankowych | 2,1 | 1,0 |
– Należności | 2,7 | 0,1 |
– Składniki lokat notowane na aktywnym rynku (w tym: obligacje Skarbu Państwa) | 6 688,6 | 560,6 |
– Składniki lokat nienotowane na aktywnym rynku | 437,8 | 205,8 |
Tabela nie uwzględnia zobowiązań Funduszu i z tego względu nie uzgadnia się do tabeli prezentującej strukturę portfela aktywów netto Funduszu na dzień kończący okres sprawozdawczy.
Za znaczącą koncentrację ryzyka kredytowego uznano poziom 10% udziału procentowego danego emitenta w aktywach ogółem.
Ryzyko kredytowe | 31.12.2022 | 31.12.2021 |
---|---|---|
Przypadki znaczącej koncentracji ryzyka kredytowego w poszczególnych kategoriach inwestycji w podziale na kategorie bilansowe: | 6 803,6 | 610,0 |
BANK GOSPODARSTWA KRAJOWEGO („BGK”) | 2 053,6 | 439,3 |
Obligacje notowane na aktywnym rynku | 1 938,6 | 389,9 |
Obligacje nienotowane na aktywnym rynku | 115,0 | 49,4 |
SKARB PAŃSTWA RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ | 4 750,0 | 170,7 |
Obligacje notowane na aktywnym rynku | 4 750,0 | 170,7 |
Aktywa FIZ wyceniane w wartości godziwej | Rating | Agencja ratingowa | 32.12.2022 | 31.12.2021 |
---|---|---|---|---|
Obligacje Skarbu Państwa | A- | FITCH | 66,65% | 22,28% |
Obligacje BGK | A- | FITCH | 28,82% | 57,31% |
Pozostałe | - | - | 4,53% | 20,41% |
100,0% | 100,0% |
7.8. Pozostałe długoterminowe aktywa finansowe
Wybrane zasady rachunkowości
POZOSTAŁE DŁUGOTERMINOWE AKTYWA FINANSOWE
Zgodnie z postanowieniami ustawy Prawo geologiczne i górnicze, Jednostka dominująca jest zobligowana do gromadzenia środków pieniężnych na wyodrębnionym rachunku bankowym Funduszu Likwidacji Zakładów Górniczych („FLZG”), które mogą być wydatkowane wyłącznie na sfinansowanie całkowitej lub częściowej likwidacji zakładu górniczego. Odpis na FLZG w 2022 roku został ustalony w wysokości 3% odpisów amortyzacyjnych od rzeczowych aktywów trwałych zakładów górniczych ustalonych stosownie do przepisów o podatku dochodowym.
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty FLZG ze względu na ograniczone możliwości dysponowania, niezależnie od terminu zapadalności, są prezentowane w skonsolidowanym sprawozdaniu z sytuacji finansowej jako długoterminowe aktywa finansowe. Grupa do wyceny tych aktywów stosuje metodę efektywnej stopy procentowej, z uwzględnieniem odpisów z tytułu oczekiwanej straty kredytowej.
Pozostałe długoterminowe aktywa finansowe
Nota | 31.12.2022 | 31.12.2021 | |
---|---|---|---|
Długoterminowe aktywa finansowe - środki pieniężne i ich ekwiwalenty Funduszu Likwidacji Zakładów Górniczych | 9.1 | 405,7 | 362,4 |
wartość brutto | 406,1 | 362,7 | |
odpis aktualizujący | (0,4) | (0,3) | |
Udziały i akcje w jednostkach pozostałych | 0,2 | 0,1 | |
Należności finansowe | 3,1 | - | |
Pozostałe należności niefinansowe | 27,4 | 28,1 | |
RAZEM | 436,3 | 390,6 |
Wszystkie długoterminowe aktywa finansowe wyrażone są w PLN.
Wartość godziwa długoterminowych aktywów finansowych nie różni się istotnie od ich wartości księgowej.
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty Funduszu Likwidacji Zakładów Górniczych zostały zaklasyfikowane do Stopnia 1 klasyfikacji pod kątem utraty ich wartości, a ustalony odpis jest nieistotny kwotowo.
Informacje na temat stopni oceny ryzyka kredytowego środków pieniężnych według ratingów zewnętrznych agencji przedstawiono w Nocie 9.5.1.
7.9. Zapasy
Wybrane zasady rachunkowości
Zapasy
Zapasy wykazywane są w cenie nabycia lub koszcie wytworzenia, nie wyższym jednak od ich cen sprzedaży netto. Cena sprzedaży netto to oszacowana cena sprzedaży w normalnym toku działalności, pomniejszona o odnośne zmienne koszty sprzedaży. Koszt wyrobów gotowych i produkcji w toku obejmuje robociznę bezpośrednią, materiały pomocnicze, inne koszty bezpośrednie i odnośne ogólne koszty produkcji (oparte na normalnych zdolnościach produkcyjnych).
Zapas wyrobów gotowych obejmuje głównie zapas węgla i koksu wyprodukowanych w Grupie.
Wartość rozchodu wyrobów gotowych ustala się z zastosowaniem metody średniej ważonej. Wartość rozchodu materiałów i towarów ustala się z zastosowaniem metody „pierwsze przyszło – pierwsze wyszło” (FIFO).
Istotne szacunki
Odpis aktualizujący wartość zapasów
W przypadku zaistnienia zdarzeń powodujących utratę wartości użytkowej zapasów, Grupa dokonuje stosownego odpisu aktualizującego, w taki sposób, aby wartość księgowa zapasów nie przekraczała ich wartości odzyskiwalnej.
Grupa dokonuje odpisów aktualizujących wartość zapasów wyrobów gotowych na skutek ich wyceny według ceny sprzedaży netto niższej od kosztu wytworzenia. Przy czym za koszt wytworzenia na koniec każdego okresu sprawozdawczego przyjmuje się średni koszt wytworzenia od początku roku do danego miesiąca sprawozdawczego. Za cenę sprzedaży netto przyjmuje się wartość wyliczoną według cen rynkowych możliwych do osiągnięcia.
Cena referencyjna węgla koksowego wyliczana jest w każdym miesiącu jako krocząca średnia notowań węgli PLV (publikowanych przez Platts) z ostatnich 3 miesięcy z zastosowaniem relacji węgli dla poszczególnych kopalń do powyższej ceny referencyjnej, zgodnych z przyjętymi cenami w kontrakcie handlowym z największym odbiorcą (ArcelorMittal).
Dla węgla energetycznego zastosowano najniższą cenę, po której będą realizowane wysyłki w sprzedaży do energetyki zawodowej.
Odpisy aktualizujące wartość zapasów wyrobów gotowych, zarówno utworzenie jak i odwrócenie odpisu, ujmuje się jako koszt okresu, w którym odpis miał miejsce. Odpisów aktualizujących wartość zapasów materiałów dokonuje się nie rzadziej niż na koniec każdego kwartału i ujmuje się jako koszt okresu.
Zapasy
31.12.2022 | 31.12.2021 | |
---|---|---|
Materiały | 397,8 | 169,0 |
Produkcja w toku | 10,9 | 8,9 |
Wyroby gotowe | 575,1 | 465,8 |
Towary | 6,3 | 8,8 |
RAZEM | 990,1 | 652,5 |
Zapas wyrobów gotowych na dzień 31 grudnia 2022 roku obejmuje m.in. zapas 614,8 tys. ton węgla wyprodukowanego w Grupie o wartości 350,9 mln PLN oraz zapas 246,7 tys. ton koksu wyprodukowanego w Grupie o wartości 209,8 mln PLN (na dzień 31 grudnia 2021 roku: 900,1 tys. ton węgla o wartości 318,1 mln PLN oraz 239,1 tys. ton koksu o wartości 132,3 mln PLN).
Odpisy aktualizujące zapasy
Odpisy aktualizujące wartość zapasów przedstawia poniższa tabela:
2022 | 2021 | |
---|---|---|
STAN NA 1 STYCZNIA | 78,6 | 225,1 |
Utworzenie odpisu | 34,0 | 106,7 |
Wykorzystanie odpisu | (85,0) | (251,7) |
Odwrócenie odpisu | (1,0) | (1,5) |
STAN NA 31 GRUDNIA | 26,6 | 78,6 |
Utworzenie i odwrócenie kwot odpisu z tytułu utraty wartości zapasów zostało ujęte jako koszty bieżącego okresu sprawozdawczego.
Odpisy aktualizujące wartość zapasów ujęte w 2022 roku dotyczą wyrobów gotowych oraz materiałów.
7.10. Należności handlowe oraz pozostałe należności
Wybrane zasady rachunkowości
Należności handlowe oraz pozostałe należności
Należności finansowe początkowo ujmuje się w wartości godziwej, przy czym wartością godziwą należności handlowych na moment początkowego rozpoznania jest wartość nominalna wynikająca z wystawionych faktur sprzedaży. Po początkowym ujęciu należności handlowe oraz pozostałe należności o charakterze finansowym wycenia się według zamortyzowanego kosztu przy zastosowaniu efektywnej stopy procentowej (wszystkie należności handlowe spełniają test SPPI oraz są utrzymywane w celu ściągnięcia umownych przepływów), z uwzględnieniem odpisów aktualizujących z tytułu utraty wartości. Należności handlowe z datą zapadalności poniżej 12 miesięcy od dnia powstania (tj. niezawierające elementu finansowania), nie podlegają dyskontowaniu i są wyceniane w wartości nominalnej. Pozostałe należności nie stanowiące aktywów finansowych na dzień kończący okres sprawozdawczy wycenia się w kwocie wymaganej zapłaty.
Istotne szacunki
Odpis aktualizujący wartość należności
Na dzień kończący okres sprawozdawczy, Grupa dokonuje oszacowania oczekiwanej straty kredytowej z tytułu składników aktywów finansowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu. Model utraty wartości bazuje na kalkulacji strat oczekiwanych.
W odniesieniu do należności handlowych, które nie zawierają istotnego elementu finansowania, zastosowano uproszczone podejście i wycenę odpisu na bazie oczekiwanych strat kredytowych za cały okres życia instrumentu. Grupa zaklasyfikowała należności handlowe do Stopnia 2 klasyfikacji aktywów finansowych pod kątem ich utraty wartości przewidzianej przez MSSF 9, za wyjątkiem należności, dla których stwierdzono utratę wartości – te należności zaliczono do Stopnia 3 ww. klasyfikacji. Grupa za moment utraty wartości uznaje moment przekazania należności do windykacji, jednak nie później niż w 90 dniu przeterminowania.
Najistotniejszą pozycją aktywów finansowych w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym Grupy, która podlega kalkulacji oczekiwanych strat kredytowych są należności handlowe.
Dla ustalenia odpisów z tytułu utraty wartości, Grupa wyodrębniła następujące grupy należności handlowych ustalone na bazie podobieństwa charakterystyki ryzyka kredytowego:
- należności handlowe węglowo-koksowe od głównych kontrahentów, tj. kontrahentów o udziale w przychodach ze sprzedaży powyżej 2,5% za dany okres sprawozdawczy,
- należności handlowe węglowo-koksowe od pozostałych kontrahentów o udziale w przychodach ze sprzedaży poniżej 2,5% za dany okres sprawozdawczy,
- należności handlowe pozostałe.
Analizę należności handlowych węglowo-koksowych od głównych kontrahentów przeprowadzono indywidualnie dla każdego kontrahenta w oparciu o prawdopodobieństwo niewypłacalności ustalone na podstawie zewnętrznych ratingów oraz o publicznie dostępne informacje agencji ratingowych dotyczące prawdopodobieństwa niewypłacalności i obliczono oczekiwaną stratę w oparciu o te prawdopodobieństwa, średni termin wymagalności dla portfela należności oraz w oparciu o oczekiwaną stopę odzysku.
Analizę należności handlowych węglowo-koksowych od pozostałych kontrahentów przeprowadzono na podstawie wyliczonego średnioważonego prawdopodobieństwa niewypłacalności dla portfela i obliczono oczekiwaną stratę dla tego portfela w oparciu o te prawdopodobieństwo, średni termin wymagalności oraz w oparciu o oczekiwaną stopę odzysku.
Dla należności handlowych pozostałych (za wyjątkiem tych, które są analizowane indywidualnie jako nieobsługiwane), przeprowadzono analizę portfelową i zastosowano uproszczoną matrycę odpisów w poszczególnych przedziałach wiekowych na podstawie oczekiwanych strat kredytowych w całym okresie życia należności w oparciu o wskaźnik niewypełnienia zobowiązania ustalony na podstawie danych historycznych (za okres poprzednich trzech lat).
Oczekiwana strata kredytowa jest szacowana i aktualizowana na każdy kolejny dzień kończący okres sprawozdawczy.
Należności handlowe oraz pozostałe należności
31.12.2022 | 31.12.2021 | |
---|---|---|
Należności handlowe brutto | 1 768,3 | 1 654,6 |
– w tym należności z tytułu wyceny kontraktów długoterminowych | 46,6 | 23,8 |
Odpis aktualizujący | (52,6) | (58,8) |
Należności handlowe netto | 1 715,7 | 1 595,8 |
Czynne rozliczenia międzyokresowe | 31,8 | 21,3 |
Przedpłaty | 11,3 | 11,8 |
Należności z tytułu podatków i ubezpieczeń społecznych | 164,6 | 163,2 |
Pozostałe należności | 24,1 | 30,7 |
NALEŻNOŚCI HANDLOWE ORAZ POZOSTAŁE NALEŻNOŚCI RAZEM | 1 947,5 | 1 822,8 |
Wartość godziwa należności handlowych oraz pozostałych należności nie różni się istotnie od ich wartości księgowej.
Grupa narażona jest na ryzyko kredytowe wynikające z należności handlowych. Zarządzanie ryzykiem kredytowym (w tym koncentrację ryzyka kredytowego) przedstawiono w Nocie 9.5.1.
Struktura walutowa należności handlowych Grupy po przeliczeniu na PLN przedstawia się następująco:
31.12.2022 | 31.12.2021 | |
---|---|---|
Należności handlowe [PLN] | 1 014,7 | 1 027,8 |
Należności handlowe [EUR] | 458,5 | 463,4 |
Należności handlowe [USD] | 242,2 | 104,6 |
Należności handlowe [CZK] | 0,3 | - |
NALEŻNOŚCI HANDLOWE RAZEM | 1 715,7 | 1 595,8 |
Odpisy aktualizujące należności
Zmiany stanu odpisu aktualizującego należności handlowe przedstawia poniższa tabela:
2022 | 2021 | |||||
---|---|---|---|---|---|---|
Odpis na nalezności handlowe, w których nie stwierdzono utraty wartości | Odpis na należności handlowe ze stwierdzoną utratą wartości | Razem odpis na należności handlowe | Odpis na nalezności handlowe, w których nie stwierdzono utraty wartości | Odpis na należności handlowe ze stwierdzoną utratą wartości | Razem odpis na należności handlowe | |
RAZEM STAN NA 1 STYCZNIA | 3,8 | 55,0 | 58,8 | 15,4 | 57,8 | 73,2 |
Utworzenie odpisu | 0,2 | 10,8 | 11,0 | - | 6,1 | 6,1 |
Wykorzystanie odpisu na należności nieściągalne | - | (9,8) | (9,8) | - | (4,7) | (4,7) |
Odwrócenie kwot niewykorzystanych | (2,7) | (2,9) | (5,6) | (11,7) | (0,5) | (12,2) |
Przesunięcie odpisu | - | (1,8) | (1,8) | - | (3,6) | (3,6) |
RAZEM STAN NA 31 GRUDNIA | 1,3 | 51,3 | (52,6) | 3,7 | 55,1 | 58,8 |
Zmiany wartości brutto nie wpłynęły w istotny sposób na wartość odpisów.
Na wartość utworzonego w 2022 roku odpisu na należności handlowe w wysokości 11,0 mln PLN wpływ miało głównie utworzenie odpisu dla należności z tytułu spornych kar umownych od kilku kontrahentów.
ANALIZA WIEKOWANIA NALEŻNOŚCI HANDLOWYCH ORAZ ODPISÓW Z TYTUŁU UTRATY WARTOŚCI
Strukturę należności handlowych oraz odpisów z tytułu utraty wartości w podziale na grupy ustalone na bazie podobieństwa charakterystyki ryzyka kredytowego, według stanu na dzień 31 grudnia 2022 roku, przedstawia poniższa tabela:
Nieprzeterminowane | Przeterminowane | Razem | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
do 1 miesiąca | od 1 do 3 miesięcy | od 3 do 6 miesięcy | od 6 do 12 miesięcy | powyżej 12 miesięcy* | ||||
Należności handlowe węglowo-koksowe | ||||||||
– od głównych kontrahentów (udział w przychodach ze sprzedaży powyżej 2,5%) |
wartości brutto | 1 113,4 | - | - | - | - | - | 1 113,4 |
odpis aktualizujący | (0,4) | - | - | - | - | - | (0,4) | |
– od pozostałych kontrahentów (udział w przychodach ze sprzedaży poniżej 2,5%) | wartości brutto | 312,1 | 93,7 | - | - | - | - | 405,8 |
odpis aktualizujący | (0,6) | - | - | - | - | - | (0,6) | |
Należności handlowe pozostałe | ||||||||
Należności handlowe pozostałe | wartości brutto | 191,0 | 6,4 | 0,4 | - | - | - | 197,8 |
odpis aktualizujący | (0,2) | (0,1) | - | - | - | - | (0,3) | |
Należnosci handlowe ze stwierdzoną utratą wartości | ||||||||
Należności handlowe ze stwierdzoną utratą wartości | wartości brutto | 0,2 | - | 2,3 | 3,0 | 2,2 | 43,6 | 51,3 |
odpis aktualizujący | (0,2) | - | (2,3) | (3,0) | (2,2) | (43,6) | (51,3) | |
NALEŻNOŚCI HANDLOWE BRUTTO | 1 616,7 | 100,1 | 2,7 | 3,0 | 2,2 | 43,6 | 1 768,3 | |
RAZEM ODPIS NA NALEŻNOŚCI HANDLOWE | (1,4) | (0,1) | (2,3) | (3,0) | (2,2) | (43,6) | (52,6) | |
– w tym odpis na oczekiwanie straty kredytowe wg MSSF-9 | (1,2) | (0,1) | - | - | - | - | (1,3) |
Strukturę należności handlowych oraz odpisów z tytułu utraty wartości w podziale na grupy ustalone na bazie podobieństwa charakterystyki ryzyka kredytowego, według stanu na dzień 31 grudnia 2021 roku, przedstawia poniższa tabela:
Nieprzeterminowane | Przeterminowane | Razem | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
do 1 miesiąca | od 1 do 3 miesięcy | od 3 do 6 miesięcy | od 6 do 12 miesięcy | powyżej 12 miesięcy* | ||||
Należności handlowe węglowo-koksowe | ||||||||
– od głównych kontrahentów (udział w przychodach ze sprzedaży powyżej 2,5%) |
wartości brutto | 1 170,2 | 46,0 | - | - | - | - | 1 216,2 |
odpis aktualizujący | (2,5) | - | - | - | - | - | (2,5) | |
– od pozostałych kontrahentów (udział w przychodach ze sprzedaży poniżej 2,5%) | wartości brutto | 240,0 | 0,3 | - | - | - | - | 240,3 |
odpis aktualizujący | (1,2) | - | - | - | - | - | (1,2) | |
Należności handlowe pozostałe | ||||||||
Należności handlowe pozostałe | wartości brutto | 120,3 | 21,9 | 0,8 | - | - | - | 143,0 |
odpis aktualizujący | - | - | - | - | - | - | - | |
Należnosci handlowe ze stwierdzoną utratą wartości | ||||||||
Należności handlowe ze stwierdzoną utratą wartości | wartości brutto | 0,1 | - | 0,2 | 0,4 | 1,6 | 52,8 | 55,1 |
odpis aktualizujący | (0,1) | - | (0,2) | (0,4) | (1,6) | (52,8) | (55,1) | |
NALEŻNOŚCI HANDLOWE BRUTTO | 1 530,6 | 68,2 | 1,0 | 0,4 | 1,6 | 52,8 | 1 654,6 | |
RAZEM ODPIS NA NALEŻNOŚCI HANDLOWE | (3,8) | - | (0,2) | (0,4) | (1,6) | (52,8) | (58,8) | |
– w tym odpis na oczekiwanie straty kredytowe wg MSSF-9 | (3,7) | - | - | - | - | - | (3,7) |
Wskaźnik niewypełnienia zobowiązań („PD”) dla należności handlowych:
31.12.2022 | 31.12.2021 | |
---|---|---|
Należności handlowe węglowo-koksowe | ||
– od główych kontrahentów (udział w przychodach ze sprzedaży powyżej 2,5%) |
|
|
– od główych kontrahentów (udział w przychodach ze sprzedaży poniżej 2,5%) |
|
|
NALEŻNOŚCI HANDLOWE POZOSTAŁE | ||
- nieprzeterminowane |
|
|
- przeterminowane do 1 miesiąca |
|
|
- przeterminowane do 1 do 3 miesięcy |
|
|
7.11. Inne krótkoterminowe aktywa finansowe
Wybrane zasady rachunkowości
Inne krótkoterminowe aktywa finansowe
Grupa klasyfikuje lokaty bankowe jako aktywa wyceniane w zamortyzowanym koszcie. Składnik aktywów zalicza się do tej kategorii, jeśli są spełnione oba poniższe warunki:
- celem Grupy jest utrzymywanie tych aktywów finansowych dla uzyskania umownych przepływów pieniężnych, oraz
- dla których postanowienia umowne powodują w określonych terminach przepływy pieniężne, które są wyłącznie spłatami nierozliczonej kwoty głównej i odsetek od tej kwoty.
Aktywa finansowe z tej kategorii po początkowym ujęciu wycenia się według zamortyzowanego kosztu z zastosowaniem efektywnej stopy procentowej, po pomniejszeniu o ewentualne odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości.
Inne krótkoterminowe aktywa finansowe przedstawia poniższa tabela:
31.12.2022 | 31.12.2021 | |
---|---|---|
Lokaty | 3,1 | 9,6 |
RAZEM INNE KRÓTKOTERMINOWE AKTYWA FINANSOWE | 3,1 | 9,6 |
Lokaty bankowe zostały zaklasyfikowane na 31 grudnia 2022 roku oraz 31 grudnia 2021 roku do Stopnia 1 klasyfikacji pod kątem utraty ich wartości, ze względu na wysoką ocenę jakości kredytowej, a potencjalny odpis jest nieistotny, stad nie został ujęty. Ujawnienia dotyczące oceny jakości kredytowej według zewnętrznych ratingów oraz informacja na temat koncentracji ryzyka kredytowego przedstawiono w Nocie 9.5.1.(d).
7.12. Środki pieniężne i ich ekwiwalenty
Wybrane zasady rachunkowości
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty obejmują środki pieniężne w kasie i na rachunkach bankowych, depozyty bankowe płatne na żądanie, inne krótkoterminowe inwestycje o wysokim stopniu płynności i o pierwotnym terminie wymagalności do trzech miesięcy.
Kredyty w rachunku bieżącym są prezentowane w skonsolidowanym sprawozdaniu z przepływów pieniężnych jako składnik przepływów z działalności finansowej. Kredyt w rachunku bieżącym zaciągnięty na podstawie umowy finansowania z Konsorcjum jest prezentowany w skonsolidowanym sprawozdaniu z sytuacji finansowej jako składnik długoterminowych kredytów i pożyczek w ramach zobowiązań długoterminowych.
Grupa klasyfikuje środki pieniężne i ich ekwiwalenty jako aktywa finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie, z uwzględnieniem odpisów z tytułu utraty wartości ustalonych zgodnie z modelem oczekiwanych strat kredytowych.
Istotne szacunki
Odpis aktualizujący wartość środków pieniężnych i ich ekwiwalentów
Grupa przeprowadza szacunek odpisów na środki pieniężne i ich ekwiwalenty w oparciu o prawdopodobieństwo niewypłacalności ustalone na podstawie zewnętrznych ratingów banków, w których utrzymywane są środki pieniężne oraz publicznie dostępne informacje agencji ratingowych dotyczące prawdopodobieństwa niewypłacalności i oblicza oczekiwaną stratę w oparciu o te prawdopodobieństwa, horyzont ekspozycji na ryzyko kredytowe oraz w oparciu o oczekiwaną stopę odzysku.
Dla środków pieniężnych i ich ekwiwalentów w związku z niskim ryzykiem kredytowym przyjmuje się 3 miesięczny horyzont ekspozycji na ryzyko kredytowe.
Nota | 31.12.2022 | 31.12.2021 | |
---|---|---|---|
Środki pieniężne w banku i w kasie | 9.1 | 181,6 | 919,8 |
wartość brutto | 181,6 | 919,8 | |
Krótkoterminowe depozyty bankowe, w tym: | 9.1 | 4 656,3 | 380,0 |
Lokaty bankowe | 4 645,5 | 380,0 | |
wartość brutto | 4 646,6 | 380,0 | |
odpis aktualizaujący | (1,1) | - | |
Odsetki zarachowane od lokat | 10,8 | - | |
RAZEM | 4 837,9 | 1 299,8 | |
w tym: o ograniczonej możliwości dysponowania | 101,3 | 137,6 |
Wartość środków pieniężnych o ograniczonej możliwości dysponowania na dzień 31 grudnia 2022 roku wynosi 101,3 mln PLN (31 grudnia 2021 roku: 137,6 mln PLN) i obejmuje środki zgromadzone na rachunku VAT (w ramach split payment), wadia i zabezpieczenia należytego wykonania umowy oraz środki otrzymane przez JZR na podstawie umowy z Ministrem Skarbu Państwa o udzielenie wsparcia niebędącego pomocą publiczną z przeznaczeniem na realizację określonych inwestycji. Grupa w toku prowadzonej działalności na bieżąco reguluje płatności z powyższych tytułów.
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty zostały zaklasyfikowane na 31 grudnia 2022 roku oraz 31 grudnia 2021 roku do Stopnia 1 klasyfikacji pod kątem utraty ich wartości, ze względu na wysoką ocenę jakości kredytowej, a potencjalny odpis jest nieistotny, stąd nie zaprezentowano ruchów na tym odpisie w roku 2022 i 2021. Ujawnienia dotyczące oceny jakości kredytowej według zewnętrznych ratingów oraz informacja na temat koncentracji ryzyka kredytowego przedstawiono w Nocie 9.5.1.(d).
Struktura walutowa środków pieniężnych i ich ekwiwalentów Grupy po przeliczeniu na PLN przedstawia się następująco:
31.12.2022 | 31.12.2021 | |
---|---|---|
PLN | ||
Środki pieniężne w banku i w kasie | 157,1 | 864,1 |
Krótkoterminowe depozyty bankowe | 4 604,7 | 380,0 |
RAZEM | 4 761,8 | 1 244,1 |
EUR | ||
Środki pieniężne w banku i w kasie | 21,6 | 30,3 |
Krótkoterminowe depozyty bankowe | 51,6 | - |
RAZEM | 73,1 | 30,3 |
USD | ||
Środki pieniężne w banku i w kasie | 2,4 | 25,1 |
RAZEM | 2,4 | 25,1 |
CZK | ||
Środki pieniężne w banku i w kasie | 0,6 | 0,3 |
RAZEM | 0,6 | 0,3 |
RAZEM | 4 837,9 | 1 299,8 |
Składniki środków pieniężnych i ich ekwiwalentów w skonsolidowanym sprawozdaniu z przepływów pieniężnych i skonsolidowanym sprawozdaniu z sytuacji finansowej są tożsame.
7.13. Grupa do zbycia przeznaczona do sprzedaży
Wybrane zasady rachunkowości
Aktywa trwałe (lub grupa do zbycia) przeznaczone do sprzedaży
Aktywa trwałe (lub grupa do zbycia) są klasyfikowane jako przeznaczone do sprzedaży, jeśli ich wartość bilansowa zostanie odzyskana przede wszystkim w drodze transakcji sprzedaży (a nie dalszego użytkowania), a sprzedaż uważana jest za wysoce prawdopodobną. Ujmowane są one w niższej z następujących dwóch kwot: ich wartości bilansowej i wartości godziwej pomniejszonej o koszty sprzedaży.
Grupa nie amortyzuje składnika aktywów trwałych (w tym należącego do grupy do zbycia), gdy jest on zaklasyfikowany jako przeznaczony do sprzedaży. Odsetki i inne koszty dotyczące zobowiązań grupy do zbycia zaklasyfikowanej jako przeznaczona do sprzedaży są nadal ujmowane.
Grupa prezentuje w skonsolidowanym sprawozdaniu z sytuacji finansowej aktywa trwałe (lub grupę do zbycia) zaklasyfikowane jako przeznaczone do sprzedaży oddzielnie od innych aktywów. Również zobowiązania grupy do zbycia zaklasyfikowanej jako przeznaczona do sprzedaży prezentuje się w skonsolidowanym sprawozdaniu z sytuacji finansowej oddzielnie od innych zobowiązań Grupy.
W dniu 31 grudnia 2021 roku pomiędzy JSW a Spółką Restrukturyzacji Kopalń S.A. („SRK”) została podpisana umowa nieodpłatnego zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa JSW w postaci zakładu górniczego OG „Jastrzębie III” KWK Jastrzębie-Bzie („ZORG”) ze skutkiem rozporządzającym na dzień 1 stycznia 2022 roku co zostało opisane szerzej w Nocie 4.5.
Zgodnie z MSSF 5, na dzień 31 grudnia 2021 roku, aktywa i zobowiązania zakładu górniczego OG „Jastrzębie III”, dotyczą Segmentu Węgiel i zostały przedstawione jako grupa do zbycia przeznaczona do sprzedaży oraz wycenione w wartości bilansowej w kwocie netto (38,8) mln PLN.
Wartości bilansowe aktywów i zobowiązań wchodzących w skład grupy do zbycia zaklasyfikowanej jako przeznaczona do sprzedaży na dzień 31 grudnia 2021 roku:
Nota | 31.12.2021 | |
---|---|---|
Rzeczowe aktywa trwałe | 7.1 | 2,6 |
Prawo do użytkowania składnika aktywów | 0,2 | |
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego | 5.2 | 24,0 |
Zapasy | 0,2 | |
Razem aktywa przeznaczone do sprzedaży | 27,0 | |
Zobowiązania z tytułu świadczeń pracowniczych | 7.15 | (25,3) |
Rezerwy | 7.16 | (40,5) |
Razem zobowiązania związane z aktywami przeznaczonymi do sprzedaży | (65,8) | |
AKTYWA NETTO GRUPY DO ZBYCIA PRZEZNACZONEJ DO SPRZEDAŻY | (38,8) |
W związku z nieodpłatnym przekazaniem zakładu górniczego OG „Jastrzębie III” do SRK w 2022 roku Grupa rozpoznała zysk netto w skonsolidowanym sprawozdaniu z wyniku finansowego i innych całkowitych dochodów w wysokości 38,8 mln PLN (Nota 4.5).
7.14. Kapitał własny
Wybrane zasady rachunkowości
Kapitał podstawowy
Akcje zwykłe zalicza się do kapitału podstawowego. Kapitał podstawowy ujmuje się w wysokości określonej w statucie i wpisanej w rejestrze sądowym Jednostki dominującej z uwzględnieniem korekty z tytułu hiperinflacji.
Koszty poniesione bezpośrednio w związku z emisją nowych akcji lub opcji wykazuje się w kapitale własnym jako pomniejszenie, po opodatkowaniu, wpływów z emisji.
Nadwyżka wartości emisyjnej akcji nad ich wartością nominalną
Kapitał tworzony z nadwyżki ceny emisyjnej akcji powyżej ich wartości nominalnej pomniejszonej o koszty tej emisji.
Kapitał z tytułu wyceny instrumentów finansowych
Kapitał z tytułu wyceny instrumentów finansowych obejmuje wycenę instrumentów zabezpieczających spełniających kryteria rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych.
Zyski zatrzymane
Zyski zatrzymane obejmują kapitał zapasowy tworzony i wykorzystywane zgodnie z ustawą Kodeks Spółek Handlowych, kapitał rezerwowy z przeznaczeniem na sfinansowanie programu inwestycyjnego, zysk/(stratę) bieżącego okresu sprawozdawczego, niepodzielone wyniki finansowe lat ubiegłych, zyski/(straty) aktuarialne dotyczące świadczeń po okresie zatrudnienia, pozostałe kapitały tworzone i wykorzystywane według zasad określonych przepisami prawa.
Dywidendy
Płatności dywidend na rzecz akcjonariuszy ujmuje się jako zobowiązanie w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym Grupy w okresie, w którym nastąpiło ich zatwierdzenie przez akcjonariuszy.
Wskaźnik dywidendy na akcję wylicza się jako iloraz dywidendy przypadającej na akcjonariuszy Jednostki dominującej oraz liczby akcji zwykłych na dzień dywidendy.
7.14.1. Kapitał podstawowy
Liczba akcji (w tys. sztuk) |
Akcje zwykłe wartość nominalna | Korekta hiperinflacyjna | Razem | |
---|---|---|---|---|
Stan na 31 grudnia 2022 roku | 117 412 | 587,0 | 664,9 | 1 251,9 |
Stan na 31 grudnia 2021 roku | 117 412 | 587,0 | 664,9 | 1 251,9 |
Na dzień 31 grudnia 2022 roku kapitał zakładowy JSW wynosił 587 057 980,00 PLN i dzielił się na 117 411 596 akcji zwykłych nieuprzywilejowanych co do głosu, w pełni opłaconych, o wartości nominalnej 5,00 PLN każda. Wszystkie akcje były wyemitowane i zarejestrowane na dzień kończący okres sprawozdawczy. Ogólna liczba głosów wynikająca z wszystkich wyemitowanych przez JSW akcji odpowiada 117 411 596 głosom na Walnym Zgromadzeniu JSW.
Kapitał zakładowy Jednostki dominującej na dzień 31 grudnia 2022 roku składa się z następujących serii akcji:
Seria | Liczba akcji (szt.) |
---|---|
A | 99 524 020 |
B | 9 325 580 |
C | 2 157 886 |
D | 6 404 110 |
RAZEM | 117 411 596 |
Na dzień 31 grudnia 2022 roku i na dzień zatwierdzenia niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego struktura akcjonariatu JSW przedstawia się następująco*:
Akcjonariusz | Ilość akcji | Liczba głosów na Walnym Zgromadzeniu | Procentowy udział w kapitale zakładowym | Procentowy udział w ogólnej liczbie głosów na Walnym Zgromadzeniu |
---|---|---|---|---|
Skarb Państwa | 64 775 542 | 64 775 542 | 55,16% | 55,16% |
Pozostali akcjonariusze | 52 636 054 | 52 636 054 | 44,84% | 44,84% |
RAZEM | 117 411 596 | 117 411 596 | 100,00% | 100,00% |
* Zgodnie z Raportem bieżącym nr 7/2023 z dnia 16 marca 2023 roku akcjonariuszem posiadającym co najmniej 5% głosów na ostatnim Nadzwyczajnym Walnym Zgromadzeniu JSW, które odbyło się w dniu 16 marca 2023 roku był Skarb Państwa z liczbą głosów 64 387 333, co stanowiło 54,84% udziału w głosach ogółem.
JSW nie posiada szczegółowego zestawienia struktury akcjonariatu na dzień 31 grudnia 2022 roku ani na dzień zatwierdzenia niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego. W okresie sprawozdawczym JSW nie otrzymała informacji o przekroczeniu progów procentowych ogólnej liczby głosów określonych w art. 69 ust. 1 Ustawy o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych. Jedynym akcjonariuszem JSW posiadającym, zarówno na dzień 31 grudnia 2022 roku, jak i na dzień zatwierdzenia i publikacji niniejszego sprawozdania, liczbę akcji stanowiącą co najmniej 5% kapitału zakładowego i jednocześnie dającą prawo do takiej samej liczby głosów na Walnym Zgromadzeniu był Skarb Państwa.
7.14.2. Zyski zatrzymane
Zyski zatrzymane Grupy Kapitałowej Jastrzębskiej Spółki Węglowej S.A. na dzień 31 grudnia 2022 roku wynosiły 13 281,9 mln PLN (na 31 grudnia 2021 roku wynosiły 5 712,0 mln PLN). Pozycja ta obejmuje między innymi kapitał zapasowy Jednostki dominującej.
Kapitał zapasowy został utworzony głównie z odpisów z zysku wygenerowanego przez JSW w poprzednich okresach sprawozdawczych. Ponadto, zgodnie z wymogami Kodeksu Spółek Handlowych, spółki akcyjne są obowiązane utworzyć kapitał zapasowy na pokrycie straty. Do tej kategorii kapitału przelewa się co najmniej 8% zysku za dany rok obrotowy wykazanego w jednostkowym sprawozdaniu finansowym Jednostki dominującej, dopóki kapitał ten nie osiągnie co najmniej jednej trzeciej kapitału podstawowego jednostki. O użyciu kapitału zapasowego rozstrzyga Walne Zgromadzenie JSW, jednakże części kapitału zapasowego w wysokości jednej trzeciej kapitału zakładowego można użyć jedynie na pokrycie straty wykazanej w jednostkowym sprawozdaniu finansowym i nie podlega ona podziałowi na inne cele.
7.14.3. Udział niekontrolujące
Poniższa tabela przedstawia szczegóły na temat jednostek zależnych w Grupie, które mają udziały niekontrolujące:
Nazwa spółki | Siedziba | Procentowa wielkość udziałów posiadanych przez Grupę | Zysk/(strata) zalokowana na udziały niekontrolujące za rok |
Skumulowana wartość udziałów niekontrolujących |
|||
---|---|---|---|---|---|---|---|
31.12.2022 | 31.12.2021 | 2022 | 2021 | 31.12.2022 | 31.12.2021 | ||
JZR | Jastrzębie-Zdrój | 60,40% | 62,09% | 17,3 | 14,2 | 375,9 | 335,3 |
JSW KOKS | Zabrze | 96,28% | 96,28% | 14,4 | 34,5 | 116,8 | 102,3 |
PBSz | Tarnowskie Góry | 95,81% | 95,01% | 0,3 | (0,2) | 5,6 | 6,4 |
Pozostałe jednostki zależne posiadające udziały niekontrolujące | - | Nota 1.2 | Nota 1.2 | 0,4 | 0,4 | 2,7 | 2,3 |
RAZEM | - | - | - | 32,4 | 48,9 | 501,0 | 446,3 |
Poniższa tabela zawiera wybrane dane finansowe kluczowych jednostek Grupy, posiadające udziały niekontrolujące:
Wyszczególnienie | JZR | JSW KOKS | PBSz | |||
---|---|---|---|---|---|---|
2022 | 2021 | 2022 | 2021 | 2022 | 2021 | |
SPRAWOZDANIE Z SYTUACJI FINANSOWEJ | ||||||
Aktywa trwałe | 600,7 | 627,1 | 2 049,8 | 1 690,3 | 130,2 | 133,7 |
Aktywa obrotowe | 576,2 | 398,1 | 2 443,3 | 2 863,3 | 199,6 | 144,0 |
Kapitał własny | 949,2 | 884,4 | 3 140,7 | 2 749,9 | 133,3 | 128,6 |
Zobowiązania długoterminowe | 51,8 | 51,4 | 497,6 | 324,3 | 40,1 | 146,5 |
Zobowiązania krótkoterminowe | 175,9 | 89,4 | 854,8 | 1 479,4 | 156,4 | 102,6 |
SPRAWOZDANIE Z WYNIKU FINANSOWEGO I INNYCH CAŁKOWITYCH DOCHODÓW | ||||||
Przychody ze sprzedaży | 586,5 | 299,5 | 7 636,1 | 5 416,9 | 394,6 | 305,8 |
Zysk(strata) netto | 44,6 | 37,5 | 388,6 | 928,1 | 6,5 | (4,7) |
Całkowite dochody razem | 45,0 | 38,8 | 390,8 | 938,2 | 6,1 | (7,3) |
7.14.4. Dywidendy wypłacone i zaproponowane do wypłaty
Wybrane zasady rachunkowości
Dywidendy
2022 | 2021 | |
---|---|---|
Dywidendy | - | - |
Liczba akcji zwykłych na dzień dywidendy (szt.) | 117 411 596 | 117 411 596 |
DYWIDENDA NA AKCJĘ (W ZŁOTYCH NA JEDNĄ AKCJĘ) | - | - |
Propozycja podziału zysku za rok 2022
Zarząd JSW nie będzie rekomendował wypłaty dywidendy za rok 2022 z uwagi na zobowiązanie zawarte w umowach pożyczki płynnościowej i preferencyjnej w ramach Programu Rządowego „Tarcza Finansowa Polskiego Funduszu Rozwoju dla Dużych Firm”. W związku z powyższym, osiągnięty przez JSW w 2022 roku zysk netto w wysokości 7 115,8 mln PLN, Zarząd JSW będzie proponował przeznaczyć na kapitał zapasowy.
Pokrycie straty za rok 2021
W dniu 1 lipca 2022 roku Zwyczajne Walne Zgromadzenie JSW podjęło decyzję w sprawie przeznaczenia zysku netto JSW za rok obrotowy zakończony 31 grudnia 2021 roku w wysokości 329,9 mln PLN w całości na kapitał zapasowy Jednostki dominującej.
7.15. Zobowiązania z tytułu świadczeń pracowniczych
Wybrane zasady rachunkowości
ZOBOWIĄZANIA Z TYTUŁU ŚWIADCZEŃ PRACOWNICZYCH
Zgodnie z przepisami prawa pracy, Grupa realizuje wypłaty świadczeń pracowniczych z następujących głównych tytułów:
- świadczenia po okresie zatrudnienia: odprawy emerytalne i rentowe, renty wyrównawcze, odpis na ZFŚS dla emerytów i rencistów, odprawy pośmiertne,
- inne długoterminowe świadczenia pracownicze: nagrody jubileuszowe,
- pozostałe świadczenia dla pracowników: niewykorzystane urlopy wypoczynkowe.
Grupa ujmuje w skonsolidowanym sprawozdaniu z sytuacji finansowej zobowiązanie z tytułu wypłaty powyższych świadczeń w wysokości wartości bieżącej zobowiązania na dzień kończący okres sprawozdawczy, z uwzględnieniem zysków i strat aktuarialnych.
Wysokość zobowiązania z tytułu świadczeń po okresie zatrudnienia w formie programów określonych świadczeń (odprawy emerytalne i rentowe, renty wyrównawcze oraz odpis na ZFŚS dla emerytów i rencistów) oraz nagród jubileuszowych wyliczana jest przez niezależną firmę doradztwa aktuarialnego metodą prognozowanych świadczeń jednostkowych, do czasu ustania tego zobowiązania.
Zobowiązania z tytułu świadczeń pracowniczych obliczane są metodą indywidualną, dla każdego pracownika osobno. Podstawą do obliczenia zobowiązania dla pracownika jest przewidywana kwota danego świadczenia, jaką Grupa zobowiązuje się wypłacić na podstawie wewnętrznych regulacji oraz odpowiednich przepisów prawa. Obliczona kwota jest dyskontowana aktuarialnie na dzień kończący okres sprawozdawczy, a następnie pomniejszana o zdyskontowane aktuarialnie na ten sam dzień kwoty rocznych odpisów na rezerwę, jakich Grupa dokonuje na powiększenie rezerwy danego pracownika. Dyskonto aktuarialne oznacza iloczyn dyskonta finansowego i prawdopodobieństwa dotrwania danego pracownika jako pracownika Grupy do momentu otrzymania świadczenia.
Programy określonych świadczeń narażają Grupę na ryzyko aktuarialne obejmujące:
- ryzyko stopy procentowej – spadek oprocentowania obligacji spowoduje zwiększenie zobowiązań programu,
- ryzyko długowieczności – wartość bieżącą zobowiązań programu określonych świadczeń oblicza się przez odniesienie do najlepszych szacunków śmiertelności uczestników programu zarówno w okresie zatrudnienia, jak i po okresie zatrudnienia. Zwiększenie oczekiwanej długości trwania życia uczestników programu spowoduje wzrost wartości zobowiązań,
- ryzyko wynagrodzeń – wartość bieżącą zobowiązań programu określonych świadczeń oblicza się przez odniesienie do przyszłego poziomu wynagrodzeń uczestników programu. Wobec tego wzrost wynagrodzeń uczestników programu spowoduje zwiększenie wartości zobowiązań.
Składniki kosztów z tytułu określonych świadczeń po okresie zatrudnienia ujmuje się:
- koszty bieżącego zatrudnienia – jako koszty operacyjne,
- odsetki netto od zobowiązania netto wynikające ze zmiany wartości rezerwy z tytułu upływu czasu – jako koszty finansowe,
- zyski/(straty) aktuarialne wynikające ze zmian założeń aktuarialnych – jako inne całkowite dochody.
Natomiast w odniesieniu do innych świadczeń pracowniczych koszty bieżącego zatrudnienia oraz zyski/(straty) aktuarialne ujmuje się jako koszty operacyjne, a odsetki netto - jako koszty finansowe.
Rezerwa na odprawy pośmiertne jest obliczana na podstawie danych historycznych – kwot wypłaconych odpraw pośmiertnych w ostatnich 5 latach od dnia kończącego okres sprawozdawczy, przy zastosowaniu stopy dyskonta rekomendowanej przez aktuariusza i planowanej stopy inflacji oraz statystycznej ilości lat pozostających do przepracowania przez pracowników Grupy stanowiącą różnicę pomiędzy średnim wiekiem przechodzenia na emeryturę pracowników Grupy, a średnim wiekiem pracowników na dzień kończący okres sprawozdawczy.
Kalkulację rezerw na niewykorzystane urlopy wypoczynkowe wylicza się na koniec każdego kwartału danego roku obrotowego. Rezerwa wyliczana jest w następujący sposób: liczba dni niewykorzystanego urlopu na koniec poprzedniego roku obrotowego i lat poprzednich, powiększona o liczbę dni urlopu przysługującego pracownikom na dany dzień kończący okres sprawozdawczy, pomniejszona o liczbę dni urlopu wykorzystanego w okresie od 1 stycznia do dnia kończącego dany okres sprawozdawczy, pomnożona przez wartość dniówki urlopowej wraz z obowiązującymi narzutami.
Istotne szacunki i założenia
Zobowiązanie bilansowe z tytułu przyszłych świadczeń pracowniczych równe jest wartości bieżącej zobowiązania z tytułu określonych świadczeń. Wartość bieżąca zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych zależy od szeregu czynników określanych metodami aktuarialnymi przy wykorzystaniu pewnych założeń. Wszelkie zmiany tych założeń wpływają na wartość księgową zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych.
Jednym z podstawowych założeń dla ustalenia wysokości zobowiązania jest stopa procentowa. Na dzień kończący okres sprawozdawczy w oparciu o opinię niezależnego aktuariusza przyjmuje się odpowiednią stopę dyskonta, która odpowiada stopie procentowej obligacji skarbowych wyrażonych w walucie przyszłej wypłaty świadczeń, o terminach zapadalności zbliżonych do terminów regulowania odnośnych zobowiązań. Założenia dotyczące przyszłej umieralności oraz prawdopodobieństwo przejścia pracownika na rentę inwalidzką oszacowane zostało na podstawie danych statystycznych z polskich tabel trwania życia dla mężczyzn i dla kobiet, publikowanych przez GUS, na dzień dokonywania wyceny.
Zobowiązania z tytułu świadczeń pracowniczych
31.12.2022 | 31.12.2021 | |
---|---|---|
ZOBOWIĄZANIA Z TYTUŁU ŚWIADCZEŃ PRACOWNICZYCH UJĘTE W SKONSOLIDOWANYM SPRAWOZDANIU Z SYTUACJI FINANSOWEJ Z TYTUŁU: | ||
– odpraw emerytalnych i rentowych | 244,9 | 231,0 |
– nagród jubileuszowych | 513,3 | 471,7 |
– rent wyrównawczych | 77,6 | 102,5 |
– odpisów na ZFŚS dla emerytów i rencistów | 10,5 | 14,1 |
– pozostałych świadczeń dla pracowników | 145,5 | 126,0 |
RAZEM | 991,8 | 945,3 |
w tym: | ||
– część długoterminowa | 771,1 | 743,4 |
– część krótkoterminowa | 220,7 | 201,9 |
Kwoty zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych w zakresie odpraw emerytalnych i rentowych, nagród jubileuszowych, rent wyrównawczych oraz odpisów na ZFŚS dla emerytów i rencistów ujęto w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym na podstawie wyceny aktuarialnej wyliczonej przez niezależną firmę doradztwa aktuarialnego.
Zmiana stanu zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych:
Nota | 2022 | 2021 | |||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Świadczenia po okresie zatrudnienia | Inne świadczenia | RAZEM | Świadczenia po okresie zatrudnienia | Inne świadczenia | RAZEM | ||
STAN NA 1 STYCZNIA | 370,8 | 574,5 | 945,3 |
445,0 | 630,5 | 1 075,5 | |
Koszty bieżącego zatrudnienia | 18,2 | 61,9 | 80,1 | 19,7 | 44,8 | 64,5 | |
Koszty odsetek | 15,7 | 23,1 | 38,8 | 5,4 | 8,5 | 13,9 | |
Koszty przeszłego zatrudnienia | - | 0,2 | 0,2 | - | - | - | |
Straty/(zyski) aktuarialne ujęte w zysku/stracie przed opodatkowaniem | - | 53,0 | 53,0 | - | (28,6) | (28,6) | |
Straty/(zyski) aktuarialne ujęte w innych całkowitych dochodach: | (13,6) | - | (13,6) | (58,1) | - | (58,1) | |
– wynikające ze zmian założeń finansowych* | (5,5) | - | (5,5) | (56,9) | (56,9) | (56,9) | |
– wynikające ze zmian założeń demograficznych* | (1,5) | - | (1,5) | (7,0) | - | (7,0) | |
– wynikające z pozostałych zmian założeń oraz korekt założeń aktuarialnych ex post* | (6,6) | - | (6,6) | 5,8 | - | 5,8 | |
RAZEM UJĘTE W CAŁKOWITYCH DOCHODACH | 20,3 | 138,2 | 158,5 | (33,0) | 24,7 | (8,3) | |
Wypłacone świadczenia | (49,9) | (62,1) | (112,0) | (25,4) | (71,2) | (96,6) | |
Przeklasyfikowanie do grupy do zbycia | 7.13 | - | - | - | (15,8) | (9,5) | (25,3) |
STAN NA 31 GRUDNIA | 341,2 | 650,6 | 991,8 | 370,8 | 574,5 | 945,3 |
* W skutkach zmian założeń finansowych zaprezentowano zmiany dyskonta oraz prognozowanych wzrostów podstaw świadczeń. W skutkach zmian założeń demograficznych zaprezentowano zmiany przyjętego poziomu rotacji pracowniczej, umieralności oraz przechodzenia na rentę. Natomiast w pozostałych zmianach zaprezentowano nie tylko zmiany innych założeń, ale także wszelkie aktualizacje danych do wyceny.
Świadczenia po okresie zatrudnienia obejmują: odprawy emerytalne i rentowe, odprawy pośmiertne, renty wyrównawcze, odpisy na ZFŚS dla emerytów i rencistów, zaś inne świadczenia to: nagrody jubileuszowe i niewykorzystane urlopy wypoczynkowe.
Koszty świadczeń pracowniczych ujęte w skonsolidowanym sprawozdaniu z wyniku finansowego i innych całkowitych dochodów
2022 | 2021 | |
---|---|---|
KOSZTY ŚWIADCZEŃ PRACOWNICZYCH UJĘTE W ZYSKU/(STRACIE) PRZED OPODATKOWANIEM Z TYTUŁU: | ||
– odpraw emerytalnych i rentowych | 21,4 | 21,8 |
– nagród jubileuszowych | 160,0 | 9,1 |
– rent wyrównawczych | 4,7 | 1,7 |
– odpisów na ZFŚS dla emerytów i rencistów | 0,2 | 0,4 |
– pozostałych świadczeń dla pracowników | 39,8 | 16,8 |
RAZEM | 172,1 | 49,8 |
2022 | 2021 | |
---|---|---|
KOSZTY ŚWIADCZEŃ PRACOWNICZYCH UJĘTE W INNYCH CAŁKOWITYCH DOCHODACH Z TYTUŁU: | ||
– odpraw emerytalnych i rentowych | 11,5 | (14,2) |
– rent wyrównawczych | (21,1) | (35,1) |
– odpisów na ZFŚS dla emerytów i rencistów | (3,8) | (9,0) |
– pozostałych świadczeń dla pracowników | (0,2) | 0,2 |
RAZEM | (13,8) | (58,1) |
Łączna kwota kosztów świadczeń pracowniczych ujętych w skonsolidowanym sprawozdaniu z wyniku finansowego i innych całkowitych dochodów:
2022 | 2021 | |
---|---|---|
Koszt sprzedanych produktów, materiałów i towarów | 115,6 | 9,2 |
Koszty sprzedaży | 1,6 | 0,7 |
Koszty administracyjne | 16,1 | 1,6 |
Pozostałe koszty | - | 24,4 |
Koszty finansowe | 38,8 | 13,9 |
RAZEM UJĘTE W ZYSKU/(STRACIE) PRZED OPODATKOWANIEM | 172,1 | 49,8 |
Kwota ujęta w innych całkowitych dochodach | (13,6) | (58,1) |
RAZEM UJĘTE W CAŁKOWITYCH DOCHODACH | 158,5 | (8,3) |
Główne założenia aktuarialne
Główne założenia aktuarialne przyjęte na dni kończące okresy sprawozdawcze*:
31.12.2022 | 31.12.2021 | |
---|---|---|
Stopa dyskonta | 6,73% | 3,64% |
Średni zakładany roczny wzrost podstaw kalkulacji rezerwy na odprawy emerytalno-rentowe, nagrody jubileuszowe oraz renty wyrównawcze w 2022 roku** | - | 10,00% |
Średni zakładany roczny wzrost podstaw kalkulacji rezerwy na odprawy emerytalno-rentowe, nagrody jubileuszowe oraz renty wyrównawcze ustalony jako średnia dla najbliższych 50 lat począwszy od 2023 roku | 4,50%*** | 2,50% |
Średni ważony współczynnik mobilności pracowniczej | 2,81% | 2,70% |
* W Grupie na dzień 31 grudnia 2022 roku zatrudnionych jest 30 739 pracowników, w tym 21 239 pracowników JSW tj. 69,1%, dlatego dominujący wpływ na wielkość zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych mają założenia aktuarialne przyjęte do wyceny Jednostki dominującej (na dzień 31 grudnia 2021 roku w Grupie było zatrudnionych 31 916 pracowników, w tym 23 119 pracowników JSW tj. 72,4%).
** Kalkulacja rezerwy według stanu na 31 grudnia 2021 roku uwzględnia założony na 2022 rok wzrost podstawy kalkulacji rezerwy na odprawy emerytalno-rentowe, nagrody jubileuszowe oraz renty wyrównawcze w wysokości 10% wynikający z zawartego w dniu 28 stycznia 2022 roku porozumienia pomiędzy Zarządem JSW a Reprezentatywnymi Organizacjami Związkowymi działającymi w JSW.
*** Kalkulacja rezerwy według stanu na 31 grudnia 2022 roku uwzględnia wzrost podstawy kalkulacji rezerwy na odprawy emerytalno-rentowe, nagrody jubileuszowe oraz renty wyrównawcze ustalony na poziomie przewidywanej inflacji z poprzedniego roku w wysokości 17,0% dla 2023 roku, 13,1% dla 2024 roku, 5,9% dla 2025 roku oraz 3,5% w kolejnych latach od 2026 roku.
Analiza wrażliwości
Na dzień 31 grudnia 2022 roku i 31 grudnia 2021 roku została przeprowadzona analiza wrażliwości wyników wyceny aktuarialnej na zmianę założeń przyjętych do wyceny w zakresie stopy dyskonta oraz planowanych zmian podstaw wymiaru świadczeń na wysokość zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych w przedziale -/+0,5 p.p.
Analiza wrażliwości na dzień 31 grudnia 2022 roku:
Stopa dyskonta | Planowane zmiany podstaw | ||||
---|---|---|---|---|---|
Zobowiązania z tytułu świadczeń pracowniczych z tytułu: | Wartość księgowa rezerwy | -0,5 p.p. | +0,5 p.p. | -0,5 p.p. | +0,5 p.p. |
– odpraw emerytalnych i rentowych | 244,9 | 253,9 | 236,3 | 235,8 | 254,4 |
– nagród jubileuszowych | 513,3 | 527,6 | 499,6 | 497,1 | 530,2 |
– rent wyrównawczych | 77,6 | 81,3 | 74,2 | 73,9 | 81,6 |
– odpisów na ZFŚS dla emerytów i rencistów | 10,5 | 11,0 | 9,9 | 9,9 | 11,1 |
RAZEM | 846,3 | 873,8 | 820,0 | 816,7 | 877,3 |
ZMIANA W STOSUNKU DO WARTOŚCI KSIĘGOWEJ | 27,5 | (26,3) | (29,6) | 31,0 |
Analiza wrażliwości na dzień 31 grudnia 2021 roku:
Stopa dyskonta | Planowane zmiany podstaw | ||||
---|---|---|---|---|---|
Zobowiązania z tytułu świadczeń pracowniczych z tytułu: | Wartość księgowa rezerwy | -0,5 p.p. | +0,5 p.p. | -0,5 p.p. | +0,5 p.p. |
– odpraw emerytalnych i rentowych | 231,0 | 240,6 | 221,9 | 222,2 | 240,3 |
– nagród jubileuszowych | 471,7 | 486,5 | 457,8 | 455,4 | 488,9 |
– rent wyrównawczych | 102,5 | 108,3 | 97,2 | 96,8 | 108,7 |
– odpisów na ZFŚS dla emerytów i rencistów | 14,1 | 15,2 | 13,2 | 13,2 | 15,2 |
RAZEM | 819,3 | 850,6 | 790,1 | 787,6 | 853,1 |
ZMIANA W STOSUNKU DO WARTOŚCI KSIĘGOWEJ | 31,3 | (29,2) | (31,7) | 33,8 |
W powyższych analizach wrażliwości wartość bieżąca zobowiązania z tytułu określonych świadczeń została obliczona metodą prognozowanych świadczeń jednostkowych, czyli taką samą jak zastosowano przy obliczeniu zobowiązania z tytułu świadczeń pracowniczych ujętego w skonsolidowanym sprawozdaniu z sytuacji finansowej.
Okres zapadalności zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych
Poniżej zaprezentowano wyniki wyceny aktuarialnej zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych na dzień 31 grudnia 2022 roku w podziale na okresy zapadalności:
Okres wypłaty | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
Zobowiązania z tytułu świadczeń pracowniczych z tytułu: | 2023 | 2024 | 2025 | 2026 | 2027 | Pozostałe lata |
– odpraw emerytalnych i rentowych | 27,6 | 11,4 | 13,6 | 13,9 | 16,7 | 161,7 |
– nagród jubileuszowych | 61,2 | 57,0 | 57,7 | 51,1 | 45,6 | 240,7 |
– rent wyrównawczych | 6,0 | 6,2 | 5,9 | 5,5 | 5,1 | 48,9 |
– odpisów na ZFŚS dla emerytów i rencistów | 0,8 | 0,7 | 0,7 | 0,6 | 0,6 | 7,1 |
RAZEM | 95,6 | 75,3 | 77,9 | 77,1 | 68,0 | 458,4 |
Wyniki wyceny aktuarialnej zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych na dzień 31 grudnia 2021 roku w podziale na okresy zapadalności:
Okres wypłaty | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
Zobowiązania z tytułu świadczeń pracowniczych z tytułu: | 2022 | 2023 | 2024 | 2025 | 2026 | Pozostałe lata |
– odpraw emerytalnych i rentowych | 28,1 | 8,9 | 9,3 | 11,3 | 13,2 | 160,2 |
– nagród jubileuszowych | 57,8 | 48,2 | 44,6 | 44,9 | 39,0 | 237,2 |
– rent wyrównawczych | 7,0 | 6,7 | 6,4 | 6,1 | 5,9 | 70,4 |
– odpisów na ZFŚS dla emerytów i rencistów | 0,7 | 0,7 | 0,6 | 0,6 | 0,6 | 10,9 |
RAZEM | 93,6 | 64,5 | 60,9 | 62,9 | 58,7 | 478,7 |
7.16. Rezerwy
Wybrane zasady rachunkowości
Rezerwy tworzone są wówczas, gdy na Grupie ciąży istniejący obowiązek (prawny lub zwyczajowo oczekiwany) wynikający ze zdarzeń przeszłych, i gdy prawdopodobne jest, że wypełnienie tego obowiązku spowoduje konieczność wypływu korzyści ekonomicznych oraz można dokonać wiarygodnego oszacowania kwoty tego zobowiązania.
Grupa tworzy rezerwy w szczególności z następujących tytułów:
a. likwidacji zakładu górniczego
Rezerwę na przyszłe koszty związane z likwidacją zakładu górniczego tworzy się m.in. w oparciu o obowiązki wynikające z ustawy Prawo geologiczne i górnicze nakładające na przedsiębiorstwo górnicze obowiązek likwidacji zakładów górniczych po zakończeniu eksploatacji, w wysokości przewidywanych kosztów związanych z:
- zabezpieczeniem lub likwidacją wyrobisk górniczych oraz urządzeń, instalacji i obiektów zakładu górniczego;
- przedsięwzięciem niezbędnych środków chroniących sąsiednie złoża kopalin;
- przedsięwzięciem niezbędnych środków chroniących wyrobiska sąsiednich zakładów górniczych;
- przedsięwzięciem niezbędnych środków w celu ochrony środowiska oraz rekultywacji gruntów po działalności górniczej.
Kwoty rezerw wykazuje się w bieżącej wartości nakładów, które – jak się oczekuje – będą niezbędne do wypełnienia obowiązku. Stosuje się wówczas stopę procentową przed opodatkowaniem, która odzwierciedla bieżącą ocenę rynku odnośnie do wartości pieniądza w czasie oraz ryzyko związane konkretnie z danym składnikiem zobowiązań. Początkowy szacunek rezerwy na likwidację zakładu górniczego powiększa wartość rzeczowych aktywów trwałych. Zwiększenie rezerw związane z upływem czasu jest rozpoznawane jako koszty odsetkowe i ujmowane w kosztach finansowych. Zmiany wysokości rezerw związane z aktualizacją szacunków ich dotyczących (stopa dyskonta, stopa inflacji, żywotność kopalń, spodziewana nominalna wartość nakładów na likwidację) ujmowane są jako korekta wartości aktywów trwałych objętych obowiązkiem likwidacji.
b. szkód górniczych
Grupa tworzy rezerwę na likwidację szkód górniczych, wyłącznie dla ujawnionych szkód górniczych, będących skutkiem działalności eksploatacyjnej kopalń należących do Grupy, w wysokości wynikającej ze zgłoszonych, uznanych lub będących przedmiotem rozpatrzenia przez sądy udokumentowanych roszczeń z tego tytułu lub w wysokości nakładów przewidzianych na zabezpieczenie terenu przed skutkami działalności górniczej. W związku z brakiem metody ustalenia wiarygodnych szacunków, w wartości rezerwy na szkody górnicze nie ujmuje się tych szkód górniczych, które powstaną w przyszłości. Grupa ujawnia te zobowiązania jako zobowiązania warunkowe.
Wartość rezerwy na likwidację szkód górniczych wylicza się w oparciu o wiarygodny szacunek kosztów napraw obiektów, budowli i odszkodowań będących następstwem wpływów dokonanej eksploatacji górniczej lub też dokonywanych przez Grupę zabezpieczeń terenu przed skutkami działalności górniczej na terenach objętych koncesjami. Momentem początkowym ujęcia rezerwy są stwierdzone na powierzchni wpływy eksploatacji górniczej wynikające z realizacji planów ruchu kopalni. Rezerwa ta prezentowana jest w wartości bieżącej nakładów niezbędnych do wypełnienia zobowiązania.
c. ochrony środowiska
Rezerwa na ochronę środowiska ujmowana jest wówczas, gdy w wyniku przeszłych zdarzeń spoczywa na Grupie aktualne, prawne lub zwyczajowe zobowiązanie wydatkowania środków pieniężnych i możliwe jest wiarygodne oszacowanie tego zobowiązania. Wielkość rezerwy jest ustalana poprzez zdyskontowanie prognozowanych przyszłych przepływów pieniężnych do wartości bieżącej, przy zastosowaniu stopy dyskontowej odzwierciedlającej aktualne oceny rynkowe wartości pieniądza w czasie oraz ewentualnego ryzyka związanego z danym zobowiązaniem.
d. pozostałych rezerw
Rezerwę na podatek od nieruchomości, na roszczenia prawne, naprawy gwarancyjne i inne, ujmuje się wówczas, gdy Grupa ma prawny lub zwyczajowy obowiązek wynikający ze zdarzeń przeszłych i jest prawdopodobne, że będzie wymagany wypływ zasobów w celu wywiązania się z tego obowiązku, zaś jego wielkość wiarygodnie oszacowano. Nie tworzy się rezerw na przyszłe straty operacyjne.
Utworzone rezerwy zalicza się odpowiednio do kosztów operacyjnych, pozostałych kosztów, kosztów finansowych, w zależności od okoliczności, z którymi przyszłe zobowiązania się wiążą.
Istotne szacunki
Stan rezerw weryfikuje się na każdy dzień kończący okres sprawozdawczy i koryguje się w celu odzwierciedlenia bieżącego, najbardziej właściwego szacunku. Szacunki i założenia przyjęte do ustalenia rezerw zostały ujawnione w dalszej części Noty.
Rezerwy
Likwidacja zakładu górniczego | Szkody górnicze | Ochrona środowiska | Pozostałe rezerwy | Razem | |
---|---|---|---|---|---|
STAN NA 1 STYCZNIA 2022 | |||||
Długoterminowe | 980,9 | 209,0 | 80,4 | 1,3 | 1 271,6 |
Krótkoterminowe | 12,8 | 111,1 | 31,8 | 85,5 | 241,2 |
RAZEM | 993,7 | 320,1 | 112,2 | 86,8 | 1 512,8 |
Utworzenie dodatkowych rezerw | - | 130,9 | 41,2 | 47,8 | 219,9 |
Utworzenie rezerwy- koszt odsetkowy | - | - | - | 2,3 | 2,3 |
Aktualizacja szacunków kwoty rezerwy | (50,6) | (13,0) | (4,9) | (17,5) | (86,0) |
Wykorzystanie rezerw | (1,3) | (100,5) | (6,6) | (31,5) | (139,9) |
STAN NA 31 GRUDNIA 2022 | 941,8 | 337,5 | 141,9 | 87,9 | 1 509,1 |
Długoterminowe | 925,9 | 238,1 | 101,2 | 17,1 | 1 282,3 |
Krótkoterminowe | 15,9 | 99,4 | 40,7 | 70,8 | 226,8 |
Nota | Likwidacja zakładu górniczego | Szkody górnicze | Ochrona środowiska | Pozostałe rezerwy | Razem | |
---|---|---|---|---|---|---|
STAN NA 1 STYCZNIA 2021 | ||||||
Długoterminowe | 707,8 | 219,3 | 79,0 | 4,0 | 1 010,1 | |
Krótkoterminowe | 22,6 | 144,0 | 25,5 | 93,9 | 286,0 | |
RAZEM | 730,4 | 363,3 | 104,5 | 97,9 | 1 296,1 | |
Utworzenie dodatkowych rezerw | 297,3 | 80,9 | 8,7 | 36,3 | 423,2 | |
Utworzenie rezerwy- koszt odsetkowy | 4,0 | - | 0,3 | 1,9 | 6,2 | |
Aktualizacja szacunków kwoty rezerwy | - | (17,7) | - | (25,2) | (42,9) | |
Wykorzystanie rezerw | (8,2) | (95,7) | (5,9) | (19,5) | (129,3) | |
Przeklasyfikowanie do grupy do zbycia przeznaczonej do sprzedaży | 7.13 | (29,8) | (10,7) | - | - | (40,5) |
STAN NA 31 GRUDNIA 2021 | 993,7 | 320,1 | 107,6 | 91,4 | 1 512,8 | |
Długoterminowe | 980,9 | 209,0 | 80,4 | 1,3 | 1 271,6 | |
Krótkoterminowe | 12,8 | 111,1 | 27,2 | 90,1 | 241,2 |
Likwidacja zakładu górniczego
Rezerwa na przyszłe koszty związane z likwidacją kopalń i innych obiektów technologicznych tworzona jest na bazie szacunku przewidywanych kosztów likwidacji obiektów i przywrócenia do stanu pierwotnego terenu po zakończeniu ich eksploatacji. Kwotę rezerwy wykazuje się w bieżącej wartości nakładów, które – jak się oczekuje – będą niezbędne do wypełnienia obowiązku. Zakres likwidacji zakładu górniczego w całości lub w części został określony w Ustawie z dnia 9 czerwca 2011 Prawo geologiczne i górnicze i obejmuje zabezpieczenie lub likwidację wyrobisk górniczych oraz urządzeń, instalacji i obiektów zakładu górniczego, ochronę sąsiednich złóż kopalin, ochronę wyrobisk sąsiednich zakładów górniczych, a także ochronę środowiska i rekultywację gruntów po działalności górniczej.
Należy wskazać, iż z procesem likwidacji wiążą się również inne koszty nieujęte w zakresie wspomnianej wyżej ustawy, w odniesieniu do których JSW nie będzie zobowiązana do ich poniesienia w związku z likwidacją zakładów górniczych. Utworzona rezerwa na likwidację zakładu górniczego nie uwzględnia zatem kosztów polikwidacyjnych (m.in. kosztów zabezpieczenia kopalń sąsiednich przed zagrożeniem wodnym, gazowym oraz pożarowym w trakcie i po zakończeniu likwidacji kopalni, naprawiania szkód wywołanych ruchem zakładu górniczego, w tym szkód powstałych w wyniku reaktywacji starych zrobów) oraz innych kosztów nadzwyczajnych (m.in. jednorazowe odprawy pracownicze, urlopy górnicze). Zważywszy na obowiązujący w Polsce porządek prawny oraz dotychczasową historię likwidacji zakładów górniczych, tj. prowadzenie tej likwidacji nie przez przedsiębiorstwa prowadzące wydobycie, a przez powołaną do tego spółkę celową, jaką jest SRK, JSW zakłada, że koszty te poniesione zostaną przez Skarb Państwa.
Oszacowanie rezerwy na koszty likwidacji zakładu górniczego
Główne założenia wykorzystywane przy ustalaniu kosztów z tytułu likwidacji zakładu górniczego zawierają założenia odnośnie okresu żywotności kopalni, przewidywanej inflacji, długoterminowych stóp dyskontowych oraz przewidywanych nominalnych kosztów likwidacji poszczególnych zakładów górniczych, które są określane przez służby wewnętrzne na podstawie publikowanych stawek Sekocenbud. Wszelkie zmiany tych założeń wpływają na wartość księgową rezerwy.
Grupa zakłada 18 miesięczny okres likwidacji kopalń. Przyjęcie takiego założenia wymaga aby, na dzień otwarcia likwidacji kopalnie były w pełni przygotowane do procesu likwidacji w zakresie planów robót likwidacyjnych, przygotowania niezbędnych analiz i ekspertyz, aby posiadały pełną dostępność środków na finansowanie kosztów likwidacji i utrzymania zakładu górniczego w okresie likwidacji oraz posiadały pełną dostępność siły roboczej do przeprowadzenia likwidacji.
a. Założenia odnośnie do okresu żywotności kopalń
W oparciu o posiadane koncesje na wydobywanie węgla kamiennego i metanu jako kopaliny towarzyszącej, wielkość udokumentowanej bazy zasobowej kopalń zgodnie z operatem ewidencyjnym zasobów oraz prognozy w zakresie kształtowania się zdolności wydobywczych kopalń, przewiduje się następujące okresy prowadzenia działalności produkcyjnej przez poszczególne zakłady górnicze wchodzące w skład struktury organizacyjnej JSW:
Kopalnie | Wg stanu obowiązującego | |
---|---|---|
na 31.12.2022 | na 31.12.2021 | |
Zakład Górniczy KWK „Borynia-Zofiówka” | ||
- Ruch „Borynia” | do 31.12.2051 | do 31.12.2051 |
- Ruch „Zofiówka” | do 31.12.2051 | do 31.12.2051 |
Zakład Górniczy KWK „Budryk” | do 31.12.2077 | do 31.12.2077 |
Zakład Górniczy KWK „Pniówek” | do 31.12.2081 | do 31.12.2081 |
Zakład Górniczy KWK „Jastrzębie – Bzie”* |
do 31.12.2084 | do 31.12.2084 |
Zakład Górniczy KWK „Knurów-Szczygłowice” | ||
- Ruch „Knurów” | do 31.12.2072 | do 31.12.2084 |
- Ruch „Szczygłowice” |
do 31.12.2078 |
do 31.12.2078 |
* Po dniu kończącym okres sprawozdawczy, tj. z dniem 1 stycznia 2023 roku nastąpiła zmiana struktury organizacyjnej kopalń JSW: KWK Jastrzębie-Bzie została włączona do KWK Borynia-Zofiówka jako Ruch Bzie, tym samym KWK Borynia-Zofiówka stała się zakładem złożonym z trzech ruchów pod nazwą KWK Borynia-Zofiówka-Bzie.
Powyższe prognozy żywotności kopalń sporządzone zostały przy założeniu pełnego sczerpania udokumentowanych zasobów węgla w czynnych kopalniach JSW, niezależnie od efektów gospodarczych. Założenie to obejmuje realizację przyszłych inwestycji, związanych z budową nowych poziomów wydobywczych lub udostępnieniem i zagospodarowaniem nowych złóż oraz rejonów i partii nieudostępnionych w kopalniach JSW. Jeżeli z uwagi na uwarunkowania rynkowe nie będzie możliwości finansowych realizacji inwestycji związanych z pełnym udostępnieniem udokumentowanych zasobów lub też eksploatacja niektórych zasobów okaże się nierentowna to okresy żywotności poszczególnych kopalń mogą ulec skróceniu
b. Inne istotne założenia odnośnie kalkulacji rezerwy na likwidację zakładów górniczych
31.12.2022 | |
---|---|
Stopa inflacji w 2023 roku | 13,10% |
Stopa inflacji w 2024 roku | 5,90% |
Stopa inflacji w 2025 roku | 3,50% |
Stopa dyskonta od 2023 roku do 2032 roku | 6,73% |
Stopa dyskonta od 2033 roku | 3,50% |
Stopa inflacji* | 2,83% |
Nominalna stopa dyskonta** | 2,71% |
Zastosowane realna stopa dyskonta*** | 0,00% |
* Przyjęta stopa inflacji to średnia z 5 ostatnich lat przyjętej stopy inflacji do wyceny rezerwy.
** Przyjęta nominalna stopa dyskonta to średnia z 5 ostatnich lat przyjętej stopy dyskonta do wyceny rezerwy.
*** Realna stopa dyskonta w 2021 roku oraz średnia realna stopa dyskonta za lata 2017-2021 przyjęły wartość ujemną, dlatego przeprowadzono aktualizację rezerw na likwidację zakładów górniczych na dzień 31 grudnia 2021 roku z zastosowaniem realnej stopy dyskonta wynoszącej 0,00%.
Zastosowanie założeń odnośnie kalkulacji rezerwy na likwidację zakładu górniczego na dzień 31 grudnia 2022 roku (stopa inflacji, stopa dyskonta i zaktualizowane koszty likwidacji poszczególnych kopalń) spowodowało zmniejszenie wartości rezerwy w wysokości 50,6 mln PLN, które zgodnie z KIMSF 1 zostało odniesione na rzeczowe aktywa trwałe w kwocie 49,5 mln PLN (Nota 7.1), a w pozostałej kwocie 1,1 mln PLN wpłynęło na zwiększenie wyniku finansowego okresu sprawozdawczego.
Natomiast na dzień 31 grudnia 2021 roku JSW zastosowała podejście ostrożnościowe i przyjęła dla wyceny rezerwy stopę dyskonta na poziomie 0%, z uwagi na występującą ujemną realną stopę dyskonta i ujemną średnią realną stopę dyskonta z ostatnich 5 lat. Zastosowanie założeń odnośnie kalkulacji rezerwy na likwidację zakładu górniczego na dzień 31 grudnia 2021 roku (stopa dyskoi oszacowane/zaktualizowane koszty likwidacji poszczególnych kopalń) spowodowało zwiększenie wartości rezerwy w wyniku utworzenia dodatkowej rezerwy w wysokości 297,3 mln PLN, która zgodnie z KIMSF 1 została odniesiona na rzeczowe aktywa trwałe (Nota 7.1).
Analiza wrażliwości
Gdyby wykorzystywana w aktualizacji rezerwy na likwidację zakładu górniczego na dzień 31 grudnia 2022 roku stopa inflacji od roku 2027 była niższa od oszacowań Zarządu o 1,0 p.p., to wartość księgowa rezerwy na koszty likwidacji zakładu górniczego byłaby niższa o 314,1 mln PLN, zaś gdyby stopa inflacji od roku 2027 była wyższa od oszacowań Zarządu JSW o 1,0 p.p., to wartość księgowa rezerwy na koszty likwidacji zakładu górniczego byłaby wyższa o 492,1 mln PLN.
Szkody górnicze
Z uwagi na ustawowy obowiązek usunięcia szkód wyrządzonych ruchem zakładów górniczych należących do JSW, Grupa tworzy rezerwę na szkody górnicze. Wielkość utworzonej rezerwy dla zadań związanych z usuwaniem szkód górniczych według stanu na dzień 31 grudnia 2022 roku wynosi 337,5 mln PLN i wynika z uwzględnienia skumulowanej stopy inflacji na poziomie 17% w wyliczeniu wiarygodnego szacunku kosztów napraw obiektów budowlanych, budowli i odszkodowań będących następstwem wpływów dokonanej eksploatacji górniczej.
Momentem ujęcia (utworzenia) rezerwy jest stwierdzenie związku przyczynowo – skutkowego pomiędzy prowadzoną przez przedsiębiorcę górniczego eksploatacją górniczą, a powstałą w danym obiekcie budowlanym lub nieruchomości szkodą. Rezerwa ta prezentowana jest w wartości bieżącej nakładów niezbędnych do wypełnienia zobowiązania, oszacowana zgodnie z wiedzą służb technicznych kopalni.
Grupa przewiduje wykorzystanie w 2023 roku rezerwy w wysokości 99,4 mln PLN. Pozostała kwota rezerwy zostanie wykorzystana w latach 2024 – 2028. Kopalnie JSW dokonują klasyfikacji zadań, na podstawie wiedzy o terminach napraw poszczególnych szkód (indywidualna ocena zadań) lub uzgodnionych terminów wypłat odszkodowań. Systemowa reklasyfikacja zadań ujętych w rezerwie długoterminowej do części krótkoterminowej dokonywana jest w oparciu o przyjęty w danym roku plan techniczno-ekonomiczny. Przesunięcia poszczególnych rezerw z długoterminowych na krótkoterminowe powinno odbywać się w okresach kwartalnych, lub częściej tj. w przypadku wystąpienia zdarzeń lub okoliczności powodujących konieczność dokonania aktualizacji wartości rezerwy.
Ochrona środowiska
Na dzień 31 grudnia 2022 roku Jednostka dominująca posiada rezerwę na ochronę środowiska związaną z rekultywacją biologiczną terenów na łączną kwotę 112,1 mln PLN. JSW dokonała aktualizacji wartości rezerwy poprzez zdyskontowanie przyszłych kosztów rekultywacji do wartości bieżącej, przy uwzględnieniu stopy inflacji odpowiednio na poziomie 13,10% - rok 2023, 5,90% - rok 2024, 3,50% w kolejnych latach prognozy od 2025 roku, oraz stopy dyskonta równą w pierwszych 10 latach prognozy rentowności 10-letnich obligacji skarbowych, a w kolejnych latach przyjęto stopę dyskonta w warunkach gospodarki stabilnej na poziomie 3,50%.
Na podstawie uzyskanych decyzji administracyjnych, aktualnych planów zagospodarowania przestrzennego oraz obowiązującej Ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych na Grupie ciąży prawny obowiązek rekultywacji składowisk po zaprzestaniu działalności przemysłowej.
Koksownie z Grupy tworzą rezerwę na koszty remediacji terenów zanieczyszczonych. Zgodnie z aktami prawnymi, regulującymi sprawy zanieczyszczenia gleby, ziemi i wód podziemnych władający powierzchnią ziemi, na której występuje zanieczyszczenie powierzchni ziemi, jest obowiązany do przeprowadzenia remediacji. W wyniku przeprowadzonych badań zidentyfikowano na terenach Koksowni Jadwiga, Przyjaźń i Radlin, oraz na terenach po byłych Koksowniach Dębieńsko i Makoszowy istnienie zanieczyszczeń substancjami powodującymi ryzyko. Dla instalacji posiadających pozwolenie zintegrowane istnieje możliwość odłożenia wykonania remediacji do czasu zakończenia eksploatacji tej instalacji, jeżeli prowadzący wykaże, że nie stwarza to znacznego zagrożenia dla zdrowia ludzi lub stanu środowiska. Przepis dotyczy instalacji eksploatowanych. Ponieważ na terenach po zamkniętych koksowniach nie eksploatuje się instalacji, JSW KOKS będzie zobligowana do przeprowadzenia remediacji bez możliwości odłożenia procesu w czasie. Obecnie prowadzone są dalsze prace nad wykonaniem raportów o stanie zanieczyszczenia gleby, ziemi i wód podziemnych dla tych terenów. W oszacowaniu wartości rezerw ujęto przede wszystkim koszty prac związanych z budową szczelnych ścianek oraz barier reaktywnych, jak również zastosowanie metod remediacji gruntów takich ja mieszanie gleby (soil mixing) oraz tzw. mycie/płukanie gleby (soil washing). W kalkulacji ujęto również niezbędne prace przygotowawcze, dokumentacyjne i odbiorowe. W oparciu o dane rynkowe sporządzono uśredniony kosztorys dla ww. prac na obszarze 1 hektara oraz oszacowano prognozowane koszty remediacji obszaru instalacji węglopochodnych byłej Koksowni Makoszowy na poziomie 9,0 mln PLN oraz instalacji węglopochodnych Koksowni Dębieńsko w wysokości 10,9 mln PLN. W roku 2022 dokonano ponownej analizy i weryfikacji wartości rezerwy. Przy zastosowaniu wskaźników inflacji analiza wykazała konieczność urealnienia wartości rezerwy o 3,1 mln PLN. Wartość rezerwy na koszty remediacji terenów zanieczyszczonych na dzień 31 grudnia 2022 roku wynosi 24,6 mln PLN (na dzień 31 grudnia 2021 roku: 21,7 mln PLN).
Pozostałe rezerwy
Pozostałe rezerwy obejmują głównie:
- rezerwę na postępowania sądowe od osób fizycznych w Jednostce dominującej w wysokości 18,2 mln PLN,
- rezerwę na koszty likwidacji Koksowni Dębieńsko w wysokości 16,9 mln PLN,
- rezerwę na postępowanie sądowe wszczęte z powództwa Elektrometal przeciwko JSW o zapłatę należności w wysokości 7,1 mln PLN,
- rezerwę na roszczenia firmy Famur S.A. o wypłatę odszkodowania w wysokości 6,9 mln PLN,
- rezerwę na podatek od nieruchomości w wysokości 2,9 mln PLN.
7.17. Zobowiązania handlowe oraz pozostałe zobowiązania
WYBRANE ZASADY RACHUNKOWOŚCI
ZOBOWIĄZANIA HANDLOWE ORAZ POZOSTAŁE ZOBOWIĄZANIA
Zobowiązania krótkoterminowe obejmują zobowiązania handlowe oraz pozostałe zobowiązania, które stają się wymagalne w ciągu 12 miesięcy od dnia kończącego okres sprawozdawczy. Zobowiązania w początkowym ujęciu wykazuje się w wartości godziwej, przy czym wycena ta ze względu na krótkoterminowy charakter zobowiązań odpowiada wartości nominalnej zobowiązania, zaś w okresie późniejszym zobowiązania finansowe wykazuje się według zamortyzowanego kosztu, stosując metodę efektywnej stopy procentowej (w przypadku zobowiązań handlowych odpowiada to kwocie wymagającej zapłaty), zobowiązania niefinansowe wykazywane są w kwocie wymagającej zapłaty.
Zobowiązania długoterminowe w początkowym ujęciu wykazuje się w wartości godziwej, pomniejszonej o poniesione koszty transakcyjne, zaś w okresie późniejszym wykazuje się je według zamortyzowanego kosztu, stosując metodę efektywnej stopy procentowej. Zwiększenie zobowiązania w związku z upływem czasu jest ujmowane jako koszty finansowe.
DOTACJE
Dotacji nie ujmuje się do chwili uzyskania uzasadnionej pewności, że Grupa spełni konieczne warunki i otrzyma takie dotacje.
Dotacje, których zasadniczym warunkiem jest nabycie lub wytworzenie przez Grupę aktywów trwałych, ujmuje się w skonsolidowanym sprawozdaniu z sytuacji finansowej w pozycji rozliczenia międzyokresowe przychodów i odnosi w wynik finansowy systematycznie przez przewidywany okres użytkowania ekonomicznego tych aktywów.
Dotacje stanowią również korzyści z pożyczek od instytucji państwowych, które są oprocentowane poniżej stopy rynkowej. Zobowiązania z tytułu takich pożyczek ujmuje się początkowo w wartości godziwej, a różnica pomiędzy tak ustaloną wartością początkową pożyczki a kwotą otrzymaną stanowi dotację państwową.
Pozostałe dotacje ujmowane są systematycznie w przychodach, w okresie niezbędnym do skompensowania kosztów, które te dotacje miały w zamierzeniu kompensować.
Dotacje należne jako rekompensata kosztów lub strat już poniesionych lub jako forma bezpośredniego wsparcia finansowego dla Grupy bez ponoszenia przyszłych kosztów, ujmowane są w wyniku finansowym w okresie, w którym są należne.
Istotne szacunki
Oszacowanie odsetek od zobowiązań
Naliczanie odsetek hipotetycznych wynikających z art. 5 Ustawy z dnia 8 marca 2013 roku o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych, z późniejszymi zmianami następuje nie rzadziej, niż na koniec każdego kwartału.
Odsetki hipotetyczne od zobowiązań naliczone za 2022 rok wyniosły 37,4 mln PLN (w 2021 roku: 17,0 mln PLN).
ZOBOWIĄZANIA HANDLOWE ORAZ POZOSTAŁE ZOBOWIĄZANIA
31.12.2022 | 31.12.2021 | |
---|---|---|
ZOBOWIĄZANIA FINANSOWE | ||
Zobowiązania handlowe | 1 423,4 | 964,4 |
Rozliczenia międzyokresowe bierne | 17,9 | 14,3 |
Pozostałe zobowiązania o charakterze finansowym, w tym: | 413,8 | 290,4 |
– zobowiązania inwestycyjne | 336,5 | 232,0 |
– zobowiązania inne | 77,3 | 58,4 |
RAZEM | 1 855,1 | 1 269,1 |
ZOBOWIĄZANIA NIEFINANSOWE | ||
Przychody przyszłych okresów | 98,9 | 97,2 |
Pozostałe zobowiązania o charakterze niefinansowym, w tym: | 1 098,2 | 1 080,0 |
– zobowiązania z tytułu ubezpieczeń społecznych i innych podatków | 622,3 | 640,2 |
– zaliczki z tytułu dostaw | 4,9 | 22,3 |
– wynagrodzenia | 397,7 | 347,8 |
– pozostałe | 73,3 | 69,7 |
RAZEM | 1 197,1 | 1 177,2 |
RAZEM ZOBOWIĄZANIA HANDLOWE I POZOSTAŁE ZOBOWIĄZANIA | 3 052,2 | 2 446,3 |
w tym: | ||
długoterminowe | 126,2 | 122,9 |
krótkoterminowe | 2 926,0 | 2 323,4 |
Grupa posiada dotacje, w ramach których zobowiązana jest do wykorzystania otrzymanych środków wyłącznie na realizację zadań wskazanych w umowach tych dotacji oraz do spełnienia określonych w umowach warunków. W ciągu 2022 i 2021 roku warunki te były spełnione. Kwota dotacji ujęta w wyniku finansowym została wykazana w Nocie 4.3.
8. Noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania z przepływów pieniężnych
Wybrane zasady rachunkowości
SPRAWOZDANIE Z PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH
Skonsolidowane sprawozdanie z przepływów pieniężnych sporządzane jest metodą pośrednią.
Zapłacone odsetki z tytułu leasingu oraz kredytów i pożyczek wykazuje się w przepływach z działalności finansowej.
Opłaty z tytułu leasingu krótkoterminowego i leasingu dotyczącego aktywów o niskiej wartości, które są wyłączone z zakresu MSSF 16, prezentowane są w przepływach z działalności operacyjnej.
8.1. Wpływy pieniężne netto z działalności operacyjnej
Nota | 2022 | 2021 | |
---|---|---|---|
Zysk przed opodatkowaniem | 9 389,4 | 1 166,7 | |
Amortyzacja | 4.2 | 1 227,7 | 1 220,1 |
Strata na sprzedaży rzeczowych aktywów trwałych | 4.5 | 10,2 | 28,0 |
Odsetki i udziały w zyskach | (269,8) | 68,9 | |
Zmiana stanu zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych | 60,1 | (46,8) | |
Zmiana stanu rezerw | 45,8 | (40,1) | |
Zmiana stanu zapasów | (337,6) | 227,6 | |
Zmiana stanu należności handlowych oraz pozostałych należności | (127,7) | (904,0) | |
Zmiana stanu zobowiązań handlowych oraz pozostałych zobowiązań | 494,5 | (94,0) | |
Zmiana stanu pochodnych instrumentów finansowych | (48,6) | 42,9 | |
Odpisy aktualizujące rzeczowe aktywa trwałe, wartości niematerialne i prawo do użytkowania składnika aktywów | 7.5 | 349,8 | 423,6 |
Transakcje związane z nieodpłatnym przekazaniem zakładu górniczego OG „Jastrzębie III” do SRK | 4.5 | (62,8) | |
Częściowe umorzenie pożyczek preferencyjnych z PFR | - | (107,9) | |
Przychody z tytułu preferencyjnego oprocentowania pożyczki PFR | - | (38,7) | |
Pozostałe przepływy | 10,1 | (0,3) | |
WPŁYWY PIENIĘŻNE Z DZIAŁALNOŚCI OPERACYJNEJ | 10 741,1 | 1 946,0 |
Uzgodnienie zmiany stanu zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych w skonsolidowanym sprawozdaniu z przepływów pieniężnych:
Nota | 2022 | 2021 | |
---|---|---|---|
Zmiana stanu zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych ze skonsolidowanego sprawozdania z sytuacji finansowej | 7.15 | 46,5 | (130,2) |
Zyski aktuarialne ujęte w innych całkowitych dochodach | 7.15 | 13,6 | 58,1 |
Przeklasyfikowanie do grupy do zbycia przeznaczonej do sprzedaży | 7.13 | - | 25,3 |
ZMIANA STANU ZOBOWIĄZAŃ Z TYTUŁU ŚWIADCZEŃ PRACOWNICZYCH W SKONSOLIDOWANYM SPRAWOZDANIU Z PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH | 60,1 | (46,8) |
Uzgodnienie zmiany stanu rezerw w skonsolidowanym sprawozdaniu z przepływów pieniężnych:
Nota | 2022 | 2021 | |
---|---|---|---|
Zmiana stanu rezerw ze skonsolidowanego sprawozdania z sytuacji finansowej | 7.16 | (3,7) | 216,7 |
Zmiana wartości rezerwy na likwidację zakładu górniczego | 7.1 | 49,5 | (297,3) |
Przeklasyfikowanie do grupy do zbycia przeznaczonej do sprzedaży | 7.13 | - | 40,5 |
ZMIANA STANU REZERW W SKONSOLIDOWANYM SPRAWOZDANIU Z PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH | 45,8 | (40,1) |
Uzgodnienie zmiany stanu zapasów w skonsolidowanym sprawozdaniu z przepływów pieniężnych:
Nota | 2022 | 2021 | |
---|---|---|---|
Zmiana stanu zapasów ze skonsolidowanego sprawozdania z sytuacji finansowej | 7.9 | (337,6) | 227,8 |
Przeklasyfikowanie do grupy do zbycia przeznaczonej do sprzedaży | 7.13 | - | (0,2) |
ZMIANA STANU ZAPASÓW W SKONSOLIDOWANYM SPRAWOZDANIU Z PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH | (337,6) | 227,6 |
Uzgodnienie zmiany stanu należności handlowych oraz pozostałych należności w skonsolidowanym sprawozdaniu z przepływów pieniężnych:
Nota | 2022 | 2021 | |
---|---|---|---|
Zmiana stanu należności handlowych oraz pozostałych należności ze skonsolidowanego sprawozdania z sytuacji finansowej | 7.10 | (124,7) | (924,4) |
Korekta o nieotrzymane należności z tytułu sprzedaży rzeczowych aktywów trwałych i wartości niematerialnych | - | 20,0 | |
Pozostałe | (3,0) | 0,4 | |
ZMIANA STANU NALEŻNOŚCI HANDLOWYCH ORAZ POZOSTAŁYCH NALEŻNOŚCI W SKONSOLIDOWANYM SPRAWOZDANIU Z PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH | (127,7) | (904,0) |
Uzgodnienie zmiany stanu pochodnych instrumentów finansowych w skonsolidowanym sprawozdaniu z przepływów pieniężnych:
2022 | 2021 | |
---|---|---|
Zmiana stanu pochodnych instrumentów finansowych ze skonsolidowanego sprawozdania z sytuacji finansowej | (89,8) | 45,3 |
Zyski/(straty) z wyceny instrumentów zabezpieczających w innych całkowitych dochodach przeniesione do wyniku finansowego w związku z realizacją pozycji zabezpieczanej | 41,2 | (2,4) |
ZMIANA STANU POCHODNYCH INSTRUMENTÓW FINANSOWYCH W SKONSOLIDOWANYM SPRAWOZDANIU Z PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH | (48,6) | 42,9 |
9. Noty objaśniające do instrumentów finansowych
Wybrane zasady rachunkowości
Instrumenty finansowe
Grupa posiada następujące kategorie instrumentów finansowych:
- wyceniane w zamortyzowanym koszcie
- wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy
- instrumenty zabezpieczające.
Klasyfikację aktywów finansowych określa Zarząd JSW. Klasyfikacja aktywów finansowych uzależniona jest od modelu biznesowego zarządzania aktywami finansowymi oraz charakterystyki umownych przepływów pieniężnych (test SPPI) składnika aktywów finansowych. Klasyfikacja aktywów finansowych dokonywana jest w momencie początkowego ujęcia i może być zmieniona jedynie wówczas, gdy zmieni się biznesowy model zarządzania aktywami finansowymi.
Klasyfikacja aktywów i zobowiązań finansowych do poszczególnych kategorii:
a. Wyceniane w zamortyzowanym koszcie
Składnik aktywów zalicza się do tej kategorii, jeśli są spełnione oba poniższe warunki:
- celem Grupy jest utrzymywanie tych aktywów finansowych dla uzyskania umownych przepływów pieniężnych, oraz
- dla których postanowienia umowne powodują w określonych terminach przepływy pieniężne, które są wyłącznie spłatami nierozliczonej kwoty głównej i odsetek od tej kwoty.
Grupa jako aktywa wyceniane w zamortyzowanym koszcie klasyfikuje głównie:
- należności handlowe,
- lokaty bankowe,
- środki pieniężne i ich ekwiwalenty,
Aktywa finansowe z tej kategorii po początkowym ujęciu wycenia się według zamortyzowanego kosztu z zastosowaniem efektywnej stopy procentowej, po pomniejszeniu o ewentualne odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości. Przy czym należności handlowe z datą zapadalności poniżej 12 miesięcy od dnia powstania (tj. niezawierające elementu finansowania), nie podlegają dyskontowaniu i są wyceniane w wartości nominalnej.
Grupa jako zobowiązania finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie klasyfikuje:
- zobowiązania handlowe oraz pozostałe zobowiązania o charakterze finansowym,
- zobowiązania FIZ,
- kredyty i pożyczki.
b. Aktywa i zobowiązania finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy
Grupa klasyfikuje do aktywów wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy:
- instrumenty pochodne niewyznaczone dla celów rachunkowości zabezpieczeń,
- udziały i akcje w jednostkach pozostałych,
- inwestycje w portfel aktywów FIZ (listy zastawne, dłużne papiery wartościowe).
Zyski lub straty wynikające z wyceny składnika aktywów finansowych, klasyfikowanego jako wyceniany według wartości godziwej przez wynik finansowy, ujmuje się w wyniku finansowym w okresie, w którym powstały.
Do zobowiązań wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy Grupa klasyfikuje zobowiązania z tytułu instrumentów pochodnych niewyznaczonych dla celów rachunkowości zabezpieczeń.
c. Instrumenty zabezpieczające
Kategoria ta obejmuje aktywa i zobowiązania stanowiące zabezpieczenie określonego rodzaju ryzyka w ramach rachunkowości zabezpieczeń. Grupa klasyfikuje do instrumentów zabezpieczających instrumenty pochodne, w odniesieniu do których stosuje rachunkowość zabezpieczeń. Opis stosowanych zasad rachunkowości zabezpieczeń znajduje się w Nocie 9.4.
Wartość godziwa instrumentów finansowych
Wartość godziwą instrumentów finansowych, dla których nie istnieje aktywny rynek wycenia się wykorzystując odpowiednie techniki wyceny. Przy doborze odpowiednich metod i założeń do wyceny Grupa kieruje się profesjonalnym osądem. Dane wejściowe do stosowanych metod wyceny stanowią obszar istotnych szacunków. Metody ustalania wartości godziwej są przedstawione w Nocie 9.2.
9.1. Kategorie i klasy instrumentów finansowych
Aktywa finansowe
Klasy instrumentów finansowych | Nota |
|
Razem | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
NA DZIEŃ 31 GRUDNIA 2022 | |||||||||||
Należności FIZ | 7.7 | 2,7 | - | - | 2,7 | ||||||
wartość brutto | 2,7 | - | - | 2,7 | |||||||
Listy zastawne | 7.7 | - | 60,0 | - | 60,0 | ||||||
Dłużne papiery wartościowe | 7.7 | - | 6 994,4 | - | 6 994,4 | ||||||
Instrumenty pochodne (niewystandaryzowane instrumenty pochodne – swap procentowy (IRS) w PLN) | 7.7 | - | 72,0 | - | 72,0 | ||||||
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty FIZ | 7.7 | 2,1 | - | - | 2,1 | ||||||
wartość brutto | 2,1 | - | - | 2,1 | |||||||
Udziały w innych jednostkach | - | 0,1 | - | 0,1 | |||||||
Należności handlowe | 7.10 | 1 715,7 | - | - | 1 715,7 | ||||||
wartość brutto | 1 768,3 | - | - | 1 768,3 | |||||||
odpisy aktualizujące | (52,6) | - | - | (52,6) | |||||||
Pochodne instrumenty finansowe | 9.4 | - | 16,5 | 27,3 | 43,8 | ||||||
Lokaty bankowe | 7.11 | 3,1 | - | - | 3,1 | ||||||
wartość brutto | 3,1 | - | - | 3,1 | |||||||
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty* | 7.8, 7.12 | 5 243,6 | - | - | 5 243,6 | ||||||
wartość brutto | 5 245,1 | - | - | 5 245,1 | |||||||
odpisy aktualizujące | (1,5) | - | - | (1,5) | |||||||
RAZEM | 6 967,2 | 7 143,0 | 27,3 | 14 137,5 |
* Pozycja obejmuje również środki zgromadzone w celu finansowania likwidacji zakładu górniczego (Środki pieniężne i ich ekwiwalenty FLZG) - Nota 7.8.
Żaden z istotnych nieprzeterminowanych składników aktywów finansowych nie był renegocjowany w ciągu ostatniego roku.
Klasy instrumentów finansowych | Nota |
|
Razem | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
NA DZIEŃ 31 GRUDNIA 2021 | |||||||||||
Należności FIZ | 7.7 | 0,1 | - | - | 0,1 | ||||||
wartość brutto | 0,1 | - | - | 0,1 | |||||||
Listy zastawne | 7.7 | - | 11,5 | - | 11,5 | ||||||
Dłużne papiery wartościowe | 7.7 | - | 710,8 | - | 710,8 | ||||||
Instrumenty pochodne (niewystandaryzowane instrumenty pochodne – swap procentowy (IRS) w PLN) | 7.7 | - | 44,1 | - | 44,1 | ||||||
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty FIZ | 7.7 | 1,0 | - | - | 1,0 | ||||||
wartość brutto | 1,0 | - | - | 1,0 | |||||||
Udziały w innych jednostkach | - | 0,1 | - | 0,1 | |||||||
Należności handlowe | 7.10 | 1 595,8 | - | - | 1 595,8 | ||||||
wartość brutto | 1 654,6 | - | - | 1 654,6 | |||||||
odpisy aktualizujące | (58,8) | - | - | (58,8) | |||||||
Pochodne instrumenty finansowe | 9.4 | - | 9,9 | 0,8 | 10,7 | ||||||
Lokaty bankowe | 7.11 | 9,6 | - | - | 9,6 | ||||||
wartość brutto | 9,6 | - | - | 9,6 | |||||||
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty* | 7.8, 7.12 | 1 662,2 | - | - | 1 662,2 | ||||||
wartość brutto | 1 662,5 | - | - | 1 662,5 | |||||||
odpisy aktualizujące | (0,3) | - | - | (0,3) | |||||||
RAZEM | 3 268,7 | 776,4 | 0,8 | 4 045,9 |
Zobowiązania finansowe
Klasy instrumentów finansowych | Nota |
|
Razem | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
NA DZIEŃ 31 GRUDNIA 2022 | ||||||||||||||
Kredyty i pożyczki | 6.1 | 1 075,9 | - | 218,1 | - | 1 294,0 | ||||||||
Pochodne instrumenty finansowe | 9.4 | - | 0,6 | - | - | 0,6 | ||||||||
Instrumenty pochodne (niewystandaryzowane instrumenty pochodne – swap procentowy (IRS) w PLN) | 7.7 | - | 1,3 | - | - | 1,3 | ||||||||
Zobowiązania z tytułu transakcji przy zobowiązaniu się Funduszu do odkupu (transakcje Sell Buy Back) | 7.7 | 2 078,6 | - | - | - | 2 078,6 | ||||||||
Zobowiązania FIZ z tytułu nabytych aktywów | 7.7 | 78,7 | - | - | - | 78,7 | ||||||||
Pozostałe zobowiązania FIZ | 7.7 | 79,0 | - | - | - | 79,0 | ||||||||
Zobowiązania z tytułu leasingu | 6.2 | - | - | - | 581,8 | 581,8 | ||||||||
Zobowiązania handlowe oraz pozostałe zobowiązania o charakterze finansowym | 7.17 | 1 855,1 | - | - | - | 1 855,1 | ||||||||
RAZEM | 5 167,3 | 1,9 | 218,1 | 581,8 | 5 969,1 |
Klasy instrumentów finansowych | Nota |
|
Razem | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
NA DZIEŃ 31 GRUDNIA 2021 | ||||||||||||||
Kredyty i pożyczki | 6.1 | 1 557,9 | - | 258,3 | - | 1 816,2 | ||||||||
Pochodne instrumenty finansowe | 9.4 | - | 50,5 | 6,8 | - | 57,3 | ||||||||
Zobowiązania z tytułu transakcji przy zobowiązaniu się Funduszu do odkupu (transakcje Sell Buy Back) | 7.7 | 237,3 | - | - | - | 237,3 | ||||||||
Zobowiązania FIZ z tytułu nabytych aktywów | 7.7 | 4,0 | - | - | - | 4,0 | ||||||||
Pozostałe zobowiązania FIZ | 7.7 | 18,5 | - | - | - | 18,5 | ||||||||
Zobowiązania z tytułu leasingu | 6.2 | - | - | - | 538,8 | 538,8 | ||||||||
Zobowiązania handlowe oraz pozostałe zobowiązania o charakterze finansowym | 7.17 | 1 269,1 | - | - | - | 1 269,1 | ||||||||
RAZEM | 3 086,8 | 50,5 | 265,1 | 538,8 | 3 941,2 |
Na dzień 31 grudnia 2022 roku oraz na dzień 31 grudnia 2021 roku wartość godziwa aktywów i zobowiązań finansowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu nie odbiega istotnie od ich wartości księgowej.
9.2. Hierarchia wartości godziwej
HIERARCHIA WARTOŚCI GODZIWEJ
Instrumenty finansowe wyceniane w skonsolidowanym sprawozdaniu z sytuacji finansowej według wartości godziwej są analizowane pod względem procedur wyceny. W oparciu o stosowane metody ustalania wartości godziwej, poszczególne składniki aktywów i zobowiązań finansowych Grupa klasyfikuje do następujących poziomów (tzw. hierarchia wartości godziwej):
- Poziom 1: Ceny notowane (nieskorygowane) z aktywnych rynków dla identycznych aktywów bądź zobowiązań.
- Poziom 2: Dane wejściowe inne niż notowania objęte zakresem ww. poziomu możliwe do stwierdzenia lub zaobserwowania dla składnika aktywów bądź zobowiązań, bezpośrednio (tzn. w postaci cen) lub pośrednio (tzn. na podstawie wyliczeń opartych na cenach).
- Poziom 3: Dane wejściowe dla wyceny składnika aktywów bądź zobowiązań, które nie są oparte na możliwych do zaobserwowania danych rynkowych (tzn. dane niemożliwe do zaobserwowania.
Wartość godziwą dłużnych papierów wartościowych notowanych na aktywnym rynku określa się na podstawie dostępnych cen z rynku aktywnego (GPW S.A. lub w przypadku polskich obligacji skarbowych - Treasury Bond Spot Poland) i prezentuje się w ramach Poziomu 1.
Wartość godziwą instrumentów finansowych niestanowiących przedmiotu obrotu na aktywnym rynku określa się przy zastosowaniu odpowiednich technik wyceny. Takie techniki wyceny optymalizują wykorzystanie możliwych do zaobserwowania danych rynkowych tam, gdzie są one dostępne i polegają w jak najmniejszym stopniu na szacunkach poczynionych, specyficznych dla danej jednostki. W sytuacji, gdy wszystkie istotne dane wykorzystywane przy wycenie według wartości godziwej są możliwe do zaobserwowania, instrument finansowy prezentowany jest w ramach Poziomu 2.
Wartość godziwą instrumentów dłużnych, które nie były notowane na aktywnym rynku (dłużne papiery wartościowe, listy zastawne) ustala się według metody zdyskontowanych przepływów pieniężnych, opierającej się na harmonogramie przepływów pieniężnych określonym na podstawie warunków emisji oraz stopie dyskontowej określonej na podstawie:
- referencyjnej krzywej rentowności dla waluty instrumentu,
- implikowanego z ostatniej ceny transakcyjnej spreadu kredytowego,
- w przypadku instrumentów korporacyjnych (z wyłączeniem instrumentów emitowanych przez agendy rządowe), szacunku zmiany ww. spreadu kredytowego od daty ostatniej kwalifikowalnej transakcji do dnia wyceny w wyniku zmiany obserwowanych na rynku spreadów kredytowych oraz ewentualnej zmiany poziomu ryzyka przypisanego wewnętrznie lub przez agencję ratingową (o ile rating jest nadawany) do danego emitenta.
Zastosowane modele bazują na założeniu, że transakcja obserwowana na rynku, aktywnym lub nieaktywnym, stanowi odzwierciedlenie wartości godziwej i model powinien się do niej kalibrować.
Uproszczenia zawarte w modelach wyceny:
- pomija się odrębną analizę wartości zabezpieczeń – przyjmuje się, że jest ona uwzględniona w implikowanym z cen transakcyjnych spreadzie kredytowym,
- spready kredytowe są kalkulowane jako spready płaskie, bez ich różnicowania w zależności od terminu zapadalności,
- źródłem informacji o spreadach kredytowych dla wspólnie obserwowanych przedziałów ryzyka są rynki zagraniczne,
- terminy realizacji uprawnień do wykonania opcji są pomijane, a wartość opcji kalkulowana na bazie terminów przepływów w danym okresie odsetkowym.
Wartość godziwa transakcji typu swap procentowy (kontrakty zamiany oprocentowania typu IRS), określana jest metodą zdyskontowanych przyszłych przepływów pieniężnych. Do dyskontowania przepływów pieniężnych używane są odpowiednio skonstruowane krzywe projekcyjne i dyskontowe. Kwotowania rynkowe do konstrukcji krzywej pobierane są z ogólnodostępnych systemów informacyjnych, w przypadku Funduszu z Serwisu Bloomberg.
Wartość godziwa transakcji typu forward walutowy ustalana jest poprzez zdyskontowanie przyszłych przepływów pieniężnych, których wielkość na dzień wyceny stanowi różnica pomiędzy terminowym kursem walutowym a kursem transakcyjnym przemnożona przez nominał kontraktu forward w walucie obcej (walucie bazowej). Dane wejściowe do wyceny obejmują:
- kwotowania kursów terminowych publikowane dla odpowiedniej waluty przez serwis Refinitiv,
- kurs fixing NBP, stanowiący kurs spot, przy którym skalkulowane zostaną (poprzez uwzględnienie struktury terminowej kursów publikowanych przez serwis Refinitiv) kursy terminowe do wyceny,
- czynniki dyskontowe dla waluty funkcjonalnej publikowane przez serwis Refinitiv.
Wartość godziwa transakcji typu swap towarowy ustalana jest poprzez zdyskontowanie przyszłych przepływów pieniężnych, których wielkość na dzień wyceny stanowi różnica pomiędzy ceną terminową implikowaną z krzywej terminowej a ceną wykonania kontraktu (która przyjmuje znak ujemny lub dodatni w zależności od strony zawartej transakcji), przemnożona przez nominał. Dane wejściowe do wyceny obejmują:
- kwotowania cen terminowych dla TSI publikowane przez serwis Refinitiv,
- czynniki dyskontowe dla waluty kontraktu publikowane przez serwis Refinitiv,
- kurs fixing NBP.
Na dzień 31 grudnia 2022 roku oraz na dzień 31 grudnia 2021 roku Grupa posiadała aktywa i zobowiązania finansowe, które są wyceniane w wartości godziwej. Pozycje te obejmują pochodne instrumenty finansowe w postaci transakcji Fx Forward, których data zapadalności przypada po dniu kończącym okres sprawozdawczy, pochodne instrumenty finansowe – swap procentowy IRS, inwestycje w portfel aktywów FIZ (dłużne papiery wartościowe, listy zastawne) oraz udziały i akcje w pozostałych jednostkach. Pod względem założeń przyjętych do wyceny kwalifikują się one do Poziomu 1 i 2 w powyższej hierarchii.
Istotne aktywa i zobowiązania finansowe Grupy wyceniane według wartości godziwej:
31.12.2022 |
31.12.2022 Poziom 2 |
31.12.2021 Poziom 1 |
31.12.2021 Poziom 2 |
|
---|---|---|---|---|
AKTYWA FINANSOWE: | ||||
Inwestycje w portfel aktywów FIZ, w tym: | ||||
-dłużne papiery wartościowe | 6 688,6 | 305,8 | 560,6 | 150,2 |
-listy zastawne | - | 60,0 | - | 11,5 |
-instrumenty pochodne - swap procentowy (IRS) | - | 72,0 | - | 44,1 |
Pochodne instrumenty finansowe, w tym: | - | 43,8 | - | 10,7 |
-aktywa finansowe – pochodne instrumenty zabezpieczające walutowe | - | 27,3 | - | 0,8 |
ZOBOWIĄZANIA FINANSOWE | ||||
Zobowiązania FIZ, w tym: | ||||
-instrumenty pochodne - swap procentowy (IRS) | - | 1,3 | - | - |
Pochodne instrumenty finansowe, w tym: | - | 0,6 | - | 57,3 |
-zobowiązania finansowe – pochodne instrumenty zabezpieczające walutowe | - | - | - | 6,8 |
Przeniesienia aktywów pomiędzy Poziomem 1 i Poziomem 2 hierarchii wartości godziwej dokonuje się w przypadku utraty lub uzyskania dostępności notowań obserwowanych na aktywnym rynku.
W 2022 roku dokonano następujących przeniesień aktywów pomiędzy poziomami hierarchii wartości godziwej:
- z Poziomu 1 do Poziomu 2 przeniesiono dłużne papiery wartościowe (obligacje) o wartości 110,6 mln PLN, dla których zaprzestano wyceny na podstawie cen z rynku ze względu na spadek jego aktywności i dokonano wyceny przy wykorzystaniu wiarygodnej ceny rynkowej z rynku nieaktywnego dla danego aktywa lub porównywalnych aktywów,
- z Poziomu 2 do Poziomu 1 przeniesiono dłużne papiery wartościowe (obligacje) o wartości 168,6 mln PLN, które wyceniono na podstawie cen z aktywnego rynku.
9.3. Pozycje przychodów, kosztów, zysków i strat ujęte w sprawozdaniu z wyniku finansowego i innych całkowitych dochodów w podziale na kategorie instrumentów finansowych
Nota | Aktywa/ zobowiązania finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy | Aktywa/zobowiązania finansowe wyceniane wg zamortyzowanego kosztu |
Instrumenty zabezpieczające | Poza zakresem MSSF 9 |
Razem | |
---|---|---|---|---|---|---|
ZA OKRES ZAKOŃCZONY 31 GRUDNIA 2022 | ||||||
Przychody/(koszty) z tytułu odsetek ujęte w: | 130,6 | 101,8 | - | (31,4) | 201,0 | |
pozostałych przychodach | - | 26,1 | - | - | 26,1 | |
pozostałych kosztach | - | (39,0) | - | - | (39,0) | |
przychodach finansowych | 4.7 | - | 183,9 | - | - | 183,9 |
kosztach finansowych | - | (69,2) | - | (31,4) | (100,6) | |
pozostałych zyskach/(stratach) netto | 4.6 | 130,6 | - | - | - | 130,6 |
Zyski/(straty) z tytułu różnic kursowych ujęte w: | - | 60,6 | (23,3) | - | 37,3 | |
przychodach ze sprzedaży | - | (9,7) | - | (9,7) | ||
pozostałych zyskach/(stratach) netto | 4.6 | - | 51,9 | - | - | 51,9 |
przychodach finansowych | 4.7 | - | 8,9 | - | - | 8,9 |
kosztach finansowych | 4.7 | (0,2) | (0,8) | - | (1,0) | |
innych całkowitych dochodach | - | (12,8) | - | (12,8) | ||
Przychody/(koszty) z tytułu wyceny i realizacji instrumentów pochodnych ujęte w: | (115,5) | - | 6,0 | - | (109,5) | |
przychodach ze sprzedaży | - | (26,1) | - | (26,1) | ||
pozostałych zyskach/(stratach) netto | 4.6 | (115,5) | - | 0,7 | - | (114,8) |
innych całkowitych dochodach | - | - | 31,4 | - | 31,4 | |
Odwrócenie/(utworzenie) odpisów aktualizujących należności handlowe ujęte w: | - | (5,4) | - | - | (5,4) | |
kosztach administracyjnych | - | 3,4 | - | - | 3,4 | |
pozostałych przychodach | - | 1,9 | - | - | 1,9 | |
pozostałych kosztach | - | (10,7) | - | - | (10,7) | |
Zyski/(straty) z wyceny zobowiązań długoterminowych (dyskonto) ujęte w: | - | (0,3) | - | - | (0,3) | |
kosztach finansowych | - | (0,3) | - | - | (0,3) | |
Zyski/(straty) z tytułu wyceny do wartości godziwej i realizacji portfela aktywów FIZ ujęte w: | 55,3 | - | - | - | 55,3 | |
pozostałych zyskach/(stratach) netto | 4.6 | 55,3 | - | - | - | 55,3 |
RAZEM | 70,4 | 156,7 | (17,3) | (31,4) | 178,4 |
Nota | Aktywa/ zobowiązania finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy | Aktywa/ zobowiązania finansowe wyceniane wg zamortyzowanego kosztu | Instrumenty zabezpieczające | Poza zakresem MSSF 9 |
Razem | |
---|---|---|---|---|---|---|
ZA OKRES ZAKOŃCZONY 31 GRUDNIA 2021 | ||||||
Przychody/(koszty) z tytułu odsetek ujęte w: | 11,2 | (48,7) | - | (25,5) | (63,0) | |
pozostałych przychodach | - | 26,6 | - | - | 26,6 | |
pozostałych kosztach | - | (15,9) | - | - | (15,9) | |
przychodach finansowych | 4.7 | - | 0,4 | - | - | 0,4 |
kosztach finansowych | - | (59,8) | - | (25,5) | (85,3) | |
pozostałych zyskach/(stratach) netto | 4.6 | 11,2 | - | - | - | 11,2 |
Zyski/(straty) z tytułu różnic kursowych ujęte w: | - | 15,5 | (20,9) | - | (5,4) | |
przychodach ze sprzedaży | - | - | (1,3) | - | (1,3) | |
pozostałych zyskach/(stratach) netto | - | 8,3 | - | - | 8,3 | |
przychodach finansowych | 4.7 | - | 7,4 | - | - | 7,4 |
kosztach finansowych | - | (0,2) | (0,1) | - | (0,3) | |
innych całkowitych dochodach | - | - | (19,5) | - | (19,5) | |
Przychody/(koszty) z tytułu wyceny i realizacji instrumentów pochodnych ujęte w: | (75,7) | - | (5,7) | - | (81,4) | |
przychodach ze sprzedaży | - | - | (18,1) | - | (1,8) | |
pozostałe zyski/ (straty) netto | 4.6 | (75,7) | - | 0,2 | - | (75,9) |
innych całkowitych dochodach | - | - | (3,7) | - | (3,7) | |
Odwrócenie/(utworzenie) odpisów aktualizujących należności handlowe ujęte w: | - | 5,0 | - | - | 5,0 | |
kosztach administracyjnych | - | 10,2 | - | - | 10,2 | |
pozostałych przychodach | - | 0,2 | - | - | 0,2 | |
pozostałych kosztach | - | (5,4) | - | - | (5,4) | |
Zyski/(straty) z wyceny zobowiązań długoterminowych (dyskonto) ujęte w: | - | (0,2) | - | - | (0,2) | |
kosztach finansowych | - | (0,2) | - | - | (0,2) | |
Zyski/(straty) z tytułu wyceny do wartości godziwej i realizacji portfela aktywów FIZ ujęte w: | 5,8 | - | - | - | 5,8 | |
pozostałych zyskach/(stratach) netto | 4.6 | 5,8 | - | - | - | 5,8 |
RAZEM | (58,7) | (28,4) | (26,6) | (25,5) | (139,2) |
9.4. Pochodne instrumenty finansowe
Wybrane zasady rachunkowości
POCHODNE INSTRUMENTY FINANSOWE
Pochodne instrumenty finansowe ujmuje się w wartości godziwej na dzień zawarcia kontraktu, a następnie przeszacowuje do wartości godziwej na każdy dzień kończący okres sprawozdawczy. Pochodne instrumenty finansowe wykazuje się jako aktywa, gdy ich wartość jest dodatnia, i jako zobowiązania – gdy ich wartość jest ujemna, a zysk lub stratę z wyceny instrumentów ujmuje się niezwłocznie w wyniku finansowym.
Pochodny instrument finansowy jest zaliczany do krótkoterminowych instrumentów finansowych jeżeli termin rozliczenia tego instrumentu lub jego części przypada w okresie do jednego roku licząc od dnia kończącego okres sprawozdawczy. Jeżeli termin rozliczenia instrumentu finansowego przypada w okresie powyżej roku licząc od dnia kończącego okres sprawozdawczy taki instrument lub jego część zaliczamy do długoterminowych instrumentów finansowych.
RACHUNKOWOŚĆ ZABEZPIECZEŃ
Zabezpieczanie, dla celów rachunkowości, polega na proporcjonalnym kompensowaniu między sobą wyników uzyskiwanych na skutek zmian wartości godziwej lub zmian przepływów środków pieniężnych wynikających z instrumentu zabezpieczającego i pozycji zabezpieczanej.
Grupa stosuje rachunkowość zabezpieczeń dla zabezpieczenia przepływów pieniężnych. Stosowanie rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych pozwala na odnoszenie skutecznej części zabezpieczenia w inne całkowite dochody, które w efekcie kumulowane są w kapitałach, co powoduje uwspółmiernienie wpływu na wynik finansowy wyceny instrumentów zabezpieczających i realizacji pozycji zabezpieczanej.
Grupa stosuje rachunkowość zabezpieczeń przepływów pieniężnych w zakresie ryzyka walutowego.
Zabezpieczenie przepływów pieniężnych to zabezpieczenie przed zagrożeniem zmiennością przepływów pieniężnych, które przypisać można konkretnemu rodzajowi ryzyka związanemu z ujętym składnikiem aktywów lub zobowiązaniem lub z wysoce prawdopodobną planowaną transakcją i które mogłoby wpływać na wynik finansowy.
Zyski lub straty wynikające ze zmiany wartości godziwej instrumentu zabezpieczającego przepływy pieniężne ujmowane są w innych całkowitych dochodach w części stanowiącej efektywne zabezpieczenie, natomiast nieefektywna część zabezpieczenia odnoszona jest do wyniku finansowego bieżącego okresu.
Część efektywna ujęta w innych całkowitych dochodach jest odnoszona na wynik finansowy w takich samych okresach, w jakich pozycja zabezpieczana wpływa na wynik finansowy.
Podstawą oceny, czy zabezpieczenie jest efektywne, jest istnienie powiązania ekonomicznego pomiędzy pozycją zabezpieczaną a instrumentem zabezpieczającym. Wymóg istnienia powiązania ekonomicznego oznacza, że wartości instrumentu zabezpieczającego oraz pozycji zabezpieczanej zasadniczo zmieniają się przeciwstawnie ze względu na takie samo ryzyko. Grupa wyznacza powiązanie zabezpieczające jeżeli pomiędzy pozycją zabezpieczaną a instrumentem zabezpieczającym występuje powiązanie ekonomiczne.
Efektywność zabezpieczeń ustala się z chwilą powstania relacji zabezpieczającej, na koniec każdego kwartału i w przypadku stwierdzenia istotnych zmian w parametrach transakcji lub strategii zabezpieczenia. Grupa dokonuje jakościowej lub ilościowej oceny efektywności zabezpieczenia.
Kwota nieskuteczności powiązania zabezpieczającego jest kalkulowana, jeżeli zmiany wartości (w wartości bezwzględnej) instrumentu zabezpieczającego w okresie pomiaru przekroczą zmiany wartości godziwej (w wartości bezwzględnej) pozycji zabezpieczanej. Kwota nieskuteczności zostaje odniesiona do rachunku wyników okresu, do którego odnosi się pomiar skuteczności.
Źródłami nieskuteczności dla ryzyka walutowego może być w szczególności różnica pomiędzy terminem zapadalności instrumentu zabezpieczającego przypadającego na ostatni dzień roboczy miesiąca, a terminami zapadalności pozycji zabezpieczanej, która realizuje się w kolejnych dniach miesiąca.
Grupa zaprzestaje stosowania zasad rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych, jeżeli instrument zabezpieczający wygaśnie, zostanie sprzedany, rozwiązany lub zrealizowany lub zmianie uległ cel zarządzania ryzykiem dla danego powiązania albo, jeśli zabezpieczenie przestaje spełniać kryteria rachunkowości zabezpieczeń dotyczących efektywności oraz zaprzestano oczekiwać realizacji planowanej transakcji.
Aktywa finansowe po przeliczeniu na PLN:
31.12.2022 | 31.12.2021 | |||||
---|---|---|---|---|---|---|
Instrumenty pochodne zabezpieczające | Instrumenty pochodne wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy | Razem | Instrumenty pochodne zabezpieczające | Instrumenty pochodne wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy | Razem | |
Forwardy walutowe: | ||||||
– EUR | 8,6 | 4,7 | 13,3 | 0,5 | 2,7 | 3,2 |
– USD | 18,7 | 11,8 | 30,5 | 0,3 | 1,6 | 1,9 |
Swapy towarowe USD | - | - | - | - | 5,6 | 5,6 |
RAZEM, W TYM | 27,3 | 16,5 | 43,8 | 0,8 | 9,9 | 10,7 |
– część krótkoterminowa | 27,3 | 16,5 | 43,8 | 0,8 | 9,9 | 10,7 |
Zobowiązania finansowe po przeliczeniu na PLN:
31.12.2022 | 31.12.2021 | |||||
---|---|---|---|---|---|---|
Instrumenty pochodne zabezpieczające | Instrumenty pochodne wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy | Razem | Instrumenty pochodne zabezpieczające | Instrumenty pochodne wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy | Razem | |
Forwardy walutowe: | ||||||
– EUR | - | 0,2 | 0,2 | 0,3 | 0,1 | 0,4 |
– USD | - | 0,4 | 0,4 | 6,5 | 5,0 | 11,5 |
Swapy towarowe USD | - | - | - | - | 45,5 | 45,4 |
RAZEM, W TYM | - | 0,6 | 0,6 | 6,8 | 50,5 | 57,3 |
– część krótkoterminowa | - | 0,6 | 0,6 | 6,8 | 50,5 | 57,3 |
Wartości nominalne kontraktów wyrażone w poszczególnych walutach przedstawia poniższa tabela:
Kontrakt | Waluta | 31.12.2022 | 31.12.2021 | ||
---|---|---|---|---|---|
Instrumenty pochodne zabezpieczające | Instrumenty pochodne wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy | Instrumenty pochodne zabezpieczające | Instrumenty pochodne wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy | ||
FORWARD WALUTOWY | EUR | 41,0 | 68,5 | 24,0 | 85,7 |
sprzedaż | 41,0 | 68,5 | 24,0 | 87,5 | |
FORWARD WALUTOWY | USD | 62,0 | 50,4 | 48,0 | 68,0 |
sprzedaż | 62,0 | 50,4 | 48,0 | 68,0 |
Wartości nominalne kontraktów towarowych zabezpieczających ryzyko cenowe wyrażone w mln ton przedstawia poniższa tabela:
Kontrakt | 31.12.2022 | 31.12.2021 | ||
---|---|---|---|---|
Instrumenty pochodne zabezpieczające | Instrumenty pochodne wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy | Instrumenty pochodne zabezpieczające | Instrumenty pochodne wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy | |
SWAP TOWAROWY | - | - | - | 0,2 |
sprzedaż | - | - | - | 0,2 |
Skutki rachunkowości zabezpieczeń dla sytuacji finansowej i wyników przedstawiają poniższe tabele:
Typ instrumentu zabezpieczającego | Wartość nominalna |
Wartość bilanowa Aktywa |
Wartość bilansowa Zobowiązania |
Nazwa pozycji w bilansie, która zawiera instrument zabezpieczający | Zmiana wartości godziwej instrumentu zabezpiecza-jącego jako podstawa ujęcia nieefektywno-ści zabezpieczenia w danym okresie | Zyski/(straty)z tytułu zabezpie-czenia dla okresu sprawozda-wczego, które zostały ujęte w innych całkowitych dochodach | Kwota nieefekty-wności zabezpie-czenia ujęta w wyniku finansowym |
Pozycja sprawozdania z wyniku finansowego i innych całkowitych dochodów w której ujęto kwotę nieefekty-wności | Kwota przeklasyfikowana z kapitału z tytułu zabezpieczenia przepływów pieniężnych do wyniku finansowego jako korekta z tytułu przeklasyfikowania | Pozycja w sprawozda-niu z wyniku finansowego i innych całkowitych dochodów, która zawiera korektę z tytułu przeklasyfiko-wania |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
ZABEZPIECZENIA PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH W 2022 ROKU | ||||||||||
RYZYKO WALUTOWE | ||||||||||
Kontrakt forward na sprzedaż waluty (EUR/PLN) | 41,0 | 8,6 | - | Pochodne instrumenty finansowe | 12,1 | 11,6 | 0,4 | Pozostałe zyski/(straty)- netto | 3,3 | Przychody ze sprzedaży |
Kontrakt forward na sprzedaż waluty (USD/PLN) | 62,0 | 18,7 | - | Pochodne instrumenty finansowe | (6,1) | (6,3) | 0,2 | Pozostałe zyski/(straty)- netto | (29,4) | Przychody ze sprzedaży |
Kredyty denominowane w USD | 78,4 | - | 40,7 | Kredyty i pożyczki | (23,4) | (22,5) | (0,6) | Pozostałe zyski/(straty)- netto | (9,7) | Przychody ze sprzedaży |
RAZEM | 181,4 | 27,3 | 40,7 | (17,4) | (17,2) | - | (35,8) |
Typ instrumentu zabezpieczającego | Wartość nominalna |
Wartość bilanowa Aktywa |
Wartość bilansowa Zobowiązania |
Nazwa pozycji w bilansie, która zawiera instrument zabezpieczający | Zmiana wartości godziwej instrumentu zabezpiecza-jącego jako podstawa ujęcia nieefektywno-ści zabezpieczenia w danym okresie | Zyski/(straty)z tytułu zabezpie-czenia dla okresu sprawozda-wczego, które zostały ujęte w innych całkowitych dochodach | Kwota nieefekty-wności zabezpie-czenia ujęta w wyniku finansowym |
Pozycja sprawozdania z wyniku finansowego i innych całkowitych dochodów w której ujęto kwotę nieefekty-wności | Kwota przeklasyfikowana z kapitału z tytułu zabezpieczenia przepływów pieniężnych do wyniku finansowego jako korekta z tytułu przeklasyfikowania | Pozycja w sprawozda-niu z wyniku finansowego i innych całkowitych dochodów, która zawiera korektę z tytułu przeklasyfiko-wania |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
ZABEZPIECZENIA PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH W 2021 ROKU | ||||||||||
RYZYKO WALUTOWE | ||||||||||
Kontrakt forward na sprzedaż waluty (EUR/PLN) | 24,0 | 0,5 | 0,3 | Pochodne instrumenty finansowe | 3,4 | 3,3 | 0,1 | Pozostałe zyski/(straty)- netto | 0,6 | Przychody ze sprzedaży |
Kontrakt forward na sprzedaż waluty (USD/PLN) | 48,0 | 0,3 | 6,5 | Pochodne instrumenty finansowe | (8,9) | (8,9) | - | Pozostałe zyski/(straty)- netto | (2,4) | Przychody ze sprzedaży |
Kredyty denominowane w USD | 78,4 | - | 17,3 | Kredyty i pożyczki | (21,0) | (20,8) | (0,4) | Pozostałe zyski/(straty)- netto | (1,3) | Przychody ze sprzedaży |
RAZEM | 150,4 | 0,8 | 24,1 | (26,5) | (26,4) | (0.3) | (3,1) |
Wpływ zabezpieczenia przepływów pieniężnych przedstawia poniższa tabela:
Pozycja zabezpieczana | 2022 | 2021 | ||||
---|---|---|---|---|---|---|
Zmiana wartości godziwej pozycji zabezpieczanej stosowanej jako podstawa ujęcia nieefektywności zabezpieczenia w danym okresie | Saldo kapitału zabezpieczenia przepływów pieniężnych dla kontynuowanych zabezpieczeń | Saldo pozostające w kapitale z tytułu zabezpieczenia przepływów pieniężnych z tytułu wszelkich powiązań zabezpieczających, dla których nie stosuje się już rachunkowości zabezpieczeń | Zmiana wartości godziwej pozycji zabezpieczanej stosowanej jako podstawa ujęcia nieefektywności zabezpieczenia w danym okresie | Saldo kapitału zabezpieczenia przepływów pieniężnych dla kontynuowanych zabezpieczeń | Saldo pozostające w kapitale z tytułu zabezpieczenia przepływów pieniężnych z tytułu wszelkich powiązań zabezpieczających, dla których nie stosuje się już rachunkowości zabezpieczeń | |
Zabezpieczenia przepływów pieniężnych | ||||||
Ryzyko walutowe | ||||||
Planowana sprzedaż (EUR/PLN) | (12,4) | 8,6 | - | (3,9) | 0,3 | - |
Planowana sprzedaż (USD/PLN)* | 29,2 | (10,1) | (1,3) | 29,6 | (21,7) | - |
RAZEM | 16,8 | (1,5) | (1,3) | 25,7 | (21,4) | - |
* Planowana sprzedaż dotyczy sprzedaży w USD zabezpieczonej transakcjami FX Forward i kredytami denominowanymi.
Zmiana stanu kapitału z tytułu wyceny instrumentów finansowych:
2022 | 2021 | |
---|---|---|
STAN NA POCZĄTEK OKRESU | (17,4) | 1,5 |
Zmiana wyceny instrumentów zabezpieczających | (17,2) | (26,4) |
Zmiana wyceny instrumentów zabezpieczających odniesiona do wyniku finansowego okresu wynikająca z realizacji pozycji zabezpieczanej | 35,8 | 3,1 |
Podatek odroczony | (3,5) | 4,4 |
STAN NA KONIEC OKRESU | - | - |
W 2022 roku w wyniku wyceny transakcji zabezpieczających przyszłe przepływy pieniężne ujęto w innych całkowitych dochodach kwotę 15,1 mln PLN, na co składa się:
- 33,9 mln PLN - dodatnia wycena wynikająca ze zmiany wartości godziwej instrumentów zabezpieczających w części skutecznej,
- (28,6) mln PLN - ujemna wycena wynikająca ze zmiany wartości godziwej instrumentów zabezpieczających w części skutecznej,
- (22,5) mln PLN - ujemna wycena wynikająca ze zmiany wartości godziwej instrumentów zabezpieczających w części skutecznej (kredyt),
- 35,8 mln PLN - wartość odniesiona do wyniku finansowego okresu wynikająca z realizacji pozycji zabezpieczanej (kredytów oraz FX Forward),
- (3,5) mln PLN - skutek podatkowy od powyższych pozycji (podatek odroczony).
W porównawczym okresie sprawozdawczym w wyniku wyceny transakcji zabezpieczających przyszłe przepływy pieniężne ujęto w innych całkowitych dochodach kwotę 18,9 mln PLN, z czego:
- 4,4 mln PLN - dodatnia wycena wynikająca ze zmiany wartości godziwej instrumentów zabezpieczających w części skutecznej,
- (10,0) mln PLN - ujemna wycena wynikająca ze zmiany wartości godziwej instrumentów zabezpieczających w części skutecznej,
- (20,8) mln PLN - dodatnia wycena wynikająca ze zmiany wartości godziwej instrumentów zabezpieczających w części skutecznej (kredyt),
- 3,1 mln PLN - wartość odniesiona do wyniku finansowego okresu wynikająca z realizacji pozycji zabezpieczanej (obligacji, kredytów oraz FX Forward),
- 4,4 mln PLN - skutek podatkowy od powyższych pozycji (podatek odroczony).
9.5. Zarządzanie ryzykiem finansowym
Grupa w każdym obszarze swojej działalności jest narażona na występowanie różnego rodzaju ryzyk. Grupa dbając o realizację celów strategicznych, aktywnie zarządza ryzykami występującymi w swojej działalności, dążąc do maksymalnego ograniczenia lub wyeliminowania ich potencjalnego negatywnego wpływu na wynik.
Podstawowymi celami zarządzania ryzykiem finansowym są: zwiększenie prawdopodobieństwa realizacji celów budżetowych i strategicznych, maksymalizacja dodatnich przepływów pieniężnych i ograniczenie ich zmienności, utrzymanie krótkoterminowej i długoterminowej płynności finansowej, wspieranie procesów operacyjnych, inwestycyjnych i finansowych oraz budowanie wartości firmy w długim okresie czasu.
Poza omówionymi w niniejszym skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym ryzykami o charakterze finansowym, Grupa jest narażona na ryzyka o charakterze niefinansowym, m.in. ryzyka związane z otoczeniem społeczno-gospodarczym i rynkowym, ryzyka związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, ryzyka środowiskowe oraz związane z otoczeniem prawnym. Czynniki ryzyka o charakterze niefinansowym zostały szczegółowo opisane w Punkcie 4.2 Sprawozdania Zarządu z działalności Jastrzębskiej Spółki Węglowej S.A. oraz Grupy Kapitałowej Jastrzębskiej Spółki Węglowej S.A. za rok obrotowy zakończony 31 grudnia 2022 roku.
9.5.1. Czynniki ryzyka finansowego
Działalność prowadzona przez Grupę naraża ją na następujące ryzyka finansowe: ryzyko rynkowe (w tym: ryzyko cenowe, ryzyko zmiany kursów walut oraz ryzyko zmiany przepływów pieniężnych w wyniku zmian stóp procentowych), ryzyko kredytowe oraz ryzyko utraty płynności.
Rodzaj ryzyka |
Wycena |
Zarządzanie ryzykiem / wdrożone instrumenty |
---|---|---|
Ryzyko cenowe |
||
Przyszłe kontrakty handlowe związane ze sprzedażą węgla koksowego, którego cena pozostaje powiązana z kwotowaniami tego surowca na rynku globalnym (JSW opiera ceny na notowaniach węgli australijskich, będących wyznacznikiem cen światowych) |
Prognozy przepływów pieniężnych. Analiza wrażliwości/ scenariuszowa |
FX Swap Zgodnie z Polityką i procedurą zarządzania ryzykiem cen węgla koksowego JSW S.A. |
Ryzyko zmian kursów walut |
||
Planowana, zakontraktowana sprzedaż towarów i produktów, których cena jest indeksowana lub denominowana w walucie innej niż PLN. Ujęte aktywa finansowe i zobowiązania wyrażone w walutach innych niż PLN |
Analiza wrażliwości/ scenariuszowa |
Instrumenty pochodne - FX Forward hedging naturalny Zgodnie z Polityką Zarządzania Ryzykiem Walutowym Grupy Kapitałowej Jastrzębskiej Spółki Węglowej S.A. |
Ryzyko zmiany przepływów pieniężnych w wyniku zmian stóp procentowych |
||
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty oraz lokaty, aktywa z tytułu inwestycji w portfel aktywów FIZ, kredyty i pożyczki, zobowiązania z tytułu leasingu – oprocentowane według zmiennych stóp procentowych |
Analiza wrażliwości/ scenariuszowa |
Grupa nie wykorzystuje instrumentów pochodnych w celu zabezpieczenia się przed ryzykiem zmiany stóp procentowych. |
Ryzyko kredytowe |
||
Ryzyko kredytowe koncentruje się w następujących obszarach: należności handlowe, środki pieniężne i lokaty bankowe, instrumenty pochodne, inwestycje w portfel aktywów FIZ |
Analiza wiekowa Ratingi kredytowe |
Dywersyfikacja odbiorców, wymaganie zabezpieczenia, stosowanie przedpłat lub ubezpieczanie należności, monitoring kontrahentów. Współpraca wyłącznie z bankami o wysokiej wiarygodności. Dywersyfikacja ryzyka poprzez ustalanie maksymalnego stopnia koncentracjitransakcji pochodnych |
Ryzyko utraty płynności |
||
Ryzyko niedoboru środków pieniężnych lub braku dostępu do krótkoterminowego finansowania, prowadzące do przejściowej lub trwałej utraty zdolności do regulowania zobowiązań finansowych lub narzucające konieczność pozyskania finansowania na niekorzystnych warunkach |
Strategia i roczne prognozy (PTE) Monitoring płynności JSW Dzienne monitorowanie dostępnych środków pieniężnych w perspektywie miesięcznej. |
Dywersyfikacja źródeł finansowania i wykorzystywania dostępnych narzędzi, m.in.:
Wdrożona Polityka zarzadzania płynnością wraz z procedurą w Grupie Kapitałowej JSW |
Zarządzanie ryzykiem finansowym jest wykonywane na szczeblu Zarządu JSW. Monitorowaniem ekspozycji na poszczególne rodzaje ryzyk finansowych zajmują się wyodrębnione komórki organizacyjne. Zarząd określa pisemne zasady ogólnego zarządzania ryzykiem, a także polityki obejmujące określone obszary ryzyka, takie jak ryzyko walutowe, ryzyko stopy procentowej, ryzyko kredytowe, ryzyko utraty płynności.
a. Ryzyko cenowe
Ryzyko cen produktów
Sytuacja na rynku węgla koksowego i koksu jest powiązana z rynkiem stali i wyrobów hutniczych, cykle koniunkturalne pokazują wahania cen w tych sektorach. Ceny węgla koksowego są mocno uzależnione od popytu na globalnym rynku hutniczo-stalowym, natomiast ceny węgla do celów energetycznych są dodatkowo uzależnione również od innych producentów krajowych. Brak jednolitych kwartalnych benchmarków dla węgla koksowego, oparcie negocjacji cenowych z kontrahentami na cenach referencyjnych wyznaczanych w oparciu o dzienne notowania indeksów cenowych, duża zmienność rynku wynikająca z silnej koncentracji głównych światowych producentów węgla koksowego oraz znaczącej koncentracji odbiorców, a także aktualnie prowadzone działania wojenne mogą prowadzić do znacznych wahań okresowych cen węgla koksowego uzyskiwanych przez JSW.
JSW ograniczając ryzyko wahań notowań dziennych indeksów, najczęściej wyznacza ceny referencyjne do negocjacji z odbiorcami w oparciu o notowania węgla koksowego klasy premium hard HCC FOB Australia uśredniane według dwóch metod:
- z wykorzystaniem ceny referencyjnej określanej według metody Nippon Steel. Nippon Steel – referencyjna cena kwartalna: średnia z dwóch pierwszych miesięcy danego kwartału i ostatniego miesiąca kwartału poprzedzającego dla dwóch indeksów: S&P Global Platts Premium Low Vol FOB Australia,
- metoda wyznaczania cen (Q-1) – referencyjne ceny kwartalne wyliczane na podstawie średniej notowań z poprzedniego kwartału The Steel Index (TSI) – cena referencyjna węgla koksowego klasy premium hard HCC wykorzystywana przy ustalaniu kontraktów terminowych.
Na średnią cenę węgla koksowego w danym kwartale wpływają notowania z pięciu miesięcy (poprzedniego kwartału i dwóch pierwszych miesięcy kwartału bieżącego), co uśrednia gwałtowne wahania i wpływa na większą stabilizację cen JSW. Większość kontraktów dotyczących sprzedaży węgla koksowego zawiera formuły cenowe oparte na ww. cenach referencyjnych, co stabilizuje ceny JSW w stosunku do notowań węgli australijskich.
Ceny koksu negocjowane są w oparciu o bieżące uwarunkowania rynkowe. Obecność Grupy na rynkach europejskich i zamorskich pozwala na pełniejsze rozpoznanie rynku, efektywne zarządzanie sprzedażą i polityką cenową w zależności od uwarunkowań na tych rynkach.
Procesy zmian właścicielskich w hutnictwie światowym, postępująca konsolidacja przemysłu stalowego, mogą wpływać na wzrost siły przetargowej odbiorców. Grupa stale monitoruje poziom ekspozycji przychodów od największych kontrahentów oraz poszukuje możliwości dywersyfikacji sprzedaży.
W przypadku zmian cen na rynku oraz dla zapewnienia stabilnej alokacji wolumenów na rynku, Grupa minimalizuje ich wpływ na sytuację finansową podejmując takie działania jak:
- optymalizacja wolumenu produkcji, z uwzględnieniem wymagań ilościowych i jakościowych kontrahentów (stabilność parametrów oraz ich dotrzymywanie wpływa na stabilizację przychodów Grupy oraz możliwość uzyskiwania wyższych relacji cen węgli JSW w stosunku do cen referencyjnych),
- optymalizacja struktury produkcji, celem zwiększenia efektywności sprzedaży produktów (zwiększenie produkcji produktów o korzystniejszej cenie i znajdujących zbyt w danym okresie – optymalizacja struktury sprzedaży),
- optymalizacja kierunków sprzedaży produktów (m.in. wykorzystanie renty geograficznej, współpraca w oparciu o umowy wieloletnie, co przekłada się na stabilizację przychodów).
Dekoniunktura w gospodarkach globalnych, w szczególności w branży stalowej i energetycznej lub zdarzenia mogące skutkować znaczącym spadkiem popytu na węgiel i koks mogą mieć niekorzystny wpływ na działalność, wyniki i sytuację finansową Grupy.
Ograniczenie działalności gospodarczej może przejściowo prowadzić do ograniczenia zapotrzebowania i znacznych spadków cen surowców, w tym węgla koksowego, energetycznego i koksu. Ryzyko rynkowe jest wzmacniane przez konflikt w Ukrainie (embargo na import surowców z Rosji może wpływać na rynki globalne, ceny energii w UE, koszty produkcji stali w UE itp.) oraz niepewność dalszego rozwoju pandemii COVID- 19.
Aby zareagować na zmianę cen w odpowiednim momencie Grupa prowadzi stały monitoring rynków, ich analizę oraz śledzi na bieżąco trendy cenowe na rynku węgla, koksu, stali i energii elektrycznej oraz frachtów kolejowych i morskich. Prowadzona jest również analiza możliwości i warunków alternatywnego pozyskania przez odbiorców węgla lub koksu z rynku krajowego lub z rynków zagranicznych, w tym głównie zamorskich. Warunki kontraktów długoterminowych umożliwiają okresowe negocjacje cen. Realizując cele zarządzania ryzykiem Grupa działa w ramach zasad opisanych w Procedurze Handlowej Grupy Kapitałowej JSW oraz w ramach zasad Komitetu Ryzyka Finansowego Grupy Kapitałowej JSW.
Nadrzędnym celem przyjętych w Grupie zasad zarządzania ryzykiem cen węgla koksowego jest zmniejszenie wpływu fluktuacji cen węgla koksowego na generowane przez Grupę przepływy pieniężne do akceptowalnego poziomu. Grupa zakłada, że wskutek stosowania zasad zarządzania ryzykiem cen węgla koksowego opisanych w Polityce Zarządzania Ryzykiem Cen Węgla Koksowego zwiększane będzie prawdopodobieństwo realizacji zaplanowanych przepływów pieniężnych oraz stabilność jej planowanego wzrostu w dłuższym okresie.
Proces zarządzania ryzykiem cen węgla koksowego realizowany jest z zachowaniem rozdziału ról i obowiązków dotyczących funkcji wykonawczych (powiązanych z zawieraniem transakcji pochodnych) od funkcji kontrolnych, nadzorczych czy zarządczych.
W Grupie funkcjonuje Komitet Ryzyka Finansowego, który pełni funkcje doradcze dla Zarządu JSW w zakresie zarządzania ryzykiem cen węgla koksowego. W ramach przyznanego przez Zarząd JSW limitu Komitet Ryzyka Finansowego może podejmować decyzję o wdrożeniu strategii zabezpieczeń lub w przypadku, w którym taki limit jest lub zostałby przekroczony, rekomendować ich implementację do Zarządu JSW.
Według stanu na 31 grudnia 2022 roku Grupa nie posiadała czynnych transakcji zabezpieczających ryzyko zmiany cen węgla (według stanu na 31 grudnia 2021 roku Grupa posiadała czynne transakcje zabezpieczające ryzyko zmiany cen węgla o łącznym nominale 179 tys. ton, których wartość godziwa wyniosła (39,7) mln PLN).
Uwzględniając notowania węgli koksujących wpływające na ceny JSW w danym roku (średnia z okresu październik 2021 roku – listopad 2022 roku), wzrost średniej ceny referencyjnej węgla koksowego w 2022 roku w stosunku do 2021 roku wyniósł 95% (TSI Premium hard: 191 USD/t w 2021 roku: 372 USD/t w 2022 roku). Natomiast uwzględniając notowania koksu wpływające na ceny JSW w danym roku (średnia z IV kwartału 2021 roku – III kwartału 2022 roku), wzrost średniej ceny referencyjnej koksu w 2022 roku w stosunku do 2021 roku wyniósł 65% (koks wielkopiecowy na rynku europejskim: 362 USD/t w 2021 roku, 598 USD/t w 2022 roku).
Powyższe uwarunkowania rynkowe miały przełożenie w zrealizowanych cenach przez JSW. W 2022 roku uzyskana średnia cena węgla wyniosła 1 130,26 PLN/t i osiągnęła poziom wyższy o 129,9% niż w 2021 roku. Ceny węgla koksowego wzrosły o 143,8%, a ceny węgla do celów energetycznych odnotowały wzrost o 97,3%. Natomiast uzyskana średnia cena sprzedaży koksu wyniosła 2 179,89 PLN /t, co oznacza wzrost w stosunku do 2021 roku o 72,1%.
Ryzyko cenowe - pozostałe
Grupa posiada inwestycje w portfel aktywów FIZ wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy (w tym głównie obligacje Skarbu Państwa i Banku Gospodarstwa Krajowego notowane na aktywnym rynku), które są narażone na ryzyko cenowe w wyniku zmiany ratingu emitenta papierów wartościowych.
W przypadku obniżenia ratingu dla Polski, powodującego wzrost stóp procentowych o 100 pb, wartość godziwa aktywów netto FIZ przedstawia się następująco:
31.12.2022 | 31.12.2021 | |
---|---|---|
Zmiana wartości godziwej aktywów netto FIZ | (32,0) | (4,1) |
Wpływ na wynik przed opodatkowaniem | (32,0) | (4,1) |
Efekt podatkowy | 6,1 | 0,8 |
WPŁYW NA WYNIK NETTO | (25,9) | (3,3) |
b. Ryzyko zmiany kursów walut
Grupa jest narażona na znaczące ryzyko zmiany kursów walut wynikające z ekspozycji walutowej, które może wpłynąć na wysokość przyszłych przepływów pieniężnych oraz wynik finansowy. Głównym źródłem ryzyka walutowego w Grupie jest sprzedaż produktów:
- denominowana w EUR i USD,
- indeksowana do EUR i USD.
Wybrane pozycje denominowane w walutach obcych po przeliczeniu na PLN przedstawiają się następująco:
WYBRANE POZYCJE BILANSOWE | 31.12.2022 | 31.12.2021 | ||
---|---|---|---|---|
EUR | USD | EUR | USD | |
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty | 74,5 | 2,4 | 30,3 | 25,1 |
Należności handlowe | 471,7 | 242,2 | 480,6 | 104,6 |
Pochodne instrumenty finansowe wyceniane przez wynik finansowy (aktywa) | 4,6 | 11,8 | 2,7 | 7,2 |
Pochodne instrumenty zabezpieczające (aktywa) | 8,6 | 18,7 | 0,5 | 0,3 |
Zobowiązania handlowe | (14,0) | (0,7) | (9,4) | (0,6) |
Kredyty i pożyczki | - | (218,1) | - | (259,4) |
Pochodne instrumenty finansowe wyceniane przez wynik finansowy (zobowiązania) | (0,2) | (0,4) | (0,1) | (50,4) |
Pochodne instrumenty zabezpieczające (zobowiązania) | - | - | (0,3) | (6,5) |
EKSPOZYCJA NETTO | 545,2 | 55,9 | 504,3 | (179,7) |
Stopień wrażliwości Grupy na wzrost i spadek kursu EUR/PLN i USD/PLN przedstawiony jest w poniższej tabeli. Analiza wrażliwości obejmuje wyłącznie nierozliczone na koniec okresu sprawozdawczego pozycje denominowane w walutach obcych i prezentuje potencjalną zmianę wartości aktywów i zobowiązań finansowych w wyniku zmiany kursu walutowego. Analiza wrażliwości skalkulowana jest w oparciu o zmienność implikowaną publikowaną przez serwis Refinitiv na dzień 31 grudnia 2022 roku dla okresu bieżącego oraz na dzień 31 grudnia 2021 roku dla danych porównawczych.
Analiza wrażliwości na zmiany kursów walutowych*:
Kurs EUR/PLN | Kurs USD/PLN | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
31.12.2022 | 31.12.2021 | 31.12.2022 | 31.12.2021 | |||||
zysk netto | inne całkowite dochody | zysk netto | inne całkowite dochody | zysk netto | inne całkowite dochody | zysk netto | inne całkowite dochody | |
zmiana % | 7,3% | 6,1% | 12,2% | 9,2% | ||||
Zmiana wartości aktywów finansowych | 40,1 | - | 31,3 | - | 29,9 | - | 12,0 | - |
Zmiana wartości zobowiązań finansowych | (24,6) | (14,1) | (25,1) | (6,7) | (27,2) | (60,0) | (29,2) | (41,9) |
Wpływ na wynik przed opodatkowaniem lub inne całkowite dochody |
15,5 | (14,1) | 6,2 | (6,7) | 2,7 | (60,0) | (17,2) | (41,9) |
Efekt podatkowy | (2,9) | 2,7 | (1,2) | 1,3 | (0,5) | 11,4 | 3,3 | 8,0 |
WPŁYW NA WYNIK NETTO | 12,6 | - | 5,0 | - | 2,2 | - | (13,9) | - |
WPŁYW NA INNE CAŁKOWITE DOCHODY | - | (11,4) | - | (5,4) | - | (48,6) | - | (33,9) |
* Przy spadku kursów walutowych (odchylenie o -%) analiza wrażliwości przyjmuje identyczne wartości jak w powyższej tabeli, lecz ze znakiem przeciwnym.
Celem nadrzędnym polityki Grupy jest ograniczenie do minimum ryzyka kursowego wynikającego z ekspozycji walutowej. Grupa na bieżąco mierzy ryzyko walutowe, a także podejmuje działania mające na celu minimalizację jego wpływu na sytuację finansową. Zarządzanie ryzykiem walutowym w Grupie odbywa się zgodnie z Polityką Zarządzania Ryzykiem Walutowym Grupy Kapitałowej Jastrzębskiej Spółki Węglowej.
Grupa stosuje podział funkcji pełnionych przez poszczególne jednostki organizacyjne pomiędzy funkcje wykonawcze, decyzyjne, nadzorcze, kontroli i analityczne (zasada „podziału zadań”).
W Grupie funkcjonuje Komitet Ryzyka Finansowego, który jest odpowiedzialny za podejmowanie kluczowych decyzji w zakresie zarządzania ryzykiem walutowym, w szczególności za podejmowanie decyzji w zakresie zabezpieczania zakontraktowanych i planowanych przepływów pieniężnych.
Mając na celu eliminowanie ryzyka kursowego Grupa w 2022 roku zawierała transakcje Fx Forward (zewnętrzne), zgodnie z przyjętymi przez Zarząd JSW i Komitet Ryzyka Finansowego współczynnikami zabezpieczeń. Okres zapadalności zawartych transakcji nie przekraczał 18 miesięcy.
W ramach zarządzania ryzykiem walutowym Grupa stosuje hedging naturalny tj. zaciąga kredyty oraz w niewielkim stopniu dokonuje zakupów materiałów, usług lub dóbr inwestycyjnych w walutach obcych, w których osiąga przychody.
Rachunkowość zabezpieczeń
Jednostka dominująca stosuje rachunkowość zabezpieczeń przepływów pieniężnych. Co do zasady do rachunkowości zabezpieczeń wyznaczane są transakcje pochodne, których termin zapadalności jest dłuższy niż 6 miesięcy. W momencie ustanowienia zabezpieczenia JSW formalnie wyznacza i dokumentuje powiązanie zabezpieczające. Skuteczność stosowanych przez Jednostkę dominującą instrumentów finansowych zabezpieczających jest na bieżąco monitorowana i podlega ciągłej ocenie.
- W 2022 roku Grupa wyznaczyła do rachunkowości zabezpieczeń transakcje Fx Forward o nominale 93,0 mln EUR i 126,0 mln USD.
Według stanu na dzień 31 grudnia 2022 roku Grupa posiadała czynne transakcje pochodne Fx Forward o łącznym nominale 109,5 mln EUR i 112,4 mln USD, z czego 41,0 mln EUR i 62,0 mln USD stanowią transakcje zabezpieczające w rozumieniu rachunkowości zabezpieczeń. Transakcje pochodne stanowią zabezpieczenie wpływów ze sprzedaży produktów, które Grupa spodziewa się otrzymać w okresie do października 2023 roku.
Grupa w 2022 roku kontynuowała w rachunkowości zabezpieczeń powiązania zabezpieczające, w których na instrumenty zabezpieczające przyszłe przepływy denominowane w USD zostały wyznaczone kredyty denominowane w USD (zaciągnięte w 2019 i 2020 roku). Celem podejmowanych przez Grupę działań zabezpieczających przed ryzykiem zmiany kursu USD/PLN jest zagwarantowanie określonego poziomu wartości złotowej wpływów walutowych generowanych w USD z tytułu realizowanej przez Grupę sprzedaży koksu. Pozycje zabezpieczane stanowią wysoce prawdopodobne przyszłe przepływy pieniężne wyrażone w USD realizujące się w okresach spłaty rat kapitałowych odpowiednio do wysokości raty kapitałowej w USD. Szczegółowe zestawienie dat i wolumenu wyznaczonego instrumentu zabezpieczającego określa przyjęty przez Grupę harmonogram spłaty rat kapitałowych.
Część skuteczna zmiany wartości godziwej transakcji zabezpieczających w kwocie (17,2) mln PLN została odniesiona w inne całkowite dochody. Część nieskuteczna zmiany wartości godziwej transakcji zabezpieczających oraz zmiana wartości godziwej instrumentów pochodnych niewyznaczonych do rachunkowości zabezpieczeń w wysokości 13,8 mln PLN została odniesiona w wynik finansowy okresu. W wyniku realizacji pozycji zabezpieczanej w okresie od stycznia do grudnia 2022 roku w wynik finansowy została odniesiona kwota (35,8) mln PLN (wartość ta skorygowała przychody ze sprzedaży koksu – Nota 4.1.)
- W 2021 roku Grupa wyznaczyła do rachunkowości zabezpieczeń transakcje Fx Forward o nominale 46,0 mln EUR i 67,0 mln USD.
Według stanu na dzień 31 grudnia 2021 roku Grupa posiadała czynne transakcje pochodne Fx Forward o łącznym nominale 111,5 mln EUR i 116,0 mln USD, z czego 24,0 mln EUR i 48,0 mln USD stanowią transakcje zabezpieczające w rozumieniu rachunkowości zabezpieczeń. Transakcje pochodne stanowią zabezpieczenie wpływów ze sprzedaży produktów, które Grupa spodziewa się otrzymać w okresie do grudnia 2022 roku.
Część skuteczna zmiany wartości godziwej transakcji zabezpieczających w kwocie (26,4) mln PLN została odniesiona w inne całkowite dochody. Część nieskuteczna zmiany wartości godziwej transakcji zabezpieczających oraz zmiana wartości godziwej instrumentów pochodnych niewyznaczonych do rachunkowości zabezpieczeń w wysokości (40,9) mln PLN została odniesiona w wynik finansowy okresu. W wyniku realizacji pozycji zabezpieczanej w okresie od stycznia do grudnia 2021 roku w wynik finansowy została odniesiona kwota (3,1) mln PLN (wartość ta skorygowała przychody ze sprzedaży koksu – Nota 4.1.)
Transakcje walutowe oraz swapy towarowe otwarte na dzień 31 grudnia 2022 roku przedstawiają się następująco:
Termin rozliczenia transakcji | |||||
---|---|---|---|---|---|
Typ transakcji | do 1 m-ca | od 2 do 3 m-cy | od 4 do 6 m-cy | od 7 do 12 m-cy | Razem |
TRANSAKCJE WYCENIANE W WARTOŚCI GODZIWEJ PRZEZ WYNIK FINANSOWY | |||||
FX Forward | 5,3 | 4,2 | 4,5 | 1,9 | 15,9 |
TRANSAKCJE ZABEZPIECZAJĄCE | |||||
FX Forward | 2,6 | 9,0 | 10,9 | 4,8 | 27,3 |
RAZEM | 7,9 | 13,2 | 15,4 | 6,7 | 43,2 |
Transakcje walutowe otwarte na dzień 31 grudnia 2021 roku przedstawiają się następująco:
Termin rozliczenia transakcji | |||||
---|---|---|---|---|---|
Typ transakcji | do 1 m-ca | od 2 do 3 m-cy | od 4 do 6 m-cy | od 7 do 12 m-cy | Razem |
TRANSAKCJE WYCENIANE W WARTOŚCI GODZIWEJ PRZEZ WYNIK FINANSOWY | |||||
FX Forward | 1,0 | 0,1 | (0,9) | (1,1) | (0,9) |
Swapy towarowe | (9,2) | (18,8) | (13,2) | 1,5 | (39,7) |
TRANSAKCJE ZABEZPIECZAJĄCE | |||||
FX Forward | (2,6) | (1,1) | (2,6) | 0,3 | (6,0) |
RAZEM | (10,8) | (19,8) | (16,7) | 0,7 | (46,6) |
c. Ryzyko zmiany przepływów pieniężnych w wyniku zmian stóp procentowych
Głównym źródłem ryzyka stopy procentowej w Grupie są:
- inwestycje w portfel aktywów FIZ,
- środki pieniężne i ich ekwiwalenty oraz lokaty,
- kredyty i pożyczki,
- zobowiązania z tytułu leasingu.
Narażenie Grupy na ryzyko wywołane zmianami stóp procentowych dotyczy przede wszystkim faktu, iż przepływy pieniężne mogą ulec zmianie w wyniku zmian rynkowych stóp procentowych. Grupa częściowo finansuje swoją działalność operacyjną i inwestycyjną kapitałem obcym oprocentowanym zarówno według stałych, jak i według zmiennych stóp procentowych i inwestuje wolne środki pieniężne w aktywa finansowe również w większości oprocentowane według zmiennych stóp procentowych. Ryzyko zmiany stóp procentowych wynika głównie ze zmienności następujących stawek referencyjnych: WIBOR O/N, WIBOR 1M, WIBOR 3M, WIBID 1M, LIBOR 3M dla USD.
Pozycje oprocentowane według stopy zmiennej narażają Grupę na ryzyko zmiany przepływów pieniężnych z danej pozycji w wyniku zmiany stóp procentowych. Pozycje oprocentowane według stopy stałej narażają Grupę na ryzyko zmiany wartości godziwej danej pozycji, te zmiany wartości godziwej wpływają na wynik finansowy ponieważ Grupa posiada pozycje oprocentowane stopą stałą, które są wyceniane do wartości godziwej.
Przedstawione w poniższej tabeli zadłużenie na dzień 31 grudnia 2022 roku oprocentowane jest stawką WIBOR/WIBID za wyjątkiem kwoty 218,1 mln PLN, która oprocentowana jest według LIBOR USD (na dzień 31 grudnia 2021 roku według stawki LIBOR USD oprocentowane było zadłużenie w wysokości 258,3 mln PLN). Zadłużenie oprocentowane wg LIBOR USD zostanie rozliczone przed zakończeniem kwotowania LIBOR dla USD. Rynkowe stopy WIBOR/WIBID zostaną zastąpione nową stopą referencyjną WIRON. Szczegóły dotyczące zastąpienia stopy referencyjnej WIBOR/WIBID nową stopa referencyjna WIRON zostaną opublikowane w 2023 roku w formie Rozporządzenia Ministra Finansów. Rozporządzenie określi spread korygujący oraz datę, od której obowiązuje zamiana. Wówczas możliwe będzie ustalenie czy nowa podstawa wyznaczania umownych przepływów pieniężnych jest ekonomicznie równoważna z poprzednią podstawą i wówczas do ujęcia takiej zmiany stop referencyjnych zastosowanie ma Faza 1/Faza 2 zmian do MSSF 9, MSR 39, MSSF 7, MSSF 4 i MSSF 16 – Reforma wskaźnika referencyjnego stopy procentowej (IBOR). Zgodnie z Mapą Drogową publikacja starych stawek WIBOR/WIBID zakończy się w 2025 roku.
Pozycje skonsolidowanego sprawozdania z sytuacji finansowej narażone na zmianę stóp procentowych prezentuje poniższa tabela:
31.12.2022 | 31.12.2021 | |||
---|---|---|---|---|
stałe | zmienne* | stałe | zmienne* | |
Długoterminowe aktywa finansowe: | ||||
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty Funduszu Likwidacji Zakładów Górniczych | - | 405,7 | - | 362,4 |
Inwestycje w portfel aktywów FIZ | 1 131,7 | 5 999,5 | 534,3 | 233,2 |
Krótkoterminowe aktywa finansowe: | ||||
Lokaty bankowe | 3,1 | - | 9,6 | - |
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty | 4 699,4 | 138,5 | 1 299,8 | - |
Długoterminowe zobowiązania finansowe: | ||||
Kredyty i pożyczki | 341,9 | 413,3 | 649,6 | 707,6 |
Zobowiązania z tytułu leasingu | 291,6 | 49,6 | 245,0 | 55,8 |
Krótkoterminowe zobowiązania finansowe: | ||||
Kredyty i pożyczki | 444,7 | 94,1 | 360,8 | 98,2 |
Zobowiązania z tytułu leasingu | 200,9 | 39,7 | 204,7 | 33,3 |
Zobowiązania FIZ | - | 2 237,6 | - | 259,8 |
* Pozycje oprocentowane według zmiennej stopy procentowej LIBOR USD dotyczą kredytów i pożyczek i wynoszą odpowiednio: na dzień 31 grudnia 2022 roku: długoterminowe 155,5 mln PLN, krótkoterminowe 62,6 mln PLN, a na dzień 31 grudnia 2021 roku: długoterminowe 200,6 mln PLN, krótkoterminowe 57,7 mln PLN.
Grupa nie wykorzystuje instrumentów pochodnych w celu zabezpieczenia się przed ryzykiem zmiany stóp procentowych.
W poniższych tabelach zaprezentowano potencjalny wpływ na wynik netto zmiany stóp procentowych (analizę wrażliwości na zmiany stóp procentowych). Analiza obejmuje wyłącznie pozycje instrumentów finansowych narażonych na ryzyko zmiany stopy procentowej według stanu na dzień kończący okres sprawozdawczy. Przyjęty w 2022 roku poziom wahań stóp procentowych odzwierciedla hipotetyczną zmianę poziomu stopy referencyjnej w PLN.
Wpływ wzrostu stopy procentowej:
Stopa procentowa PLN | Stopa procentowa USD | |||
---|---|---|---|---|
31.12.2022 | 31.12.2021 | 31.12.2022 | 31.12.2021 | |
Zmienność w punktach bazowych | + 50pb | + 50pb | + 50pb | + 50pb |
Zmiana wartości aktywów finansowych | 3,0 | 1,8 | - | - |
Zmiana wartości zobowiązań finansowych | (1,9) | (3,2) | (1,1) | (1,3) |
Wpływ na wynik przed opodatkowaniem | 1,1 | (1,4) | (1,1) | (1,3) |
Efekt podatkowy | (0,2) | 0,3 | 0,2 | 0,2 |
WPŁYW NA ZYSK NETTO | 0,9 | (1,1) | (0,9) | (1,1) |
Przy odchyleniu stóp procentowych o -50 punktów bazowych analiza wrażliwości przyjmuje identyczne wartości jak w powyższej tabeli tylko ze znakiem przeciwnym.
Grupa jest głównie narażona na ryzyko zmiany stopy procentowej w PLN i USD.
d. Ryzyko kredytowe
Ryzyko kredytowe w Grupie koncentruje się w następujących obszarach:
- należności handlowe,
- środki pieniężne i lokaty bankowe,
- instrumenty pochodne,
- inwestycje w portfel aktywów FIZ (listy zastawne, obligacje, depozyty, środki pieniężne i ich ekwiwalenty).
Grupa ocenia, że maksymalna ekspozycja na ryzyko kredytowe na dzień kończący okres sprawozdawczy sięga pełnej wartości księgowej należności handlowych (bez uwzględnienia wartości godziwej przyjętych zabezpieczeń), środków pieniężnych i ich ekwiwalentów oraz aktywów finansowych w postaci terminowych lokat bankowych i aktywów FIZ.
Ryzyko kredytowe związane z należnościami handlowymi
Ryzyko kredytowe identyfikowane w zakresie należności handlowych związane jest z ich koncentracją i terminowością obsługi. Sprzedaż realizowana jest do ograniczonej liczby odbiorców, stąd występuje koncentracja ryzyka związanego z należnościami handlowymi.
W 2022 roku dominującym odbiorcą pozostaje nadal Grupa ArcelorMittal oraz spółki, w których Skarb Państwa posiada udziały, od których należności handlowe stanowią odpowiednio 27,5% i 23,6% ogółu należności handlowych na dzień 31 grudnia 2022 roku (w 2021 roku udział ten wynosił odpowiednio 43,7% i 15,4% ogółu należności handlowych).
W 2022 roku Grupa nie zaobserwowała istotnego pogorszenia zdolności do terminowego regulowania należności, bądź też zwiększenia ilości upadłości lub restrukturyzacji wśród swoich klientów. Głównym elementem polityki Grupy w tym obszarze jest mitygowanie ryzyka utraty należności spowodowanej niewypłacalnością kontrahentów poprzez zastosowanie odpowiednich i dostosowanych do statusu klienta (klient strategiczny, podstawowy) zabezpieczeń finansowych w transakcjach handlowych w postaci m.in. ubezpieczenia należności, akredytyw, przedpłat. Grupa nie realizowała transakcji z podmiotami zarejestrowanymi w Rosji i Ukrainie, sankcje nakładane na Rosję i działania wojenne na terenie Ukrainy nie wpływają na zwiększenie ryzyka, a regulowanie należności wykazanych w skonsolidowanym sprawozdaniu z sytuacji finansowej na dzień 31 grudnia 2022 roku, których termin wymagalności przypada w najbliższych miesiącach, pozostanie na niezmienionym istotnie poziomie. W związku z powyższym, na dzień 31 grudnia 2022 roku Grupa nie zidentyfikowała przesłanek do zmodyfikowania założeń przyjętych do oceny oczekiwanej straty kredytowej pod kątem potencjalnej konieczności uwzględnienia dodatkowego elementu ryzyka związanego z obecną sytuacją gospodarczą oraz prognozami na przyszłość. Grupa na bieżąco analizuje sytuację na rynkach oraz spływające sygnały od kontrahentów mogące świadczyć o pogorszeniu sytuacji finansowej i w razie konieczności dokona aktualizacji przyjętych szacunków do kalkulacji oczekiwanej straty kredytowej w kolejnych okresach sprawozdawczych.
Według stanu na dzień 31 grudnia 2022 roku ubezpieczeniu podlegało 19,4% należności handlowych Grupy, zabezpieczonych w formie akredytywy było 15,9% należności handlowych Grupy (według stanu na dzień 31 grudnia 2021 roku ubezpieczeniu podlegało 15,1% należności handlowych, a zabezpieczonych w formie akredytywy było 3,3% należności handlowych Grupy).
Ryzyko kredytowe związane ze środkami pieniężnymi i lokatami bankowymi
Ryzyko kredytowe dotyczące środków pieniężnych i ich ekwiwalentów jest ograniczone, ponieważ Grupa lokuje swoje środki pieniężne w bankach o ugruntowanej pozycji rynkowej i posiadających rating przyznawany przez międzynarodowe agencje ratingowe.
Koncentracja środków finansowych w bankach*:
Bank | Rating | Agencja ratingowa | 31.12.2022 | 31.12.2021 |
---|---|---|---|---|
A | A- | FITCH | 47,0% | 47,9% |
B | BBB | FITCH | 25,9% | 0,3% |
C | BBB- | FITCH | 13,3% | 0,3% |
D | - | - | 7,7% | 21,4% |
Pozostałe | - | - | 6,1% | 30,1% |
100,0% | 100,0% |
* Powyższa informacja pokrywa środki pieniężne oraz lokaty krótkoterminowe zaprezentowane w Nocie 7.8, Nocie 7.11. oraz Nocie 7.12. oraz środki zgromadzone na rachunkach ZFŚS.
Biorąc pod uwagę powyższe ratingi kredytowe instytucji finansowych, poziom ryzyka związanego z działalnością lokacyjną, pomimo znaczącej koncentracji, Zarząd oszacowuje jako niski.
Ryzyko kredytowe związane z pochodnymi instrumentami finansowymi
Grupa dokonuje doboru banków współpracujących na płaszczyźnie transakcji terminowych na analogicznych zasadach, jak w przypadku lokowania czasowo wolnych środków finansowych. Zgodnie z Polityką Zarządzania Ryzykiem Walutowym Grupy Kapitałowej, Grupa zabezpiecza ryzyko walutowe m.in. poprzez wykorzystanie hedgingu naturalnego oraz zawieranie transakcji zabezpieczających z bankami. W celu minimalizacji ryzyka związanego z zawieraniem transakcji zabezpieczających Grupa współpracuje wyłącznie z bankami o wysokiej wiarygodności. W celu dywersyfikacji ryzyka związanego z zawieraniem transakcji zabezpieczających, Komitet Ryzyka Finansowego ustala maksymalny stopień koncentracji transakcji pochodnych (maksymalny nominał otwartych transakcji w jednym banku). Proces zabezpieczania ryzyka walutowego podlega ciągłemu monitoringowi. Najwyższy stopień koncentracji w jednym banku według stanu na dzień 31 grudnia 2022 roku wynosi około 23% dopuszczalnego limitu (w 2021 roku: około 25% dopuszczalnego limitu).
Ryzyko kredytowe związane z inwestycjami w portfel aktywów FIZ
Ryzyko kredytowe związane z inwestycjami w portfel aktywów FIZ zostało przedstawione w Nocie 7.7
e. Ryzyko utraty płynności
W związku z silnym uzależnieniem przepływów pieniężnych i poziomu generowanej gotówki od cen sprzedaży węgla i koksu, a także stale wysokim poziomem wydatków o charakterze inwestycyjnym, w przypadku znacznego pogorszenia sytuacji rynkowej Grupa jest narażona na ryzyko utraty płynności. Obecne dobre warunki rynkowe pozwalają na generowanie dodatnich przepływów pieniężnych z działalności operacyjnej, co umożliwia znaczne zwiększenie salda dostępnych środków pieniężnych w 2022 roku.
Materializacja ryzyka utraty płynności jest jednym z najistotniejszych czynników, który może wpływać na kontynuację prowadzenia przez Grupę działalności. Dlatego też Grupa podejmuje szereg działań strategicznych i operacyjnych w celu minimalizacji ryzyka utraty płynności.
Zarządzanie płynnością
Nadrzędnym zadaniem Grupy w procesie zarządzania ryzykiem płynności jest bieżąca kontrola i planowanie poziomu płynności. Intencją Grupy jest również zachowanie prawidłowej struktury finansowania poprzez utrzymywanie odpowiedniego poziomu źródeł finansowania o charakterze długoterminowym.
Proces zarządzania ryzykiem utraty płynności w Grupie zakłada między innymi efektywne monitorowanie i raportowanie pozycji płynnościowej umożliwiającej podejmowanie działań prewencyjnych w sytuacji zagrożenia utraty płynności oraz utrzymywanie odpowiedniego (minimalnego) poziomu dostępnych środków na obsługę bieżących płatności.
Grupa realizuje politykę w zakresie zarządzania płynnością, polegającą na dywersyfikacji źródeł finansowania i wykorzystywania dostępnych narzędzi do efektywnego zarządzania płynnością. W celu zwiększenia bezpieczeństwa płynności Grupy wykorzystano m.in. następujące:
- Jednostka dominująca posiada utworzony Fundusz Stabilizacyjny, który w czasach dekoniunktury stanowi bufor bezpieczeństwa w razie konieczności ponoszenia wydatków nieznajdujących pokrycia we wpływach. Wartość aktywów netto Funduszu na dzień 31 grudnia 2022 roku wynosi 4 893,6 mln PLN. W związku z wygenerowaną w 2022 roku nadwyżką środków pieniężnych Grupa w 2022 roku dokonała inwestycji w portfel aktywów finansowanych poprzez Fundusz o wartości 4,2 mld PLN (szerzej w Nocie 7.7.).
- W celu efektywniejszego zarządzania bieżącą płynnością finansową w Grupie funkcjonuje system zarządzania środkami pieniężnymi - CPR.
W związku z podjętymi przez Grupę działaniami mającymi na celu ograniczenie ryzyka utraty płynności, Grupa ocenia aktualny poziom ryzyka utraty płynności jako akceptowalny.
Grupa w ciągu kolejnych 12 miesięcy, nie identyfikuje ryzyka niewywiązania się z umów finansowania i zakłada utrzymanie umownego poziomu zadłużenia finansowego netto/EBITDA oraz pozostałych wskaźników finansowych uwzględnionych w umowie z Konsorcjum. Na dzień sporządzenia niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego, Grupa ocenia, że posiada wystarczające źródła finansowania do realizacji bieżących zobowiązań, płatności związanych z regulowaniem zobowiązań wynikających z umów finansowania oraz zawartych z PFR umów pożyczki płynnościowej i preferencyjnej zgodnie z harmonogramem, a także zaplanowanych wcześniej strategicznych projektów.
Poniższa tabela zawiera analizę zobowiązań finansowych Grupy w odpowiednich przedziałach wiekowych, na podstawie pozostałego okresu do upływu umownego terminu zapadalności na dzień kończący okres sprawozdawczy. Kwoty przedstawione w tabeli stanowią umowne niezdyskontowane przepływy pieniężne. Salda zobowiązań handlowych oraz pozostałych zobowiązań o charakterze finansowym przypadające do spłaty w terminie 12 miesięcy są wykazywane w wartościach księgowych, ponieważ wpływ dyskonta jest nieistotny pod względem wartości.
Poniżej roku | Od 1 do 2 lat | Od 2 do 5 lat | Ponad 5 lat | Razem | |
---|---|---|---|---|---|
STAN NA 31 GRUDNIA 2022 |
|||||
Kredyty i pożyczki | 575,3 | 401,8 | 298,7 | 326,5 | 1 602,3 |
Zobowiązania handlowe oraz pozostałe zobowiązania o charakterze finansowym | 1 824,9 | 3,4 | 5,2 | 22,1 | 1 855,6 |
Zobowiązania z tytułu leasingu | 268,1 | 160,0 | 93,2 | 370,7 | 892,0 |
Zobowiązania FIZ | 2 238,3 | - | - | - | 2 238,3 |
Pochodne instrumenty finansowe (rozliczane brutto) | 744,3 | - | - | - | 744,3 |
RAZEM | 5 650,9 | 565,2 | 397,1 | 719,3 | 7 332,5 |
STAN NA 31 GRUDNIA 2021 | |||||
Kredyty i pożyczki | 501,6 | 491,4 | 893,9 | 78,8 | 1 965,7 |
Zobowiązania handlowe oraz pozostałe zobowiązania o charakterze finansowym | 1 206,6 | 1,8 | 3,6 | 23,2 | 1 235,2 |
Zobowiązania z tytułu leasingu | 246,3 | 125,6 | 68,0 | 346,3 | 786,2 |
Zobowiązania FIZ | 259,9 | - | - | - | 259,9 |
Pochodne instrumenty finansowe (rozliczane brutto) | 829,5 | - | - | - | 829,5 |
RAZEM | 3 043,9 | 618,8 | 965,5 | 448,3 | 5 076,5 |
9.5.2. Zarządzanie ryzykiem kapitałowym
Zarządzanie ryzykiem
Celem nadrzędnym zarządzania kapitałem Grupy jest utrzymanie wiarygodności kredytowej oraz bezpiecznych poziomów wskaźników kapitałowych, które obrazują właściwą relację zadłużenia do poziomu kapitałów.
Intencją Grupy jest zapewnienie stabilnej struktury finansowania, przez dążenie do osiągnięcia i utrzymania co najmniej 50% udziału kapitałów własnych w sumie kapitału własnego i zobowiązań, a także pokrycia wartości aktywów trwałych kapitałami stałymi oraz dążenie do dopasowania średniej zapadalności finansowania do okresu zwrotu z finansowanych aktywów.
Na dzień 31 grudnia 2022 roku udział kapitałów własnych w sumie kapitału własnego i zobowiązań wynosi 0,59, wskaźnik pokrycia aktywów trwałych kapitałem stałym wynosi 0,94. Należy podkreślić, iż wartość wskaźnika pokrycia zdeterminowana jest wysokim poziomem aktywów trwałych, w tym inwestycji w portfel aktywów FIZ. Do kapitału stałego Grupa wlicza kapitały własne wraz z zobowiązaniami długoterminowymi z wyłączeniem rezerw długoterminowych.
Poniższa tabela przedstawia wyliczenia powyższych wskaźników.
31.12.2022 | 31.12.2021 | |
---|---|---|
Kapitał własny | 15 937,5 | 8 297,8 |
Kapitał własny i zobowiązania | 26 963,1 | 15 961,8 |
WSKAŹNIK UDZIAŁU KAPITAŁÓW WŁASNYCH W SUMIE KAPITAŁU WŁASNEGO I ZOBOWIĄZAŃ | 0,59 | 0,52 |
31.12.2022 | 31.12.2021 | |
---|---|---|
Aktywa trwałe | 19 110,8 | 12 070,2 |
Kapitał własny | 15 937,5 | 8 297,8 |
Zobowiązania długoterminowe (z wyłączeniem rezerw długoterminowych) | 2 009,6 | 2 543,2 |
Kapitał stały | 17 947,1 | 10 841,0 |
WPŁYW NA WYNIK NETTO | 0,94 | 0,90 |
Zarządzanie ryzykiem kapitałowym obejmuje również monitorowanie wskaźnika zadłużenie finansowe netto/EBITDA który jest obliczany na poziomie Grupy, w oparciu o uregulowania i definicje ujęte w umowie finansowania, zawartej przez JSW z Konsorcjum. Zgodnie z definicją zawartą w umowie finansowania, przez EBITDA rozumie się wynik operacyjny Grupy skorygowany o amortyzację oraz inne pozycje określone w tej umowie.
Zgodnie z wymogami wyżej wymienionej umowy finansowania, priorytetowe dla Grupy jest utrzymanie wysokości wskaźnika zadłużenie finansowe netto/EBITDA na poziomie nie przekraczającym 3,3x. Według zapisów umowy finansowania, JSW jest zobowiązana do przedstawienia stosownych wyliczeń wskaźnika według stanu na koniec każdego kwartału. Warunek dotyczący utrzymania poziomu wskaźnika zadłużenie finansowe netto/EBITDA został w 2022 roku wypełniony w okresach kwartalnych podlegających weryfikacji. Według wstępnych szacunków na dzień zatwierdzenia niniejszego sprawozdania powyższy wskaźnik za 2022 rok zostanie spełniony. Kalkulacja ta wymaga odrębnego kontrasygnowania przez biegłego rewidenta.
10.1. Pozycje warunkowe
Aktywa warunkowe
JSW z uwagi na wyroki sądów administracyjnych w zakresie możliwości opodatkowania obudów podziemnego wyrobiska górniczego, złożyła korekty deklaracji do gmin za lata nieobjęte postępowaniami podatkowymi. W tej sytuacji w II półroczu 2017 roku zaprzestała aktywowania w należnościach kolejnych zapłaconych do gmin podatków z tytułu opodatkowania obudowy określonych w decyzjach wymiarowych i zaczęła ujmować je jako należności warunkowe.
Zobowiązania warunkowe
a. szkody górnicze
Grupa w ramach przyjętej polityki tworzenia rezerw ujmuje w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym rezerwy na szkody górnicze, które są skutkiem działalności eksploatacyjnej kopalń węgla kamiennego należących do JSW, w wartości bieżącej nakładów niezbędnych do wypełnienia zobowiązania. Grupie nie jest znana metoda ustalenia wartości przyszłych szkód górniczych, które wystąpią na skutek przeszłych działań eksploatacyjnych, która umożliwiłaby wiarygodne oszacowanie przyszłych kosztów ich likwidacji.
b. gwarancje zatrudnienia
Zarząd JSW w dniu 30 marca 2021 roku podjął uchwałę o przedłużeniu okresu obowiązywania zawartego w dniu 5 maja 2011 roku Porozumienia zbiorowego zawartego pomiędzy Zarządem JSW a reprezentatywnymi organizacjami Związków Zawodowych działających w JSW, dotyczącego gwarancji zatrudnienia dla pracowników JSW. Zgodnie z zapisami zawartego w 2011 roku porozumienia gwarancje zatrudnienia dla wszystkich pracowników JSW wynosiły 10 lat licząc od dnia upublicznienia akcji JSW na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. Na mocy podjętej uchwały Zarządu JSW gwarancje pracownicze zostały przedłużone o okres kolejnych 10 lat.
Mając na uwadze powyższe, w dniu 31 marca 2021 roku Zarząd JSW zawarł Porozumienie Zbiorowe z Reprezentatywnymi Organizacjami Związkowymi działającymi w JSW, które zakłada gwarancje zatrudnienia dla wszystkich pracowników JSW na okres 10 lat, licząc od dnia zawarcia Porozumienia. W przypadku niedotrzymania przez Spółkę gwarancji zatrudnienia, Spółka będzie zobowiązana do wypłaty odszkodowania w wysokości równej iloczynowi przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w Spółce w roku poprzedzającym rozwiązanie stosunku pracy i liczby miesięcy, które pozostają do upływu okresu gwarancji zatrudnienia (w przypadku pracowników administracyjnych nie więcej niż sześćdziesięciokrotność przeciętnego wynagrodzenia w roku poprzedzającym). Strony zobowiązały się do wzajemnej współpracy w celu zachowania aktualnych miejsc pracy i rozwoju JSW. Strony postanowiły, że Porozumienie będzie obowiązywać do czasu wejścia w życie nowego jednolitego Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy dla Pracowników JSW, a do tego czasu warunki umów o pracę pracowników zakładów JSW nie ulegną zmianom i nie będą podlegać wypowiedzeniom.
c. udzielone i otrzymane poręczenia i gwarancje
NNa dzień 31 grudnia 2022 roku czynne pozostawało poręczenie jednostki zależnej PBSz za zobowiązania PPG ROW-JAS Sp. z o.o. wobec Generali Towarzystwo Ubezpieczeń S.A. Wartość poręczenia to 4,9 mln PLN.
W dniu 15 września 2022 roku została udzielona JSW KOKS przez Bank PKO BP S.A. gwarancja bankowa w kwocie 14,0 mln PLN na zabezpieczenie wierzytelności WFOŚiGW w Katowicach z tytułu umowy pożyczki przeznaczonej na sfinansowanie zadania pod nazwą: „Modernizacja baterii koksowniczej nr 4 Koksowni Przyjaźń”.
Na dzień 31 grudnia 2022 roku w Grupie występowały czynne gwarancje ubezpieczeniowe na łączną kwotę 28,3 mln PLN (na dzień 31 grudnia 2021 roku: 23,4 mln PLN).
Informacje o istotnych postępowaniach sądowych, administracyjnych i arbitrażowych
Spółka JZR, w ramach prowadzonej modernizacji Zakładu Przeróbki Mechanicznej Węgla („ZPMW”) w KWK Budryk, w dniu 20 września 2017 roku w formie porozumienia trójstronnego wstąpiła w prawa i obowiązki JSW z umowy z wykonawcą inwestycji tj. firmą Pemug (wcześniej Famur – Pemug). W ramach realizowanej umowy, na skutek opóźnień w realizacji przedmiotowej modernizacji ZPMW, pomiędzy stronami występowały kwestie sporne. JZR i Pemug podejmowały kilkukrotnie negocjacje w celu wypracowania porozumienia regulującego kwestie (spornych) robót dodatkowych czy też (ewentualnych) dodatkowych kosztów realizacji kontraktu.
W efekcie prowadzonej korespondencji pomiędzy JZR a Pemug oraz wydanego w dniu 22 stycznia 2021 roku postanowienia Sądu Rejonowego Katowice-Wschód w Katowicach zezwalającego Zarządcy Pemug na odstąpienie od dalszej realizacji umowy dotyczącej rozbudowy i modernizacji ZPMW KWK Budryk, z dniem 12 marca 2021 roku nastąpiło przez Pemug odstąpienie od umowy głównej i od umów na roboty dodatkowe w części niewykonanej. W związku z powstałymi opóźnieniami w realizacji inwestycji spółka JZR w marcu 2021 roku obciążyła Pemug karami umownymi za zwłokę (naliczonymi do dnia odstąpienia od umów) na łączną wartość 21,2 mln PLN, które w związku z sanacją Pemug zostały objęte odpisem aktualizującym z tytułu ewentualnej nieściągalności na skutek ogłoszenia upadłości wykonawcy.
Na dzień sporządzenia niniejszego sprawozdania, Zarządca Pemug podejmuje działania w zakresie odzyskania częściowo potrąconych należności, kwestionuje zasadność naliczonych przez JZR kar umownych, kieruje pod adresem JZR dodatkowe żądania finansowe w związku z realizowaną inwestycją oraz wystąpił z pozwem do JZR, który ze względu na braki formalne został do spółki dostarczony tylko w części. Kwota dodatkowego roszczenia stanowi około 70% wartości wystawionych not.
W dniu 26 maja 2022 roku do JZR wpłynęło pismo Kancelarii Prezesa Rady Ministrów z informacją o poleceniu Prokuratorii Generalnej RP przejęcia zastępstwa procesowego JZR w sporze sądowym z Pemug, z uwagi na konieczność ochrony ważnych praw i interesów dotyczących mienia państwowego. W dniu 29 listopada 2022 roku do Prokuratorii Generalnej RP wpłynęło pismo przygotowawcze Pemug w sprawie z powództwa przeciwko JZR. Termin rozprawy został wyznaczony po dniu kończącym okres sprawozdawczy, tj. na dzień 21 marca 2023 roku.
W 2022 roku spółki Grupy uczestniczyły w postępowaniach sądowych i administracyjnych związanych z prowadzoną przez nie działalnością. Postępowania sądowe, które mogłyby w istotny sposób wpłynąć na sytuację finansową i rentowność Grupy zostały zaprezentowane w Punkcie 5.6. Sprawozdania Zarządu z działalności Jastrzębskiej Spółki Węglowej S.A. oraz Grupy Kapitałowej Jastrzębskiej Spółki Węglowej S.A. za rok obrotowy zakończony 31 grudnia 2022 roku.
10.2. Przyszłe zobowiązania umowne
Przyszłe zobowiązania umowne
Przyszłe zobowiązania umowne zaciągnięte na dni kończące okresy sprawozdawcze, nie ujęte w skonsolidowanym sprawozdaniu z sytuacji finansowej obejmują:
31.12.2022 | 31.12.2021 | |
---|---|---|
Zobowiązania umowne zaciągnięte w celu nabycia rzeczowych aktywów trwałych i wartości niematerialnych | 1 266,6 | 835,7 |
Pozostałe | 108,1 | 46,4 |
RAZEM | 1 374,7 | 882,1 |
10.3. Połączenia jednostek gospodarczych, nabycia (objęcia) oraz sprzedaż udziałów/akcji
ZMIANY W UDZIAŁACH NIEKONTROLUJĄCYCH W 2022 ROKU
W dniu 6 czerwca 2022 roku Nadzwyczajne Zgromadzenie Wspólników JZR podjęło uchwałę w sprawie podwyższenia kapitału zakładowego JZR z kwoty 712,3 mln PLN do kwoty 732,3 mln PLN, tj. o kwotę 20,0 mln PLN w drodze objęcia przez Skarb Państwa 40 000 nowych udziałów o wartości nominalnej po 500,00 PLN każdy w podwyższonym kapitale zakładowym, z wyłączeniem prawa pierwszeństwa objęcia udziałów przez JSW. Podwyższenie kapitału zakładowego JZR zostało zarejestrowane w KRS w dniu 12 lipca 2022 roku. Po podwyższeniu kapitału udział JSW obniżył się do 60,40%, natomiast udział Skarbu Państwa wzrósł do 39,60%.
W dniu 23 sierpnia 2022 roku Zarząd JSW podjął uchwałę w sprawie wyrażenia zgody na nabycie przez JSW akcji PBSz w trybie przymusowego odkupu akcji PBSz zgodnie z art. 4181 KSH od akcjonariusza reprezentującego nie więcej niż 5% kapitału zakładowego PBSz, stanowiących własność spółki Wind Finance Sp. z o. o. za łączną kwotę 0,7 mln PLN. W wyniku tej transakcji JSW posiada 4 467 948 akcji PBSz stanowiących 95,81% udziału w kapitale PBSz.
Powyższe transakcje zostały szczegółowo omówione w Nocie 1.2.
Zmiana stanu udziałów niekontrolujących:
2022 | 2021 | |
---|---|---|
STAN NA 1 STYCZNIA | 446,3 | 396,8 |
Całkowite dochody przypadające na udziały niekontrolujące | 32,6 | 49,6 |
Dywidendy | (0,1) | (0,1) |
Transakcje z udziałami niekontrolującymi | 22,2 | - |
- JZR (objęcie przez Skarb Państwa udziałów za wkład gotówkowy) | 23,2 | - |
- PBSz (nabycie w trybie przymusowego odkupu) | (1,0) | - |
STAN NA 31 GRUDNIA | 501,0 | 446,3 |
10.4. Transakcje z podmiotami powiązanymi
Na dzień 31 grudnia 2022 roku i 31 grudnia 2021 roku większościowym akcjonariuszem Grupy był Skarb Państwa.
Informacje o transakcjach ze spółkami powiązanymi
W 2022 roku oraz w okresie porównawczym Skarb Państwa był bezpośrednim podmiotem dominującym najwyższego szczebla. W związku z powyższym wszystkie spółki należące do Skarbu Państwa (bezpośrednio i pośrednio) są podmiotami powiązanymi z Grupą. Zarząd Jednostki dominującej ujawnił w niniejszym skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym transakcje z istotnymi jednostkami powiązanymi, które zostały zidentyfikowane jako podmioty powiązane na podstawie jego najlepszej wiedzy.
Indywidualnie znaczące transakcje
W 2022 roku wszystkie transakcje Grupy z podmiotami powiązanymi, za wyjątkiem opisanej poniżej transakcji, dokonywane były na warunkach rynkowych oraz miały charakter typowy i zawierane były w normalnym trybie działalności.
W 2022 roku zidentyfikowano indywidualną transakcję przeprowadzoną między JSW i jednostkami powiązanymi ze Skarbem Państwa, która była znacząca ze względu na nietypowy zakres i/lub kwotę. Transakcja ta dotyczy nieodpłatnego przekazania zakładu górniczego OG „Jastrzębie III” do SRK, co zostało szerzej opisane w Nocie 4.5.
Natomiast w 2021 roku zidentyfikowano indywidualną transakcję przeprowadzoną między jednostkami Grupy i jednostkami powiązanymi ze Skarbem Państwa, która była znacząca ze względu na nietypowy zakres i/lub kwotę, a która dotyczyła częściowego umorzenia, w kwocie 107,9 mln PLN, pożyczek preferencyjnych zawartych w 2020 roku przez JSW oraz JSW KOKS z Polskim Funduszem Rozwoju S.A. w ramach Programu Rządowego „Tarcza Finansowa Polskiego Funduszu Rozwoju Dla Dużych Firm” (szczegóły w Nocie 6.1).
Pozostałe transakcje
Pozostałe transakcje w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2022 roku oraz w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2021 roku zawarte przez Grupę z jednostkami zależnymi od Skarbu Państwa, które są znaczące zbiorowo, związane są z bieżącą działalnością operacyjną Grupy. W 2022 roku najistotniejszymi dostawcami będącymi spółkami kontrolowanymi przez Skarb Państwa były następujące podmioty: Grupa Kapitałowa ENEA, Grupa PKP, Grupa ORLEN, Huta Łabędy S.A.. Natomiast najistotniejszymi odbiorcami Grupy będącymi spółkami kontrolowanymi przez Skarb Państwa były w 2022 roku następujące podmioty: Grupa PGE, WZK Victoria S.A., Węglokoks S.A. oraz Grupa TAURON.
Poniżej przedstawiono istotne transakcje dokonywane z jednostkami stowarzyszonymi:
2022 | 2021 | |
---|---|---|
Transakcje dokonywane z jednostkami stowarzyszonymi | ||
-Zakupy w okresie | 16,9 | 13,0 |
-Saldo zobowiązania na koniec okresu* | 2,5 | 2,4 |
ŁĄCZNIE DOKONANE ZAKUPY | 16,9 | 13,0 |
SALDO ZOBOWIĄZAŃ OGÓŁEM | 2,5 | 2,4 |
Informacje o transakcjach z Członkami Zarządu JSW
Zarząd JSW stanowi kluczową kadrę zarządzającą Grupy.
Wynagrodzenie Członków Zarządu Jednostki dominującej
2022 (tys. PLN) |
2021 (tys. PLN) |
|
---|---|---|
Krótkoterminowe świadczenia pracownicze: | ||
– wynagrodzenia, usługi zarządzania* | 3 148,3 | 2 797,6 |
– wynagrodzenie zmienne za 2021 rok** | n/d | 1 111,1 |
– świadczenia, dochody z innych tytułów*** | 32,8 | 1 041,0 |
– wynagrodzenia zmienne za 2022 rok**** | - | n/d |
RAZEM | 3 181,1 | 4 949,7 |
* W pozycji ujęto wynagrodzenia wypłacane na podstawie umów o świadczenie usług zarządzania.
** Wynagrodzenie zmienne za rok 2021 obejmuje wartości szacunkowe przyjęte Uchwałą Rady Nadzorczej z dnia 14 kwietnia 2022 roku, które nie zostały wypłacone do dnia zatwierdzenia niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego.
*** Pozycja ta obejmuje świadczenia z innych tytułów, w tym: wypłacone po wygaśnięciu umowy o świadczenie usług zarządzania, odprawę, odszkodowanie za powstrzymywanie się od działalności konkurencyjnej lub/oraz świadczenia pozostałe jak np. zwrot za najem mieszkania.
**** Pozycja ta obejmuje wynagrodzenie zmienne za 2022 rok, które zostanie wypłacone pod warunkiem realizacji przez Zarządzających Celów Zarządczych zgodnie z uchwałą Rady Nadzorczej, po zatwierdzeniu Sprawozdania Zarządu z działalności Jastrzębskiej Spółki Węglowej S.A. oraz Grupy Kapitałowej Jastrzębskiej Spółki Węglowej S.A. za rok obrotowy zakończony 31 grudnia 2022 roku i Sprawozdania finansowego Jastrzębskiej Spółki Węglowej S.A. za rok obrotowy zakończony 31 grudnia 2022 roku i udzieleniu Zarządzającym absolutorium z wykonania przez nich obowiązków członków Zarządu przez Walne Zgromadzenie. Do momentu zatwierdzenia przez Zarząd niniejszego sprawozdania, Rada Nadzorcza JSW nie podjęła uchwały odnośnie szacunkowych wartości wynagrodzenia zmiennego za 2022 rok. Informacja ta zostanie ujawniona w Sprawozdaniu o wynagrodzeniach Członków Zarządu i Rady Nadzorczej JSW za rok obrotowy zakończony 31 grudnia 2022 roku.
W 2022 roku w związku z przedłożeniem rachunków, zostało również wypłacone wynagrodzenie zmienne za 2020 rok (ujęte w koszty 2020 roku) przyznane decyzją Rady Nadzorczej Panu Radosławowi Załozińskiemu w kwocie 30 tys. PLN oraz Panu Arturowi Dyczko w kwocie 30 tys. PLN.
Szczegóły umów zawartych z osobami zarządzającymi zostały opisane w Punkcie 8.7.1 Sprawozdania Zarządu z działalności Jastrzębskiej Spółki Węglowej S.A. oraz Grupy Kapitałowej Jastrzębskiej Spółki Węglowej S.A. za rok obrotowy zakończony 31 grudnia 2022 roku.
Informacje o transakcjach z Członkami Rady Nadzorczej JSW
Wynagrodzenie Rady Nadzorczej JSW:
2022 (tys. PLN) |
2021 (tys. PLN) |
|
---|---|---|
Krótkoterminowe świadczenia | 774,9 | 799,0 |
RAZEM | 774,9 | 799,0 |
Dodatkowe informacje na temat wynagrodzenia Członków Zarządu i Rady Nadzorczej znajdują się w Sprawozdaniu Zarządu z działalności Jastrzębskiej Spółki Węglowej S.A. oraz Grupy Kapitałowej Jastrzębskiej Spółki Węglowej S.A. za rok obrotowy zakończony 31 grudnia 2022 roku (Punkt 8.7.1.).
W 2022 i 2021 roku nie zostały udzielone żadne pożyczki Członkom Zarządu ani Członkom Rady Nadzorczej JSW.
Informacje o transakcjach z Członkami Zarządu i Rady Nadzorczej jednostek zależnych
Informacje o transakcjach z Członkami Zarządu jednostek zależnych
2022 | 2021 | |
---|---|---|
Krótkoterminowe świadczenia pracownicze | 12,7 | 12,7 |
Świadczenia z tytułu rozwiązania stosunku pracy (odprawy) | 0,1 | 0,3 |
Świadczenia po okresie zatrudnienia | 0,2 | 0,4 |
Nagrody jubileuszowe | - | 0,2 |
Inne | 0,1 | 0,1 |
RAZEM | 13,1 | 13,7 |
Informacje o transakcjach z Członkami Rady Nadzorczej jednostek zależnych
2022 | 2021 | |
---|---|---|
Krótkoterminowe świadczenia | 2,5 | 2,3 |
RAZEM | 2,5 | 2,3 |
W 2022 i 2021 roku nie zostały udzielone żadne pożyczki Członkom Zarządu ani Członkom Rady Nadzorczej jednostek zależnych.
10.5. Wynagrodzenie biegłego rewidenta
Podmiotem uprawnionym do badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy Kapitałowej Jastrzębskiej Spółki Węglowej S.A. za rok obrotowy zakończony 31 grudnia 2022 roku jest PricewaterhouseCoopers Polska Sp. z o.o. Audyt Sp. k.(„PWC”). Wyboru firmy audytorskiej dokonała w dniu 14 maja 2021 roku Rada Nadzorcza JSW.
Umowa pomiędzy JSW a PWC została zawarta w dniu 24 czerwca 2021 roku i dotyczy badania sprawozdania finansowego JSW za lata 2021 - 2022, skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy za lata 2021-2022, wykonanie przeglądu śródrocznego sprawozdania finansowego JSW za I półrocza 2021 - 2022 roku oraz śródrocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy za I półrocza 2021 - 2022 roku.
Badanie sprawozdań finansowych kluczowych spółek zależnych tj. JSW KOKS, JZR i PBSz za rok obrotowy zakończony 31 grudnia 2022 roku zostało przeprowadzone na podstawie odrębnych umów zawartych z PricewaterhouseCoopers Polska Sp. z o.o. Audyt Sp.k.
Podmiotem uprawnionym do badania sprawozdania finansowego Funduszu za rok obrotowy zakończony 31 grudnia 2022 roku jest UHY ECA Audyt Sp. z o.o. Sp. k. z siedzibą w Warszawie.
Podmiotem uprawnionym do badania sprawozdań finansowych jednostek zależnych innych niż wymienione powyżej za rok obrotowy zakończony 31 grudnia 2022 roku jest KPW Audytor Sp. z o.o. z siedzibą w Łodzi.
Łączne wynagrodzenie biegłego rewidenta obejmujące wynagrodzenie dla PWC oraz innych firm audytorskich badających sprawozdania finansowe spółek zależnych, przedstawia poniższa tabela:
2022 (tys. PLN) |
2021(tys. PLN) | |
---|---|---|
Wynagrodzenie biegłego rewidenta w odniesieniu do Jednostki dominującej | 410,0 | 402,0 |
Obowiązkowe badanie | 270,0 | 270,0 |
Przegląd śródrocznego sprawozdania finansowego | 85,0 | 85,0 |
Pozostałe usługi* | 55,0 | 47,0 |
Wynagrodzenie biegłego rewidenta w odniesieniu do jednostek zależnych | 447,7 | 450,2 |
Obowiązkowe badanie | 447,7 | 450,2 |
RAZEM | 857,7 | 852,2 |
* W 2022 i 2021 roku pozycja dotyczyła usługi sporządzenia raportów z weryfikacji kowenantów finansowych oraz oceny sprawozdania o wynagrodzeniach Zarządu i Rady Nadzorczej.
Po dniu kończącym okres sprawozdawczy, tj. w dniu 10 lutego 2023 roku Rada Nadzorcza JSW dokonała wyboru firmy PWC, jako firmy audytorskiej do przeprowadzenia badania sprawozdań finansowych JSW, Grupy oraz kluczowych spółek zależnych (tj. JSW KOKS, JZR oraz PBSz) za lata 2023-2024.
10.6. Wpływ pandemii koronawirusa SARS-CoV-2 na działalność grupy
WPŁYW KONFLIKTU ZBROJNEGO NA DZIAŁALNOŚĆ GRUPY
W 2022 roku konflikt zbrojny w Ukrainie oraz sankcje nakładane na Rosję silnie oddziaływały na sytuację makroekonomiczną w Europie i na świecie, w szczególności na rynki surowców energetycznych i energii.
Wybuch wojny w Ukrainie wywołał u producentów stali dużą niepewność dotyczącą bezpieczeństwa dostaw surowców, dając impuls do rekordowego wzrostu notowań węgli koksowych przekraczając historyczne maksima o 200 USD/t. Notowania węgli hard w szczytowym okresie przekroczyły 670 USD/t (notowania z 14 marca 2022 roku). W kolejnych miesiącach notowania systematycznie spadały w czerwcu 2022 roku osiągając poziom sprzed wybuchu wojny. Średnia notowań indeksu TSI Premium HCC w I kwartale 2022 roku wyniosła 487,80 USD/t, w II kwartale 2022 roku spadła o 8,7% do 445,52 USD/t. W III kwartale 2022 roku nastąpił dalszy spadek w stosunku do II kwartału 2022 roku o 43,9% do 249,75 USD/t, a w IV kwartale 2022 roku średnia notowań TSI Premium HCC wzrosła o 11,4% w stosunku do III kwartału 2022 roku do 278,13 USD/t.
Notowania koksu wielkopiecowego po wybuchu wojny w Ukrainie wzrosły, w mniejszym stopniu niż australijskiego węgla koksowego. Notowania koksu chińskiego CSR 64/62 wzrosły z poziomu poniżej 500 USD/t w lutym 2022 roku do 680 USD/t w II połowie marca 2022 roku. Na rynku europejskim w marcu 2022 roku notowania koksu wielkopiecowego CSR 64/62 wzrosły o blisko 100 USD/t (w stosunku do lutego 2022 roku) do 700 USD/t. Podobnie jak w przypadku węgla, w kolejnych miesiącach następował spadek notowań koksu.
Średnia notowań koksu chińskiego (64/62 CSR) FOB Chiny w I kwartale 2022 roku wyniosła 563,8 USD/t, w II kwartale wzrosła o 5,2%, w stosunku do I kwartału 2022 roku, do 593,2 USD/t, w III kwartale 2022 roku nastąpił spadek notowań o 28,5% w stosunku do II kwartału 2022 roku do 424,0 USD/t, a w IV kwartale nastąpił dalszy spadek o 6,0%, w stosunku do III kwartału 2022 roku, do 398,4 USD/t.
Na rynku europejskim koks wielkopiecowy (64/62 CSR) CFR w I kwartale 2022 roku był wyceniany na poziomie 636,7 USD/t, w II kwartale 2022 roku nastąpił wzrost cen o 4,2% do 663,3 USD/t. W III kwartale 2022 roku średnia notowań koksu na rynku europejskim wyniosła 460,0 USD/t i była niższa o 30,7% w stosunku do II kwartału 2022 roku, a w IV kwartale 2022 roku spadła o 10,9 % w stosunku do III kwartału 2022 roku do 410,0 USD/t.
Sankcje nakładane na Rosję dotyczące zakazu importu surowców energetycznych, ograniczenie dostaw węgla energetycznego, gazu i ropy naftowej z Rosji do UE doprowadziły do konieczności szybkiego importu węgla energetycznego z rynków zamorskich wpływając na wzrost cen na rynkach światowych.
Średnia notowań cen węgla energetycznego w portach ARA w I kwartale 2022 roku wyniosła 229,6 USD/t, w II kwartale nastąpił wzrost o 47,8% do 339,2 USD/t, w III kwartale 2022 roku notowania wyniosły 364,2 USD/t (wzrost o 7,4% w stosunku do II kwartału 2022 roku), a w IV kwartale 2022 roku nastąpił spadek notowań w stosunku do III kwartału 2022 roku o 34,6% do 238,2 USD/t.
Zmiana sytuacji rynkowej wpłynęła również na krajowe ceny węgla energetycznego. Notowania Polskiego Indeksu Rynku Węgla Energetycznego w sprzedaży do energetyki zawodowej i przemysłowej (PSCMI 1) w I kwartale 2022 roku wyniosły 291,59 PLN/t, w II kwartale 2022 roku wzrosły o 11,7% do 325,58 PLN/t. W III kwartale krajowe spółki górnicze podjęły renegocjacje z odbiorcami w wyniku czego w stosunku do kwartału poprzedniego notowania PSCMI1 wzrosły o 64,8% do 536,42 PLN/t. W IV kwartale 2022 roku notowania wyniosły 543,89 PLN/t i były o 1,4% wyższe w porównaniu do III kwartału 2022 roku.
Konsekwencją głębokiego deficytu surowców energetycznych w Europie po wprowadzeniu sankcji na Rosję był nienotowany dotychczas wzrost cen energii elektrycznej i gazu oraz obawy o ich dostępność w okresie zimowym. Wpłynęło to na rynek stalowy w Unii Europejskiej, w obliczu groźby kryzysu energetycznego, rosnących kosztów, niepewności zapotrzebowania na produkty stalowe wiele koncernów stalowych wprowadziło ograniczenia produkcji i czasowe wyłączenia wielkich pieców. Produkcja koksu w zintegrowanych koksowniach została ograniczona w mniejszym stopniu niż wynikałoby to z wyłączeń wielkich pieców, priorytetem stała się produkcja gazu koksowniczego. Doprowadziło to do okresowej nadpodaży koksu na rynku i spadku jego cen.
Wzrost importu surowców, głównie węgla energetycznego z kierunków zamorskich doprowadził do większego obciążenia krajowych portów morskich i szlaków kolejowych, utrudniając logistykę dostaw do klientów.
Rozwój sytuacji rynkowej obarczony jest dużym ryzykiem, trudno szacować długookresowy wpływ wojny w Ukrainie na europejski i globalny rynek. W skali globalnej wojna na terytorium Ukrainy przekłada się na mniej stabilną sytuację gospodarczą, wzrost inflacji oraz wzrost stóp procentowych.
Wojna w Ukrainie może w dalszym ciągu wpływać na rynki istotne dla Grupy, w tym:
- rynek stalowy - łączna produkcja Rosji i Ukrainy w 2021 roku stanowiła 5% globalnej produkcji stali (97 mln ton). Rosja była drugim co do wielkości eksporterem stali na świecie, główne rynki eksportowe to UE (22%) oraz Azja (23%). Około 28% zaimportowanej w 2021 roku przez UE i 35% przez USA surówki pochodziło z Rosji. Ukraina była również głównym dostawcą rudy żelaza na rynek Europy Środkowej. W 2022 roku ukraińskie firmy wydobywcze rudy żelaza działały wykorzystując średnio 20% zdolności produkcyjnych, podczas gdy producenci stali około 15%. Największe straty w aktywach hutniczych miały miejsce w maju 2022 roku, kiedy zniszczone zostały dwie największe ukraińskie stalownie w Mariupolu – Azovstal i Illich Steel. W 2022 roku Ukraina wyprodukowała 6,3 mln ton stali (spadek o 71% w stosunku do roku 2021), 6,4 mln ton surówki (spadek o 70% w porównaniu do roku 2021) oraz około 5,4 mln ton stali walcowanej (spadek o 72% w porównaniu do roku 2021). Rosja w 2022 roku zmniejszyła produkcję stali w porównaniu z 2021 rokiem o 7,2% do 71,5 mln ton.
Po zakończeniu wojny eksport stali z Ukrainy nie zostanie wznowiony, ponieważ kraj będzie potrzebował ogromnych ilości stali na odbudowę.
Po wojnie szacowany popyt na stal w Ukrainie wzrośnie do 15-20 mln ton rocznie, z 2 mln ton w 2022 roku i 5 mln ton w 2021 roku.
- rynek węgla koksowego - sankcje nakładane na Rosję w wyniku agresji na Ukrainę wpływają na kolejną reorganizację globalnego rynku. Przed wojną w Ukrainie udział Rosji w imporcie węgla koksowego do UE wynosił około 10% dla węgla koksowego i około 30% dla węgla PCI. Po wprowadzeniu sankcji węgiel rosyjski został przekierowany na rynek azjatycki, głównie do Indii i Chin. W krajach UE wzrosło zapotrzebowanie na import zamorski. Na rynek węgla koksowego oddziałuje sytuacja na rynku węgla energetycznego. W szczytowym okresie gorączki zakupów węgla energetycznego jego notowania przekraczały ceny węgla koksowego, co powodowało przekierowanie gorszych jakościowo węgli semi-soft oraz PCI na rynek energetyczny. Część firm wydobywczych mających w swoich aktywach kopalnie węgla koksowego i energetycznego zwiększała wydobycie węgla energetycznego kosztem koksowego, co wpływało na ograniczenie podaży węgli koksowych i jego ceny;
- rynek koksu – wysokie koszty energii i gazu w UE mogą prowadzić do ograniczeń produkcji stali i spadku zapotrzebowania na koks. W przypadku wzrostu produkcji stali mogą oddziaływać czynniki związane z mniejszą podażą określonych typów węgla. Brak dostępności węgli PCI, którego Rosja jest jednym z głównych eksporterów może prowadzić do zwiększenia zużycia koksu w procesie wielkopiecowym;
- rynek energetyczny – rekordowe wzrosty cen energii, obawy o jej dostępność wpływają na decyzje koncernów stalowych dotyczące okresowego ograniczenia produkcji stali, co może przełożyć się na zmniejszenie zapotrzebowania na koks i węgiel koksowy;
- rynek logistyczny – zwiększony import zamorskiego węgla energetycznego, zwiększone obciążenie portów morskich i szlaków kolejowych może utrudnić dostawy węgla i koksu do kontrahentów.
Wojna w Ukrainie oprócz zagrożeń stwarza również szanse rynkowe dla działalności Grupy. Rośnie pozycja rynkowa Grupy jako lokalnego, stabilnego i przewidywalnego dostawcy surowców dla przemysłu stalowego, czego dowodem są zawarte w ostatnim roku kontrakty wieloletnie z kluczowymi odbiorcami.
Możliwe zakłócenia w działalności operacyjnej i inwestycyjnej Grupy w razie eskalacji konfliktu to:
- przerwane lub zaburzone łańcuchy dostaw, co może skutkować ograniczeniami w zakresie dostępności z Ukrainy i Rosji surowców niezbędnych koncernom stalowym i koksowniom,
- zakłócenia w procesie ciągłości produkcji lub wzrost kosztów produkcji,
- zakłócenia w dostawach energii elektrycznej, pogorszenie bezpieczeństwa energetycznego kraju oraz dalszy wzrost kosztów energii,
- wzrost cen surowców oraz materiałów i usług,
- zakłócenia logistyczne w portach w wyniku zwiększonego importu zamorskiego surowców m.in. rudy żelaza,
- wpływ na podaż wyrobów hutniczych na rynku europejskim,
- cyberataki na zasoby informatyczne powodujące wyciek danych i dezinformację,
- zagrożenia wynikające z dostępności pracowników.
Na dzień sporządzenia niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego, w związku z dynamiczną sytuacją, trudno określić długofalowe skutki gospodarcze wojny w Ukrainie i ich wpływ na ogólną sytuację makroekonomiczną, która w pośredni sposób może wpłynąć na wyniki finansowe Grupy. Grupa na bieżąco analizuje możliwy wpływ konfliktu zbrojnego w Ukrainie na jej aktualną i przyszłą sytuację finansową, jej działalność operacyjną, jak również osiągane w przyszłości wyniki finansowe.
ZDARZENIA W KWK PNIÓWEK I KWK BORYNIA-ZOFIÓWKA RUCH ZOFIÓWKA
W dniu 20 kwietnia 2022 roku w KWK Pniówek doszło do zdarzenia związanego z wybuchem i zapaleniem metanu oraz wybuchów wtórnych, które miały miejsce w ścianie N-6, pokład 404/4+405/1 na poziomie 1000. Eksploatacja ww. ściany miała zakończyć się w czerwcu 2022 roku. Ściana, w obrębie której doszło do wybuchu jest jedną z sześciu ścian eksploatowanych w kopalni Pniówek.
W dniu 23 kwietnia 2022 roku w KWK Borynia-Zofiówka Ruch Zofiówka miał miejsce wstrząs wysokoenergetyczny połączony z intensywnym wypływem metanu. Do zdarzenia doszło w miejscu, w którym nie była prowadzona eksploatacja, w chodniku przodkowym D-4a na poziomie 900.
W wyniku powyższych zdarzeń w KWK Pniówek i KWK Borynia-Zofiówka Ruch Zofiówka w 2022 roku Grupa ujęła w wyniku finansowym koszty związane głównie z prowadzonymi akcjami ratowniczymi, usuwaniem skutków zdarzeń oraz koszty utraty wartości majątku KWK Pniówek w łącznej wartości 54,6 mln PLN.
W dniu 29 kwietnia 2022 roku Zarząd JSW podjął uchwałę o wystąpieniu siły wyższej w JSW i poinformowaniu kontrahentów JSW o jej wystąpieniu oraz jej konsekwencjach dla zobowiązań objętych działaniem siły wyższej. W wyniku dokonanych analiz wpływ ww. zdarzeń na zmniejszenie produkcji węgla do końca 2022 roku, został oszacowany na około 400 tys. ton łącznie. Dokładny wpływ zdarzeń na poziom wydobycia/produkcji w kolejnych latach jest trudny do oszacowania i wynika zarówno z toczących się prac Komisji WUG w przypadku KWK Pniówek, jak i sposobu realizacji wniosków i prowadzenia robót górniczych w Ruchu Zofiówka.
SKŁADKA SOLIDARNOŚCIOWA
W dniu 7 października 2022 roku zostało opublikowane Rozporządzenie UE z dnia 6 października 2022 roku w sprawie interwencji w sytuacji nadzwyczajnej w celu rozwiązania problemu wysokich cen energii, dotyczące w szczególności tzw. obowiązkowej tymczasowej składki solidarnościowej. Przedmiotowe rozporządzenie oraz ewentualne krajowe środki realizujące obowiązkową tymczasową składkę solidarnościową, bądź też ewentualne równoważne środki krajowe, potencjalnie mogą mieć wpływ na Grupę, przy czym na dzień publikacji niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego przesądzenie w przedmiocie istnienia tego ewentualnego wpływu, jak również określenie jego ewentualnego zakresu nie jest możliwe.
10.7. Zdarzenia po dniu kończącym okres sprawozdawczy
Po dniu 31 grudnia 2022 roku tj. po dniu kończącym okres sprawozdawczy, zgodnie z posiadaną wiedzą, nie wystąpiły inne niż wymienione poniżej, istotne zdarzenia mogące znacząco wpłynąć na ocenę sytuacji majątkowej, finansowej i wyniku finansowego, które nie byłyby uwzględnione w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym za rok obrotowy zakończony 31 grudnia 2022 roku:
- W dniu 8 lutego 2023 roku zostało zawarte porozumienie pomiędzy Zarządem JSW a reprezentatywnymi organizacjami związkowymi działającymi w Jednostce dominującej w sprawie wzrostu funduszu płac w 2023 roku. Zgodnie z zawartym porozumieniem od 1 stycznia 2023 roku fundusz płac dla pracowników JSW zostanie zwiększony o 15,4% i wzrośnie o ok. 580 mln PLN.
- W dniu 10 lutego 2023 roku Rada Nadzorcza JSW pozytywnie zaopiniowała wniosek Zarządu JSW do Walnego Zgromadzenia JSW w sprawie pozyskania niezbędnych zgód korporacyjnych na ustanowienie zabezpieczeń w związku z planowanym finansowaniem dłużnym dla JSW w formule Sustainability–linked loan przeznaczonym na refinansowanie istniejącego zadłużenia, cele ogólnokorporacyjne oraz realizację inwestycji o charakterze środowiskowym, które ma zostać udzielone przez konsorcjum instytucji finansowych. Finansowanie ma być zabezpieczone m.in. hipoteką i zastawem rejestrowym na wybranych aktywach (ZORG-ach) JSW, cesją praw z niektórych umów handlowych, których stroną jest JSW, poręczeniami udzielonymi przez niektóre spółki zależne JSW i zastawami rejestrowymi na akcjach/udziałach w kapitale zakładowym wybranych spółek zależnych JSW. Łączne deklarowane zaangażowanie konsorcjum w finansowanie JSW wyniesie około 1,65 mld PLN, z czego zwiększenie finansowania dotyczy kwoty około 1,0 mld PLN.
W dniu 16 marca 2023 roku Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie JSW wyraziło zgodę na ustanowienie wyżej wymienionych zabezpieczeń planowanego finansowania dłużnego dla JSW.
- W dniu 17 marca 2023 roku Zarząd JSW podjął uchwałę o wystąpieniu siły wyższej w Jednostce dominującej i poinformowaniu kontrahentów JSW o jej wystąpieniu oraz jej konsekwencjach dla zobowiązań objętych działaniem siły wyższej. Podjęcie przedmiotowej decyzji jest związane z wystąpieniem w dniu 7 marca 2023 roku pożaru w KWK Knurów-Szczygłowice Ruch Knurów. Rejon ściany, w której doszło do zdarzenia został otamowany. Po zakończeniu akcji zostanie wyznaczone pole pożarowe. Na chwilę obecną nie można określić czasu otamowania rejonu. W wyniku dokonanych analiz szacowane skutki zdarzenia w 2023 roku ocenia się na 250 tys. ton zmniejszenia poziomu produkcji w KWK Knurów-Szczygłowice. Na dzień zatwierdzenia niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego nie jest możliwy do określenia pełny wpływ zdarzenia na perspektywy Grupy w przyszłości.
W sprawie rzetelności sporządzenia skonsolidowanego sprawozdania finansowego
Zarząd JSW oświadcza, że wedle jego najlepszej wiedzy, niniejsze roczne skonsolidowane sprawozdanie finansowe i dane porównywalne sporządzone zostały zgodnie z obowiązującymi zasadami rachunkowości oraz odzwierciedlają w sposób prawdziwy, rzetelny i jasny sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy Grupy Kapitałowej Jastrzębskiej Spółki Węglowej S.A.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Jastrzębskiej Spółki Węglowej S.A. za rok obrotowy zakończony 31 grudnia 2022 roku zostało przygotowane i podane do publicznej wiadomości zgodnie z Rozporządzeniem Delegowanym Komisji 2019/815 z dnia 17 grudnia 2018 roku uzupełniającym dyrektywę 2004/109/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do regulacyjnych standardów technicznych dotyczących specyfikacji jednolitego elektronicznego formatu raportowania.
Sprawozdanie Zarządu z działalności Jastrzębskiej Spółki Węglowej S.A. oraz Grupy Kapitałowej Jastrzębskiej Spółki Węglowej S.A. za rok obrotowy zakończony 31 grudnia 2022 roku zawiera prawdziwy obraz rozwoju i osiągnięć oraz sytuacji Grupy Kapitałowej Jastrzębskiej Spółki Węglowej S.A., w tym opis podstawowych zagrożeń i ryzyka.