Wpływ wojny w Ukrainie 3 Q 2023

WPŁYW KONFLIKTU ZBROJNEGO W UKRAINIE NA DZIAŁALNOŚĆ GRUPY

W okresie 9 miesięcy zakończonym 30 września 2023 roku, konflikt zbrojny w Ukrainie oraz sankcje nakładane na Rosję w dalszym ciągu oddziaływały na sytuację makroekonomiczną w Europie i na świecie.

Wojna w Ukrainie i sankcje nałożone na Rosję wpłynęły na reorganizację globalnego rynku węgla koksowego. Przed wojną w Ukrainie udział Rosji w imporcie węgla koksowego do UE wynosił około 10% dla węgla koksowego i około 30% dla węgla PCI. Po wprowadzeniu sankcji węgiel rosyjski został przekierowany na rynek azjatycki, głównie do Indii i Chin. Brakujący wolumen na rynku europejskim został uzupełniony dostawami z Australii i USA. Sankcje nałożone na Rosję nie wpłynęły znacząco na obniżenie podaży węgla koksowego na rynkach globalnych, natomiast zmieniły kierunki handlu.

W okresie 9 miesięcy zakończonym 30 września 2023 roku konflikt zbrojny w Ukrainie i sankcje nałożone na Rosję miały ograniczony wpływ na ceny węgla koksowego. Notowania węgla koksowego rosły dynamicznie na początku 2023 roku na skutek nieprzewidzianych ograniczeń podaży (m.in. przez warunki pogodowe, geologiczne, wypadki, utrudnienia logistyczne, strajki), osiągając maksymalny poziom 390 USD/t w lutym 2023 roku. W II kwartale 2023 roku notowania węgla koksowego sukcesywnie spadały w warunkach słabego globalnego popytu wynikającego z niższej produkcji stali i braku spodziewanej wcześniej odbudowy zapotrzebowania na stal, przy jednoczesnej poprawie podaży węgla koksowego. Notowania ustabilizowały się w maju i czerwcu 2023 roku, oscylując wokół poziomu 230 USD/t. W III kwartale 2023 roku notowania wzrosły w wyniku dużej wrażliwości rynku na szoki podażowe, w tym zakłócenia w dostawach z Australii, Kanady, USA i Rosji oraz produkcji w Chinach, a także wysokich krajowych cen w Chinach. Głównym czynnikiem wzrostu po stronie popytowej było zapotrzebowanie na węgiel koksujący ze strony Indii, które po okresie monsunowym odbudowywały zapasy przy dużej dynamice wzrostu produkcji stali (10,5% r/r wzrostu produkcji stali za pierwsze 8 miesięcy 2023 roku). Notowania australijskich węgli koksujących Premium Low Vol („PLV”) zakończyły III kwartał 2023 roku na poziomie 333 USD/t FOB Australia. Średnia notowań australijskiego węgla PLV za III kwartał 2023 roku wyniosła 263,59 USD/t i była wyższa o 8,6% w porównaniu do II kwartału 2023 roku i o 5,5% wyższa w porównaniu do III kwartału 2022 roku. Pomimo wzrostu kwartalnych notowań, średnia notowań australijskiego węgla PLV w okresie 9 miesięcy zakończonym 30 września 2023 roku wyniosła 283,53 USD/t FOB Australia i była niższa o 27,8% od średniej za analogiczny okres 2022 roku wynoszącej 392,54 USD/t FOB Australia.

W I półroczu 2023 roku ceny węgla energetycznego spadły w wyniku słabszego popytu (spadek europejskiego importu węgla drogą morską w II kwartale 2023 roku w stosunku do II kwartału 2022 roku wyniósł 40%), na co wpłynęły: mniejsza generacja energii elektrycznej z węgla kamiennego w warunkach łagodnej zimy oraz wysokie zapasy pozostałe po intensywnym imporcie w 2022 roku po wybuchu wojny w Ukrainie i nałożeniu sankcji na Rosję. Presję na ceny węgla energetycznego wywierały także niższe ceny gazu i większa jego dostępność oraz wysoki stopień zapełnienia magazynów gazu. Średnia notowań węgla energetycznego w portach ARA w I półroczu 2023 roku wyniosła 137,28 USD/t i była niższa o 51,7% w stosunku do I półrocza 2022 roku (284,40 USD/t). W III kwartale 2023 roku średnia notowań wyniosła 117,81 USD/t i spadła o 7,3% w stosunku do II kwartału 2023 roku i o 67,7% w stosunku do III kwartału 2022 roku. Pomimo kwartalnego spadku, miesięczne notowania w okresie III kwartału 2023 roku wzrastały (110,44 USD/t w lipcu, 119,79 USD/t w sierpniu i 123,19 USD/t we wrześniu 2023 roku), a sprzyjały temu wysokie ceny gazu ziemnego. W okresie 9 miesięcy zakończonym 30 września 2023 roku średnia notowań wyniosła 130,79 USD/t i była o 57,9% niższa niż w analogicznym okresie 2022 roku (311,01 USD/t).

Rynek krajowy węgla energetycznego reaguje na zmiany notowań w portach ARA z pewnym opóźnieniem, ceny dla głównego krajowego odbiorcy węgla energetycznego - zakładów energetyki zawodowej, ustalane są w większości przypadków na okresy roczne. Notowania Polskiego Indeksu Rynku Węgla Energetycznego w sprzedaży do energetyki zawodowej i przemysłowej (PSCMI 1) w I kwartale 2023 roku wyniosły 700,22 PLN/t, a w II kwartale 2023 roku wzrosły o 2,5% w stosunku do poprzedniego kwartału i wyniosły 718,04 PLN/t. W lipcu Indeks PSCMI 1 wyniósł 726,66 PLN/t, a w sierpniu 703,15 PLN/t (według dostępnych danych ARP za III kwartał 2023 roku).

W obliczu groźby kryzysu energetycznego, rosnących kosztów, niepewności zapotrzebowania na produkty stalowe, wiele koncernów stalowych pod koniec 2022 roku wprowadziło ograniczenia produkcji i czasowe wyłączenia wielkich pieców. Większość wyłączonych wielkich pieców powróciła do pracy w I półroczu 2023 roku, z wyjątkiem tych, które były przewidziane do planowanych remontów i konserwacji. W III kwartale 2023 roku słabnący rynek stali w Europie był przyczyną ponownych wyłączeń wielkich pieców, oprócz zaplanowanych wcześniej remontów i konserwacji typowych dla sezonu letniego.

W I kwartale 2023 roku, w oczekiwaniu na wzrost zapotrzebowania na stal na rynku europejskim i na skutek przywrócenia wielkich pieców do pracy, produkcja stali w UE systematycznie wzrastała. Wpłynęło to na wzrost notowań koksu wielkopiecowego na rynku europejskim, jednak wzrost był znacznie niższy niż notowań węgla koksowego. W II i III kwartale 2023 roku nastroje rynkowe uległy pogorszeniu, a spadek produkcji stali, nadwyżka koksu oraz silna konkurencja cenowa ze strony Chin spowodowała, że notowania cen koksu na rynku europejskim również spadały. W I kwartale 2023 roku koks wielkopiecowy (64/62 CSR) na bazie CFR był wyceniany na rynku europejskim na poziomie 443,33 USD/t, a w II kwartale 2023 roku na poziomie 430,00 USD/t. W III kwartale 2023 roku średnia notowań wyniosła 370,00 USD/t i była niższa o 14,0% w stosunku do II kwartału 2023 roku i o 19,6% w stosunku do III kwartału 2022 roku. Średnia notowań za okres 9 miesięcy zakończony 30 września 2023 roku wyniosła 414,44 USD/t i była o 29,4% niższa niż w analogicznym okresie 2022 roku (586,67 USD/t).

Wojna w Ukrainie oprócz zagrożeń stwarza również szanse rynkowe dla działalności Grupy. Ukraina będzie potrzebować około 3,5 mln ton stali tylko na odbudowę infrastruktury mieszkaniowej i społecznej zniszczonej w wyniku rosyjskiej inwazji. Rośnie pozycja rynkowa Grupy jako lokalnego, stabilnego i przewidywalnego dostawcy surowców dla przemysłu stalowego, czego dowodem są zawarte w ostatnim roku kontrakty wieloletnie z kluczowymi odbiorcami. Grupa jest strategicznym partnerem dla wielu europejskich hut dostarczającym większość zużywanego przez nie węgla koksowego lub koksu.

Rozwój sytuacji rynkowej obarczony jest dużym ryzykiem, trudno szacować długookresowy wpływ wojny w Ukrainie na europejski i globalny rynek, a w konsekwencji na przyszłą sytuację finansową i działalność operacyjną Grupy. W skali globalnej wojna na terytorium Ukrainy przekłada się na mniej stabilną sytuację gospodarczą, wzrost inflacji oraz wzrost stóp procentowych. Grupa na bieżąco monitoruje sytuację gospodarczą, w celu oceny jej potencjalnego negatywnego wpływu na Grupę i podjęcia działań mitygujących ten wpływ.

Źródło: Pozostałe informacje do skonsolidowanego raportu kwartalnego Grupy Kapitałowej Jastrzębskiej Spółki Węglowej S.A. za okres 9 miesięcy zakończony 30 września 2023 roku