Wpływ wojny w Ukrainie Q 3 2022

WPŁYW KONFLIKTU ZBROJNEGO W UKRAINIE NA DZIAŁALNOŚĆ GRUPY

W okresie 9 miesięcy zakończonym 30 września 2022 roku, na sytuację makroekonomiczną w Europie i na świecie, zasadniczy wpływ miał konflikt zbrojny w Ukrainie oraz sankcje nakładane na Rosję. Wojna w Ukrainie wywołała u producentów stali dużą niepewność pod względem bezpieczeństwa dostaw, dając impuls do rekordowego wzrostu notowań węgli koksowych, przekraczając historyczne maksima o 200 USD/t. Notowania węgli hard okresowo przekroczyły 670 USD/t (notowania z 14 marca 2022 roku), gwałtownie wzrosły również notowania pozostałych typów węgli: PCI powyżej 650 USD/t, semi-soft 575 USD/t. W kolejnych miesiącach notowania systematycznie spadały osiągając na koniec III kwartału 2022 roku poziom 270 USD/t. Średnia notowań indeksu TSI Premium HCC w I kwartale 2022 roku wyniosła 487,80 USD/t i w II kwartale 2022 roku spadła o 8,7% do 445,52 USD/t. W III kwartale 2022 roku nastąpił spadek w stosunku do II kwartału 2022 roku o 43,9% do 249,75 USD/t.

Europejski zakaz importu rosyjskiego węgla oraz podobne sankcje wdrażane przez inne państwa Zachodu, wstrzymania dostaw gazu przez Rosję, groźba kryzysu energetycznego w Europie, zmiany w polityce chińskiego rządu, zagrożenia związane z COVID-19 oraz zakłócenia pogodowe w Australii wpływały na znaczne, nienotowane w przeszłości, wahania dziennych notowań australijskich węgli koksowych. Notowania koksu wielkopiecowego po wybuchu wojny w Ukrainie wzrosły, w mniejszym stopniu niż australijskiego węgla koksowego. Notowania koksu chińskiego CSR 64/62 wzrosły
z poziomu poniżej 500 USD/t w lutym 2022 roku do 680 USD/t w II połowie marca 2022 roku. Na rynku europejskim w marcu 2022 roku notowania koksu wielkopiecowego CSR 64/62 wzrosły o blisko 100 USD/t (w stosunku do lutego 2022 roku) do 700 USD/t. Podobnie jak w przypadku węgla, w kolejnych miesiącach następował spadek notowań koksu. Średnia notowań koksu chińskiego w II kwartale 2022 roku wyniosła 593,2 USD/t i w stosunku do I kwartału 2022 roku (563,8 USD/t) wzrosła o 5,2%. W III kwartale 2022 roku średnia ta spadła o 28,5% do 424,0 USD/t FOB Chiny w porównaniu z II kwartałem 2022 roku. Na rynku europejskim koks wielkopiecowy w II kwartale 2022 roku był wyceniany na 663,3 USD/t i w porównaniu do I kwartału 2022 roku (636,7 USD/t) wzrósł o 4,2%. W III kwartale 2022 roku średnia notowań koksu na rynku europejskim wyniosła 460,0 USD/t CFR i była niższa o 30,7%
w stosunku do II kwartału 2022 roku. Rozwój sytuacji rynkowej obarczony jest dużym ryzykiem, trudno przewidzieć długookresowy wpływ wojny w Ukrainie na europejski i globalny rynek. W skali globalnej wojna na terytorium Ukrainy przekłada się na mniej stabilną sytuację gospodarczą, wzrost inflacji oraz wzrost stóp procentowych. Wojna w Ukrainie może wpływać na rynki istotne dla Grupy, w tym: 

• rynek stalowy - łączna produkcja Rosji i Ukrainy w 2021 roku stanowiła 5% globalnej produkcji stali (97 mln ton). Rosja była drugim co do wielkości eksporterem stali na świecie, główne rynki eksportowe to UE (22%) oraz Azja (23%). Zarówno Rosja jak i Ukraina należą do największych światowych eksporterów surówki. Około 28% zaimportowanej w 2021 roku przez UE i 35% przez USA surówki pochodziło z Rosji. Ukraina była również głównym dostawcą rudy żelaza na rynek Europy Środkowej. ArcelorMittal od sierpnia 2022 roku zawiesił wydobycie tego surowca w Ukrainie. Produkcja stali surowej w Ukrainie spadła o 66,1% w okresie od stycznia do września 2022 roku do 5,5 mln ton w stosunku do analogicznego okresu 2021 roku. Powodem niższej produkcji było zniszczenie co najmniej dwóch dużych hut stali po rosyjskiej inwazji
  (w maju 2022 roku zniszczono hutę Illicz i Azovstal w Mariupolu), niskie wykorzystania mocy produkcyjnych (od 30% do 50%) w innych hutach, ale także przerwania łańcuchów logistycznych, gdy Rosja odcięła dostawy z ukraińskich portów Morza Czarnego;
• rynek węgla koksowego - sankcje nakładane na Rosję w wyniku agresji na Ukrainę mogą spowodować kolejną reorganizację rynku globalnego oraz konieczność zwiększenia importu zamorskiego do UE. Przed wojną w Ukrainie, udział Rosji w imporcie węgla koksowego do UE wynosił około 10% dla węgla koksowego i około 30% dla węgla PCI. Od czasu inwazji Rosji na Ukrainę, władze Ukrainy nie publikują danych odnośnie krajowego wydobycia węgla. Rynek węgla koksowego jest również pod wpływem zmian w przepływach tego surowca poprzez przekierowanie węgla koksowego do segmentu węgli energetycznych na skutek zakazu importu węgla z Rosji do UE i wielu innych krajów;
• rynek koksu - oprócz ograniczeń jego dostępności rynkowej, mogą oddziaływać czynniki związane z mniejszą podażą określonych typów węgla. Brak dostępności węgli PCI, których Rosja jest jednym z głównych eksporterów może prowadzić do zwiększenia zużycia koksu w procesie wielkopiecowym. Mniejsza dostępność węgli koksowych może zwiększyć zainteresowanie zakupami zewnętrznymi koksu;
• rynek energetyczny – rekordowe wzrosty cen energii, obawy o jej dostępność wpływają na decyzje koncernów stalowych dotyczące okresowego ograniczenia produkcji stali, co może przełożyć się na zmniejszenie zapotrzebowania na koks i węgiel koksowy;
• rynek logistyczny – zwiększony import zamorskiego węgla energetycznego, zwiększone obciążenie portów morskich i szlaków kolejowych może utrudnić dostawy węgla i koksu do kontrahentów. 

Dotychczasowy konflikt zbrojny w Ukrainie nie powoduje dla Grupy zwiększonego ryzyka handlowego i finansowego w zakresie regulowania zobowiązań przez kontrahentów. Grupa nie współpracuje z podmiotami zarejestrowanymi w Ukrainie ani w Rosji, nie realizuje też bezpośrednich dostaw do ww. destynacji. Sankcje nakładane na Rosję i działania wojenne na terenie Ukrainy nie wpływają na zwiększenie ryzyka nieuregulowania należności przez kontrahentów Grupy. Grupa na bieżąco analizuje sytuację na rynkach oraz spływające sygnały od kontrahentów mogące świadczyć o pogorszeniu sytuacji finansowej i w razie konieczności dokona aktualizacji przyjętych szacunków do kalkulacji oczekiwanej straty kredytowej w kolejnych okresach sprawozdawczych. Grupa jest strategicznym dostawcą dla koncernów hutniczych w Europie Środkowej, utrzymuje stały kontakt z odbiorcami i w pełni realizowała zobowiązania kontraktowe w okresie 9 miesięcy zakończonym 30 września 2022 roku. Brak dostaw węgla, koksu i produktów węglopochodnych z Rosji i Ukrainy wpływać będzie na wzrost popytu na produkty Grupy, a nadal wysokie ceny będą miały wpływ na wyniki finansowe Grupy. Biorąc pod uwagę niepewność sytuacji, nie można jednak przewidzieć okresu utrzymywania się (pomimo spadku notowań) dalej wysokich cen. Wojna w Ukrainie wpłynęła na wzrost prognozowanych cen w średnim okresie, co wynika z ograniczenia podaży nisko kosztowych węgli rosyjskich. Kryzys na rynku surowców energetycznych w Europie może doprowadzić do zmian polityki klimatycznej, które mogą pozytywnie wpłynąć na warunki funkcjonowania Grupy w średnim okresie. Konflikt zbrojny w Ukrainie spowodował wzrost cen surowców na rynku. Efektem tej sytuacji były zgłoszenia części dostawców materiałów (głównie opartych na stali) o renegocjację zawartych umów. W uzasadnionych przypadkach Grupa aneksowała umowy z dostawcami. Odnotowano również wzrost cen oferowanych przez kontrahentów materiałów w prowadzonych postępowaniach przetargowych. Grupa monitoruje aktualną sytuację na rynku stali i w przypadku utrzymywania się trendu zniżkowego na rynku planuje się powtórne renegocjacje umów mające na celu obniżenie cen zakupu materiałów. Pomimo, iż konflikt zbrojny nie wpływa bezpośrednio negatywnie na bieżącą działalność handlową Grupy, nie można wykluczyć, że w przypadku jego eskalacji lub w wyniku nałożonych sankcji gospodarczych nie wpłynie w przyszłości na działalność operacyjną i inwestycyjną Grupy. Możliwe zakłócenia to:

• przerwane lub zaburzone łańcuchy dostaw, co może skutkować ograniczeniami w zakresie dostępności z Ukrainy i Rosji surowców niezbędnych koncernom stalowym i koksowniom, 
• zakłócenia w procesie ciągłości produkcji lub wzrost kosztów produkcji,
• ograniczenia dostaw gazu i węgla z Rosji,
• zakłócenia w dostawach energii elektrycznej, pogorszenie bezpieczeństwa energetycznego kraju oraz dalszy wzrost kosztów energii,
• wzrost cen surowców oraz materiałów i usług, który może mieć wpływ na opóźnienia w procesach inwestycyjnych oraz na rentowność prowadzonych i planowanych inwestycji,
• zakłócenia logistyczne w portach w wyniku zwiększonego importu zamorskiego surowców m.in. rudy żelaza,
• wpływ na podaż wyrobów hutniczych na rynku europejskim,
• cyberataki na zasoby informatyczne powodujące wyciek danych i dezinformację,
• zagrożenia wynikające z dostępności pracowników. 

Na dzień sporządzenia niniejszego sprawozdania, w związku z dynamiczną sytuacją, trudno określić długofalowe skutki gospodarcze wojny w Ukrainie i ich wpływ na ogólną sytuację makroekonomiczną, która w pośredni sposób może wpłynąć na wyniki finansowe Grupy. Grupa nie zakończyła analizy
i kwantyfikacji możliwego wpływu konfliktu zbrojnego w Ukrainie na jej aktualną i przyszłą sytuację finansową, jej działalność operacyjną, jak również osiągane w przyszłości wyniki finansowe.

Źródło:  Pozostałe informacje do skonsolidowanego raportu kwartalnego Grupy Kapitałowej JSW S.A. za okres 9 m-cy zakończony 30 września 2022 roku.